Το ελληνικό δαιμόνιο στη φοροδιαφυγή

Το δημοσίευμα που ακολουθεί αναδεικνύει το μεγάλο πρόβλημα της υψηλής φοροδιαφυγής, από πρόσωπα, ιδιώτες, πολιτικούς και μεγάλες επιχειρήσεις καθώς και ναυτιλιακές εταιρείες. Όσα μέτρα ελέγχου και παρακολούθησης του πολίτη παρθούν δεν πρόκειται να αντιμετωπίσουν αυτά τα τεράστια ποσά φοροδιαφυγής, τελικά μόνο ο κουλούρας της γειτονιάς μπορεί να φάει πρόστιμο ή καμιά μικρή επιχείρηση που δεν πρόλαβε να κόψει απόδειξη.

Του Σπύρου Δημητρέλη
Μιλώντας με ειδικούς σε φοροδιαφυγής, δεν μπορείς παρά να εντυπωσιαστείς. Ειδικά όταν σου περιγράφουν με λεπτομέρειες αυτά που σκαρφίζονται φορολογούμενοι μόνο και μόνο για να μην πληρώνουν φόρους. Χρήση κυπριακών εταιρειών που είχαν συσταθεί στην κατεχόμενη Κύπρο πριν από τον Αττίλα, τριγωνικές συναλλαγές, άνοιγμα επιχειρήσεων λιανικής για ξέπλυμα χρήματος και μεταφορά μετρητών με βαλίτσα στο εξωτερικό.
«Είναι το ελληνικό δαιμόνιο σε όλο του το μεγαλείο», λέει στέλεχος των ελεγκτικών Αρχών που εδώ και πολλά χρόνια έχει βρεθεί αντιμέτωπος με κάθε είδους «ευρεσιτεχνία» φοροδιαφυγής και κρυφτού με το αδιάκριτο μάτι της Εφορίας. «Μια μικρή απόδειξη αυτού του δαιμονίου ήταν και η …….
……..συμπεριφορά υπουργού που ήρθε πρόσφατα στη δημοσιότητα, ο οποίος, πριν γίνει υπουργός, είχε μεταφέρει τις αποταμιεύσεις του στο εξωτερικό “σπασμένες” σε εμβάσματα κάτω των 10.000 ευρώ, προκειμένου να μην
καταγραφούν από το σύστημα της Τράπεζας της Ελλάδας και δώσει στόχο στην Εφορία. Και τα χρήματα αυτά φαίνεται ότι ήταν φορολογημένα. Φανταστείτε τι κάνουν όσοι έχουν πολύ και μαύρο χρήμα». Το τι κάνουν, βέβαια, δύσκολα μπορεί να το φανταστεί ο μέσος φορολογούμενος.

1. Γυμναστήρια και καφετέριες βιτρίνα
Οι παράνομες δραστηριότητες και η φοροδιαφυγή δημιουργούν σε αυτούς που επιδίδονται σε αυτά τα σπορ ένα μεγάλο όγκο μετρητών. «Μιλάμε σε πολλές περιπτώσεις για εκατομμύρια που υπάρχουν σε μετρητά και προέρχονται από πορνεία, εμπόριο ναρκωτικών ή ακόμα και νόμιμες δραστηριότητες, οι οποίες, όμως, ασκούνται χωρίς να δηλώνονται τα έσοδα στην Εφορία, όπως, για παράδειγμα, ήταν στο παρελθόν οι οικοδομικές επιχειρήσεις», λέει στο «Κ» στέλεχος των φοροελεγκτικών υπηρεσιών.
Τα μετρητά όταν είναι πολλά και «μαύρα» είναι ουσιαστικά άχρηστα, αφού ο κάτοχός τους δεν μπορεί εύκολα να αγοράσει ένα περιουσιακό στοιχείο, όπως είναι ένα ακίνητο ή ακόμα και ένα πολυτελές αυτοκίνητο. Αυτό που κάνουν για να ξεπλύνουν το χρήμα είναι να ανοίγουν επιχειρήσεις, κατά κύριο λόγο λιανικής πώλησης ή παροχής υπηρεσιών, και να δηλώνουν εικονικά έσοδα. «Στην πράξη, ανοίγει μια καφετέρια και, ενώ ο ημερήσιος τζίρος της είναι 300 ευρώ, από την ταμειακή μηχανή εκδίδονται αποδείξεις 1.000 ευρώ. Τα επτακόσια ευρώ επιπλέον είναι μαύρο χρήμα που νομιμοποιείται, και μάλιστα εισπράττεται και σε μετρητά», λέει στέλεχος του ΥΠΟΙΚ. «Αυτό γινόταν κατά κόρον στο παρελθόν και με το άνοιγμα γυμναστηρίων, όπου εκδίδονταν παραστατικά σε μεγάλο αριθμό ατόμων χωρίς να είναι εύκολη η απόδειξη της εικονικότητας της παροχής των υπηρεσιών, αφού μιλάμε για χιλιάδες πελάτες».

