Περπατάνε οι "νεκροί" Αλέξη;

Του Κώστα Στούπα 
_{Κόμμα: Ομάς ανθρώπων, ειδότων ν’ αναγιγνώσκωσι και ν’ αρθογραφώσιν εχόντων χείρας και πόδας υγιείς, αλλά μισούντων πάσαν εργασίαν, οίτινες ενούμενοι υπο ένα οιονδήποτε αρχηγόν, ζητούσι να αναβιβάσωσιν αυτόν δια παντός μέσου εις την έδραν πρωθυπουργού, ίνα παρέχη αυτοίς τα μέσα να ζώσι χωρίς να σκάπτωσι.
Ε. Ρoΐδης}

Αρκετοί νομίζουν πως η στήλη κάνει δυσοίωνες και καταστροφικές προβλέψεις οι οποίες ενδέχεται και να μην επαληθευτούν. Μακάρι να μην επαληθευτούν!

Η άποψή μου είναι πως η στήλη απλά καταγράφει αυτά που έχουν συμβεί και συμβαίνουν και προσπαθεί να αποκλείσει τα σενάρια που έχουν τις λιγότερες πιθανότητες να συμβούν. Για όποιον έχει στοιχειώδη επίγνωση της πραγματικότητας, το μέλλον είναι αρκετά χαώδες και έρμαιο τυχαίων επιλογών για να μπορεί να προβλεφθεί με ακρίβεια από διάνοιες περιορισμένης χωρητικότητας δεδομένων και  επεξεργαστικής ισχύος όπως οι ανθρώπινες.

Το περισσότερο που μπορούμε να κάνουμε λοιπόν είναι να αποκλείσουμε κάποια πιθανά μελλοντικά σενάρια και να αφήσουμε τα υπόλοιπα στην αβεβαιότητα της πιθανότητας να συμβούν.

Ένας χρήσιμος οδηγός για να βγάζει κάποιος συμπεράσματα για το τι συμβαίνει στον κόσμο και προς τα πού πάνε τα πράγματα, είναι οι αγορές.

Οι αγορές καθρεφτίζουν τις αποφάσεις εκατομμυρίων συμμετεχόντων σε αυτές: Από τους fund managers της Wall Street, της Φρανκφούρτης, του Τόκιο ή της οδού Ακαδημίας στην Αθήνα, τους συνταξιούχους στο Δουβλίνο, τις νοικοκυρές στη Σαγκάη, μέχρι τον άστεγο στους δρόμους της Καλκούτας που επειδή ακρίβυνε το ρύζι, λόγω κάποιου τυφώνα, αγοράζει καλαμποκόπιτες εκτοξεύοντας την τιμή στα καύσιμα, λόγω μείωσης των αποθεμάτων βιοκαυσίμων στη Βραζιλία...

Οι αγορές μοιάζουν με τον "συλλογικό διανοούμενο" όπως είχε χαρακτηρίσει ο Αντόνιο Γκράμσι την ιδεατή λειτουργία και χρησιμότητα του Κόμματος.

Ιδεατή προσδοκία, γιατί η εμπειρία στην Ελλάδα απέδειξε πως τα κόμματα δεν αντιπροσωπεύουν τίποτα περισσότερο από το συλλογικό κηφηναριό ηλιθίων που εκτός από το να ζουν από τους φόρους όσων εργάζονται, δεν διστάζουν να σκοτώσουν και την "κότα" που τους ταΐζει.

Στο σημείο αυτό ο Γκράμσι έπεσε έξω ενώ πιο κοντά στην πραγματικότητα έπεσαν ο δικοί μας Ε. Ροϊδης και Γ. Σουρής*...

Αργή και σταθερή κατάρρευση

Παρατηρώντας τι έχει συμβεί και τι συνεχίζει να συμβαίνει τα τελευταία χρόνια στις αγορές το μόνο συμπέρασμα που μπορεί να βγάλει κάποιος είναι ότι η χώρα συνεχίζει να καταρρέει αργά αλλά σταθερά.

