Ο μετεωρίτης αποδείχθηκε φωτεινότερος από τον ήλιο

14 Νοεμβρίου 2013 Πάβελ Κοτλιάρ, Gazeta.ru 
 

Μόλις το 1% του ονομαζόμενου “μετεωρίτη του Τσελιάμπινσκ”, έπεσε στη Γη. Συνήθως, φτάνει το 10%. Κι' όμως, ο μετεωρίτης με την τεράστια ενέργεια έκρηξης, που εκινείτο με 19 χλμ. το δευτερόλεπτο, είχε μέγεθος 18-20 μέτρα, και μάζα γύρω στους 11 τόνους. 

Πηγή: Reuters

Οι επιστήμονες που ερευνούν τον αστεροειδή, ο οποίος διέσχισε τον ουρανό της περιφέρειας Τσελιάμπινσκ στις 15 Φεβρουαρίου, έγραψαν τρία άρθρα στα σημαντικότατα επιστημονικά περιοδικά Nature και Science. Η Όλγκα Ποπόβα, ένα από τα πιο έμπειρα μέλη του Ινστιτούτου Δυναμικής της Γεώσφαιρας, της Ρωσικής Ακαδημίας Επιστημών, ήταν η συντάκτρια ενός από αυτά. Στο άρθρο παροτσιάστηκαν τα αποτελέσματα των ερευνών 59 επιστημόνων από εννέα χώρες. Για αυτά μίλησε στη συνέντευξή της η κ. Ποπόβα. 

 Gazeta.ru: Τι νέο μάθατε για τον συγκεκριμένο μετεωρίτη;

Ο «ήχος» του μετεωρίτη

Ο μετεωρίτης του Τσελιάμπινσκ απεδείχθη «ηχηρός». Οι αυτόπτες μάρτυρες άκουσαν ηλεκτροφωνικούς ήχους, έτσι ονομάζεται το περίεργο κροτάλισμα που ακούγεται μερικές φορές στη διάρκεια της πτήσης μετεωριτών. Ανάλογοι ήχοι δεν μπορεί να προέρχονται από το ίδιο το διαστημικό σώμα. Οι επιστήμονες πιστεύουν ότι τους προκαλούν τα ηλεκτρομαγνητικά πεδία που προκύπτουν κατά την πτήση του μετεωρίτη.

Όλγκα Ποπόβα: Εκτιμήσαμε την ενέργεια του αντικειμένου αυτού, βασιζόμενοι σε μια μεγάλη σειρά δεδομένων. Για τις παρατηρήσεις υπερηχητικής ταχύτητας χρησιμοποιήσαμε τον σταθμό μας, καθώς και τους σταθμούς που βρίσκονται κοντά στον τόπο του συμβάντος. Οι μετρήσεις μας κατέδειξαν ότι η ενέργεια της έκρηξης ήταν 500 κιλότονοι. Επίσης, αξιολογήσαμε την ενέργεια από την ακτινοβολία που κατέγραψαν αμερικανικοί στρατιωτικοί δορυφόροι. Αυτοί οι γεωστατικοί δορυφόροι (ονομάζονται έτσι επειδή κινούνται με ταχύτητα ίση με την περιστροφή της Γης και έτσι βρίσκονται διαρκώς πάνω από το ίδιο σημείο της Γης) χρησιμοποιούνται για την παρατήρηση των εκτοξεύσεων πυραύλων και των δοκιμών τους. Οι συγκεκριμένοι δορυφόροι, πέρα από τη βασική τους αποστολή, καταγράφουν και τις λάμψεις στην ατμόσφαιρα από την είσοδο μετεωριτών. Βάσει των πληροφοριών τους, εκτιμήσαμε την κινητική ενέργεια του ουράνιου σώματος στους 590 κιλότονους.
Μια ακόμη εκτίμησή μας για την αρχική κινητική ενέργεια, βασίζεται στη μέτρηση του εμβαδού των ζημιών στα υαλοστάσια στη Γη. Όλες αυτές οι μέθοδοι δεν είναι ακριβείς, αλλά είναι ανεξάρτητες, κάτι που είναι σημαντικό.

