Ελλάδα - Ινδία: εντελώς αντίθετες πορείες στην ηλεκτροπαραγωγή. Ποιος είναι πιο κοντά στη γκαζόλαμπα;

Στην πολυάνθρωπη Ινδία μερικές εκατοντάδες εκατομμύρια κάτοικοι δεν έχουν πρόσβαση ακόμα στον ηλεκτρισμό και η κυβέρνηση έχει θέσει ως στόχο τον ταχύ εξηλεκτρισμό της χώρας. Μπορεί εδώ σε μας ο Ταμήλος να μας έλεγε πως "το ρεύμα δεν είναι κοινωνικό αγαθό", αλλά στην Ινδία έχουν προφανώς άλλη άποψη κι επιταχύνουν τις προσπάθειες ανάπτυξης της ηλεκτροπαραγωγής.

Κύρια πηγή ενέργειας στην οποία έχει στραφεί η Ινδία είναι φυσικά το κάρβουνο, καθώς διαθέτει σημαντικά δικά της αποθέματα λιθάνθρακα και λιγνίτη. Προφανώς φυσικά δεν αρκούν τα αποθέματα από μόνα τους, υπάρχει και η ανάλογη πολιτική βούληση: "Coal is king and paramount Lord of industry ... It is no exaggeration that coal is regarded by many as the black diamond" είχε πει το Ανώτατο Δικαστήριο της Ινδίας πριν από ένα χρόνο. Επειδή ωστόσο η χώρα υστερεί σε υποδομές μεταφοράς του κάρβουνου, καθώς λείπουν σιδηροδρομικές συνδέσεις και κατάλληλοι δρόμοι στις περιοχές που εντοπίζονται τα κοιτάσματα, η ανάπτυξη ...
των δικών της ορυχείων δεν μπορεί να παρακολουθήσει την αλματώδη αύξηση της ζήτησης ηλεκτρισμού και η Ινδία εισάγει και μεγάλες ποσότητες κάρβουνου, κυρίως από Ινδονησία, Αυστραλία & Νότια Αφρική. Ήδη η Ινδία εισάγει περισσότερο κάρβουνο απ' όσο εισάγει η Κίνα, καθώς η τελευταία έχει αναπτύξει τη δική της παραγωγή και μείωσε τις εισαγωγές.

Κύριος παραγωγός λιθάνθρακα είναι η κρατική Coal India Limited, η μεγαλύτερη παραγωγός λιθάνθρακα στον κόσμο. Συστάθηκε το 1975 με εξαγορά ιδιωτικών ορυχείων, την ίδια χρονιά που στην Ελλάδα η ΔΕΗ είχε εξαγοράσει τη ΛΙΠΤΟΛ. Από τότε αυξάνει διαρκώς την παραγωγή και από συνολική παραγωγή 79 εκατ. τόννων το 1975, έφθασε το οικονομικό έτος 1991-92 στα 200 εκατ. τόννους, στα 300 εκατ. τόννους το 2003-4, στα 400 εκατ. τόννους το 2008-9, στα 462 εκατ. τόννους το 2013-14.

Υπάρχουν επίσης ιδιωτικές εταιρείες, που το 2013-14 παρήγαγαν 38 εκατ. τόννους, αλλά αναμένεται πως μέχρι το 2020 θα παράγουν άλλα 600 εκατ. τόννους. Και υπάρχουν και τα λιγνιτικά κοιτάσματα, που συνεισφέρουν μια παραγωγή περί τα 45 εκατ. τόννους, με προοπτική για 68 εκατ. τόννους το 2016-17, καθώς πρόσφατα παρέλαβαν δυο νέους καδοφόρους εκσκαφείς, τα μηχανήματα της φωτογραφίας.

Μιλώντας σε συνέδριο στις 29/9 ο Υπουργός Ενέργειας της Ινδίας ανέφερε πως το κάρβουνο θα παραμείνει ο κύριος πυλώνας της ηλεκτροπαραγωγής και με τις νέες τεχνολογίες μέχρι το 2030 η ρύπανση θα περιοριστεί σημαντικά. Επεσήμανε πως η Coal India Limited έχει βάλει ως στόχο το 1 δισ. τόννους για το 2019-20: πολύ φιλόδοξος στόχος και δύσκολος να πιαστεί, αλλά σε κάθε περίπτωση δείχνει τη δυναμική που θέλει να δώσει η Ινδία στην ανάπτυξη του εγχώριου κάρβουνου. Πολύ πιο σημαντική ωστόσο είναι η αναφορά πως μέσα στην επόμενη τριετία θα αναπτυχθούν πλυντήρια λιθάνθρακα δυναμικότητας 250 εκατ. τόννων, προκειμένου να βελτιωθεί η ποιότητα του κάρβουνου που οδηγείται στα εργοστάσια ηλεκτροπαραγωγής. Κι ακόμα πιο σημαντική είναι η επισήμανση πως έχει δοθεί η δυνατότητα ελέγχου της ποιότητας του κάρβουνου σε τρίτα μέρη (ίσως εννοεί εκτός ορυχείων και εργοστασίων), με αποτέλεσμα να μην υπάρχει τον τελευταίο χρόνο ούτε ένα παράπονο για κακή ποιότητα κάρβουνου στα εργοστάσια. Σαν επόμενο μέτρο, το Υπουργείο θα προβεί σε επανέλεγχο της ποιότητας του κάρβουνου σε όλα τα ορυχεία.

