Ο ΡΟΛΟΣ ΤΗΣ ΓΕΡΜΑΝΙΑΣ ΣΤΟ ΑΝΑΤΟΛΙΚΟ ΖΗΤΗΜΑ ΚΑΙ ΣΤΟΝ ΜΑΡΤΥΡΙΚΟ ΠΟΝΤΟ

Γράφει η Δήμητρα Ρετσινά,

φιλόλογος, Μ.Α. Πολιτικής Φιλοσοφίας Α.Π.Θ. ,

υποψήφια βουλευτής Θεσσαλονίκης ΑΝ.ΕΛ.
Η Γερμανία έπαιξε πρωταγωνιστικό ρόλο στο Ανατολικό Ζήτημα με επιδίωξή της να αποκομίσει γεωστρατηγικά και πολιτικοοικομικά οφέλη στη Μικρά Ασία και στη Μέση Ανατολή. Συμμετείχε στον αποικιακό ανταγωνισμό γιατί διαπίστωσε πως η Ανατολή εξυπηρετούσε τα ιμπεριαλιστικά της συμφέροντα. Μετά το Συνέδριο του Βερολίνου (1878) αναγορεύθηκε προστάτης και εν μέρει οικονομικός συνδιαχειριστής του τεράστιου πρωτογενούς επίγειου και υπόγειου πλούτου της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, αμοιβή στον αυτοκράτορα Βίσμαρκ για τις πολύτιμες υπηρεσίες του στον σουλτάνο. Η Μικρά Ασία είναι η πλούσια σε πρώτες ύλες περιοχή, ανοιχτή στην πώληση βιομηχανικών γερμανικών προϊόντων και κόμβος υψίστης στρατιωτικής σημασίας. Αποτελούσε ιδανική περιοχή για την επίτευξη των βιομηχανικών, εμπορικών και τραπεζικών σχεδίων της Γερμανίας.

Ο FranzKohler υπερασπιζόταν ωμά στο βιβλίο του DerneueDreibund την άποψη ότι τα «μικρασιατικά εδάφη είναι η λύση, εκεί θα μεγαλουργήσουμε εκτοπίζοντας τον ανταγωνισμό των άλλων λαών. Τους φίλους μας θα αναζητήσουμε ανάμεσα σε κείνους τους λαούς που έχουν κοινούς με εμάς εχθρούς. Η κοινή εχθρότητα πρέπει να είναι ο πρώτος και κύριος συνεκτικός δεσμός. Η σύμπτωση δε των οικονομικών συμφερόντων θα καταστήσει τον δεσμό αυτόν άρρηκτο». Οι χριστιανικοί λαοί, Έλληνες και Αρμένιοι, βρέθηκαν στο ανταγωνιστικό, άρα και εχθρικό στρατόπεδο. Για τον γερμανικό ιμπεριαλισμό προείχε η διατήρηση της εδαφικής ακεραιότητας της Τουρκίας, για τόσο καιρό έως ότου κατασπαραχθεί τελείως από τα γερμανικά κεφάλαια, δηλαδή εκ των έσω προς τα έξω, όπως πριν η Αίγυπτος από τους Άγγλους ή το Μαρόκο από τους Γάλλους.

Τα μοναδικά εμπόδια ήταν η υψηλή επιστασία των Άγγλων και των Γάλλων στο οθωμανικό κράτος και οι χριστιανικοί πληθυσμοί της Ανατολής, επειδή κρατούσαν στα χέρια τους το εμπόριο και την οικονομία, αλλά και γιατί τους θεωρούσαν στηρίγματα των Αγγλογάλλων.

