Γιατί αντέχει ο ΣΥΡΙΖΑ;

Του Δημήτρη Παπαγγελόπουλου 

Είναι ένα ερώτημα που μου απευθύνουν πολύ συχνά τον τελευταίο καιρό και θα προσπαθήσω να το απαντήσω στις παρακάτω γραμμές. Αυτό το ερώτημα καλύπτει άλλωστε δύο διαφορετικές πτυχές, γιατί αντέχει κυβερνητικά ο ΣΥΡΙΖΑ, που το βλέπουμε, και γιατί αντέχει εκλογικά, το οποίο είναι κάτι που μένει να αποδειχτεί. 

Αν το ερώτημα αφορά στην κοινοβουλευτική του πλειοψηφία, η απάντηση είναι απλή. Οι κυβερνήσεις στην Ελλάδα, δεν πέφτουν στη Βουλή. Ακόμη και η Κυβέρνηση Γ. Παπανδρέου, πριν από την παραίτησή της τον Νοέμβριο του 2011 είχε λάβει ψήφο εμπιστοσύνης. Ειδικά στην περίπτωση της Κυβέρνησης Τσίπρα, αυτή στηρίζεται σε μια κοινοβουλευτική πλειοψηφία σε μεγάλο βαθμό ομοιογενή μετά τις αποχωρήσεις διαφωνούντων από τα κόμματα που τη στηρίζουν. Επίσης, δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι μεγάλο μέρος της κοινοβουλευτικής ομάδας του ΣΥΡΙΖΑ εξελέγη χάρη στη λίστα που ίσχυσε στις τελευταίες εκλογές. Η κοινοβουλευτική πλειοψηφία αντέχει λοιπόν και θα αντέχει όσο οι βουλευτές που την συνθέτουν αντιλαμβάνονται τις δυσκολίες επανεκλογής τους. 

Κι έτσι περνάμε στη δεύτερη πτυχή του ερωτήματος: Αν το ερώτημα αφορά στην εκλογική επιρροή του ΣΥΡΙΖΑ, εδώ η απάντηση είναι ότι δεν αντέχει ή ότι αντέχει μόνο σε ένα βαθμό. Είναι η πρώτη φορά, από τότε που έχουμε δημοσκοπήσεις στην Ελλάδα, που το πρώτο κόμμα της προηγούμενης εκλογικής αναμέτρησης έχει υποστεί τόσο μεγάλη δημοσκοπική κάμψη και υστερεί τόσες ποσοστιαίες μονάδες, έναντι του κόμματος της αξιωματικής αντιπολίτευσης. Επίσης, είναι η πρώτη φορά στην ιστορία της χώρας που ένας Πρωθυπουργός υστερεί τόσο πολύ στις μετρήσεις σε σχέση με τον αρχηγό της αξιωματικής αντιπολίτευσης. 

Εδώ καλό είναι θυμίσουμε το εξής: η μείωση της εκλογικής επιρροής μιας κυβέρνησης δεν εξαρτάται από την ένταση ή τον τύπο αντιπολίτευσης που δέχεται. Αξίζει να σημειωθεί ότι η Κυβέρνηση Σαμαρά δεχόταν οξύτατη αντιπολίτευση πανταχόθεν και είχε τον ΣΥΡΙΖΑ αντίθετο σε κάθε πρωτοβουλία της. Παρ’ όλα αυτά η Νέα Δημοκρατία υποχώρησε εκλογικά μόλις 1,85% τον Ιανουάριο του 2015 σε σχέση με τις εκλογές του 2012.

Αυτό που κατόρθωσε ο ΣΥΡΙΖΑ ήταν στο ίδιο χρονικό διάστημα να επιτύχει τη δική του εκτόξευση κατά 10 ποσοστιαίες μονάδες, ενώ είχε "σκαρφαλώσει" άλλες 10 στον ένα μήνα που μεσολάβησε μεταξύ των δύο εκλογικών αναμετρήσεων του 2012. Αυτό συνέβη γιατί κατόρθωσε να κινητοποιήσει δύο μεγάλα κοινά: το πρώτο ήταν οι ψηφοφόροι εκείνοι που οχυρώθηκαν πίσω από αυτόν για να μην απωλέσουν τα προνόμια τους, αυτοί που ανέμεναν ότι με τον ΣΥΡΙΖΑ στην Κυβέρνηση θα περιοριστούν οι μνημονιακές μεταρρυθμίσεις. Το δεύτερο αποτελείτο από όσους είδαν στον Αλέξη Τσίπρα και στον ΣΥΡΙΖΑ τη δύναμη εκείνη που θα ανέτρεπε τις παθογένειες της Μεταπολίτευσης και κυρίως τη διαπλοκή.

Όσο και αν μοιάζουν αντίρροπες οι δύο αυτές τάσεις, συνυπήρξαν και επέτρεψαν στον Αλέξη Τσίπρα να επικρατήσει σε όλες τις εκλογικές αναμετρήσεις και με τη στήριξη του Πάνου Καμμένου να γίνει ο μακροβιότερος μνημονιακός Πρωθυπουργός. Τα δύο κόμματα αξιοποίησαν τη φθορά του ΠΑΣΟΚ και της Νέας Δημοκρατίας, αλλά και την αδυναμία ή απροθυμία των παλιών κομμάτων του δικομματισμού να υπερασπιστούν μια σειρά κεκτημένων συγκεκριμένων επαγγελματικών ομάδων μετά το 2010.

Στη σημερινή συγκυρία η πίστη και των δύο αυτών ομάδων κλονίζεται. Όσοι οχυρώθηκαν πίσω από τον ΣΥΡΙΖΑ για να διατηρήσουν τα κεκτημένα τους, βλέπουν μια ολόκληρη εποχή να τελειώνει με την ψήφιση των τροπολογιών για την κήρυξη απεργίας, αλλά και με την πώληση των λιγνιτικών μονάδων της ΔΕΗ. Από την άλλη πλευρά όσοι ψήφισαν τον ΣΥΡΙΖΑ επιζητώντας τη ρήξη με το κατεστημένο και τη διαπλοκή, βλέπουν με έκπληξη τις αποκαλύψεις για την πώληση του στρατιωτικού υλικού και τις αλλαγές στα Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης, που φανερώνουν ότι κάτι τέτοιο δεν κατέστη εφικτό. Η Νέα Δημοκρατία και η ανασυγκροτημένη Κεντροαριστερά ετοιμάζονται να προσελκύσουν αυτές τις ομάδες.

Τα δύο κυβερνητικά κόμματα υφίστανται την αναμενόμενη φθορά μιας μνημονικής κυβέρνησης. Αντέχουν κυβερνητικά όσο ελπίζουν να αντέξουν εκλογικά, εξασφαλίζοντας μια έντιμη επίδοση: τη δεύτερη θέση ο ΣΥΡΙΖΑ και την επανείσοδο στη Βουλή οι ΑΝΕΛ. Αν κινδυνεύσουν να χάσουν αυτούς τους στόχους είναι πιθανό ο ένας εκ των δύο να τραβήξει την πρίζα. Η κυβερνητική αντοχή εξαρτάται από την εκλογική.

* Ο κ. Δημήτρης Σ. Παπαγγελόπουλος είναι Σύμβουλος Στρατηγικής & Επικοινωνίας και μέλος της Εκτελεστικής Επιτροπής της Νέας Δημοκρατίας.

Μπορείτε να τον ακολουθήσετε στο twitter: @dpapangel

capital.gr