Η υγεία μιας οικονομίας ή έστω τα σημάδια ανάρρωσης μετά από μια περιπέτεια  είναι οι επενδύσεις που προσελκύει, η ανεργία, η αύξηση ή μείωση του επιπέδου μισθών, οι καταθέσεις στις τράπεζες (γιατί αποτελούν το καύσιμο της ανάπτυξης) και φυσικά ο δείκτης του χρηματιστηρίου. Το χρηματιστήριο και οι τραπεζικές καταθέσεις μιας χώρας είναι ο καθρέφτης της οικονομίας.

Αν υπάρξει προσδοκία ανάπτυξης αυτά είναι τα δυο "θερμόμετρα" που θα καταγράψουν πρώτα απ’ όλα τις μεταβολές στις "θερμοκρασίες" της οικονομίας.

Οι καταθέσεις επιχειρήσεων και νοικοκυριών το Φεβρουάριο του 2017 ήταν στα 119 δισ. ευρώ, έναντι 119,7 τον Ιανουάριο και 121,3 τον Δεκέμβριο του 2016. Συγκριτικά το Δεκέμβριο του 2015 ήταν 123,3 δισ. ευρώ,  το Δεκέμβριο του 2014 ήταν  160,2 δισ. ευρώ, του 2013 163,2 δισ. ευρώ, του 2012  161,4 δισ. ευρώ, του 2011 174,2 δισ. ευρώ...

Το Δεκέμβριο του 2009 όταν ξεκίνησαν όλα, σύμφωνα με τα στοιχεία της Τραπέζης της Ελλάδος ήταν 237,5 δισ.  ευρώ.

Αν εξαιρέσει κάποιος μια μικρή βελτίωση μεταξύ 2012 και 2013 επί κυβερνήσεως Σαμαρά, οι καταθέσεις βαίνουν συνεχώς μειούμενες προεξοφλώντας την κατάρρευση της οικονομίας. Εκτός αν νομίζει κανένας πως μπορούμε να μετράμε τις καταθέσεις και κάτω του μηδενός... ή πως ξαφνικά μετά τα 2 πρώτα καταστροφικά χρόνια διακυβέρνησης θα ακολουθήσουν άλλα δυο εξαιρετικά.

Επιπλέον, ένα δείγμα της εμπιστοσύνης που έχει ο κόσμος της οικονομίας στη διακυβέρνηση Τσίπρα, είναι πως από το καλοκαίρι του 2015 και μετά οι καταθέσεις μειώνονται υπό το κράτος των capital controls. Ήτοι, οι άνθρωποι αποσύρουν από τις τράπεζες με όριο 420 ευρώ την εβδομάδα. Αυτό μπορεί να αποτελεί και παγκόσμια πρωτοτυπία... θυμίζει όσους δραπέτευαν από τη σοβιετία στη Δύση παρά τον έλεγχο μετακινήσεων.

Ο Γενικός Δείκτης του χρηματιστηρίου είναι κοντά στις 650 μονάδες που είναι κοντά στα ιστορικά χαμηλά. Ο Γενικός Δείκτης του ελληνικού χρηματιστηρίου όμως έχει μια ιδιαιτερότητα και δεν είναι αντικειμενικός της κατάστασης της ελληνικής οικονομίας.

Συμπεριλαμβάνει και συνδιαμορφώνεται από τις μετοχές μερικών ελληνικών πολυεθνικών όπως η ΕΕΕ, η Τιτάν, η Φολι-Φολί κλπ. Οι εταιρείες αυτές ακόμη και στην εποχή των σπηλαίων να γυρίσει η ελληνική οικονομία, θα έχουν έσοδα και κέρδη από την παρουσία τους σε ξένες αγορές.

Οι μετοχές αυτές συντηρούν το Γενικό Δείκτη σε επίπεδα υψηλότερα απ’ ό,τι αν αντιπροσώπευε επιχειρήσεις με έσοδα μόνο από την ελληνική αγορά.