Μελαγχολικούς συνειρμούς δημιουργεί η ραγδαία ανάπτυξη της ηλεκτροπαραγωγής από κάρβουνο στην Ινδία, σε σχέση με όσα συμβαίνουν τα τελευταία χρόνια στην Ελλάδα. Πέρα απ' τη συνεχή μείωση της συμμετοχής του λιγνίτη στο μείγμα της ηλεκτροπαραγωγής, η άκρατη εργολαβοποίηση των ορυχείων είχε δυσμενείς επιπτώσεις τόσο στο κόστος όσο και στην ποιότητα του λιγνίτη που φθάνει στα εργοστάσια. Δεν είναι άλλωστε κάτι το "μυστικό", καθώς, όπως είχαμε δει ήδη στις αρχές Μαρτίου 2014, το "φωνάζουν" τα οικονομικά αποτελέσματα της ΔΕΗ και το είχε επισημάνει σε άρθρο του μέλος του ΔΣ της ΕΒΙΚΕΝ, της Ένωσης Ενεργοβόρων Βιομηχανιών:

"Από την εξέταση των οικονομικών αποτελεσμάτων της ΔΕΗ διαπιστώνεται ότι μετά την απομάκρυνση του προσωπικού των ορυχείων και την ανάληψη της δραστηριότητας σε μεγάλο βαθμό από εργολάβους το κόστος προς τρίτους αυξήθηκε τόσο πολύ που αναιρεί σε ποσοστό 80% την μείωση του κόστους μισθοδοσίας και τελικά οδηγεί σε αύξηση του κόστoυς των ορυχείων ανά MWH λόγω της συνεχώς μειούμενης παραγωγής από λιγνιτικούς σταθμούς". 

Το πρόβλημα βρίσκεται στον εξοπλισμό εξόρυξης που χρησιμοποιούν οι εργολάβοι, καθώς πρόκειται για μηχανήματα που σκάβουν με κίνηση "από πάνω προς τα κάτω" ("τσάπες"). Τα μηχανήματα αυτά είναι πολύ κατάλληλα για συμπαγή υλικά, αλλά είναι εντελώς ακατάλληλα για τα Ελληνικά λιγνιτικά κοιτάσματα, που αποτελούνται από σχεδόν οριζόντιες εναλλαγές στρωμάτων λιγνίτη και "χωμάτων". Κάνοντας την κίνηση "από πάνω προς τα κάτω", οι "τσάπες" πολύ εύκολα αναμιγνύουν το λιγνίτη με τα "χώματα", υποβαθμίζοντας σοβαρά την ποιότητα του τελικού προϊόντος που καταλήγει στο εργοστάσιο ηλεκτροπαραγωγής. 

Οι αναρτήσεις μας δημοσιεύονται στο greeklignite.blogspot.gr και στο Facebook, στη διεύθυνση Greeklignite! Πατήστε «Μου αρέσει» (Like) στη σελίδα μας, για να έχετε πιο άμεση ενημέρωση! Και ανοίγετε τις αναρτήσεις, καθώς το Facebook δεν θα σας τις εμφανίζει καθόλου στη ροή αν δει πως δεν τις ανοίγετε. 

Στην Ινδία λοιπόν κάνουν πλυντήρια για απομάκρυνση των "χωμάτων", αναθέτουν σε τρίτους τον ποιοτικό έλεγχο, προχωρούν σε επανέλεγχο της ποιότητας του κάρβουνου σε όλα τα ορυχεία και επενδύουν σε νέους καδοφόρους εκσκαφείς, ενώ στην Ελλάδα αναθέτουμε όλο και περισσότερο σε εργολάβους να σκάβουν τα κοιτάσματα, αδιαφορώντας πλήρως για την ποιότητα που καταλήγει στα εργοστάσια. Κρατούμε επίσης κλειστά ορυχεία που δούλευαν για χρόνια, όπως της Βεύης και του Κλειδιού στη Φλώρινα, προτιμώντας να εισάγουμε λιγνίτη απ' τη Βουλγαρία για το εργοστάσιο της Φλώρινας. Το τελικό αποτέλεσμα; Εισαγωγές ηλεκτρισμού απ' όλη τη γύρω γειτονιά, απ' τη λιγνιτική ηλεκτροπαραγωγή των Σκοπίων και της Βουλγαρίας, απ' την πυρηνική της Βουλγαρίας και της Ρουμανίας, απ' τα υδροηλεκτρικά των Βαλκανίων. Εισαγωγές ηλεκτρισμού με εξαγωγές ευρώ, αυτά τα ίδια ευρώ που δεν έχουμε και δανειζόμαστε όλο και περισσότερο με μνημόνια. Αυτό κι αν είναι success story! Θ' αλλάξει ποτέ κάτι σ' αυτή τη χώρα;

 

greeklignite.blogspot