Καθώς οι Ευρωπαίοι πολιτικοί αφομοιώνουν τα διδάγματα από την πρόσφατη διάσωση ύψους 17 δισ. ευρώ δύο βενετσιάνικων τραπεζών από την ιταλική κυβέρνηση, έχουν αναδειχτεί δύο "σχολές σκέψης". Η άποψη της πλειοψηφίας είναι ότι το σχέδιο διάσωσης, αν και όχι ιδανικό, έφερε τουλάχιστον μεγαλύτερη χρηματοοικονομική σταθερότητα στην Ιταλία.
Οι ίδιοι Ιταλοί δείχνουν ικανοποιημένοι με το αποτέλεσμα. Μέχρι στιγμής δεν υπήρξε μεγάλη αντίδραση από τους φορολογούμενους, σε ένδειξη ότι το ιταλικό κοινό είναι έτοιμο να πληρώσει ένα τίμημα για την επιστροφή της σταθερότητας και της εμπιστοσύνης στο τραπεζικό σύστημα της χώρας. Άλλο ένα σημάδι ότι οι Ιταλοί φορολογούμενοι είναι πρόθυμοι να πληρώσουν για τη σταθερότητα των τραπεζών είναι η "ένεση" ύψους 5,4 δισ. ευρώ στη Banca Monte dei Paschi di Siena, μια χρηματοδότηση που εγκρίθηκε αυτή την εβδομάδα από τους αξιωματούχους της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Και έπειτα υπάρχει και η γερμανική άποψη. Οι Γερμανοί πολιτικοί δείχνουν να ανταγωνίζονται μεταξύ τους για το ποιος θα ακουστεί πιο εξοργισμένος. Ένας σύμμαχος της Angela Merkel, ο Markus Ferber, ισχυρίστηκε ότι η δέσμευση πως οι τράπεζες δεν θα διασώζονται πια με χρήματα φορολογούμενων παραβιάστηκε μια για πάντα. Ο γνωστός σοσιαλδημοκράτης, Carsten Schneider, προειδοποίησε ότι το σχέδιο διάσωσης υπονομεύει την ολοκλήρωση της τραπεζικής ένωσης -η οποία δεν έχει τη διάσωση των τραπεζών με χρήματα των φορολογούμενων ως έναν από τους πυλώνες της- και καθυστερεί το σύστημα κοινής εγγύησης των καταθέσεων.
Η γερμανική άποψη είναι κοντόφθαλμη και ως επί το πλείστον καθοδηγείται από την προεκλογική λογική. Είναι σαφές εδώ και αρκετό καιρό ότι χωρίς επαρκή ανάπτυξη, η κρίση των μη εξυπηρετούμενων δανείων της Ιταλίας θα απαιτούσε τη δημόσια παρέμβαση. Η εμμονή στην ανυπόστατη άποψη ότι υπήρχε λύση από τον ιδιωτικό τομέα για τα προβλήματα των βενετσιάνικων τραπεζών έκανε το τελικό πακέτο πιο ακριβό και πιο επικίνδυνο από ό,τι έπρεπε. Αλλά θα ήταν ακόμη χειρότερο, εάν η κυβέρνηση του πρωθυπουργού Paolo Gentiloni, με τη συναίνεση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και των ρυθμιστικών αρχών, δεν έβρισκε έναν τρόπο να παρακάμψει τους μη ρεαλιστικούς κανόνες της ΕΕ που απαγορεύουν τις κρατικές ενέσεις ρευστότητας.
Αν και υπήρχαν διαφωνίες σχετικά με την προοπτική διάχυσης της κρίσης δεδομένου του μικρού μεγέθους των τραπεζών, η ιταλική κυβέρνηση, η Επιτροπή και ορισμένοι εντός της ΕΚΤ αισθάνθηκαν σαφώς τον κίνδυνο πιθανού επηρεασμού άλλων τραπεζικών ομολόγων ή ακόμη και του ιταλικού κρατικού χρέους που παραμένει πολύ μεγάλο και επικίνδυνο για να αγνοηθεί.
