Φοβερόν καί παράδοξον μυστήριον. Μηνύματα ἐπί τῇ ἑορτῇ τοῦ Πάσχα Ἀρχιμανδρίτου Γεωργίου Καθηγουμένου Ἱ. Μονῆς Ὁσίου Γρηγορίου.

Ἀρχιμανδρίτου Γεωργίου Καθηγουμένου Ἱ. Μονῆς Ὁσίου Γρηγορίου

Ἐκδόσεις Ἱερᾶς Μονῆς Ὁσίου Γρηγορίου

Ἅγιον Ὅρος 2005

Ἀνάστασιν Χριστοῦ
Θεασάμενοι

Μηνύματα ἐπί τῇ ἑορτῇ τοῦ Πάσχα

Ἀνάστασιν Χριστοῦ θεασάμενοι

«Φοβερόν καί παράδοξον μυστήριον σήμερον ἐνεργούμενον

καθορᾶται΄ὁ ἀναφής (ἀψηλάφητος) κρατεῖται΄ δεσμεῖται, ὁ

λύων τόν Ἀδάμ τῆς κατάρας ὁ ἐτάζων (αὐτός πού ἐρευνᾶ καί

γνωρίζει) καρδίας καί νεφρούς ἀδίκως ἐτάζεται (ἀνακρίνε­- 

ται)΄εἰρκτῇ κατακλείεται, ὁ τήν ἄβυσσον κλείσας.  Πιλάτῳ

παρίσταται, ᾧ τρόμῳ παρίσταται οὐρανῶν αἱ δυνάμεις ρα-­

πίζεται χειρί τοῦ πλάσματος ὁ Πλάστης ξύλῳ κατακρίνεται,

ὁ κρίνων ζῶντας καί νεκρούς τάφῳ κατακλείεται, ὁ καθαι­­- 

ρέτης τοῦ Ἄδου...» (Θεοτόκιον τῇ Μ.Παρασκευῇ ἑσπέρας).

Τό μυστήριον τῶν Παθῶν καί τῆς Σταυρώσεως τοῦ Κυρίου μας εἶναι ὄντως φοβερόν καί παράδοξον, διότι ὑπερβαίνει τήν συνήθη λογική μας καί τά ἀνθρώπινα μέτρα.  Παράδοξο, διότι κατά τόν ἅγιο Ἐπιφάνειο Κύπρου «αὐτός ἦν ὁ πάσχων καί μή πάσχων», παθητός κατά τήν ἀνθρωπίνη φύσι, ἀπαθής κατά τήν θεότητα. ( P.G.42, 652 CD).

Ἔκαστις μᾶς καταλαμβάνει, καθώς βλέπουμε τόν Θεόν σταυρούμενον. Ὅπως
λέγει καί ὁ ἅγιος Γρηγόριος ὁ Θεολόγος: «Τί τούτο παραδοξότερον, Θεόν σταυρούμενον βλέπειν, καί τοῦτον μετά ληστῶν, καί ὑπό τῶν παριόντων (περαστικῶν) γελώμενον τόν ἀνάλωτον (ἀκατανίκητον) καί τοῦ παθεῖν ὑψηλότερον»; ( PG.36, 581AB, Λόγ. ΜΓ΄).

Τέτοια ἔκστασις εἶχε καταλάβει καί τούς θεωροῦτνας τά θαύματα τοῦ Κυρίου Ἰουδαίους: «καί ἔστασις ἔλαβεν ἅπαντας ἐδόξαζον τόν Θεόν, καί ἐπλήσθησαν φόβου λέγοντες ὅτι εἴδομεν παράδοξα σήμερον (Λουκ. ε΄, 26).

Οἱ ὀπαδοί τῶν ἄλλων θρησκειῶν ὄχι μόνον δέν πιστεύουν σέ Θεόν Σταυρωθέντα, ἀλλά καί σκανδαλίζονται ἀπό τήν ἰδική μας πίστι. Ὁ σταυρικός θάνατος τοῦ Κυρίου εἶναι κατά τόν Ἀπόστολο Παῦλο γιά τούς Ἰουδάιους σκάνδαλο καί γιά τούς Ἕλληνες (εἰδωλολάτρες καί φιλοσόφους) μωρία.  Γιά μᾶς ὅμως τούς Χριστιανούς εἶναι καύχησις, Θεοῦ δύναμις καί Θεοῦ σοφία (Πρβλ. Α΄ Κορ.α΄23-24).

