ΤΟ ΦΑΝΤΑΣΜΑ ΤΗΣ ΠΑΣΟΚΟΠΟΙΗΣΗΣ ΠΑΝΩ ΑΠΟ ΤΟΝ ΣΥΡΙΖΑ

Η ΔΗΜΟΣΚΟΠΙΚΗ ΑΠΟΔΟΜΗΣΗ ΕΠΙΒΕΒΑΙΩΝΕΙ ΟΤΙ ΤΑ ΜΝΗΜΟΝΙΑ, ΑΡΓΑ Η ΓΡΗΓΟΡΑ, ΤΡΩΝΕ ΤΟΥΣ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΤΕΣ ΤΟΥΣ

Του ΑΡΗ ΘΑΛΑΣΣΙΝΟΥ

Σοκαριστικά για την ηγεσία και τα μέλη του ΣΥΡΙΖΑ ήταν, χωρίς αμφιβολία, τα πορίσματα της δημοσκόπησης που πραγματοποίησε η εταιρεία Public Issue και δημοσίευσε η ΑΥΓΗ της Κυριακής. Αν και δεν περιείχε εκτίμηση ψήφου για τα κόμματα, η συνολική εικόνα παρέπεμπε όχι σε μια ελεγχόμενη “πτώση με αλεξίπτωτο”, αλλά σε μια επιταχυνόμενη κατάρρευση. Όταν η κομματική εφημερίδα, παραμονές συνεδρίου, εμφανίζει τον Κυριάκο Μητσοτάκη να προηγείται με μεγάλη διαφορά του Αλέξη Τσίπρα στο ερώτημα για τον “καταλληλότερο πρωθυπουργό”, το 85% των πολιτών να βρίσκει τη χώρα “σε λάθος κατεύθυνση” και το 90% (!) να

εκφράζει δυσαρέσκεια για την κυβέρνηση, σχηματίζει κανείς την εντύπωση ότι η αποδόμηση του ΣΥΡΙΖΑ αγγίζει και τον μέχρι χθες σκληρό πυρήνα των υποστηρικτών του. Εντυπωσιακό είναι και το εύρημα της δημοσκόπησης που θέλει μόλις το 36% των σημερινών υποστηρικτών του ΣΥΡΙΖΑ να τον έχουν ψηφίσει στις εκλογές του Σεπτεμβρίου του 2016.

Η δημοσίευση της δημοσκόπησης από την ΑΥΓΗ τροφοδότησε διάφορες εικασίες και σενάρια. Κάποιοι υποστηρίζουν ότι η ηγεσία του ΣΥΡΙΖΑ σκοπίμως προβάλλει τον κίνδυνο επιστροφής μιας υπερνεοφιλελεύθερης Δεξιάς ως ύστατο μέσο κομματικής συσπείρωσης, εν όψει και συνεδρίου. Άλλοι πιθανολογούν ότι ο Αλέξης Τσίπρας στέλνει μήνυμα κυρίως προς το εξωτερικό: αφήνει να εννοηθεί ότι η κυβέρνησή του μπορεί να καταρρεύσει, ανοίγοντας μια νέα φάση πολιτικής αστάθειας- κάτι που σ' αυτή τη φάση ουδόλως θα ήθελαν να σκέφτονται Γερμανοί και Γάλλοι, που βαδίζουν προς τις κρίσιμες εκλογές του 2017- αν δεν υπάρξει στοιχειώδης “κατανόηση” των δανειστών στη δεύτερη αξιολόγηση και το χρέος. Οι πιο πεζοί (ίσως και πιο ρεαλιστές) απορρίπτουν ως ευφάνταστα αυτά τα σενάρια, θεωρώντας ότι η διεύθυνση της ΑΥΓΗΣ απλώς δημοσίευσε μια δημοσκόπηση σοβαρής εταιρείας που είχε στα χέρια της για να υπογραμμίσει ότι δεν ακρωτηριάζει την αλήθεια στην Προκρούστεια κλίνη του κομματικού πατριωτισμού και ότι εννοεί να έχει έναν σχετικά αυτόνομο ρόλο στο εσωκομματικό τοπίο. 

'Οπως και να έχουν τα πράγματα, γεγονός είναι ότι η εν λόγω δημοσκόπηση επιβεβαιώνει και επαυξάνει την προϋπάρχουσα, διάχυτη αίσθηση που έχει όποιος διατηρεί στοιχειώδη επαφή με τα λαϊκά στρώματα των πόλεων και της υπαίθρου: η οικονομική ασφυξία και η κοινωνική αγανάκτηση αποσαθρώνουν ταχύτατα τη λαϊκή βάση του ΣΥΡΙΖΑ, επιβεβαιώνοντας για άλλη μια φορά ότι, αργά ή γρήγορα, και μάλλον γρήγορα, τα μνημόνια τρώνε τις κυβερνήσεις που τα διαχειρίζονται. Το φάντασμα της ΠΑΣΟΚοποίησης, δηλαδή όχι απλώς της επιστροφής στην αντιπολίτευση, αλλά της δραματικής συρρίκνωσης σε μονοψήφια νούμερα, στοιχειώνει τη νέα, Συριζαϊκής κοπής Κεντροαριστερά. Αν περιθωριοποιήθηκε ένα κόμμα σαν το ΠΑΣΟΚ, που σφράγισε τέσσερις δεκαετίες της πολιτικής μας ζωής, με ιστορικές ρίζες να εκτείνονται μέχρι την εποχή του Βενιζέλου και εδραιωμένη σοσιαλδημοκρατική ταυτότητα, δυσκολεύεται κανείς να δει πώς μπορεί να ξεφύγει από την ίδια μοίρα τούτος εδώ ο χαλαρός πολιτικός- κατά βάση εκλογικός- συνασπισμός, που πέρασε απότομα από την εφηβεία στη γήρανση, χωρίς ποτέ να ζήσει την ωριμότητα. 

