Μεγάλες δαπάνες, μεγαλύτεροι φόροι

Είναι πραγματικά κρίμα ότι η υπερφορολόγηση θα συνεχιστεί άλλα τέσσερα χρόνια μετά τα οκτώ από τότε που η κυβέρνηση της εποχής έριξε έξω τον προϋπολογισμό του κράτους. Μέχρι πρότινος, πολλοί πίστευαν ότι αυτός που έπρεπε να κατηγορήσουμε για την υπερφορολόγηση ήταν οι «ξένοι», οι δανειστές και άλλοι «κακοί» που ήθελαν τα λεφτά που μας δάνεισαν για να σώσουν τις τράπεζές τους. Υποθέτω ότι σήμερα, πλέον, όσοι δέχθηκαν τα συνειδητά ψέματα ή τις εκούσιες αυταπάτες των κρατούντων, έχουν αντιληφθεί πως η ευθύνη για τους μεγάλους φόρους ανήκει αποκλειστικά στους πολιτικούς μας. Ειδικότερα, η ένταση και το σχετικό βάρος των φόρων εξηγείται από το μέγεθος του κράτους και καθόλου από το μέγεθος του χρέους. Είναι μάλιστα σωστό να σημειώσουμε ότι και το μέγεθος του χρέους οφείλεται στο τεράστιο κράτος. Οι κρατικές δαπάνες οδηγήθηκαν σε δυσθεώρητα επίπεδα, επειδή ακριβώς στην πρώτη δεκαετία του ευρώ ήταν, για τους πολιτικούς, εξαιρετικά δύσκολο να ζητούν από τους πολίτες τους πράγματι αναλογούντες στο κόστος του κράτους φόρους και πολύ ευκολότερο να δανείζονται αφειδώς για να καλύπτουν το συνεχώς διευρυνόμενο κρατικό άνοιγμα.

Δείτε τα στοιχεία. Το 2006 οι κρατικές δαπάνες, χωρίς τους τόκους, αναλογούσαν σε 41% του ΑΕΠ ή 88,7 δισ. της εποχής. Το 2009, που είναι η χρονιά που έπεσε έξω η κρατική οικονομία, οι δαπάνες πήγαν, αντιστοίχως, σε 49% ή 116,5 δισ. Το υψηλότερο σημείο ήταν το 2013, όταν το κράτος «κατανάλωσε» το 58% του ΑΕΠ ή 105,2 δισ. ευρώ. Αλλά και το 2016, το κράτος παρέμεινε στο 46% ή 80,5 δισ.

Εύκολα διαπιστώνει κανείς ότι η συμπίεση των δαπανών ήταν πολύ μικρή. Πράγματι, οι μισθοί αναλογούσαν το 2016 σε 12,3% του ΑΕΠ, όταν το 2006 ήταν στο 11%, ενώ οι κοινωνικές παροχές (κυρίως συντάξεις) είναι στο 22,3% αντί του 16,5% πριν από την κρίση.

Με αυτή τη δομή και το μέγεθος κράτους, σε περιβάλλον συρρικνούμενου ΑΕΠ, δηλαδή ύφεσης και με ολοένα λιγότερους φορολογουμένους ικανούς να συμμετάσχουν στα βάρη και συνεχώς περισσότερους αρνούμενους να πληρώσουν, η αύξηση των φόρων αποτελούσε και αποτελεί μονόδρομο. Επιβεβαιώνει όμως ότι έχουμε εμπλακεί σε μια αυτοτροφοδοτούμενη κρίση καθίζησης.

Είναι προφανές ότι οι επόπτες της οικονομίας, οι γνωστοί «θεσμοί», γνωρίζουν πολύ καλά την αξιέξοδη κατάσταση. Αδιαφορούν όμως και μάλιστα επιδεικτικά. «Υπάρχει λύση και βρίσκεται στις μεταρρυθμίσεις, τις οποίες δεν θέλετε να κάνετε» εξηγούν χωρίς κατανόηση.

Kathimerini