H Πορτογαλία πήρε ήδη σειρά ...

Έχετε δει πού έχουν φτάσει τα σπρεντ και τα CDS της Πορτογαλίας; Στον ουρανό!.. Η Λισσαβόνα αρχίζει πλέον και φοβίζει. Επενδυτές, οικονομολόγοι και πολιτικοί εμφανίζονται όλο και πιο σίγουροι ότι η Πορτογαλία θα χρειαστεί δεύτερη διάσωση καθώς δεν υπάρχει περίπτωση να επιστρέψει στις αγορές το 2013.

Η Λισσαβόνα έχει ακόμη έναν ολόκληρο χρόνο στη διάθεσή της προκειμένου να βάλει σε τάξη τα δημόσια οικονομικά της, αλλά σύμφωνα με το αρχικό πρόγραμμα θα πρέπει το Σεπτέμβριο του 2013 να βγει στις αγορές προκειμένου να μετακυλίσει ομόλογο ύψους 9 δις ευρώ. Και ναι μεν ο Σεπτέμβριος του 2013 μπορεί να αργεί ακόμη, αλλά ενδέχεται το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο να ζητήσει από την Πορτογαλία να παρουσιάσει τα χρηματοδοτικά της σχέδια για όλη την επόμενη χρονιά πριν αποδεσμεύσει το δικό του μέρος της πορτογαλικής χρηματοδότησης όπως έκανε και με την Ελλάδα. Κι όπως έκανε στην περίπτωση της Ελλάδας, έτσι και στην περίπτωση της Πορτογαλίας το ΔΝΤ μπορεί κάλλιστα να ζητήσει νέα μέτρα μόλις δει ότι η χώρα δεν μπορεί να επιστρέψει στις αγορές μέσα στον επόμενο χρόνο. Γιατί η έκρηξη των πορτογαλικών σπρεντ αυτό ακριβώς μας λέει.

«Η υπόθεση του προγράμματος ότι η κυβέρνηση θα μπορούσε να αρχίσει να εκδίδει ξανά μακροπρόθεσμα ομόλογα το 2013 πάντα μου φαινόταν προβληματική», σημείωσε ο πρόεδρος του Ινστιτούτου Διεθνούς Χρηματοοικονομικής Τσαρλς Νταλάρα σε πρόσφατη  έκθεσή του για την Πορτογαλία. «Με τις αποδόσεις των πορτογαλικών ομολόγων να ξεπερνούν το 12% όντως η αρχική υπόθεση του πορτογαλικού προγράμματος για έξοδο στις αγορές το 2013 φαίνεται απίθανο να υλοποιηθεί, παρά το ότι η Πορτογαλία πετυχαίνει τους στόχους του ελλείμματος», πρόσθεσε. 

Οι τιμές των πορτογαλικών ομολόγων καταποντίστηκαν από την ημέρα που ο οίκος πιστοληπτικής αξιολόγησης Standard & Poor’s υποβάθμισε τα πορτογαλικά ομόλογα στην κατηγορία των ‘σκουπιδιών’, ενώ παράλληλα ενισχύονταν οι φόβοι των αγορών ότι η αναδιάρθρωση του ελληνικού χρέους θα ανοίξει το δρόμο για να πάρουν κι άλλα κράτη της ευρωπαϊκής περιφέρειας σειρά για επιβολή ‘κουρέματος’ στους πιστωτές κάπου στο μέλλον.

Το περασμένο Σαββατοκύριακο ο πρωθυπουργός της χώρας Πέντρο Πάσο Κοέλο αναγνώρισε ότι η πίεση που ασκείται στην Πορτογαλία μεγαλώνει εξαιτίας της εξωτερικής αστάθειας και των υποβαθμίσεων. Να σημειώσουμε ότι ο S&P ήταν ο τρίτος οίκος πιστοληπτικής αξιολόγησης που έριξε το ομολογιακό χρέος της Πορτογαλίας στην κατηγορία των ‘σκουπιδιών’, με τους Fitch και Moody’s να έχουν προηγηθεί.

Ο Πορτογάλος πρωθυπουργός αρνήθηκε ότι η χώρα του χρειάζεται περισσότερα χρήματα ή χρόνο για να εφαρμόσει το πρόγραμμά της, ενώ αυξάνονται οι κυβερνητικοί αξιωματούχοι και πολιτικοί που εμφανίζονται όλο και πιο απογοητευμένοι για το ότι η δέσμευση της Πορτογαλίας στο ευρωπαϊκό της πρόγραμμα δεν φτάνει για να ηρεμήσει τις αγορές.

