Η Φιλία στη φιλοσοφία του Επίκουρου..

Ο Επίκουρος, αυτός ο τόσο παρεξηγημένος φιλόσοφος, έζησε μία ζωή αναζητώντας την ευτυχία της ψυχής. Αναζήτησε την ηδονή, όχι με την έννοια της σωματικής απόλαυσης και της άκρατης σαρκολατρίας, αλλά με την έννοια του μέτρου και όλων εκείνων που χρειάζονται πραγματικά για τη ζωή μας. Η ηδονή είναι εκείνη που απαλλάσσει τον άνθρωπο από εξωτερικούς φόβους και άγχη.


Ο πνευματικός άνθρωπος για τον Επίκουρο, όχι μόνο δεν είναι εκείνος που αποστασιοποιείται από τον κόσμο, αλλά που μένει μέσα σε αυτόν και απολαμβάνει την κοινωνική συνύπαρξη. Ο Επίκουρος συνήθιζε να λέει ‘’ “Απ’ όλα τα αγαθά που παρέχει η Σοφία για έναν ευτυχισμένο βίο το μεγαλύτερο είναι η απόκτηση της φιλίας’’.


Ο Επίκουρος είναι τρομερά καινοτόμος, θεωρώντας τη φιλία ανώτερο αγαθό από τον έρωτα: Η ερωτική πράξη από μόνη της δεν έχει τίποτα το επιλήψιμο, όμως πολύ πιο σημαντική από το σεξ ή τον έρωτα είναι η φιλία, που
“χορεύει ολόγυρα στην οικουμένη καλώντας μας να ξυπνήσουμε για χάρη της ευτυχίας“.


Είναι αξιοσημείωτη η σημασία που δίνει ο μεγάλος Επίκουρος στη φιλία, ως μία αρετή η οποία εξυψώνει τον άνθρωπο. Οι Επικούρειοι θεωρούν τη φιλία απαραίτητη για την ηδονή της ψυχής, θεωρούν πως οι καλοί φίλοι είναι στήριγμα και παρηγοριά για όλες τις δυσκολίες και στεναχώριες της ζωής, προάγουν τη χαρά και την ευτυχία στη ζωή. Η ζωή χωρίς φίλους είναι άδεια, μίζερη, αδρανοποιεί τον άνθρωπο απέναντι στις προκλήσεις της ζωής.


Δεν έχουμε τόσο ανάγκη από τη βοήθεια των φίλων, όσο από την ελπίδα, ότι θα μας προσφέρουν τη βοήθειά τους όταν την έχουμε ανάγκη’’, μας νουθετεί ξανά ο Επίκουρος. Ούτε το να δημιουργείς φιλίες με αποκλειστικό σκοπό το συμφέρον είναι σωστό, ούτε το να αποκόβεις εντελώς τη φιλία από την προσφορά και την προσδοκία της ανταμοιβής. Οι Επικούρειοι θεωρούν έτσι και αλλιώς ανώτερη την προσφορά βοήθειας από την αποδοχή της.


Αυτό όμως δε σημαίνει πως δημιουργούμε εύκολα φιλίες, δίχως να μας ενδιαφέρει ο χαρακτήρας και η ποιότητα του άλλου, αλλά ούτε και να είμαστε υπερβολικά καχύποπτοι και απορριπτικοί με τους άλλους.


Η Φιλία είναι αρετή για τους Επικούρειους και απαραίτητη για τον άνθρωπο που επιθυμεί να είναι δυνατός και ευτυχισμένος, ερχόμενος ακόμα πιο κοντά στην ηδονή.

ΜΑΡΙΑ ΣΚΑΜΠΑΡΔΩΝΗ