Το πρόβλημα του Αλέξη Τσίπρα και των συνεργατών του είναι ότι δεν έχουν κανένα στοιχειωδώς συνεκτικό αφήγημα να προσφέρουν στο κοινωνικό σώμα, ούτε καν στον κομματικό τους μικρόκοσμο. Τα περί δυναμικής ανάκαμψης της οικονομίας το 2017 (για rebound, ελληνιστί αναπήδηση, έκανε λόγο στη ΔΕΘ ο πρωθυπουργός) ακούγονται σαν... παρηγοριά στον άρρωστο ώσπου να βγει η ψυχή του. Οι Αμερικανοί έχουν μια ωραία έκφραση για παρόμοιες “ανακάμψεις”, το... “dead cat bounce”: ακόμη και μια ψόφια γάτα, αν την ρίξεις από την ταράτσα ενός ουρανοξύστη, θα αναπηδήσει λιγάκι, χωρίς αυτό να μπορεί να μεταφραστεί ως ένδειξη “δυναμισμού”. 

Όσο για το δεύτερο σκέλος του αφηγήματος Τσίπρα, την περίφημη “Ευρώπη που αλλάζει” χάρη στην “προοδευτική” σοσιαλδημοκρατία, αυτό κι αν κινείται στη σφαίρα της ονειροφαντασίας: στην Ισπανία, ο Ραχόι εξασφαλίζει, κατά τα φαινόμενα, άλλη μια πρωθυπουργική θητεία ύστερα από την εκ δεξιών ανατροπή του Σάντσεθ στο Σοσιαλιστικό κόμμα, ενώ στη Γαλλία είναι σχεδόν βέβαιο ότι θα αναμετρηθούν για την προεδρία ένας εκ των συντηρητικών Ζιπέ και Σαρκοζί με την... Μαρίν Λεπέν! Στο μεταξύ, οι πολίτες βομβαρδίζονται με εξοντωτικά φορολογικά μέτρα, οι συνταξιούχοι βιώνουν καθημερινά αυτό που μόνο ο κ. Κατρούγκαλος δεν θέλει να βλέπει, τον επώδυνο ακρωτηριασμό των αποδοχών τους και το πόρισμα της Επιτροπής Εμπειρογνωμώνων για το εργασιακό όχι μόνο δεν υπόσχεται έξοδο από τον εργασιακό μεσαίωνα που έφεραν τα μνημόνια, αλλά προοιωνίζεται μονιμοποίηση αυτού του καθεστώτος στον αιώνα τον άπαντα ή και επιδείνωσή του, σε ορισμένα σημεία.

Ωστόσο, παρά την επιταχυνόμενη αποδόμηση του ΣΥΡΙΖΑ, τίποτα δεν δείχνει ότι έχει αρχίσει να διαμορφώνεται στο κοινωνικό σώμα ένα δυναμικό ρεύμα υποστήριξης αυτής ή της άλλης εναλλακτικής λύσης, εκείνης ή της άλλης πολιτικής δύναμης. Παρά τους πρόωρους πανηγυρισμούς της Νέας Δημοκρατίας, η νεοφιλελεύθερη Δεξιά των Μητσοτάκη- Γεωργιάδη αδυνατεί να πείσει ευρύτερα στρώματα και η επιρροή της μοιάζει να έχει καθηλωθεί σε ένα σχετικά χαμηλό οροπέδιο. Το πιο εκκωφαντικό εύρημα της Public Issue ήταν η αποστροφή σχεδόν του μισού κοινωνικού σώματος απέναντι στο διαμορφωμένο πολιτικό σύστημα στο σύνολό του. Για παράδειγμα, στο ερώτημα τί κυβέρνηση θα προτιμούσαν, το 36% επιλέγει ΝΔ, το 14% ΣΥΡΙΖΑ και το 45%... κανέναν από τους δύο! Η οργή και η απελπισία διατρέχουν τη λαϊκή πλειοψηφία, που ταλαντεύεται ανάμεσα στη μοιρολατρεία και στην αναζήτηση εναλλακτικής λύσης, σ' ένα θολό τοπίο, ανοιχτό στις πιο διαφορετικές διεξόδους.   

iskra.gr