Επιπλέον, τα προγράμματα διάσωσης αγοράζουν χρόνο ούτως ώστε να ανεβάσει ρυθμούς η οικονομική ανάπτυξη -η πραγματική θεραπεία για το πρόβλημα των NPLs- στην Ιταλία. Η αναμονή μπορεί να μην είναι μεγάλη. Τον περασμένο μήνα, το ΔΝΤ αναθεώρησε την πρόβλεψή του για την ιταλική οικονομική ανάπτυξη το 2017 στο 1,3%, από 0,8% Η Confindustria, η ιταλική ομοσπονδία εργοδοτών, αύξησε την περασμένη εβδομάδα την πρόβλεψή της για το ρυθμό ανάπτυξης του 2018 στο 1,1% από 1,0%. Αλλά ακόμη και αυτές οι προβλέψεις θα μπορούσαν να είχαν τεθεί σε κίνδυνο εάν οι βενετσιάνικες τράπεζες αφήνονταν στην τύχη τους.
Τα νούμερα της ανάπτυξης εξακολουθούν να είναι πολύ χαμηλά για να εξαλείψουν πλήρως τον κίνδυνο το ιταλικό πρόβλημα των NPLs να βάλει τροχοπέδη στην οικονομία. Και η Ρώμη δεν μπορεί να διασώσει τις μεγαλύτερες τράπεζες με τον ίδιο τρόπο. Μόνο με μια ισχυρή ανάπτυξη, για παράδειγμα, της τάξης του 2% έως 2,5% ετησίως μπορεί να ελπίζει ότι θα αναχαιτιστεί το πρόβλημα των NPLs δεδομένου ότι πολλά από τα δάνεια αυτά επιβαρύνουν ξεπερασμένες βιομηχανίες όπως τα είδη ένδυσης και τα κλωστοϋφαντουργικά προϊόντα τα οποία επηρεάζονται λιγότερο από την ανάπτυξη. Εξακολουθεί να απαιτείται η εισροή ιδιωτικών κεφαλαίων στις τράπεζες για τη χρηματοδότηση της απομείωσης αυτών των δανείων, τα οποία συχνά μεταφέρονται στα βιβλία των τραπεζών σε διογκωμένες τιμές.
Παρολ’αυτά, η διάσωση ενθαρρύνει μια πιο σταθερή και προσανατολισμένη στην ανάπτυξη ιταλική οικονομία, κάτι που είναι και προς όφελος της Γερμανίας –ειδικά από τη στιγμή που μια πιο τακτοποιημένη τραπεζική κατάσταση στην Ιταλία είναι πιθανό να επιταχύνει τη διαδικασία της σύσφιξης της νομισματικής πολιτικής που ευνοεί τη Γερμανία και άλλες βόρειες οικονομίες. Το πρόγραμμα αγοράς ομολόγων της ΕΚΤ έχει πλήξει τα συνταξιοδοτικά ταμεία και τους συνταξιούχους στην Ολλανδία, ενώ στη Γερμανία υπάρχει η αντίληψη ότι είναι μια επιδότηση προς τις χώρες του Νότου που είναι απείθαρχες στις δημόσιες δαπάνες τους. Ωστόσο, η ΕΚΤ θα δυσκολευόταν να λάβει μέτρα που θα μπορούσαν να αποσταθεροποιήσουν ένα τόσο σημαντικό μέλος της ευρωζώνης, όπως η Ιταλία.
Ό, τι κι αν λένε δημοσίως, κανείς θα υποψιαζόταν ότι ακόμη και οι Γερμανοί δεν θεωρούν αρνητικά τα ιταλικά πακέτα διάσωσης.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
Τα μηνύματα που δημοσιεύονται στο χώρο αυτό εκφράζουν τις απόψεις των αποστολέων τους. Το ιστολόγιο μας δεν υιοθετεί καθ’ οιονδήποτε τρόπο τις απόψεις αυτές. Ο καθένας έχει δικαίωμα να εκφράζει την γνώμη του, όποια και να είναι αυτή.
Παρακαλούμε να γράφετε με Ελληνικούς χαρακτήρες, επίσης οι σχολιασμοί σας να μη ξεφεύγουν από τα όρια της ευπρέπειας.
Σχόλια τα οποία περιέχουν ύβρεις, θα διαγράφονται.
Τα σχόλια πλέον ελέγχονται από τους διαχειριστές του ιστολογίου, γιαυτό θα υπάρχουν καθυστερήσεις στην εμφάνιση τους. Γενικά γίνονται όλα αποδεχτά, εκτός από αυτά που είναι διαφημίσεις ή απάτες.
Σας ευχαριστούμε για την κατανόηση.
(επικοινωνία:eleftheroi.ellines@gmail.com)