Ηγέτης ή Εξουσιαστής;

Γράφει η Αγγελακοπούλου Σταυρούλα 
Αφορμή για αυτό το άρθρο στάθηκε η πρόσφατη εμπειρία ενός φίλου η οποία με προβλημάτισε και ταυτόχρονα μου θύμισε, το πολυσυζητημένο πείραμα ψυχολογίας που έγινε το καλοκαίρι του 1971 και έμεινε γνωστό στα επιστημονικά ιστορικά ως «το πείραμα της φυλακής». Πρόκειται για το πείραμα του staford που έγινε στο Palo Alto των ΗΠΑ με χρηματοδότηση από το αμερικάνικο ναυτικό, με στόχο την μελέτη του πως και γιατί, των εξεγέρσεων στις στρατιωτικές φυλακές κ ουσιαστικά την κατάχρηση εξουσίας. Από τα 50 άτομα που συμμετείχαν άμεσα ή έμμεσα στην ιστορία αυτή, μόνο ένα άτομο η Cristina Maslach, (μέλλουσα σύζυγος του καθηγητή ψυχολογίας Philip Zibardo που είχε αναλάβει την έρευνα), ήταν η μόνη που εναντιώθηκε για ηθικούς λόγους στη συνέχιση
του πειράματος .Χάρη σε αυτήν ο καθηγητής συνειδητοποίησε την κατάσταση και σταμάτησε το πείραμα μόλις 6 μέρες αφού είχε ξεκινήσει αντί των δύο εβδομάδων που είχε προγραμματιστεί.

Με εντυπωσιακό και πολύ βίαιο τρόπο το πείραμα αυτό έδειξε πως μπορούν να μετατραπούν μέσα σε λίγες μέρες άνθρωποι που τους δόθηκε η απόλυτη εξουσία, σε σαδιστικούς θύτες «δεσμοφύλακες» ή τα θύματα σε εξαθλιωμένους, ψυχικά και σωματικά «φυλακισμένους».
Στις μέρες μας, «Εξουσιαστές», μικρής η μεγαλύτερης εμβέλειας, χρησιμοποιούν κάθε δολοπλοκία και πλεκτάνη για να παραπληροφορήσουν-χειραγωγήσουν, αξιοποιώντας ακόμα και την εξουσία της «μάζας». «Εξουσιαστές» που με απόλυτη αλαζονεία λειτουργούν καταχρηστικά, πατώντας σε πτώματα, χωρίζουν τους εξουσιαζόμενους σε αυλικούς και μη και βλέπουν το λειτούργημά τους σαν βασίλειο και τους ίδιους σαν βασιλιάδες. Μάλλον γιατί κάνεις δε τους έμαθε ότι η εξουσία δεν είναι ένα κοστούμι που το φοράς όποτε θέλεις να κάνεις φιγούρα. Είναι ένα ρούχο που το φοράς καθημερινά και σε χαρακτηρίζει. Ο πιττακος Ο μυτιληναίος( πολιτικός & στρατιωτικός ηγέτης της Μυτιλήνης), ειχε πει Αρχή άνδρα δείκνυσιν (η εξουσία δείχνει τον άνδρα) και ναι, δεν είναι όλοι χαρισματικοί ηγέτες και ίσως θα ήταν άδικο να περιμένουμε από κάποιον, αυτό που δεν έχει τη δυνατότητα να δώσει όμως,  κάποιοι, έχουν μπερδέψει το ρόλο τους και ενώ ο καθρέφτης τους δείχνει «εξουσιαστή», οι ίδιοι βλέπουν τον εαυτό τους σαν «ηγέτη».

Σε πείσμα των καιρών, και παρά τα προαναφερόμενα, υπάρχει μία πλειάδα χαρισματικών ηγετών που έχει γαλουχηθεί με τα πρότυπα μιας άλλης εποχής και αγωνίζονται με πενιχρά μέσα, χωρίς ύπουλες τακτικές, φαμφάρες και νεποτισμούς, να διατηρήσουν το υψηλό επίπεδο του λειτουργήματός τους, με μόνο αντάλλαγμα την ικανοποίηση αυτή που πηγάζει μέσα τους ότι έπραξαν φιλότιμα ,τίμια και ηθικά το καθήκον τους. Αυτοί αγαπητοί μου αναγνώστες και  «εξουσιαζόμενοι»  είναι οι πραγματικοί μας ηγήτορες.

gorganews.gr