Κατασκευαστές φήμης: Η βιομηχανία των ψεύτικων likes και followers

Είναι γεγονός ότι οι  «οπαδοί» στα social media έχουν γίνει, κάποια χρόνια τώρα, το νέο βαρόμετρο της φήμης των δημόσιων προσώπων, των καλλιτεχνών, αλλά και των εμπορικών σημάτων. Ταυτόχρονα μπορούν να επηρεάσουν ή και να χειραγωγήσουν τη λεγόμενη κοινή γνώμη.
Τα Social media είναι οι πλέον ισχυρές πλατφόρμες για τη διαφήμιση και την προώθηση, προσώπων, προϊόντων, υπηρεσιών. Από τους πολιτικούς ως τους αστέρες της ποπ, ο καθένας θέλει να δει τα likes, τις προβολές και τους οπαδούς/followers του στα ύψη. Τα στοιχεία αυτά είναι η κύρια μέτρηση της επιρροής και της αναγνώρισης.

Για πολλά χρόνια η φράση «έχω τους περισσότερους followers» ή «έχω χιλιάδες likes»  επιδρούσε όχι μόνο στην αγορά, αλλά και στο μυαλό των ίδιων των χρηστών. Σε έκριναν από πόσους φίλους ή likes είχες, και ως άτομο, ως πολιτικό αλλά και ως εταιρεία.

Η ιστορία όμως με τον πολλαπλασιασμό των likes και των followers στα YouTube, Facebook και Twitter άρχισε να γίνεται αν όχι ύποπτη, σίγουρα περίεργη. Πως για παράδειγμα μπορεί ένας ελάχιστα γνωστός πολιτικός να έχει ξαφνικά χιλιάδες «οπαδούς» και μάλιστα οι περισσότεροι να προέρχονται από όλο τον κόσμο, χωρίς καν να μιλούν στη γλώσσα του; Πως γίνεται να υπάρχει ξαφνική εκθετική αύξηση των «οπαδών», «φίλων» κάτω από ένα video ενός μέτριου μουσικού συγκροτήματος;

Έτσι, ο κόσμος άρχισε σιγά-σιγά να μαθαίνει για τις λεγόμενες click farms. Ένα ακόμη «θαύμα» του αναπτυσσόμενου κόσμου, όπως τουλάχιστον το περιγράφουν δημοσιεύματα από ολόκληρο τον πλανήτη. Οι «φάρμες» αυτές απασχολούν κανονικούς «εργάτες», μοναδική δουλειά των οποίων είναι να κλικάρουν Like, share, retweet και favorite buttons για μερικά δολάρια. Ένα από τα κέντρα αυτής της νέου είδους βιομηχανίας είναι το Μπαγκλαντές, το οποίο φέρεται να απασχολεί περίπου 25.000 ανθρώπους που κάθονται όλη μέρα μπροστά από μια οθόνη και μοχλεύουν χειροκίνητα τα στατιστικά εταιρειών, celebrities, σελίδων και βίντεο σε όλες τις πλατφόρμες social media.

«Click farms» ονομάζονται ομάδες ανθρώπων σε χώρες υπό ανάπτυξη, όπου πληρώνονται κατά μέσο όρο 1$ για κάθε 1000 like που κάνουν. Διατηρούν εκατομμύρια ψεύτικους λογαριασμούς, εγκατεστημένους σε όλες τις γωνίες του κόσμου. Το Μπανγκλαντές, αποτελεί κοιτίδα των «click farms». Αλλά και στο Πακιστάν, την Ινδία την Αίγυπτο και πολλές ακόμα χώρες που διαθέτουν φτηνό εργατικό δυναμικό συστήνονται εταιρείες που παρέχουν ειδικές υπηρεσίες στα social media.
Είναι πολλές και διάφορες οι υπηρεσίες που κυκλοφορούν ελεύθερα και οι οποίες πωλούν followers ή likes ή οτιδήποτε άλλο στα social media. Οι τιμές τους, μάλιστα, είναι αρκετά φθηνές για κάποιον ο οποίος θέλει να επενδύσει στη social media παρουσία του. Αγοράζει λοιπόν οπαδούς και κατασκευάζει τη φήμη του.
Κι αφού υπάρχουν πολλοί πρόθυμοι να ξοδέψουν μια περιουσία στο κυνήγι της δημοτικότητας, υπάρχουν κι αυτοί που μπορούν να κερδίσουν το τριπλάσιο ενός μέσου μισθού πουλώντας τα «ikes» τους στο Facebook.

