Ο ΜΕΓΑΛΟΣ ΑΔΕΛΦΟΣ ΚΑΙ Ο ΕΦΙΑΛΤΗΣ ΤΗΣ ΑΠΟΛΥΤΗΣ ΠΑΡΑΚΟΛΟΥΘΗΣΗΣ…

---

Πριν δύο χρόνια, το κινεζικό (κομμουνιστικό) κράτος ανακοίνωσε ένα «Σχέδιο για την Κατασκευή ενός Κοινωνικού Συστήματος Αξιοπι­στίας».

Περί τίνος πρόκειται; Πρόκειται για ένα ψηφιακό σύστημα επεξεργασίας δεδομένων όπου το κράτος συλλέγει τα δεδομένα των χρηστών του διαδικτύου από εφαρμογές που χρησιμοποιούν καθημερινά, όπως το Tinder, το Beat, το Twitter, το Fitbit. Το σύστημα αυτό επεξεργάζεται το ψηφιακό αποτύπωμα των ταινιών που επιλέγουν να δούν, τις διαδικτυακές παραγγελίες, τα τρόφιμα που ψωνίζουν με χρήση κάρτας, καταγράφει τον χρόνο πληρωμής των λογαριασμών, αλλά και ποιοι είναι οι φίλοι τους στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και ποιες απόψεις αναρτούν, ώστε κατόπιν να τους αξιολογήσει και να βαθμολογήσει την «αξιοπιστία τους».

Σύμφωνα με την σχετική ανακοίνωση της κινεζικής κυβέρνησης, σκοπός του Σχεδίου είναι «να αυξηθεί η ευαισθητοποίηση για θέματα ακεραιότητας και το
επίπεδο αξιοπιστίας μεταξύ των μελών της κοινωνίας», ενώ η βαθμολογία του καθενός δεν θα επηρεάζεται μόνο από όσα λέει και κάνει ο ίδιος, αλλά και από όσα λένε και κάνουν οι online φίλοι του, ανεξαρτήτως της μεταξύ τους διάδρασης.

Ο εφιάλτης, όμως, μόλις ξεκίνησε. Η ένταξη στο σύστημα αυτό θα καταστεί υποχρεωτική για κάθε πολίτη και νομικό πρόσωπο, που δραστηριοποιείται στην Κίνα από το 2020, όταν το κράτος θα έχει αναπτύξει το δικό του πρόγραμμα. Μέχρι τότε, βέβαια, το κινεζικό κράτος δεν κάθεται με σταυρωμένα τα χέρια, καθώς ήδη από το 2015 η κινεζική κυβέρνηση παραχώρησε σε οκτώ κινεζικές εταιρείες ειδική άδεια για να αναπτύξουν τα δικά τους πιλοτικά προγράμματα, ώστε να δοκιμαστούν οι λογάριθμοι που θα χρησιμοποιηθούν τελικά και να εκτιμηθεί η αποτελεσματικότητά του.

Σημειωτέον δε, ότι από τις οκτώ εταιρείες που αδειοδοτήθηκαν, οι δύο δραστηριοποιούνται σε επιχειρηματικά πεδία όπου η συλλογή τεράστιου όγκου δεδομένων είναι αναπόσπαστο κομμάτι της λειτουργίας τους. Πρόκειται για την China Rapid Finance, η οποία ανήκει στον όμιλο του κολοσσού των κοινωνικών δικτύων και ηλεκτρονικών υπηρεσιών Tencent, που έχει αναπτύξει μεταξύ άλλων και την εφαρμογή μηνυμάτων WeChat (με πάνω από 850 εκατομμύρια ενεργούς χρήστες) και την Sesame Credit, την οποία διαχειρίζεται ο όμιλος Ant Financial Services Group (AFSG) θυγατρική της γιγαντι­αίας πολυεθνικής ηλεκτρονικού εμπορίου Ali­baba, στην οποία ανήκει και η εταιρεία που χρησιμοποιούν κατ’ εξοχήν οι Κινέζοι για online αγορές, πληρωμή υπηρεσιών διασκέδασης και λογαριασμών, μεταφορά χρηματικών ποσών και εξόφληση υποχρεώσεων, όπως δίδακτρα κ.λπ.

