Ραδιενεργά κατάλοιπα περασμένων δεκαετιών στη στρατόσφαιρα

Ραδιενεργά σωματίδια, κατάλοιπα των πυρηνικών δοκιμών που πραγματοποιήθηκαν πριν από δεκαετίες, παραμένουν στα ανώτερα στρώματα της ατμόσφαιρας, σύμφωνα με μια νέα έρευνα. 

(Πηγή: Blake Burkhart / Flickr)  

Οι επιστήμονες πίστευαν ότι μέχρι τώρα τα ραδιενεργά ίχνη θα έπρεπε να είναι μηδαμινά. Η νέα έρευνα ωστόσο, με επικεφαλής τον δρ. Jose Corcho Alvarado του Ινστιτούτου Φυσικής Ακτινοβολιών του ελβετικού πανεπιστημιακού νοσοκομείου της Λωζάνης, που έκαναν τη σχετική δημοσίευση στο περιοδικό "Nature Communications", δείχνει ότι τα ισότοπα του πλουτωνίου και του καισίου παραμένουν ακόμα σε απρόσμενα υψηλές συγκεντρώσεις στη στρατόσφαιρα. 

Το μεγαλύτερο ποσοστό των ραδιενεργών σωματιδίων εξαφανίζεται κατά τα πρώτα χρόνια μετά από μια πυρηνική έκρηξη, όμως ένα όχι αμελητέο ποσοστό τους παραμένει στο ανώτερο στρώμα της ατμόσφαιρας για δεκαετίες ή και για εκατοντάδες -ή ακόμα και χιλιάδες- χρόνια. Πάντως, τα επίπεδα δεν είναι τόσο υψηλά, που να αποτελούν πραγματικό κίνδυνο για την ανθρώπινη υγεία.
Στο αποκορύφωμα του Ψυχρού Πολέμου, όταν αναπτύσσονταν συνεχώς νέα πυρηνικά όπλα, έγιναν πολλές πυρηνικές δοκιμές. Αλλά μετά από 50 χρόνια και πλέον, η ραδιενεργή κληρονομιά τους παραμένει. 


Στην τροπόσφαιρα, που αποτελεί το χαμηλότερο τμήμα της ατμόσφαιρας, τα ισότοπα απομακρύνονται σχετικά γρήγορα, καθώς «ξεπλένονται» από τη βροχή και το χιόνι ή έλκονται από τη βαρύτητα και πέφτουν στην επιφάνεια της Γης. Στη στρατόσφαιρα, όμως, που βρίσκεται σε ύψος περίπου 10-50 χιλιομέτρων πάνω από τη Γη, ορισμένα ραδιενεργά σωματίδια παγιδεύονται για πολύ περισσότερο καιρό. 

Σύμφωνα με τον δρ. Alvarado, οι μετρήσεις έδειξαν πως οι συγκεντρώσεις των σωματιδίων στη στρατόσφαιρα είναι 1.000 έως 1.500 φορές υψηλότερες από ό,τι στην τροπόσφαιρα. Αν και οι μετρήσεις έγιναν στην ατμόσφαιρα της Ελβετίας, οι ερευνητές εκτιμούν ότι παρόμοια επίπεδα απαντώνται σε ίδια γεωγραφικά πλάτη οπουδήποτε αλλού στον κόσμο. 

Επιπλέον, οι επιστήμονες διαπίστωσαν ότι τα ίχνη αυτά μετακινούνται στην ατμόσφαιρα εξαιτίας φυσικών γεγονότων όπως οι ηφαιστειακές εκρήξεις. Για παράδειγμα, το 2010, όταν εξερράγη το ισλανδικό ηφαίστειο Εϊγιαφιαλαγιοκούλ, τα επίπεδα πλουτωνίου στην κατώτερη ατμόσφαιρα αυξήθηκαν.
Αν και οι επιστήμονες δηλώνουν πως δεν είναι ακόμα σαφείς οι μακροπρόθεσμες συνέπειες των ραδιενεργών αυτών συγκεντρώσεων στη στρατόσφαιρα, ο Αλβαράδο εκτίμησε ότι «δεν συνιστούν κίνδυνο για τον πληθυσμό». 

Πηγή: BBC

Κανόνη Κατερίνα, k.kanoni@eleftherotypia.net 

 

enet