Αλήθειες και ψέματα για τα δάνεια των τραπεζών

Έντονη είναι η παραφιλολογία που αναπτύχθηκε τα τελευταία 24ωρα περί σχεδίου που προβλέπει το «κούρεμα» των δανείων που έχουν χορηγήσει οι τράπεζες σε νοικοκυριά τα προηγούμενα χρόνια. Ωστόσο, σε καμία περίπτωση δεν προβλέπεται μαζική διαγραφή δανείων, όπως γράφτηκε τις προηγούμενες ημέρες στον Τύπο.

Αφορμή δόθηκε από την εξαγγελία του γενικού γραμματέα Καταναλωτή κ. Δ. Σπυράκου περί σχεδίων που επεξεργάζεται για την προστασία των εργαζομένων στον ιδιωτικό τομέα που έλαβαν στο παρελθόν δάνεια από τις τράπεζες και σήμερα δυσκολεύονται στην αποπληρωμή των δόσεών τους.

Πρόκειται για ρυθμίσεις που έρχονται σε συνέχεια ανάλογων αποφάσεων για τη μείωση των δόσεων των στεγαστικών δανείων των δημοσίων υπαλλήλων.

Σύμφωνα με πληροφορίες, στόχος του κ. Σπυράκου είναι να περάσει μέτρα που να προστατεύουν τους δανειολήπτες κατά τη διαδικασία διαπραγμάτευσης με τις τράπεζες για τους όρους αποπληρωμής των χρεών τους.

Σήμερα, σε αρκετές περιπτώσεις οι τράπεζες προχωρούν στην παροχή διευκολύνσεων (περίοδος χάριτος, επιμήκυνση) σε πελάτες τους που αντιμετωπίζουν προβλήματα, θέτοντας ως προϋπόθεση την αύξηση του επιτοκίου ή την παροχή εμπράγματων εξασφαλίσεων, όπως πχ. την προσημείωση ενός ακινήτου.

Το σχέδιο που επεξεργάζεται ο ΓΓ Καταναλωτή στοχεύει στο να χτυπήσει αυτές τις πρακτικές, που οδηγούν τελικά σε αύξηση του συνολικού κόστους δανεισμού για τον πελάτη με αντάλλαγμα μία χαμηλότερη μηνιαία δόση.

Οι τράπεζες έχουν προχωρήσει τα τελευταία δύο χρόνια στη ρύθμιση 750 χιλιάδων δανείων που έχουν δοθεί σε νοικοκυριά και επιχειρήσεις.

Η αλήθεια είναι ότι στην αρχή της κρίσης, η έλλειψη εμπειρίας στις αναχρηματοδοτήσεις, τις οδήγησε σε ρυθμίσεις δανείων που μετά από λίγο καιρό ξαναχρειάζονταν τακτοποίηση.

Πλέον, μετά από τη σημαντική επιδείνωση της ύφεσης και τη σωρεία περιπτώσεων που έχουν διευθετήσει είναι πιο ευέλικτες στις αποφάσεις τους.

Είτε με διακανονισμό με τις τράπεζες από τις οποίες έχουν λάβει δάνειο ή με τη βοήθεια του νέου νόμου για τα υπερχρεωμένα νοικοκυριά, οι οφειλέτες μπορούν να πετύχουν ελάφρυνση του οικογενειακού τους προϋπολογισμού.

Τους τελευταίους μήνες οι τράπεζες προχωρούν σε συνεχείς ρυθμίσεις των δανείων που έχουν χορηγήσει, ενώ τα δικαστήρια σε όλη τη χώρα δικαιώνουν δανειολήπτες που δεν μπορούν ανταπεξέλθουν στις υποχρεώσεις, «σβήνοντας» τόκους και χρέη.

Το γεγονός ότι καλλιεργείται ένα κλίμα που ωθεί ακόμη και πελάτες χωρίς οικονομικές δυσκολίες να μην αποπληρώνουν τις δόσεις τους, ενόχλησε ιδιαίτερα την Ελληνική Ένωση Τραπεζών (ΕΕΤ).

Κύκλοι της αγοράς αναφέρουν ότι υπήρξε επικοινωνία του κ. Σπυράκου με κορυφαίο στέλεχος της ΕΕΤ, το οποίο εξέφρασε την έντονη δυσαρέσκειά του για τις δηλώσεις που πραγματοποίησε σε τηλεοπτικό σταθμό.