Ἀναφέρει ὁ ἅγιος Γρηγόριος ὁ Παλαμᾶς ὅτι κάποιος ἐρώτησε εἰρωνικά ἕνα Χριστιανό, ἐάν πιστεύῃ σέ θεό ἐσταυρωμένο, καί ἐκεῖνος ἀπήντησε ὅτι πιστεύει σ’Αὐτόν πού ἐσταύρωσε τήν ἁμαρτία (Ὁμιλ. Εἰ τόν Τίμιον καί Ζωοποιόν σταυρόν).

Αὐτός ὁ Ἐσταυρωμένος Θεός μας ποτέ δέν ἠθέλησε νά προσηλυτίσῃ ὀπαδούς, ἐξωραΐζοντας τίς δυσκολίες τοῦ ἀγῶνος τῶν πιστευόντων σέ Αὐτόν ἤ ὑποσχόμενος ἄνετη ζωή. Ἀντίθετα ἐζήτησε ἀπο τούς μαθητάς Του, ἄν θέλουν νά τόν ἀκολουθήσουν, νά ἄρουν καί αὐτοί τόν Σταυρο τους ἀγωνιζόμενοι κατά τῆς φιλαυτίας, τοῦ ἐγωισμοῦ καί τῶν παθῶν τους.  Οἱ ἀναρίθμητοι ἅγιοι Μάρτυρες, οἱ ἀσκηταί τῆς ἐρήμου καί πλῆθος ἁπλῶν καί ταπεινῶν Χριστιανῶν συμμερίστηκαν διά μέσου τῶν αἰώνων τήν σταυρική ζωή του Χριστοῦ.

Μόνον οἱ ἐκκοσμικευμένοι Χριστιανοί προσπαθοῦν νά ἀφαιρέσουν ἀπό τή ζωή τῆς Ἐκκλησίας τόν σταυρικό της χαρακτῆρα.  Αὐτοί ὁμοιάζουν μέ τόν ἀπόστολο Πέτρο, πού ἐζήτησε ἀπό τόν Χριστό νά ἀποφύγῃ τόν σταυρικό θάνατο. Ἀλλά γι’ αὐτό ὁ Κύριος τόν ἐπετίμησε πολύ αὐστηρά (Πρβλ. Ματθ. ιστ΄, 21-23).

Καί οἱ σταυρωταί τοῦ Κυρίου τόν καλοῦσαν νά κατεβῇ ἀπό τόν Σταυρό γιά νά πιστεύσουν. Ἀλλά τί θά ἧταν ὁ Χριστός χωρίς Σταυρό καί τί θά ἦταν ἡ πίστις μας χωρίς Χριστόν Σταυρωθέντα καί Ἁναστάντα ἐκ τῶν νεκρῶν, χωρίς τήν Μητέρα καί τούς φίλους τοῦ Λυτρωτοῦ, πού διά μέσου τῶν αἰώνων συνεσταυρώθησαν καί συνεναστήθησαν μέ Αὑτόν;

Ὁ Ἀντίχριστος ὑπόσχεται νά σώσῃ τόν κόσμο χωρίς σταυρό.  Σύμφωνα με΄μάι ὡραία ἑρμηνεία τῦ ἀριθμοῦ 666 –συμβόλου τοῦ Ἀντιχρίστου, πού στά ἑλληνικά γράφεται χξς΄-, ὁ Ἀντίχριστος θά εἶναι «Χριστός Ξένος Σταυροῦ».  Πολλοί τέτοι ἀντίχριστοι, πρόδρομοι τοῦ τελικοῦ Ἀντιχρίστου, ἐφάνησαν στόν κόσμο. Ἀντί τῆς εὐτυχίας πού ὑποσχέθηκαν στούς ἀνθρώπους ἄφησαν ἐρείπια.

Θέλησαν νά σώσουν τόν κόσμο, σταυρώνοντας τούς ὑποτιθέμενους ἐχρθούς τους καί ὄχι σταυρούμενοι γιά αὐτούς, ὄπως ἔκανε ὁ Κύριος πού σταυρώθηκε γιά τους σταυρωτάς Του καί πρσηύχετο πρός τόν Πατέρα Του: «Πάτερ ἄφες αὐτοῖς, οὐ γαρ οἴδασι τί ποιοῦσι»(Λουκ. κγ΄, 34).

Μήπως οἱ λεγόμενοι σταυροφόροι τοῦ Μεσαίωνος καί οἱ σημερινοί ποικίλοι διάδοχοί τους δέν σταυρώνουν τόν Χριστό στά πρόσωπα χιλιάδων ἀθώων ἀνθρώπων; Δι’ αὐτούς βλασφημεῖται τό ὄνομα τοῦ Χριστοῦ στά ἔθνη.

***

Παράδοξα, κατά τούς ἁγίους Πατέρες, δέν εἶναι μόνον ὁ Σταυρός καί ἡ Ἀνάστασις τοῦ Κυρίου ἀλλά ὅλα τά μυστήρια τῆς σωτηρίας μας.