Η πλατφόρμα διαμοιρασμού βίντεο επίσης, είναι μια πολύ ισχυρή μορφή διαφήμισης. Μεγάλες εταιρίες μόδας και καλλυντικών πληρώνουν τους δημιουργούς των βίντεο για να προωθήσουν διακριτικά, ακόμα και παράνομα, τα προϊόντα τους.
Κάποιες εταιρίες χρησιμοποιούν τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης για να σαμποτάρουν τη φήμη των αντιπάλων τους. Αυτή η τεράστια διαδικτυακή κυριαρχία δεν παρουσιάζει κανένα σημάδι καμπής.
Οι έρευνες καταλήγουν σε χώρες όπως η Ινδία και το Μπανγκλαντές όπου νεαροί 20-25 ετών κερδίζουν το τριπλάσιο ενός μέσου μισθού (το μεγαλύτερο μέρος του πληθυσμού ζει κάτω από το όριο της φτώχιας) «δημιουργώντας» τεχνητά ‘likes’ είτε αξιοποιώντας τους εκατομμύρια followers τους (που επιμελώς διατηρούν ανανεώνοντας δεκάδες αθλητικά ή κουτσομπολίστικα blogs) είτε μέσω ειδικού λογισμικού που δημιουργεί εκατομμύρια πλαστούς οπαδούς.  Αντίστοιχα, μεγάλο είναι το κέρδος και για τις εταιρίες που πουλούν τα ‘likes’ αυτά στο τελικό πελάτη και οι οποίες διοικούνται από 20άριδες και έχουν έδρα σε Ευρωπαϊκές χώρες.
Αξιοποιώντας ένα μεγάλο υπόγειο δίκτυο με ψεύτικα προφίλ και σελίδες, μπορεί κάποιος απατεώνας να βοηθήσει τις σελίδες του, να μαζέψουν εκατοντάδες χιλιάδες οπαδούς. Τα άτομα αυτά χρησιμοποιούν τα ψεύτικα προφίλ για να κάνουν Like και κοινοποιήσεις ώστε να ξεγελάσουν το Facebook πως πρέπει να είναι δημοφιλής. Η αύξηση της αξίας του περιεχομένου, βοηθά να διαρρεύσει σε πραγματικούς χρήστες του Facebook οι οποίοι στη συνέχεια συμβάλλουν στη διάδοση του περιεχομένου περαιτέρω, με τις κοινοποιήσεις και τα Like που εμφανίζονται στους φίλους τους. Τα like και οι κοινοποιήσεις από χρήστες βοηθάνε τέτοιες σελίδες Likewhore να παίρνουν υψηλότερη προτεραιότητα γιατί το Facebook υποθέτει ότι η σελίδα είναι δημοφιλής.

Διαπιστώνεται βέβαια και η άλλη όψη του νομίσματος, δηλαδή το πώς μπορεί κάποιος πληρώνοντας συγκεκριμένες εταιρίες να κηρύξει διαδικτυακό πόλεμο χρησιμοποιώντας «φτιαχτές» καταχωρήσεις σε blogs, facebook και twitter.
Η λίστα με τις ιστοσελίδες που πουλούν Likes, views,f ollowers είναι ατέλειωτη. A ν απλά ψάξεις στο Google για: «buy YouTube views», «buy facebook likes», «buy twitter followers», δεκάδες ιστοσελίδες θα εμφανιστούν στα αποτελέσματα αναζήτησης που θα σου υπόσχονται χιλιάδες likes/followers/views σε πολύ χαμηλές τιμές.
Οι 1000 followers στο Twitter ξεκινούν περίπου από τα 11$ και ανεβαίνουν ως τα 40$, αν θέλεις να αποκτήσεις «top quality» λογαριασμούς οι οποίοι δεν είναι απλά «αυγά», αλλά έχουν ένα πλήρες προφίλ και συμπεριφορά σαν κανονικοί άνθρωποι. Στο Facebook υπάρχουν «πακέτα» των 5.000 Likes προς 260$ ενώ οι τιμές και η «ημερομηνία παράδοσης» αλλάζει ανάλογα με το στόχο. Το ίδιο συμβαίνει σε όλα τα social networks, όπως το YouTube, το Instagram κ.ο.κ.
Βέβαια, με την επιθεώρηση του προφίλ των συνδρομητών, είναι αρκετά εύκολο να παρατηρήσει και να καταλάβει κανείς εάν οι λογαριασμοί είναι πραγματικοί ή αγοράστηκαν. Αν ένα βίντεο έχει εκατομμύρια views άλλα το engagement είναι χαμηλό, τότε πρέπει να μπαίνουν υποψίες για την αυθεντικότητα των views.
Είναι ενδεικτικό ότι, σύμφωνα με μια έρευνα του BBC, υπάρχουν 83 εκατομμύρια ψεύτικοι λογαριασμοί. Χρήστες των ιστοσελίδων δηλαδή που δεν είναι αληθινοί.
Η ψεύτικη δημοφιλία, τα fake likes και οι ψεύτικοι followers σε Facebook και Twitter ή τα πλαστά views στο YouTube συνιστούν κίνδυνο για τις πλατφόρμες και θέτουν ζήτημα εμπιστοσύνης στα ίδια τα εργαλεία. Ο κόσμος γίνεται σιγά-σιγά καχύποπτος και η υπόθεση αυτή μπορεί να γυρίσει μπούμερανγκ και να επηρεάσει την ίδια την οικονομία του διαδικτύου. Γι’ αυτό και οι πλατφόρμες των social media προσπαθούν να πάρουν κάποια μέτρα.