«Το δράμα του όλου πράγματος είναι ότι κάνουμε ακριβώς ό,τι απαιτείται και αν η Ευρώπη δεν απαντήσει κατάλληλα, όλες μας οι θυσίες θα πάνε χαμένες», σημείωσε χαρακτηριστικά ο πρώην Υπουργός Οικονομικών Φερνάντο Τεξέιρα ντος Σάντος, που είχε διαδραματίσει σημαντικό ρόλο στις διαπραγματεύσεις για το πρώτο πακέτο διάσωσης.

Με τις αποδόσεις των πορτογαλικών ομολόγων να αγγίζουν ιστορικά υψηλά και το κόστος ασφάλισης των 5ετών πορτογαλικών ομολόγων να καλπάζει καθημερινά,  οι αγορές δηλώνουν πως όπως ακριβώς και οι κάτοχοι των ελληνικών ομολόγων, έτσι και οι κάτοχοι των πορτογαλικών τίτλων θα υποχρεωθούν αργά ή γρήγορα σε μεγάλες ζημιές. Πηγές του Λονδίνου εκτιμούν πως όσο θα κυλάει το 2012, και κυρίως μόλις βγει από το κέντρο της προσοχής η ελληνική αναδιάρθρωση, θα αρχίσουν συζητήσεις σχετικά με το μέγεθος του ‘κουρέματος’ που θα πρέπει να αποδεχτούν οι πιστωτές της Πορτογαλίας. Οι ήδη υπάρχουσες εκτιμήσεις μιλάνε για το ένα τρίτο του κεφαλαίου τους – κι αυτό στο καλύτερο σενάριο για τη Λισσαβόνα.

Η Πορτογαλία βεβαίως διαφέρει σε πολλά από την Ελλάδα. Καταρχήν έχει μια ισχυρή πλειοψηφική κυβέρνηση που μπορεί να περάσει με μεγαλύτερη ευκολία στο Κοινοβούλιο μέτρα λιτότητας για την επίτευξη των δημοσιονομικών στόχων. Στην Πορτογαλία επίσης έχουν σημειωθεί ελάχιστες κοινωνικές αναταραχές, ενώ την περασμένη βδομάδα συνδικάτα και εργοδότες συμφώνησαν σε μια μεγάλη εργασιακή μεταρρύθμιση που διευκολύνει τις απολύσεις και τις μειώσεις μισθών, κάτι που η Ελλάδα και οι άλλες χώρες της ευρωπαϊκής περιφέρειας προσπαθούν χρόνια να κάνουν.

Η πορτογαλική κυβέρνηση κατάφερε επίσης να πετύχει τους στόχους του ελλείμματος του 2011, αν και το έκανε με τη βοήθεια της δημιουργικής λογιστικής και με την έκτακτη  μεταφορά συνταξιοδοτικών υποχρεώσεων των τραπεζών στο εθνικό συνταξιοδοτικό σύστημα με αντάλλαγμα κεφάλαια. 

Αλλά η Πορτογαλία μοιάζει με την Ελλάδα σε ένα πολύ κρίσιμο σημείο: και το δικό της πρόγραμμα διάσωσης – όπως και το ελληνικό – ήταν υπεραισιόδοξο και υπέθετε ότι η οικονομία θα βελτιώνονταν πολύ γρήγορα και πολύ δραστικά. Κάτι τέτοιο όμως δεν έγινε. Από τον Ιούνιο που άρχισε η εφαρμογή του προγράμματος οι εκτιμήσεις για το μέγεθος της πορτογαλικής ύφεσης αναθεωρήθηκαν δύο φορές. Στα τέλη του 2011 η κυβέρνηση ανακοίνωσε ότι η πορτογαλική οικονομία θα συρρικνωθεί κατά 3% φέτος έναντι 1,7% που έλεγε τον Αύγουστο. Η πλειοψηφία των οικονομολόγων όμως υποστηρίζει ότι και οι νέες προβλέψεις είναι υπεραισιόδοξες επειδή η εγχώρια κατανάλωση συνεχίζει να μειώνεται με πολύ ταχύτερους ρυθμούς από το αναμενόμενο, ενώ οι εξαγωγές δεν δημιουργούν το απαραίτητο στήριγμα για να βρει η οικονομία το δρόμο της προς την ανάκαμψη. Κι ο  οικονομολόγος της Citigroup Γιούργκεν Μίκελς προβλέπει για φέτος ύφεση 5.8% και για το 2013 3.7% την ώρα που η ίδια η πορτογαλική κυβέρνηση θέλει να λέει ότι το 2013 θα έρθει η ανάπτυξη…

Πόσο θυμίζουν όλα αυτά το ελληνικό πρόγραμμα! Πώς να διασφαλιστεί έτσι η βιωσιμότητα  του πορτογαλικού χρέους; Και πώς να τα βγάλει πέρα η  Πορτογαλία;


ΠΗΓΗ