Κατά τις ίδιες πηγές, η απάντηση που έλαβε από το γενικό γραμματέα Καταναλωτή ήταν πως όσα είπε παρερμηνεύτηκαν από τους δημοσιογράφους.

Η ρύθμιση των δανείων σε 4 βήματα

Οι διαδικασίες ρύθμισης των δανείων αφορούν μόνον όσους αντιμετωπίζουν πολύ σοβαρά οικονομικά προβλήματα και δεν διαθέτουν επαρκή περιουσία για την κάλυψη των οφειλών τους.

Συγκεκριμένα:

1. Ρύθμιση στην τράπεζα. Το πρώτο πράγμα που πρέπει να κάνετε είναι να απευθυνθείτε στην τράπεζα που έχετε την οφειλή για τη ρύθμιση του δανείου σας.

Η τράπεζα μπορεί να μειώσει τις μηναίες δόσεις με τους εξής τρόπους:

• Με την παροχή έντοκης περιόδου χάριτος κατά τη διάρκεια της οποίας θα καταβάλλεται μόνο τόκους
• Με την επιμήκυνση της διάρκειας του δανείου. Όσο πιο μεγάλη είναι η διάρκεια, τόσο μικρότερη η μηνιαία δόση.
• Με την αναστολή πληρωμής των δόσεων για ένα χρονικό διάστημα, που σε ακραίες περιπτώσεις μπορεί να φτάσει και τα 2 έτη

2. Προσφυγή στο Ειρηνοδικείο. Αν δεν καταφέρετε να τα «βρείτε» με την τράπεζα, θα πρέπει να υποβάλλετε αίτηση στο Ειρηνοδικείο, ώστε να επιδιώξετε τον δικαστικό διακανονισμό των οφειλών σας.

Στην αίτηση αυτή θα πρέπει να αναφέρετε την οικογενειακή κατάσταση περιουσίας και εισοδημάτων, τις απαιτήσεις που έχουν από εσάς οι τράπεζες και ένα σχέδιο διευθέτησης οφειλών.

Τη διαδικασία αυτή μπορείτε να την κινήσετε είτε μόνοι σας ή με τη βοήθεια δικηγόρου και καταναλωτικών οργανώσεων.

3. Συμβιβασμός. Μετά την υποβολή της αίτησης υπάρχει το ενδεχόμενο τελικώς να τα βρείτε με τις τράπεζες, πριν βγει η απόφαση του δικαστηρίου.

Ο συμβιβασμός επιτυγχάνεται με συμφωνία πιστωτών με απαιτήσεις άνω του 51% των συνολικών οφειλών.

4. Δικαστική απόφαση. Εάν δεν υπάρξει συμφωνία με τις τράπεζες, την απόφαση για τη ρύθμιση των οφειλών θα λάβει ο δικαστής.

Συγκεκριμένα, το Ειρηνοδικείο μετά τον έλεγχο όλων των στοιχείων και εφόσον κρίνει ότι δεν επαρκούν τα περιουσιακά στοιχεία και τα εισοδήματα του οφειλέτη για την αποπληρωμή των χρεών, προχωρά στη ρύθμιση των οφειλών.

Με βάση τη νομοθεσία, μπορεί να διαγράψει μέρους του χρέους και να δώσει τη δυνατότητα εξόφλησης του υπολοίπου σε ένα διάστημα έως και 20 έτη, με χαμηλό επιτόκιο. Επιπλέον, μπορεί να παρασχεθεί περίοδος χάριτος έως και 4 έτη.

Πότε διαγράφεται πλήρως μία οφειλή

Για να σβηστεί ένα χρέος προς τράπεζες στο σύνολό του θα πρέπει να συντρέχουν οι παρακάτω προϋποθέσεις:

- Ο δανειολήπτης να μην έχει ακίνητη περιουσία
- Ο δανειολήπτης να μην έχει εισοδήματα

Εάν ισχύουν αυτά, το δικαστήριο μπορεί να λάβει μία εκ των δύο ακόλουθων αποφάσεων:

• Να απαλλάξει οριστικά από την οφειλή το δανειολήπτη, εκτιμώντας ότι δεν πρόκειται να βρει εργασία τα επόμενα χρόνια να αποπληρώσει την οφειλή του
• Να του δώσει μία περίοδο χάριτος διάρκειας 4 ετών, κατά τη διάρκεια της οποίας θα τον επανελέγξει κάποια στιγμή για να διαπιστώσει εάν εξακολουθεί να βρίσκεται στην ίδια κατάσταση και να εκδώσει κατόπιν την οριστική απόφαση.