Για παράδειγμα, πόσοι από τους followers των celebrities είναι αληθινοί;
H εταιρεία Socialbakers δημοσίευεσε την έρευνά της για το πόσοι από τους followers των διασήμων είναι αληθινοί και ενεργοί λογαριασμοί.
Σύμφωνα με την έκθεση της εταιρείας, στην 1η θέση βρίσκεται η Κaty Perry με 34.979.652 followers, εκ των οποίων το 49% είναι ψεύτικοι και το 29% είναι ανενεργοί λογαριασμοί.
Στη 2η θέση είναι η Lady Gaga με 36.141.527 followers, εκ των οποίων το 47% είναι ψεύτικοι και το 31% ανενεργοί λογαριασμοί.
Στην 3η θέση είναι ο Μπαράκ Ομπάμα, ο μόνος μη-τραγουδιστής σε ολόκληρη τη λίστα, με 29.817.431 followers από τους οποίους το 50% είναι ψεύτικοι και το 29% ανενεργοί λογαριασμοί.
Στην 4η θέση συναντάμε την Taylor Swift με 26.249.754 followers με το 53% εξ αυτών να είναι ψεύτικοι και το 28% ανενεργοί λογαριασμοί,ενώ την πρώτη πεντάδα συμπληρώνει η Βritney Spears με 25.683.941 followers,εκ των οποίων το 46% είναι ψεύτικοι και το 32% ανενεργοί λογαριασμοί.
Στην 6η θέση βρίσκεται η Rihanna με 29.204.420 followers με το αγγίζουν το ποσοστό του 40% κι οι ανενεργοί λογαριασμοί αντιστοιχούν στο 26%.
Στην 7η θέση είναι ο Τζάστιν Μπίμπερ, ο οποίος μετράει μεν 37.530.447 followers, όμως, το 27% από αυτούς είναι ψεύτικοι και το 31% ανενεργοί λογαριασμοί.
Στην 8η θέση βρίσκεται ο Τζάστιν Τίμπερλεϊκ με 18.874.584 followers, αλλά από αυτούς το 50% είναι ψεύτικοι και το 30% ανενεργοί λογαριασμοί .
Τελευταία η Σακίρα με 20.386.662 followers και το 43% να αποτελούν ψεύτικους και το 31% ανενεργούς λογαριασμούς.

Πρόσφατα, Facebook και Google (YouTube) ξεκίνησαν μια εκστρατεία στροφής των εργαλείων τους στην αλληλεπίδραση των χρηστών και όχι στην πληρωμένη καταχώρηση. Η Facebook άλλαξε τον αλγόριθμο εμφάνισης των posts προσωπικών σελίδων και pages στον τοίχο φίλων και likers, δίνοντας -όπως είπε η ίδια- έμφαση στη διάδραση των χρηστών. Όσο περισσότερο συναλλάσσεσαι με έναν «φίλο» ή μια σελίδα του Facebook, τόσο πιο συχνά θα βλέπεις τις ανανεώσεις τους. Από την πλευρά της η Google δήλωσε ότι έχει ξεκινήσει έναν περιοδικό έλεγχο των views στο YouTube των 6 δισ. ωρών αναπαραγωγής βίντεο το μήνα, για να διαπιστώσει ποιες θεάσεις είναι ψεύτικες.
Αναζητούν εργαλεία όπως το Klout, τα οποία μετράνε την πραγματική επιρροή στα social networks και δίνουν ελάχιστη σημασία στο πόσοι σε ακολουθούν.

tvxs.gr