Γαλλογερμανικές φιλοφρονήσεις και στο βάθος ... το σοκ της γερμανικής στασιμότητας

Μέρκελ και Σαρκοζί συναντήθηκαν χτες στο Παρίσι και παρήγαγαν ειδήσεις αλλά όχι  εκπλήξεις... Οι δυο ηγέτες επιβεβαίωσαν τη νέα μορφή του γαλλογερμανικού άξονα, δηλαδή τη γερμανική ηγεμονία στην Ευρώπη που επιτυγχάνεται διά της συγκατάνευσης της Γαλλίας σε βασικές θέσεις του Βερολίνου, οι οποίες περιλαμβάνουν την επιβολή φόρου επί των χρηματοοικονομικών συναλλαγών, τη συνταγματική κατοχύρωση των ισοσκελισμένων προϋπολογισμών από τα κράτη μέλη του ευρώ και – βεβαίως, βεβαίως – την απόρριψη της ιδέας του ευρωομολόγου – όλα αυτά με στόχο, ως γνωστόν, την εμβάθυνση της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης και την προστασία της Ευρωζώνης.

Όλα καλά λοιπόν για τη Γερμανίδα καγκελάριο; Όχι τόσο, καθώς η έκπληξη της ημέρας που δεν ήρθε από το Παρίσι αλλά από το Βερολίνο ήταν σε βάρος της... Και η έκπληξη αυτή  δεν ήταν άλλη από τα  στοιχεία δεύτερου τριμήνου, σύμφωνα με τα οποία η οικονομία της Γερμανίας που στο πρώτο τρίμηνο κάλπαζε, με ρυθμούς ανάπτυξης περί το 5%, παρουσίασε δραστική επιβράδυνση.

Σύμφωνα με τα προσαρμοσμένα στοιχεία που δημοσίευσε την Τρίτη η Ομοσπονδιακή Στατιστική Υπηρεσία, το γερμανικό ΑΕΠ αυξήθηκε στο δεύτερο τρίμηνο μόλις κατά 0,1%, νούμερο που συνεπάγεται πως η γερμανική ανάπτυξη από την αρχή του έτους κυμάνθηκε στο 2,7%. Το νούμερο προφανώς δεν είναι απογοητευτικό από μόνο του, ιδίως αν συγκριθεί με τα αξιοθρήνητα νούμερα των κρατών της ευρωπαϊκής περιφέρειας. Σε κάθε περίπτωση όμως,  είναι πολύ χαμηλότερο του προσδοκώμενου αλλά και των γερμανικών ρυθμών ανάπτυξης προ της κρίσης.

Το ακόμη πιο σοβαρό είναι ότι τα αρνητικά γερμανικά νούμερα δευτέρου τριμήνου, σε συνδυασμό με τα στοιχεία από το Παρίσι που έδειξαν ότι η γαλλική οικονομία παρουσίασε στασιμότητα κατά το ίδιο διάστημα, υποδεικνύουν ότι «ακόμη και οι μέχρι σήμερα ισχυρές χώρες του πυρήνα της Ευρωζώνης περνούν σε μια κάμψη πολύ οξύτερη της προβλεπόμενης», όπως σχολίασε χαρακτηριστικά ο Κρις Γουίλιαμσον, επικεφαλής οικονομολόγος της Markit στο Λονδίνο. Σηματοδοτώντας την έναρξη καινοφανών και πολύ ισχυρών πονοκεφάλων, καταρχήν για τη Γερμανίδα καγκελάριο Αγγέλα Μέρκελ και δευτερευόντως για την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα. 

Η ισχυρή κάμψη των ρυθμών ανάπτυξης της γερμανικής οικονομίας και η γαλλική στασιμότητα υποδεικνύουν εμφανώς πως η διπλή αύξηση στα επιτόκια του ευρώ που αποφάσισε φέτος η ΕΚΤ ήταν λάθος κίνηση, μάλλον στα πρότυπα της ανάλογης λανθασμένης αύξησης των επιτοκιών του ευρώ το 2008 όπου η ΕΚΤ, αυξάνοντας τα επιτόκια, είχε οδηγήσει την οικονομία της Ευρωζώνης σε ύφεση. Να θυμηθούμε ότι η ΕΚΤ έχει αυξήσει φέτος το βασικό της αναχρηματοδοτικό επιτόκιο δύο φορές, μία τον Απρίλιο σε 1,25% και δεύτερη τον Ιούλιο σε 1,5% - πνίγοντας τις ήδη χειμαζόμενες οικονομίες της περιφέρειας. Χτες το βράδυ, κύκλοι αναλυτών επισήμαιναν πως η ΕΚΤ θα πρέπει πλέον να συζητήσει το συντομότερο δυνατό μια μείωση επιτοκίων.