Σε σχήμα πεταλούδας

ΕΡ: Επισκεφθήκατε 50 οικισμούς. Τι ψάχνατε ακριβώς;

Η σύνθεσή του

Η χημική ανάλυση έδειξε ότι στον μετεωρίτη του Τσελιάμπινσκ έμειναν ίχνη από οργανικές ενώσεις που περιέχουν θειάφι και οξυγόνο.

ΑΠ: Ήταν μια μικρή αποστολή του Ινστιτούτου μας και του Ινστιτούτου Αστρονομίας της Ρωσικής Ακαδημίας Επιστημών. Αναζητήσαμε στοιχεία, όσο το συμβάν ήταν ακόμη πρόσφατο. Συγκεντρώναμε μαρτυρίες από τον κόσμο που είδε το γεγονός, είδαμε κι' εμείς οι ίδιοι τα σπασμένα τζάμια, κ.λ.π.. Διαπιστώθηκε ότι η περιοχή των ζημιών καταλαμβάνει μια απόσταση 90 χλμ. από το σημείο της πτώσης και αυτή έχει το σχήμα πεταλούδας.
ΕΡ: Στο άρθρο αναφέρεται ότι από την έκρηξη υπέστη ζημιές ακόμη και ένα άγαλμα του Πούσκιν.
ΑΠ: Ναι, στην πόλη Εμανζελίνσκ από το ωστικό κύμα ράγισε το άγαλμα του Πούσκιν.
ΕΡ: Ποια ήταν τα χαρακτηριστικά του αστεροειδή;

Η φωτεινότητά του

Ο μετεωρίτης άρχισε να λάμπει σε απόσταση 97,1 χλμ., όταν εισήλθε στην ατμόσφαιρα. Την υψηλότερη φωτεινότητα είχε στα 29,7 χλμ., όταν σύμφωνα με τις μετρήσεις έλαμψε περίπου 30 φορές περισσότερο από τον ήλιο. 

ΑΠ: Από τα εκατοντάδες βίντεο επιλέξαμε κάπου δέκα, μετρήσαμε κάποια αστρονομικά δεδομένα και τη διάμετρο του ουράνιου σώματος, γεγονός που μας επέτρεψε να προσδιορίσουμε την τροχιά, τη γωνία κλίσης και την ταχύτητα. Η ταχύτητα ήταν ίση με 19 χλμ. το δευτερόλεπτο. Το μέγεθος ήταν 18-20 μέτρα, η μάζα γύρω στους 11 τόνους.
ΕΡ: Τι τύπος μετεωρίτη ήταν;
ΑΠ: Συνηθισμένος χονδρίτης, τύπου LL. Οι περισσότερες πτώσεις είναι μετεωρίτες-χονδρίτες. Αυτοί, χωρίζονται σε τρεις τύπους όσον αφορά την περιεκτικότητα σε σίδηρο. Αυτός του Τσελιάμπινσκ ανήκει στους χονδρίτες με τη μικρότερη ποσότητα σιδήρου. Αυτό δεν εμποδίζει στο να ανιχνεύεται από ανιχνευτές μετάλλων, να έλκεται από μαγνήτες και να σκουριάζει.
ΕΡ: Υπάρχει κάτι σχετικά με αυτόν το μετεωρίτη που παρέμεινε ασαφές για τους επιστήμονες;
ΑΠ: Όλες οι βασικές πτυχές απεδείχθησαν σε κάποιο βαθμό κατανοητές. Θεωρείται πως μέχρι τη Γη φτάνει περίπου το 10% της μάζας του σώματος που εισέρχεται στην ατμόσφαιρα. Στην περίπτωση αυτή, έφτασε λιγότερο από το 1%. Γι’ αυτό, έως τώρα δεν γνωρίζουμε τα είδη της καταστροφής που υφίστανται τα σώματα κατά την είσοδο στην ατμόσφαιρα.

 

rbth.gr