Παράδοξος, κατά τόν ἅγιο Ἰγνάτιο τόν Θεοφόρο, ὁ τοκετός τῆς Παρθένου Μαρίας (P.G.5, 913BC).

Παράδοξος ἡ σάρκωσις τοῦ Λόγου, κατά τόν ἅγιο Γρηγόριο τόν Θεολόγο: «Ὤ τῆς καινῆς μίξεως! Ὤ τῆς παραδόξου κράσεως! Ὁ ὤν, γίνεται΄καί ὁ ἄκτιστος, κτίζεται΄ καί ὁ ἀχώρητος χωρεῖται»(P.G. 36, 325CD).

Παράδοξο, κατά τόν ἅγιο Ἱππόλυτο, τό «πῶς ὀ ἀκατάληπτος ἀγγέλοις καί ἀόρατος ἀνθρώποις ἐπί τό βάπτισμα ἔρχεται ὡς ηὐδόκησεν» (ΒΕΠΕΣ, τομ.6, σελ 274-265).

Παράδοξος, κατά τόν ἅγιο Ἐπιφάνειο, καί ἡ εἰς Ἅδου κάθοδος καί ἡ παρουσία Του στά καταχθόνια (P.G. 43,457BC).

Παράδοξος ἡ ἐκ νεκρῶν Ἀνάστασίς Του (P.G. 46, 625 CD).

Παράδοξος ἡ εἰς οὐρανούς Ἀνάληψίς Του (P.G. 43, 480D-481AB).

Παράδοξο καί τό γεγονός τῆς ἁγίας Πεντηκοστῆς: «Παράδοξα σήμερον εἶδον τά ἔθνη πάντα ἐν πόλει Δαυΐδ, ὅτε τό Πνεῦμα κατῆλθε τό Ἅγιον, ἐν πυρίναις γλώσσαις...»(α΄ στιχηρόν Αἴνων Πεντηκοστῆς).

Παράδοξος, κατά τόν ἅγιο Μάξιμο τόν Ὁμολογητή, καί ἡ Δευτέρα κοινωνία, τήν ὁποία ὁ Κύριος συνῆψε  μέ τόν ἄνθρωπο διά τῆς ὑποστατικῆς ἑνώσεως τῶν δύον Του φύσεων, πολύ παραδοξότερα τῆς πρώτης στόν Παράδεισο κοινωνίας: «ὅσῳ πρῶτον τοῦ κρείττονος μεταδούς, ὕστερον μετέλαβε θέλων τοῦ χείρονος, ἵνα καί τήν εἰκόνα σώσῃ καί την σάρκα ἀθανατίσῃ» (P.G. 90, 520 CD).

Παράδοξο, κατά τόν ἅγιο Δαμασκηνό, εἶναι καί τό Μυστήριο τῆς Ἁγίας Τριάδος: «Μία θεότητα... ἐν τρισί τελείαις ὑποστάσεσι γνωριζομένην καί προσκυνουμένην...ἀσυγχύτως ἡνωμέναις καί ἀδιασπάστως διαιρούμεναις» (Ἐκδ. ἀκριβής Ὀρθοδόξου Πίστεως).

Ὅλα αὐτά τά Μυστήρια τά προσεγγίζουμε μέ τήν πίστι καί τήν ἀγάπη πρός τόν Κύριο, πού σημαίνει σταύρωμα, τῆς περιωρισμένης ἀνθρωπίνης λογικῆς, γιά νά ὑψωθοῦμε στήν θεία λογική.  Αὑτή εἶναι ἡ ἀληθινή χριστιανική ταπείνωσις, νά δεχόμαστε ὅτι τά μυστήρια αὐτά δέν κατανοοῦνται μέ τήν πτωχή λοιγκή τοῦ πεσόντος ἀνθρώπου καί ὅτι, ἐνῶ δέν εἶναι παράλογα, εἶναι ὑπέρλογα.  Γι’ αὐτό ὁ ἅγιος Γρηγόριος ὁ Θεολόγος ἔλεγε ὅτι οἱ Ὀρθόδοξοι θεολογοῦμε ἁλιευτικῶς καί ὄχι ἀριστοτελικῶς, δηλαδή κατά τόν τρόπο τῶν ἁλιέων (Ἀποστόλων) καί ὄχι τῶν φιλοσόφων.

