Η ανεκμετάλλευτη πολιτιστική μας κληρονομιά

Του Μελέτη Ρεντούμη 

Παρά τη δύσκολη οικονομική συγκυρία και την επενδυτική στασιμότητα που κυριαρχεί στη χώρα σήμερα, υπάρχουν σημαντικές δυνατότητες και μάλιστα σε κλάδους που θεωρούνται υποτιμημένοι όπως ο πολιτισμός και η πολιτιστική μας κληρονομιά γενικότερα.

Ακόμα όμως και σε αυτό το πεδίο, που θα έπρεπε να είναι αυτονόητη η εμπλοκή και η επιτάχυνση των διαδικασιών της πολιτείας, ώστε αφενός να ενισχυθεί το τουριστικό και πολιτιστικό προφίλ της χώρας και αφετέρου ν’αποφέρει σημαντικά έσοδα, υπάρχουν καθυστερήσεις, παλινωδίες και άγνοια των δεδομένων.

Πιο συγκεκριμένα πριν από 4 χρόνια περίπου είχε κατατεθεί μια σημαντική πρωτοβουλία αξιοποίησης υλικών και άϋλων περιουσιακών στοιχείων πολιτισμού από ένα μη κερδοσκοπικό οργανισμό με την ονομασία  Classical Trust.

Επρόκειτο για μια σύμπραξη για την ακρίβεια του ΙΟΒΕ με την εταιρία Ralph Apellbaum Associates που προέβλεπε συγκεκριμένες πολιτιστικές παρεμβάσεις τόσο σε μνημεία και πολιτιστικούς χώρους όσο και σε επιστήμες, τέχνες και φιλοσοφία μέσω εκπαίδευσης, σεμιναρίων και προσέλκυσης σπουδαστών και τουριστών από την παγκόσμια κοινότητα.

Φορέας υλοποίησης των δράσεων θα ήταν μάλιστα το ελληνικό δημόσιο, άρα υπήρχαν σημαντικά περιθώρια ευελιξίας ώστε να προχωρήσουν τα βήματα της υλοποίησης.

Το όλο θέμα μπορεί τελικά να κόλλησε τόσο στην αδιαφορία των αρμοδίων όσο και σε νομικές δυσκολίες καθώς προέβλεπε την έκδοση αξιογράφων που θα κατείχαν Έλληνες του εξωτερικού και θα είχαν μια συγκεκριμένη απόδοση με τις μελλοντικές επισκέψεις τους στην Ελλάδα, αλλά σοβαρή προετοιμασία για να προβληθεί η χώρα δεν έγινε πότε και σε καμία στιγμή.

Και μόνο οι σοβαρές αισθητικές παρεμβάσεις σε βασικά αξιοθέατα, η ανέγερση νέων μουσείων που ήταν στο πρόγραμμα, καθώς και η ίδρυση εκπαιδευτικού κέντρου στην Ακαδημία Πλάτωνος που θ’αναβίωνε την ιστορία, θα έδινε τεράστια τουριστική ώθηση τόσο στην Αθήνα όσο και σε άλλες πόλεις που διαθέτουν μνημεία.

Επίσης η ανέγερση μουσείου Δημοκρατίας, όπου θα μπορούσε να λειτουργήσει και ως πρότυπο συνεδριακό κέντρο με διαλέξεις καθηγητών, ερευνητών ακόμα και καλλιτεχνών υψηλού επιπέδου δεν μπόρεσε ν’αντέξει και να σταθεί ως πρόταση προσκρούοντας σε πάσης φύσεως γραφειοκρατίες.

Μάλιστα ένα από τα συστατικά στοιχεία του όλου project συμπεριελάμβανε και την ψηφιοποίηση των πολιτιστικών δεδομένων, με την ανάπτυξη συγκεκριμένων εφαρμογών προς όφελος του κοινού ώστε να ζουν την εμπειρία της επαυξημένης πραγματικότητας, συμμετέχοντας σε μια βιωματική μαθησιακή εμπειρία για όλες τις ηλικίες.

Η ψηφιοποίηση θα μπορούσε να είναι προσβάσιμη από κάθε μέρος του πλανήτη αλλά και να δίνει ακόμα μεγαλύτερες δυνατότητες με την επίσκεψη στα συγκεκριμένα αξιοθέατα και χώρους.

Με βάση τα παραπάνω στόχος δεν είναι να υπερασπιστούμε το συγκεκριμένο project, καθώς βάσει της συγκεκριμένης μεθοδολογίας αξιοποίησης θα μπορούσαν να δημιουργηθούν πολλές αντίστοιχες ιδέες.

Όμως εδώ μιλάμε για μια πλήρη εγκατάλειψη της πολιτιστικής κληρονομίας, χωρίς ίχνος στρατηγικής τα τελευταία χρόνια, με τα όποια αποτελέσματα να έρχονται μόνο από την ιδιωτική πρωτοβουλία και την συμμετοχή συγκεκριμένων ιδρυμάτων, με παντελή απουσία του κράτους.

Η τραγική πραγματικότητα που βιώνουμε πλέον είναι η έλλειψη συντήρησης μνημείων, η δημοσιοϋπαλληλική νοοτροπία, οι συνεχόμενες απεργίες σε τουριστικές περιόδους για την κατάκτηση συντεχνιακών δικαιωμάτων και προνομίων και η απόρριψη οποιασδήποτε βιώσιμης επιχειρηματικής και ιδιωτικής πρωτοβουλίας ως ένα καχύποπτο προϊόν δράσης εναντίον των κομματικών πελατειακών σχέσεων.

Σε κάθε περίπτωση, είναι επιτακτική ανάγκη, να υπάρξει μία εθνική στρατηγική σ’ένα από τα τελευταία οχυρά της χώρας που είναι ο πολιτισμός και οι αξίες που τον συνοδεύουν.

Η συνεχής μεταλαμπάδευση και επικοινωνία αυτών των αξιών μπορεί να προσδώσει στην χώρα κύρος, αξιοπρέπεια, κυριαρχία και το απαραίτητο σθένος ν’ανταπεξέλθει στην οικονομική κρίση, αντλώντας ταυτόχρονα και σημαντικά έσοδα τα οποία μπορούν να επιστρέψουν στην πραγματική οικονομία και κοινωνία όπου ανήκουν.

* Ο Μελέτης Ρεντούμης είναι οικονομολόγος τραπεζικός

capital.gr