Για τούτο πιο αντιπροσωπευτικός είναι ο Δείκτης των Τραπεζικών μετοχών ο οποίος έχει εκμηδενιστεί και οι όποιες διακυμάνσεις πραγματοποιεί είναι ουσιαστικά κάτω του μηδενός.

Μια ματιά στα διαγράμματα του Τραπεζικού Χρηματιστηριακού Δείκτη δείχνει πως η οριστική κατάρρευση του κλάδου που αποτελεί την "καρδιά" μιας οικονομίας ξεκίνησε την Άνοιξη του 2014 όταν διεφάνη πως αν γίνουν πρόωρες εκλογές, θα τις κερδίσει ο ΣΥΡΙΖΑ.

Μετά την "κωλοτούμπα" Τσίπρα το τρίτο μνημόνιο και τις εκλογές του Σεπτεμβρίου του 2015 η αγορά μέσω των τραπεζών προσπάθησε να προεξοφλήσει το σενάριο πως μια αριστερή κυβέρνηση, η οποία ηγούνταν των αντιδράσεων στις μεταρρυθμίσεις, θα μπορούσε να τις εφαρμόσει με λιγότερες αντιστάσεις. Στο σενάριο αυτό φαίνεται να είχαν πιστέψει και οι δανειστές που στήριξαν τον κ. Τσίπρα.

Στο πρώτο εξάμηνο του 2016 ο τραπεζικός κλάδος κάνει ράλι εν όψει του κλεισίματος της πρώτης αξιολόγησης. Το γεγονός πως το ράλι αυτό ανεκόπη με το κλείσιμο της αξιολόγησης, δείχνει πως χρησιμοποιήθηκε για απεγκλωβισμό όσων είχαν πιστέψει στη δυνατότητα της κυβέρνησης Τσίπρα να εξελιχθεί σε μια κυβέρνηση τύπου Μπλερ ή Σρέντερ.

Κατά τη δεύτερη αξιολόγηση η αντίδραση των τραπεζικών μετοχών όπως δείχνουν τα διαγράμματα είναι λιγότερο θετική σε σχέση με την πρώτη αξιολόγηση.

Δυστυχώς τα δεδομένα του παρελθόντος και του παρόντος δεν στηρίζουν κανένα σενάριο θετικής έκβασης για την κυβέρνηση Τσίπρα σε σχέση με την οικονομία. Όπως έχουμε γράψει πρόσφατα πιο πιθανό είναι το κλίμα στην αγορά και την οικονομία να αλλάξει επί το θετικότερο στην προοπτική των πρόωρων εκλογών παρά στο κλείσιμο της αξιολόγησης.

Κλείσιμο της δεύτερης αξιολόγησης θα σημάνει παράταση μιας άβολης και φθίνουσας για την οικονομία κατάστασης.

Τα στοιχεία και τα διαγράμματα καταγράφουν μια κατάσταση "νεκρής" οικονομίας. Κατά συνέπεια οι εκτιμήσεις του πρωθυπουργού και του οικονομικού επιτελείου εγείρουν το στοιχειώδες ερώτημα… "Περπατάνε οι "νεκροί” Αλέξη;"

* Ποιος είδε κράτος λιγοστό...

Ποιος είδε κράτος λιγοστό
σ' όλη τη γη μοναδικό,
εκατό να εξοδεύει
και πενήντα να μαζεύει;

Να τρέφει όλους τους αργούς,
νά 'χει επτά Πρωθυπουργούς,
ταμείο δίχως χρήματα
και δόξης τόσα μνήματα;

Νά 'χει κλητήρες για φρουρά
και να σε κλέβουν φανερά,
κι ενώ αυτοί σε κλέβουνε
τον κλέφτη να γυρεύουνε;
...
["Ποιος είδε κράτος λιγοστό" ποίημα Γεώργιου Σουρή (1853-1919)]

capital.gr