Το πόρισμα για το Απάτσι που έπεσε: «Από ιπτάμενη μηχανή έγινε συντρίμμια»

Γιάννης Παπαδόπουλος

«Το ελικόπτερο υπέστη καταστροφική αστοχία. Μία από τις πτέρυγες αποκόπηκε εντελώς. Από ιπτάμενη μηχανή έγινε ένα συντρίμμι που έπεσε». Με αυτά τα λόγια ο αεροναυπηγός Φαίδων Καραϊωσηφίδης περιέγραψε την περασμένη Πέμπτη στο Πολυμελές Πρωτοδικείο Αθηνών το δυστύχημα του Απάτσι ΕΣ-1030 της Αεροπορίας Στρατού, το οποίο συνετρίβη το 2010 στην Πάχη Μεγάρων σκοτώνοντας τους δύο χειριστές του.

«Οι καιρικές συνθήκες ήταν άψογες. Δεν θα μπορούσε να αποδοθεί στον ανθρώπινο παράγοντα το συγκεκριμένο συμβάν. Δεν υπάρχει τρόπος ο χειριστής να προκαλέσει αυτή τη βλάβη και να αποσπαστεί η πτέρυγα», κατέθεσε ο κ. Καραϊωσηφίδης, ο οποίος συμμετείχε στην ομάδα Ελλήνων και Αμερικανών τεχνικών συμβούλων που ερεύνησαν τα αίτια του δυστυχήματος εκ μέρους των οικογενειών των θανόντων. Το 2012, οι συγγενείς των δύο χειριστών, εκπροσωπούμενοι από τους δικηγόρους Ηλία Παυλάκη και Γιώργο Μόσχο,
κατέθεσαν αγωγή για αποζημίωση κατά των κατασκευαστριών εταιρειών Boeing και General Electric Aviation (κατασκευάστρια των κινητήρων). Υποστηρίζουν ότι σχεδιαστικά και κατασκευαστικά ελαττώματα οδήγησαν στον θάνατο του ταγματάρχη Ανδρέα Δερμάρη και του αρχιλοχία Κωνσταντίνου Γκιώκα. Οι αμερικανικές εταιρείες υποστηρίζουν ότι δεν υπήρξε κατασκευαστικό λάθος και ότι το δυστύχημα οφείλεται σε ανθρώπινο σφάλμα.

Οι καταθέσεις των μαρτύρων των δύο πλευρών την περασμένη Πέμπτη κράτησαν περισσότερο από δύο ώρες. Η δίκη διεξήχθη παρουσία συγγενών των θυμάτων, με καθαρά τεχνικούς όρους, χωρίς επίκληση στο συναίσθημα, με την πλευρά των εναγόντων να δείχνει στην έδρα μεγάλα σχεδιαγράμματα.

Ο κ. Καραϊωσηφίδης περιέγραψε πώς συνετρίβη το Απάτσι στις 30 Ιουλίου 2010 κατά τη διάρκεια δοκιμαστικής πτήσης, όσο επιχειρούσε εικονική αυτοπεριστροφή. Κατέθεσε ότι μία από τις πτέρυγες του ελικοπτέρου αποκόπηκε στον αέρα. Υποστήριξε ότι αυτό προκύπτει επειδή η πτέρυγα βρέθηκε 210 μέτρα μακριά από τη φλεγόμενη άτρακτο, άθικτη από φωτιά. «Ο στρατός όταν συνέλεξε τα συντρίμμια έφτιαξε λίστα με το πού βρέθηκαν», είπε. «Τα κομμάτια που έφυγαν πρώτα εντοπίστηκαν σε απόσταση 600-800 μέτρων από τον τόπο της συντριβής».

Πρόσθεσε ότι οι πτέρυγες του Απάτσι έχουν σχεδιαστεί για να αντέχουν αντιαεροπορικές βολές και φέρουν ταινία τιτανίου στο εσωτερικό για να μη σπάσουν από κλαδιά σε χαμηλή πτήση, αλλά το συγκεκριμένο ελικόπτερο «έσπασε σε μια δοκιμή». «Αποκλείω το ανθρώπινο λάθος. Υπάρχει σοβαρή ένδειξη κατασκευαστικής ατέλειας», τόνισε.

Από την πλευρά της Boeing κατέθεσε ο χειριστής και εκπαιδευτής ελικοπτέρων Ρίτσαρντ Μόρτον. Ο ίδιος δεν μετείχε στις ομάδες των τεχνικών συμβούλων που εξέτασαν τα συντρίμμια και κλήθηκε από τους εναγόμενους ως μάρτυρας με τεχνικές γνώσεις. «Τα στοιχεία δείχνουν πως η πτέρυγα αποσπάστηκε στον αέρα», είπε. Ωστόσο, υποστήριξε ότι η αποκοπή της πτέρυγας οφείλεται στην κόπωση που υπέστη το Απάτσι από τους χειρισμούς του πληρώματος και ότι υπήρχαν προβλήματα συντονισμού μεταξύ των πιλότων. Είπε ότι μετά τα προειδοποιητικά σήματα για πτώση των στροφών του στροφείου, οι χειριστές θα έπρεπε να αντιδράσουν άμεσα. Ερωτηθείς για το «κάτω από ποιο όριο περιστροφής σπάνε οι πτέρυγες και για το εάν αυτό αναφέρεται σε κάποιο εγχειρίδιο», απάντησε αρνητικά. Ο τεχνικός σύμβουλος της G.E. Aviation, Ντάνιελ Σάλιβαν, υποστήριξε ότι οι δύο κινητήρες συμπεριφέρθηκαν κανονικά κατά τη διάρκεια της πτήσης, χωρίς δυσλειτουργία.

Mέχρι την έκδοση της απόφασης, οι δικαστές έχουν να μελετήσουν εκατοντάδες σελίδες από τις εκθέσεις των τεχνικών συμβούλων των δύο πλευρών, αλλά και τα δεδομένα ανεξάρτητου πραγματογνώμονα που είχε κληθεί να ερευνήσει τα συντρίμμια.

Καθημερινή