Η δραστική κάμψη των ρυθμών ανάπτυξης της γερμανικής οικονομίας αναμένεται όμως να οδηγήσει σε περαιτέρω αμφισβητήσεις και την πολιτική της Αγγέλα Μέρκελ στο εσωτερικό της χώρας της. Τις επόμενες εβδομάδες, που οι Γερμανοί θα αρχίσουν να συνειδητοποιούν το βάθος της καθίζησης της γερμανικής οικονομίας, αναμένεται να αντιδράσουν με ανησυχία και οργή, αναρωτούμενοι αν πρόκειται για ύφεση διπλού πάτου. Οι περισσότεροι οικονομολόγοι εμφανίζονται αισιόδοξοι για τη Γερμανία, από τη στιγμή που οι ρυθμοί του πρώτου εξαμήνου ήταν τόσο ισχυροί και κάνουν λόγο για τη σημασία εξωγενών παραγόντων που βάρυναν πάνω στις δυτικές οικονομίες στο δεύτερο τρίμηνο, όπως ήταν ο σεισμός και το τσουνάμι της Ιαπωνίας. Σε κάθε περίπτωση όμως υπάρχει ένα δυσάρεστο γεγονός: μετά το σάρωμα της ευρωπαϊκής περιφέρειας, σοβαρά στοιχεία αδυναμίας εμφανίζονται και στον ίδιο τον πυρήνα.

Μήνες τώρα, τα αποτελέσματα των δημοσκοπήσεων και τα σχόλια των αναγνωστών στους ειδησεογραφικούς δικτυακούς τόπους της Γερμανίας δεν ήταν είναι ευνοϊκά προς την Γερμανίδα καγκελάριο και την πολιτική της απέναντι στην κρίση της Ευρωζώνης. Οι Γερμανοί τείνουν να θεωρήσουν τη Μέρκελ ενδοτική, με το επιχείρημα ότι κάθε άρνησή της στα σχέδια διάσωσης της Ευρώπης μετατράπηκε στη συνέχεια σε απρόθυμη υποχώρηση στο όνομα του ‘κοινού ευρωπαϊκού καλού’. Η έμφαση αποδίδεται κυρίως στην ιδέα του ευρωομολόγου, που σημαίνει τη δημιουργία ενός κοινού παθητικού για όλες τις χώρες του ευρώ και, άρα, τη δημοσιονομική ένωση της Ευρωζώνης – έναν κρίσιμο Ρουβίκωνα που οι Γερμανοί φορολογούμενοι, και πρωτίστως οι ψηφοφόροι της Μέρκελ, δεν θέλουν με τίποτα να διαβούν.

Το θέμα της δημοσιονομικής ένωσης ήταν πολιτικά εκρηκτικό στη Γερμανία ακόμα και στο πρώτο τρίμηνο, όπου τα γερμανικά νοικοκυριά δεν είχαν να ανησυχούν για την οικονομία της χώρας τους. Στο δεύτερο τρίμηνο, πιθανόν υπό την πίεση της εξάπλωσης των συζητήσεων για μια νέα τραπεζική κρίση στην Ευρωζώνη και των πιθανοτήτων ανάληψης των χρεών του Νότου, η καταναλωτική ζήτηση στη Γερμανία εξανεμίστηκε. Παράλληλα δε τα αυστηρά προγράμματα λιτότητας που εφαρμόζονται σε ολόκληρη σχεδόν την περιφέρεια της Ευρωζώνης, αλλά και σε πολλές χώρες της Ανατολικής και Κεντρικής Ευρώπης, τείνουν να εκμηδενίσουν τη ζήτηση για τα γερμανικά τεχνολογικά προϊόντα.

Αλλά το τελευταίο που μπορεί να αντέξει η Ευρώπη σήμερα είναι η στασιμότητα της γερμανικής οικονομίας. Η Γερμανία αντιπροσωπεύει το ένα τρίτο της οικονομίας της Ευρωζώνης και μέχρι τώρα αποτελούσε τη μόνη μεγάλη οικονομία που κατέγραφε ισχυρή ανάπτυξη.

Είτε προχωρήσει η υπόθεση του ευρωομολόγου είτε όχι, η νομισματική ένωση των 17 κρατών-μελών του ευρώ θα πρέπει να βρει έναν τρόπο να βγει από την κρίση χρέους. Για να το πετύχει χρειάζεται οπωσδήποτε ανάπτυξη. Όλα τα σχέδια που έχουν συνταχθεί ή  βρίσκονται υπό επεξεργασία για την έξοδο της Ιρλανδίας, της Πορτογαλίας, της Ελλάδας, της Ισπανίας και της Ιταλίας από την κρίση προβλέπουν ετήσιους οικονομικούς ρυθμούς ανάπτυξης γύρω στο 3%. Και να που όχι απλά όλες αυτές οι χώρες βρίσκονται σε ύφεση ή έχουν μηδενική ανάπτυξη, αλλά εμφανίζει ισχυρή κάμψη ακόμη και η Γερμανία. Με ένα τέτοιο πλαίσιο η διάσωση της Ευρωζώνης καθίσταται εντελώς απίθανη.

ΠΗΓΗ