Ὁ μακαριστός Βλαδίμηρος Λόσκυ ἔβλεπε νά ὑπάρχῃ στά δόγματα τῆς Ἐκκλησίας μία ἀντινομία: «Διά τόν λόγον αὐτόν τά δόγματα τῆς Ἐκκλησίας παρουσιάζονται συχνά εἰς τό ἀνθρώπινον λογικόν ὑπό τό σχῆμα ἀντινομιῶν τόσον περισσοτέρων ἀδιαλύτων, ὅσον τό μυστήριον, τό ὁποῖον ἐκφράζουν, εἶναι μεγαλοπρεπέστερον.  Δέν πρόκειται προσαρμόζοντες τό δόγμα εἰς τήν ἀνθρωπίνην διάνοιαν νά καταργήσωμεν τήν ἀντινομίαν, ἀλλά νά μεταβάλωμεν τό πνεῦμα μας, διά νά δυνηθῶμεν νά φθάσωμεν εἰς τήν θεωρίαν τῆς ἀληθείας, ἡ ὁποία μᾶς ἀποκαλύπτεται, ἐνῷ ὑψούμεθα πρός τόν Θεόν και ἑνούμεθα μετ’ Αὐτοῦ κατά τό μεγαλύτερον δυνατόν μέτρον» (Μυστική Θεολογία τῆς Ἀνατολικῆς Ἐκκλησίας).

Ἡ ἀντινομία καί τό παράδοξο πού ὑπάρχουν στήν Πίστι μας καταδεικνύουν καί τό ὅτι αὐτή εἶναι ἐκ Θεοῦ οὐράνιος ἀποκάλυψις καί ὄχι ἀνθρωπίνη ἐπινόησις, σέ ἀντίθεσι μέ ἄλλες, εὔκολες στήν ἀνθρωπίνη λογική, θρησκεῖες.

Παράδοξος ἐν τέλει εἶναι καί ἡ ἐν Χριστῷ ζωή τῶν πιστῶν Χριστιανῶν, ἐπειδή μετέχουν στήν σταυροαναστάσιμη ζωή τοῦ Χριστοῦ. Ἐνῷ περπατοῦν στήν γῆ, πολιτεύονται ἐν οῦρανοῖς.  Ζοῦν στόν κόσμο, ἀλλά μέ οὐράνιο φρόνημα καί προοπτική αἰωνιότητος. Ἡ Ἐκκλησία μᾶς καλεῖ: «Ξένον τόκον ἰδόντες, ξενωθῶμεν τοῦ κόσμου τόν νοῦν εἰς οὐρανόν μεταθέντες» (Ἀκάθιστος Ὕμνος).

Ὁ συγγραφεύς τῆς «Πρός Διόγνητον» ἐπιστολῆς ἤδη κατά τήν μετα-αποστολική περίοδο ὁμιλεῖ γιά τό παράδοξο τῆς ζωῆς τῶν Χριστιανῶν : «Κατοικοῦν βέβαια πόλεις ἑλληνικές καί βαρβαρικές, ὅπου ὁ καθένας ἔτυχε, ἀκολουθοῦν τίς συνήθειες τῶν συντοπιτῶν τους στήν ἐνδυμασία και στήν διατροφή καί στήν βιοτή τους, ἀλλά ὅλα δείχνουν ὅτι ὁ τρόπος τῆς ζωῆς τους εἶναι θαυμαστός καί ὁμολογουμένως παράδοξος» (P.G.2, 1173 BC).

***

Μέ αὐτές τίς σκέψεις προσεγγίζουμε καί ἐφέτος τόν Σταυρό καί τήν Ἀνάστασι τοῦ Κυρίου μας.  Γνωρίζουμε τή ἀδυναμίας μας νά ζήσουμε σέ ὅλο της τό βάθος τήν θαυμαστή  καί παράδοξο χριστιανική ζωή, πού ζητεῖ ὁ Κύριος.  Μόνο μέ τήν ἰδική Του Χάρι μποροῦμε μέ τόν καθημερινό μας ἀγῶνα νά συσταυρούμεθα καί νά συνασιστάμεθα μαζί Του.  Καί μέ ὅλη τήν Ἐκκλησία τῶν ἐν οὐρανοῖς ἀπογεγραμμένων καί τῶν ἐπί γῆς ἀγωνιζομένων νά ἀναφωνοῦμε: «Τόν Σταυρόν Σου προσκυνοῦμεν Δέσποτα καί τήν Ἁγία Σου Ἀνάστασι δοξάζουμε».

Χριστός Ἀνέστη!  Ἀληθῶς Ἀνέστη!

Ἅγιον Πάσχα 2005

Ἀπόσπασμα ἀπό τό «Ἀνάστασιν Χριστοῦ  Θεασάμενοι».
Μηνύματα ἐπί τῇ ἑορτῇ τοῦ Πάσχα 
Ἔκδοση της Ι. Μονῆς Ὁσίου Γρηγορίου Ἁγίου Ὅρους 
Ἔτος 2005
σελίδες 106 - 112

anavaseis.blogspot