Ορατός ο «αφελληνισμός» της ασφαλιστικής αγοράς

 του Στέφανου Κοτζαμάνη

 

http://www.euro2day.gr/specials/topics/article/1121110/oratos-o-afellhnismos-ths-asfalistikhs-agoras.html

 

Παρά τη δυσμενή συγκυρία, οι ξένοι όμιλοι εξακολουθούν να «κοιτάζουν» με ενδιαφέρον την εγχώρια ασφαλιστική αγορά και -υπό προϋποθέσεις- δείχνουν έτοιμοι να βάλουν εκ νέου το χέρι στην τσέπη. Τα εγχώρια πωλητήρια και πού ποντάρουν οι διεθνείς παίκτες.

     

  

Σε ξένα χέρια κινδυνεύει να βρεθεί μέσα στην επόμενη διετία το σύνολο σχεδόν του κλάδου ζωής και το μεγαλύτερο κομμάτι του κλάδου ζημιών, καθώς οι μεγάλες ελληνικές εταιρείες έβγαλαν πωλητήριο και αρκετές ξένες δείχνουν διατεθειμένες να αγοράσουν.
Στην εγχώρια αγορά δραστηριοποιούνται 13 ασφαλιστικές εταιρείες στον κλάδο ζωής (από είκοσι το 2000) και η αγορά είναι ήδη συγκεντρωμένη σε λίγα χέρια. Συγκεκριμένα, με βάση τα στοιχεία του 2011, οι πέντε μεγαλύτερες επιχειρήσεις έλεγχαν το 68,9% της συνολικής παραγωγής, όταν το ίδιο ποσοστό ήταν 65,3% το 2009.

Με βάση επίσης τα στοιχεία του ίδιου έτους, στις δέκα μεγαλύτερες εταιρείες του κλάδου ζωής, μόνο δύο ήταν ελληνικές: η Εθνική Ασφαλιστική με μερίδιο 18,43% (στην πρώτη θέση) και η EFG Eurolife με 11,63% στην τέταρτη.
Αντίθετα, η ΑΤΕ Ασφαλιστική (11η θέση με μερίδιο 2,63%), η Ευρωπαϊκή Πίστη και η International Life βρίσκονταν αμέσως πιο κάτω από τη δεκάδα, διαθέτοντας βέβαια και παρουσία στις γενικές ασφαλίσεις.
Τα μεγαλύτερα μερίδια από την πλευρά των ξένων εταιρειών είχαν κατά σειρά η MetLife Alico, η ING, η Interamerican, η Credit Agricole Ζωής, η Allianz, η AXA, η Groupama και η Generali.
Το ζήτημα τώρα είναι πως και οι τρεις μεγαλύτερες ελληνικές εταιρείες του κλάδου ζωής βαίνουν προς πώληση. Ειδικότερα:
α) Για την ΑΤΕ Ασφαλιστική έχει ήδη βγει πωλητήριο. Αρχικό ενδιαφέρον έχουν δείξει πάνω από πέντε ξένες εταιρείες, ωστόσο από το αρχικό ενδιαφέρον μέχρι την ολοκλήρωση ενός deal η απόσταση είναι σημαντική.
Μεγάλη επίδραση στις εξελίξεις θα έχει και το ελάχιστο ύψος του τιμήματος που θα επιδιώξει να εισπράξει η κάτοχος της ΑΤΕ Ασφαλιστικής, η Τράπεζα Πειραιώς. Πάντως, η Πειραιώς έχει λόγο να βιάζεται να ρευστοποιήσει την ΑΤΕ Ασφαλιστική, καθώς η εταιρεία ουσιαστικά δρα αυτόνομα από τον τραπεζικό όμιλο (το bancassurance γίνεται σε συνεργασία με την ERGO και την ING). Επί του παρόντος, η ασφαλιστική σχεδιάζει πρόγραμμα εθελουσίας εξόδου ώστε να μειώσει το κόστος του προσωπικού σε μεσοπρόθεσμη βάση.
β) Για την Εθνική Ασφαλιστική, υπάρχει γενικότερα πρόθεση πώλησης. Να θυμίσουμε πως το ενδιαφέρον της πώλησης είχε ξεκινήσει πριν από κάμποσα χρόνια, ωστόσο τώρα έχει ενταθεί μετά και τις σχετικές «υποδείξεις» της τρόικας (στόχοι η άντληση ρευστότητας και η βελτίωση του δείκτη κεφαλαιακής επάρκειας για τη μητρική τράπεζα). Πάντως, διάφορα σενάρια υποστηρίζουν πως η πώληση της Εθνικής Ασφαλιστικής δεν πρόκειται να γίνει σύντομα και πως στο ενδιάμεσο χρονικό διάστημα θα ακολουθήσουν αλλαγές στην εταιρεία.
γ) Σε ό,τι αφορά την EFG Eurolife (θυγατρική της Eurobank), το μετοχικό της μέλλον θα εξαρτηθεί από το κατά πόσον η μητρική τράπεζα θα μπορέσει να ιδιωτικοποιηθεί μέσα στο 2014. Αν γίνει αυτό, τότε -έμμεσα- η EFG Eurolife θα περάσει και αυτή σε ξένα χέρια.
Αξιοσημείωτο πάντως είναι πως οι ξένες ασφαλιστικές, παρά τις ζημίες που υπέστησαν από το κούρεμα των ελληνικών κρατικών ομολόγων και παρά τις δυσκολίες που παρουσιάζει η αγορά (σύνολο παραγωγής στον κλάδο ζωής 1,938 δισ. το 2012 έναντι 2,52 δισ. το 2007 και διψήφιο ποσοστό υποχώρησης τους πρώτους μήνες του 2013 σε σύγκριση με το προηγούμενο έτος), αποφάσισαν να παραμείνουν στην Ελλάδα. Στο πλαίσιο αυτό μάλιστα, έβαλαν βαθιά το χέρι στην τσέπη, καλύπτοντας μεγάλες αυξήσεις κεφαλαίου των εδώ θυγατρικών τους (π.χ. 134 εκατ. ευρώ η Allianz, 105 εκατ. η MetLife Alico, 70 εκατ. η Credit Agricole).
Μάλιστα, κατά καιρούς έχουν υπάρξει φημολογίες για επεκτατικό ενδιαφέρον στην Ελλάδα πότε της AXA, πότε της MetLife Alico, ενώ τώρα τελευταία η αγορά περιμένει τη στάση που θα τηρήσει ο πολυεθνικός όμιλος της CNP, μετά με την περιπέτεια που είχε από τη μετοχική του συνεργασία με την πρώην Λαϊκή Τράπεζα (στις λογιστικές καταστάσεις εξαμήνου ενέγραψε προβλέψεις ύψους 50 εκατ. ευρώ).
Γενικότερα, οι ξένοι ασφαλιστικοί όμιλοι βλέπουν μεν τις υπάρχουσες προκλήσεις (λέγεται μάλιστα πως τουλάχιστον ένας από αυτούς θα σκεφτόταν να αποχωρήσει από τη χώρα αν λάμβανε ικανοποιητική προσφορά), ωστόσο διαβλέπουν ιδιαίτερα θετικές μακροπρόθεσμες προοπτικές στον κλάδο ζωής και ιδιαίτερα στους τομείς της σύνταξης και της υγείας. Εκτιμούν, για παράδειγμα, ότι όταν η ελληνική αγορά θα ελέγχεται σχεδόν αποκλειστικά από ισχυρούς πολυεθνικούς ομίλους, ούτε η κυβέρνηση, αλλά ούτε και η Τράπεζα της Ελλάδος θα έχουν λόγους να αφήσουν τις ασφαλιστικές εκτός του δεύτερου συνταξιοδοτικού πυλώνα (επαγγελματικά ταμεία).

