Οι φόροι "τρώνε" τις αποταμιεύσεις

Της Νένας Μαλλιάρα

Ισορροπίες τρόμου διαμορφώνει η υπερφορολόγηση για τη ρευστότητα των τραπεζών από καταθέσεις, καθώς παρά τα βήματα προόδου στην εφαρμογή του προγράμματος, διαπιστώνεται παράλληλα αύξηση του ποσοστού όσων αντλούν από τις αποταμιεύσεις τους. Η διαπίστωση αυτή κρούει τον κώδωνα του κινδύνου για το ότι η Ελλάδα θα καθυστερήσει πολύ ακόμη να επιστρέψει σε βιώσιμη ανάπτυξη, έστω και αν αρχίσει να αποκαθίσταται η εμπιστοσύνη. 

Την ίδια στιγμή που οι φόροι "ξεζουμίζουν" τις αποταμιεύσεις των νοικοκυριών, η αβεβαιότητα συνεχίζει να κρατά τις καταθέσεις των επιχειρήσεων στο εξωτερικό, συμπληρώνοντας το "πικρό ποτήρι" της ρευστότητας για τις τράπεζες. Οι καταθέσεις επιχειρήσεων δείχνουν πολύ αργά σημάδια ανάκαμψης και διαμορφώνονται στα 15 δισ. ευρώ συνολικά από 38 δισ. ευρώ προ κρίσης, καθώς οι ελληνικές επιχειρήσεις συνεχίζουν να διατηρούν σημαντική ρευστότητα εκτός Ελλάδος.

Την "αφαίμαξη" των καταθέσεων από τους φόρους κατέδειξαν χθες τα στοιχεία από την Έρευνα Οικονομικής Συγκυρίας του ΙΟΒΕ για τον μήνα Οκτώβριο. Στην έρευνα αυτή διαπιστώνεται για πρώτη φορά άνοδος του ποσοστού εκείνων που δηλώνουν ότι αντλούν από τις αποταµιεύσεις τους για να τα βγάλουν πέρα (στο 14% από 11% τον προηγούμενο μήνα), την ίδια στιγμή που καταγράφεται νέα ενίσχυση της καταναλωτικής εµπιστοσύνης σχετικά με την οικονοµική κατάσταση της χώρας στο προσεχές δωδεκάµηνο. 

Η απόκλιση μεταξύ εκτιμήσεων για την πορεία της οικονομίας και πραγματικότητας στην τσέπη των καταναλωτών, όπως φαίνεται από την αφαίμαξη των αποταμιεύσεων, προβληματίζει τις τράπεζες. Και αυτό γιατί υποδηλώνει πως οι καταναλωτές εκτιμούν ότι οι όποιες θετικές εξελίξεις για τη χώρα τους προσεχείς μήνες (π.χ. δρομολόγηση της συζήτησης για το χρέος μετά την ολοκλήρωση της αξιολόγησης) δεν θα βελτιώσουν ουσιαστικά τη δική τους οικονοµική, εργασιακή και αγοραστική κατάσταση.

Στο ίδιο πλαίσιο, ο δείκτης της πρόθεσης για αποταµίευση τους προσεχείς 12 μήνες παραμένει σε εξαιρετικά χαμηλά επίπεδα (στις -76,7 μονάδες τον Οκτώβριο), με το 88% των νοικοκυριών να θεωρεί λίγο έως καθόλου πιθανή την αποταµίευση το προσεχές 12µηνο.

Σημειώνεται ότι η έρευνα του ΙΟΒΕ δείχνει πως η Ελλάδα παραμένει σταθερά πρώτη στην ΕΕ ως προς την απαισιοδοξία των νοικοκυριών, µε την Βουλγαρία να ακολουθεί σε μεγάλη απόσταση και να έπονται η Κροατία, η Ρουμανία και η Ουγγαρία.

Με τα δεδομένα αυτά, η αποκατάσταση ομαλών συνθηκών ρευστότητας στο τραπεζικό σύστημα συνιστά έναν ακόμη άθλο μετά από αυτόν της διαχείρισης των "κόκκινων" δανείων.

Μιλώντας προχθές σε εκδήλωση του London School of Economics, σχετικά με τη δυνατότητα των ελληνικών τραπεζών να αναζωογονήσουν την πραγματική οικονομία, ο πρόεδρος της Eurobank Νίκος Καραμούζης τόνισε ότι η εφεξής σημαντική πρόοδος στην αποκατάσταση της καταθετικής ρευστότητας εξαρτάται λιγότερο από την κατάσταση των τραπεζών και περισσότερο από τις μακροοικονομικές προοπτικές και την πολιτική και θεσμική σταθερότητα. 

Ο ίδιος εκτίμησε ότι βελτίωση των προοπτικών της οικονομίας, των αγορών και των επιχειρήσεων θα μπορούσε να φέρει πίσω στις τράπεζες καταθέσεις περίπου 25 δισ. ευρώ μέσα στους επόμενους 18 – 24 μήνες. Από αυτά τα 25 δισ. ευρώ, τα 10 δισ. ευρώ, σύμφωνα με τον κ. Καραμούζη, θα μπορούσαν να προέλθουν από καταθέσεις που φυλάσσονται κάτω από το στρώμα, 10 δισ. ευρώ από καταθέσεις επιχειρήσεων και 5 δισ. ευρώ από καταθέσεις ιδιωτών που βρίσκονται στο εξωτερικό. 

capital.gr