Όσο για την εφαρμογή του πιλοτικού της προγράμματος, η Sesame Credit συνεργάζεται με την ανταγωνίστρια της Uber στην Κίνα, την Didi Chuxing, και την μεγαλύτερη εταιρεία διαδικτυακού προξενιού, την Baihe.

Και ο εφιάλτης συνεχίζεται. Τον περασμένο Ιούνιο η κινεζική κυβέρνηση ανακοίνωσε πως, εκτός από τους μεμονωμένους χρήστες, θα αποδοθεί ένας μοναδικός αριθμός ταυτοποίησης σε κάθε οργανισμό, εταιρεία, ΜΚΟ αλλά και κυβερνητικό φορέα, ώστε να διευκολύνεται και τελικά να εξασφαλίζεται η παρακολούθηση των δραστηριοτήτων τους.

Ας δούμε, τώρα, πως λειτουργεί το σύστημα της Sesame Credit.

Θα εξετάζεται κατ’ αρχήν η πιστοληπτική ικανότητα των πολιτών, δηλαδή αν «εκπληρώνουν τις υποχρεώσεις τους», αν δηλώνουν με ειλικρίνεια τα προσωπικά τους στοιχεία, τις συμπεριφορές και προτιμήσεις τους και τέλος τις διαπροσωπικές τους σχέσεις. Δεν είναι δύσκολο να καταλάβει κάποιος ότι το «σύστημα» δεν θα παρακολουθεί μόνο τις συμπεριφορές αλλά θα τις κατευθύνει κιόλας. Σύμφωνα με δηλώσεις του Li Yingyun, Διευθυντή Τεχνολογίας της Sesame, αν, για παράδειγμα, τα δεδομένα δείχνουν πως δαπανάς γύρω στις 8 ώρες ημερησίως παίζοντας κάποιο μαζικό διαδικτυακό παιχνίδι ρόλων πολλαπλών παικτών (MMORPG), ο αλγόριθμος σε θεωρεί τεμπέλη και ανεύθυνο, ενώ αν αγοράζεις συχνά πάνες, ως γονέας, κερδίζεις πόντους αξιοπιστίας.

Οι απαιτήσεις, όμως, του Μεγάλου Αδελφού δεν σταματούν εδώ, αφού η βαθμολογία του καθενός δεν θα επηρεάζεται μόνο από όσα λέει και κάνει ο ίδιος αλλά και από όσα λένε και κάνουν οι online φίλοι του, ανεξαρτήτως της μεταξύ τους διάδρασης. Με άλλα λόγια, αν διατηρείς ψηφιακή φιλία με κάποιον που αναρτά αρνητικά ή επικριτικά σχόλια για την κυβέρνηση, τότε μαζί με τη δική του βαθμολογία θα κατρακυλήσει και η δική σου. Η Hu Tao, γενική διευθύντρια της Sesame Credit, προειδοποιεί πως το σύστημα έχει σχεδιαστεί ούτως ώστε «οι αναξιόπιστοι να μην μπορούν να ενοικιάσουν αυτοκίνητο, να πάρουν δάνειο ή ακόμα και να βρουν δουλειά», αποκαλύπτοντας ότι η Sesame Credit προσέγγισε το Γραφείο Εκπαίδευσης της Κίνας προκειμένου να προσφέρει μια λίστα φοιτητών που αντέγραψαν στις εθνικές εξετάσεις, ώστε μελλοντικά να τιμωρηθούν καταλλήλως για την «ανεντιμότητά τους». Η Sesame Credit, φυσικά, σπεύδει να φανερώσει και το στοργικό της πρόσωπο, προσφέροντας συμβουλές μέσω «συμβούλων βελτίωσης κοινωνικής βαθμολογίας» σε όσους επιθυμούν να βελτιώσουν τη βαθμολογία τους και προειδοποιούν για τους κινδύνους που επισύρει τυχόν αποδοχή αιτήματος φιλίας από άτομα με χαμηλό δείκτη αξιοπιστίας.