Οι επιχειρηματικές δραστηριότητες της DeutscheBank στην Τουρκία ξεκίνησαν στις 16 Αυγούστου 1909, με ένα υποκατάστημα της τράπεζας στην Κωνσταντινούπολη, όπως ακόμη ονομαζόταν διεθνώς η Πόλη, πριν την επικράτηση της λέξης Ιστανμπούλ. Το κτίριο της τράπεζας άνοιξε στον Γαλατά και το μοιραζόταν με τις υπηρεσίες της Εταιρείας Σιδηροδρόμου Ανατολίας. Τα οικονομικά προβλήματα του Οθωμανικού κράτους ήταν μεγάλα. Με το διάταγμα Mouharrem δεσμεύτηκαν όλα μαζί τα χρέη του κράτους και μεταφέρθηκαν για να εξυπηρετηθούν στο «Διοικητικό Συμβούλιο για το Δημόσιο Οθωμανικό Χρέος»! Η Διοίκηση Χρέους είχε …χρέος να συλλέγει όλα τα δημόσια έσοδα που προβλέπονταν για το εξωτερικό χρέος και να τα μοιράζει στους πιστωτές. Οι πιστώτριες χώρες ήταν οι: Αγγλία, Ιταλία, Γαλλία, Αυστρία – Ουγγαρία, Γερμανία.


Κύριο μέλημα του οικονομικού ομίλου που υποστηριζόταν από την DeutscheBank ήταν η κατασκευή και εκμετάλλευση του σιδηροδρομικού δικτύου Βοσπόρου – Βαγδάτης. Ο σουλτάνος Αβδούλ Χαμίτ ΙΙ έκανε άνοιγμα στο γερμανικό κεφάλαιο. Ένας από τους τραπεζίτες που συνεργάστηκε ήταν ο GeorgSiemens , εκπρόσωπος της τράπεζας στο Βερολίνο. Τον Μάρτιο 1903 υπογράφηκε η γερμανοσουλτανική συμφωνία για την τελική εκχώρηση της σιδηροδρομικής γραμμής στη γερμανική εταιρεία SocietedeChemindeFerOttomand’ Anatolie. Ο έλεγχος και η εκμετάλλευση του εδάφους και υπεδάφους μιας τεράστιας περιοχής που έφτανε ως τη Βαγδάτη, εκτεινόταν 20 χιλιόμετρα δεξιά και αριστερά της σιδηροδρομικής γραμμής. Όλη η πετρελαιοφόρος περιοχή της Οθωμανικής αυτοκρατορίας έπεφτε στα χέρια γερμανικών μονοπωλίων. Η σιδηροδρομική γραμμή ξεκινούσε από την Κωνσταντινούπολη, από τον σταθμό του θρυλικού OrientExpress στην Ευρωπαϊκή πλευρά της Πόλης, συνέχιζε ανατολικά στην Αγκυρα και νότια στο Ικόνιο για να περάσει από τις οροσειρές του Ταύρου και Αμανού και να καταλήξει στα Άδανα, τη Μοσούλη, τη Βαγδάτη και τη Μπάσρα. (πηγή:επίσημο αρχείοτης Deutsche Bank – A century of Deutsche Bank in Turkey).



Στα γερμανικά επιχειρηματικά σχέδια συγκαταλεγόταν ο αποκλειστικός έλεγχος όλου του εμπορίου της Ανατολής, και εδώ εμπόδιο ήταν και οι Έλληνες. Κατά 80% το εμπόριο και τη βιομηχανία είχαν Έλληνες και Αρμένιοι . Η στρατιωτική διείσδυση και βοήθεια των Γερμανών στον τουρκικό στρατό έγινε με την άφιξη του LiemanvonSanders , του ανώτατου στρατιωτικού συμβούλου που δεν περιορίστηκε στις επιτελικές υποχρεώσεις του, αλλά ανέλαβε το ρόλο της γερμανοποίησης της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, της εξυπηρέτησης δηλαδή, της γερμανικής εξωτερικής πολιτικής. Από τον Πόντο ο εκδότης της εφημερίδας του Βατούμ «Αργοναύτης» Σπύρος Γαληνός, στις 30 Νοεμβρίου 1913 έγραφε ότι οι αίτιοι της εν Ανατολή κακοδαιμονίας είναι οι Νεότουρκοι και οι Εβραιολεβαντίνοι με την ανθελληνική τους υστερία, ιδίως μετά την ανακατάληψη της Ανατολικής Θράκης… 

dynati-ellada.com