Κλάδος γενικών ασφαλίσεων

Περισσότερο κατακερματισμένος και με πολύ περισσότερο ελληνικό χρώμα είναι ο κλάδος των γενικών ασφαλίσεων, όπου το 2011 οι πρώτες πέντε εταιρείες έλεγχαν λιγότερο από το 40% της αγοράς, και μάλιστα οι τρεις από τις πέντε αυτές εταιρείες ήταν ελληνικές (Εθνική, ΑΤΕ, Υδρόγειος).
Αντίθετα, από τις ξένες εταιρείες το 2011 ξεχώριζαν για τα μερίδιά τους η Interamerican, η ERGO, η AIG, η Allianz, η Groupama και άλλες.
Οι προοπτικές του κλάδου είναι λιγότερο ενδιαφέρουσες σε σχέση με τις αντίστοιχες των προϊόντων ζωής, ωστόσο υπάρχουν ξένοι όμιλοι που θα μπορούσαν να διαβλέψουν επενδυτικές ευκαιρίες:
α) Μέσα από τη συγκέντρωση της αγοράς σε λιγότερα χέρια. Ήδη, το σύνολο των ασφαλιστικών εταιρειών που δραστηριοποιούνται στην Ελλάδα, από 110 που ήταν το 2000, περιορίστηκε στις 71 στο τέλος του 2012 και ήδη δύο εταιρείες (E-Vima και Διεθνής Ένωση, η οποία το 2011 είχε μερίδιο αγοράς 3%) έβαλαν λουκέτο στο επτάμηνο του 2013.
β) Μέσα από την αναδιάρθρωση της αγοράς, η οποία θα προέλθει από τη γενικότερη αναδιάρθρωση της ελληνικής οικονομίας. Έτσι, πέρα από τις παρατηρούμενες σημαντικές αλλαγές στον κλάδο οχημάτων, οι γενικές ασφαλίσεις ακολουθούν κατά πόδας τις εξελίξεις στην πραγματική οικονομία και η Ελλάδα φαίνεται να βρίσκεται εν όψει πολύ σημαντικών αλλαγών στο γενικότερο μοντέλο ανάπτυξής της.