Δεν υπάρχουν «καλά σενάρια» για την Ουκρανία

Η άρνηση του Κιέβου να υπογράψει τη συμφωνία για μια πιο στενή θεσμική σχέση με την ΕΕ, άναψε τη σπίθα μιας ακόμα εσωτερικής μάχης για την εξουσία στην Ουκρανία, ενώ η χώρα εν μέσω αναταραχών, βρίσκεται στο μάτι του γεωπολιτικού τυφώνα των περιφερειακών ολοκληρώσεων στην περιοχή.

Γελοιογραφία του Κωνσταντίν Μάλερ

Ουκρανία: Οι πραγματικοί λόγοι που δεν υπογράφτηκε η σύνδεση με την Ε.Ε.

Οι συζητήσεις για την «ευρωπαϊκή επιλογή» της Ουκρανίας, ολοκληρώθηκαν με μαζικές ταραχές και μια απότομη επιδείνωση της εσωτερικής πολιτικής αντιπαράθεσης στη χώρα. Απάντηση στο ερώτημα: «Γιατί χρειάστηκε να διαλυθούν οι συγκεντρωμένοι - υποστηρικτές της σύνδεσης με την ΕΕ - στην κεντρική πλατεία του Κιέβου», είναι κάτι που δεν μπορεί να απαντηθεί με σαφήνεια. Απ’ ότι φαίνεται, έχει ξεκινήσει το παιχνίδι για την κατάκτηση της καλύτερης θέσης στην γραμμή εκκίνησης για την επικείμενη προεκλογική κούρσα στην Ουκρανία, με ορίζοντα τις προεδρικές εκλογές του 2015. Ο πρόεδρος Β. Γιανουκόβιτς, απέτρεψε την κοινωνικο - οικονομική κατάρρευση της χώρας, η οποία αναπόφευκτα θα είχε συμβεί αν το Κίεβο είχε αποδεχτεί τους όρους της συμφωνίας με την Ευρωπαϊκή Ένωση. Φυσικά, οι περαιτέρω  σκληρές και απαιτητικές διαπραγματεύσεις με τη Ρωσία δεν υπόσχονται ότι θα πέσει το μάννα εξ’ ουρανού, αλλά τουλάχιστον, δίνουν τη δυνατότητα να παραμείνει η χώρα στο προσκήνιο των διαδικασιών περιφερειακής ολοκλήρωσης. Και ίσως, κάποια άλλη στιγμή, να ξεκινήσει πάλι το φλερτ της ολοκλήρωσης με την ενωμένη Ευρώπη.
Η αντιπολίτευση κέρδισε απ’ τις εξελίξεις ένα θαυμάσιο σύνθημα, το οποίο θα βρίσκεται στην επικαιρότητα μέχρι το τέλος της προεκλογικής εκστρατείας: «Μας έκλεψαν το ευρωπαϊκό μας μέλλον». Εκτός των άλλων εξελίξεων, η Γιούλια Τιμοσένκο παρέμεινε, τελικά, πίσω από τα σίδερα της φυλακής, γεγονός που επί της ουσίας διευκολύνει τους «μπροστάρηδες» ηγέτες - ακτιβιστές της τωρινής διαμαρτυρίας.

Μάχη για την εξουσία

Η βίαιη καταστολή των διαδηλώσεων, κατ’ αρχήν, δεν μπορεί να οδηγήσει σε σταθεροποίηση, αλλά το αντίθετο. Κατά δεύτερον, θα εξαναγκάσει τον Γιανουκόβιτς να απευθυνθεί για αλληλεγγύη μόνο στη Μόσχα, κίνηση που θα του στερήσει κάθε δυνατότητα ελιγμών.

Έτσι όπως είναι σήμερα η κατάσταση, το μετριοπαθές σενάριο χάνει έδαφος. Η κυβερνητική ηγεσία στο Κίεβο δεν θα υποχωρήσει, γιατί με αυτόν τον τρόπο θα έδειχνε τη δική της αδυναμία. Στις τάξεις των διαδηλωτών επικρατούν οι ριζοσπαστικές δυνάμεις, έτσι, η δυνατότητα για συμβιβασμό μαζί τους είναι σχεδόν αδύνατη. Ακόμα και ένας συμβιβασμός, όμως, δεν είναι σαφές τι θα περιλαμβάνει. Γιατί εδώ πλέον, δεν μιλάμε για την ένωση με την ΕΕ, αλλά για μια μάχη για την εξουσία στην Ουκρανία.
Η εσωτερική διαμάχη αποκτά μια γεωπολιτική συνιστώσα. Η Ευρωπαϊκή Ένωση είναι απογοητευμένη και ενοχλημένη από τον Γιανούκοβιτς για την αποτυχία της Συνόδου Κορυφής του Βίλνιους. Έτσι είναι πιθανό να υποστηρίξει, πολιτικά και ηθικά, κάθε δύναμη που του αντιτίθεται, ακόμη και αν αυτή έχει μικρότερη σχέση με την «ευρωπαϊκή επιλογή» από τον σημερινό Ουκρανό πρόεδρο. Για παράδειγμα, το εθνικιστικό κόμμα «Σβομπόντα» (Ελευθερία) και τον αρχηγό του, Ολέγκ Τιαχνιμπόκ.

Ο ρόλος της Ρωσίας

Ταυτόχρονα, θέτει και τη Ρωσία σε μια τέτοια θέση, από την οποία θα είναι και πάλι αναγκασμένη να ασχοληθεί με την Ουκρανική πολιτική. Σε αυτόν τον «σκοτεινό βάλτο» έχουμε καθηλωθεί επανειλημμένως. Δίνεται η λυπηρή αίσθηση, ότι για την Ουκρανία δεν υπάρχουν καλά σενάρια. Η προσπάθεια να αναγκαστεί η χώρα, που εξακολουθεί να μην έχει πλήρως κατανοήσει ποιά είναι τα εθνικά της συμφέροντα, να αποφασίσει οριστικά που ανήκει, μετατρέπεται κάθε φορά σε μια δοκιμασία αντοχής, με ολοένα και μεγαλύτερο κίνδυνο και με ακόμα μικρότερες εγγυήσεις.
Ο Φιόντορ Λουκιάνοφ, είναι ο πρόεδρος του Συμβουλίου Εξωτερικής και Αμυντικής Πολιτικής.
Το πρωτότυπο άρθρο βρίσκεται στην ηλεκτρονική διεύθυνση: http://www.kommersant.ru

rbth.gr