Σημειώνεται ότι αυτός ο επανέλεγχος δεν μπορεί να πραγματοποιηθεί τους πρώτους 6 μήνες μετά την έκδοση της πρώτης απόφασης.

Εάν παρέλθουν τέσσερα χρόνια από την πρώτη απόφαση και η εισοδηματική και περιουσιακή κατάσταση του δανειολήπτη παραμένουν οι ίδιες, η οφειλή διαγράφεται ακόμη και στο 100%.

Προστασία στην α΄  κατοικία

Σύμφωνα με το δικηγόρο κ. Δ. Λυρίτση, που εκπροσώπησε στο δικαστήριο την πρώτη περίπτωση κουρέματος χρέους με το νέο νόμο σημειώνει ότι η ρύθμιση μπορεί να οδηγήσει σε καταβολή μικρού μέρους οφειλών και σε οριστική απαλλαγή των υπολοίπων χρεών.

Οι πλέον ευνοημένοι είναι οι οφειλέτες εκείνοι, που δεν διαθέτουν στο όνομα τους ακίνητη περιουσία, πλην της πρώτης κατοικίας, και που έχουν χαμηλό οικογενειακό εισόδημα.

Συγκεκριμένα, ο νέος νόμος ορίζει την απαγόρευση πλειστηριασμού της κύριας κατοικίας του οφειλέτη, εφόσον η αξία της δεν υπερβαίνει το αφορολόγητο όριο απόκτησής της προσαυξημένη κατά 50%.

Με δεδομένο ότι το αφορολόγητο όριο για έναν άγαμο φορολογούμενο είναι 200.000 ευρώ, η αντικειμενική αξία της κατοικίας για να μη βγει σε πλειστηριασμό δε θα πρέπει να ξεπερνά τις 300.000 ευρώ.

Επιπλέον, με άλλη διάταξη νόμου έχουν απαγορευτεί έως το τέλος του 2011 οι πλειστηριασμοί για χρέη έως 200.000 ευρώ προς τις τράπεζες, ενώ δεν αποκλείεται να δοθεί και νέα παράταση.

Δε συμφέρει πάντα η προσφυγή στο δικαστήριο

Σημειώνεται πάντως ότι η προσφυγή στο δικαστήριο δε συμφέρει σε όλες τις περιπτώσεις. Συγκεκριμένα, εάν ο δανειολήπτης διαθέτει μεγάλη ακίνητη και κινητή περιουσία, το δικαστήριο θα διατάξει τη χρησιμοποίησή της για την αποπληρωμή των οφειλών.

Ο δανειολήπτης καθ΄ όλη τη διάρκεια της διαδικασίας έχει καθήκον ειλικρινούς δήλωσης τόσο των περιουσιακών του στοιχείων όσο και των εισοδημάτων του.

Η παράβαση αυτής της υποχρέωσης συνεπάγεται την απόρριψη του αιτήματος ρύθμισης των οφειλών με απαλλαγή.

Ιδιαίτερη είναι η αντιμετώπιση εφόσον υπάρχει ρευστοποιήσιμη περιουσία, η εκποίηση της οποίας κρίνεται απαραίτητη για την ικανοποίηση των πιστωτών.

Σε αυτή τη περίπτωση ορίζεται εκκαθαριστής, έργο του οποίου θα είναι η εκποίηση της περιουσίας και η σύμμετρη ικανοποίηση των πιστωτών.

Ειδική πρόνοια υπάρχει και μεγαλύτερη προστασία για όσους έχουν σοβαρά προβλήματα υγείας ή τελούν σε χρόνια ανεργία ή έχουν ανεπαρκές εισόδημα για την κάλυψη στοιχειωδών βιοτικών αναγκών ή άλλους λόγους ίδιας βαρύτητας.

Σε αυτές τις περιπτώσεις μπορεί να ζητηθεί και να αποφασιστεί από το Ειρηνοδικείο ακόμη και η μηδενική καταβολή και η πλήρης απαλλαγή από τα χρέη.

ΠΗΓΗ