Το ασίγαστο πάθος

Ναπολέων Λιναρδάτος

Στη Βραζιλία, όπου βρίσκεται ο μεγαλύτερος τροπικός υδροβιότοπος του κόσμου, «η αναπτυσσόμενη βιομηχανία σόγιας και τα αγροκτήματα βοοειδών απειλούν ένα από τα πλουσιότερα καταφύγια πανίδας στον κόσμο». Διαβάζοντας το ρεπορτάζ της εφημερίδας προσπάθησα να θυμηθώ πότε ήταν η τελευταία φορά που είχα διαβάσει άρθρο περιβαλλοντικού ενδιαφέροντος που να μην ασχολείται αποκλειστικά με την κλιματική αλλαγή.

Η κλιματική αλλαγή φαίνεται ότι είναι το μόνο περιβαλλοντικό φαινόμενο άξιο λόγου. Ολα τα άλλα θέματα είναι στην καλύτερη περίπτωση δευτερεύοντα. Ακόμα πιο σημαντικό είναι το γεγονός ότι κάθε αρνητική είδηση φαίνεται ότι έχει μία και μοναδική εξήγηση, την κλιματική αλλαγή. Από πλημμύρες, περιφερειακούς πολέμους μέχρι και τη σεξουαλική ανικανότητα του Μπάμπη του περιπτερά, όλα τα φαινόμενα εξηγούνται πλέον ως συνέπειες της κλιματικής αλλαγής. 

Τα ποσά που δαπανούνται από τα κράτη, άμεσα ή έμμεσα, για την κλιματική αλλαγή είναι υπέρογκα - όπως λέει ο Καλογήρου στον Κούρκουλο στην ευρέως γνωστή κινηματογραφική σκηνή, «πολλά τα λεφτά, Αρη». Αν το χρήμα εξηγεί ένα σημαντικό μέρος της εμμονής με το συγκεκριμένο θέμα, υπάρχει και μια άλλη εξίσου σημαντική παράμετρος.

Το 2017 ήταν η χρονιά επέτειος του οκτωβριανού πραξικοπήματος των μπολσεβίκων, το πιο σημαντικό γεγονός των τελευταίων 100 χρόνων. Ό,τι επακολούθησε ήταν συνέπεια ή αντίδραση σ' αυτό το γεγονός. Και ήταν το ιστορικό γεγονός που κατέδειξε στην πολιτική τάξη τις νέες ολοκληρωτικές δυνατότητες στο να καθορίζει και να ελέγχει την καθημερινότητα των πολιτών βασιζόμενη σε «επιστημονικά» κριτήρια.

Λίγα χρόνια μετά την πτώση του τείχους του Βερολίνου, ο μαρξιστής διανοούμενος Κοστάντσο Πρέβε είχε γράψει ένα βιβλίο με τον τίτλο «Το ασίγαστο πάθος». Όπως μας ενημερώνει ο εκδότης του βιβλίου, «με τον όρο “ασίγαστο πάθος” ο συγγραφέας εννοεί εκείνη την ικανότητα που μας επιτρέπει να μετατρέπουμε τη νεανική παρόρμηση για ισότητα και δικαιοσύνη σε ώριμη και διαρκή αντίθεση στον καπιταλισμό, μια αντίθεση που να χαρακτηρίζει πολιτικά και πνευματικά ολόκληρη τη ζωή μας».

Εκατό χρόνια μετά το οκτωβριανό πραξικόπημα, ο περιβαλλοντισμός είναι ίσως η πιο σημαντική ανανεώσιμη πηγή αυτού του «ασίγαστου πάθους». Συνδυάζει μια τεχνοκρατική ρητορική με μια θρησκευτικού τύπου πίστη και βεβαιότητα στους σκοπούς και στα μέσα που χρησιμοποιεί για την επίτευξή τους. Δεν υπάρχει πιο επικίνδυνη συνταγή για την απληστία του ανθρώπου για εξουσία από έναν νάρκισσο που την εξασκεί, έχοντας την εντύπωση ότι εργάζεται για το καλό της ανθρωπότητας.