Όσο για τις συνέπειες. Κρατηθείτε! Στην Κίνα τα τελευταία 4 χρόνια έχει απαγορευθεί η πρόσβαση σε πτήσεις λόγω «κοινωνικών παραπτωμάτων» σε 6,15 εκ. άτομα και ήδη 1,65 εκατομμύρια πολίτες, που βρίσκονται σε μαύρη λίστα, δεν μπορούν να χρησιμοποιήσουν τρένο για τις μετακινήσεις.

Όσοι έχουν χαμηλή βαθμολογία, επίσης, θα τιμωρούνται με συνδέσεις χαμηλότερης ταχύτητας στο διαδίκτυο, περιορισμένη πρόσβαση σε εστιατόρια και χώρους διασκέδασης και αναψυχής και την αφαίρεση του δικαιώματος να ταξιδεύουν ελεύθερα εκτός της χώρας, ενώ επί πλέον η κατάταξη των πολιτών θα επηρεάζει την κοινωνική τους ασφάλιση, τη δυνατότητα να αποκτήσουν ιδιωτική ασφάλιση ή το να γίνουν δεκτά τα παιδιά τους σε ιδιωτικά σχολεία. Όσο για εκείνους που θα τύχουν ιδιαίτερα χαμηλής βαθμολογίας, θα τους απαγορεύεται η απασχόληση στον δημόσιο τομέα και σε επαγγέλματα, όπως του δημοσιογράφου ή του δικηγόρου, καθώς εκεί η «αξιοπιστία» θεωρείται απαραίτητη για την άσκησή τους.

Το οργουελιανής κοπής κυβερνητικό έγγραφο αναφέρει επί λέξει, πως το κοινωνικό σύστημα αξιοπιστίας θα «επιτρέπει στους αξιόπιστους να κυκλοφορούν ελεύθερα παντού κάτω από τους ουρανούς, ενώ θα δυσκολεύει τους αναξιόπιστους στο να κάνουν έστω και ένα βήμα». Ο Meng Xiang, επικεφαλής του εκτελεστικού τμήματος του Ανωτάτου Δικαστηρίου, προειδοποιεί σχετικά: «Έχουμε υπογράψει ένα μνημόνιο με πάνω από 44 κυβερνητικά τμήματα ώστε να περιορίζουμε τα «αναξιόπιστα» άτομα σε πολλαπλά επίπεδα».

Όσοι νόμιζαν, εδώ και καιρό, ότι παρόμοια δυστοπικά σενάρια δεν αποτελούσαν παρά την πρώτη ύλη απλά για ενδιαφέρουσες ταινίες επιστημονικής φαντασίας, προφανώς θα έχουν σηκωθεί έντρομοι από τις θέσεις τους. Όσοι ακόμη, και μόνο λίγοι δεν είναι, παραχωρούσαν και παραχωρούν πλήθος προσωπικών δεδομένων στον Μεγάλο Αδελφό, επίσης μάλλον θα έχουν ξυπνήσει «λίγο» ανήσυχοι για την «συνέχεια». Είτε έτσι είτε αλλιώς, είναι προφανές, ότι όσοι δεν διατηρούν οποιουδήποτε είδους αυταπάτες για την έλευση της «νέας εποχής», θα πρέπει να κατανοήσουν, ότι ο αγώνας ενάντια στην ολοκληρωτική επιβολή θα είναι δύσκολος πρώτα απ’ όλα γιατί έχει χαθεί πολύτιμος χρόνος και έχουν ξοδευθεί δυνάμεις σε λάθος «μονοπάτια».

Παρ’ όλα αυτά, ο αγώνας αυτός δεν είναι αδύνατος, ούτε μάταιος. Όπως, άλλωστε, έχει αποδειχθεί αμέτρητες φορές κατά το παρελθόν…

athens.indymedia.org