2. Οι κυπριακές εταιρείες πριν τον Αττίλα
Ακούγεται σαν αστικός μύθος, αλλά είναι πραγματικότητα. Έμπειρος φορολογικός σύμβουλος αναλύει τον τρόπο που βρήκαν αρκετοί εύποροι Έλληνες, προκειμένου να δικαιολογήσουν μεγάλα ποσά μαύρου χρήματος στην προσπάθειά τους να προχωρήσουν στην αγορά περιουσιακών στοιχείων ή να δικαιολογήσουν την προέλευση ποσών κατά τη διάρκεια φορολογικού ελέγχου πόθεν έσχες.
«Υπάρχουν στην Κύπρο περίπου χίλιες επιχειρήσεις οι οποίες είχαν συσταθεί στο βόρειο τμήμα του νησιού πριν από τον Ιούλιο του 1974, όταν έγινε η τουρκική εισβολή. Τα αρχεία για αυτές τις επιχειρήσεις, δηλαδή το ποιος ήταν ο βασικός μέτοχός τους, έχουν χαθεί. Οποίος ήταν διατεθειμένος να αγοράσει μια τέτοια εταιρεία και να εμφανιστεί ότι την κατείχε μπορούσε να δικαιολογήσει την ύπαρξη μεγάλων χρηματικών ποσών ως κεφάλαιο της εταιρείας, το οποίο στη συνέχεια είχε τη δυνατότητα να επικαλεστεί για να δικαιολογήσει πόθεν έσχες.
«Η αγορά μιας τέτοιας εταιρείας ήταν πανάκριβη, καθώς ακούγονταν ποσά ακόμη και 100.000 ευρώ, αφού δινόταν η δυνατότητα η νομιμοποίησης σημαντικών ποσών».

3. Τεχνική καρουζέλ και ο ΦΠΑ στην τσέπη
Ιδιαίτερα ευρεσιτέχνες έχουν αποδειχθεί Έλληνες επιχειρηματίες και στην κλοπή του ΦΠΑ, ο οποίος ανέρχεται ακόμα και στο 23% της αξίας μιας πώλησης. Φανταστείτε ότι σε μια μεγάλη συναλλαγή αγοράς προϊόντων, δηλαδή 100.000 ευρώ, υπάρχει και ο ΦΠΑ που καταβάλλεται και ανέρχεται σε άλλες 23.000 ευρώ.
Βρέθηκε τρόπος προκειμένου τα χρήματα από τον ΦΠΑ να μην αποδίδονται στο Δημόσιο και να καταλήγουν στις τσέπες των επιτηδείων. Λέγεται τεχνική καρουζέλ. Γίνεται μέσω τριγωνικών και πολλαπλών συναλλαγών, όπου κάποιος μεσαίος κρίκος στην αλυσίδα των αγοραπωλησιών εξαφανίζεται χωρίς να αποδώσει τον ΦΠΑ που έχει εισπράξει.
Για παράδειγμα, μια επιχείρηση αγοράζει πρώτη ύλη αξίας 1 εκατομμυρίου ευρώ που μαζί με τον ΦΠΑ ανέρχεται σε 1.230.000 ευρώ, με τα 230.000 να αποτελούν τον ΦΠΑ. Πληρώνει κανονικά τον ΦΠΑ στην προμηθεύτρια εταιρεία. Η τελευταία έχει αγοράσει την πρώτη ύλη από άλλη εταιρεία, στην οποία έχει πληρώσει και τον αντίστοιχο ΦΠΑ. Η επιχείρηση αυτή, όμως, είναι «σφραγίδα», όπως ονομάζουν οι ειδικοί τις ουσιαστικά ανύπαρκτες εταιρείες, και… εξαφανίζεται χωρίς να αποδώσει τον ΦΠΑ στο Δημόσιο.
«Στην πράξη, το κύκλωμα μπορεί να έχει στηθεί από την τελική επιχείρηση που αγόρασε το προϊόν μόνο και μόνο για να τσεπώσει και τον ΦΠΑ της συναλλαγής», λέει στέλεχος του ΣΔΟΕ. «Οι ελεγκτές στις περισσότερες περιπτώσεις δεν βρίσκουν κανέναν για να κυνηγήσουν, καθώς εκπρόσωπος της εταιρείας που έχει εξαφανιστεί δεν μπορεί να εντοπιστεί πουθενά. Το μόνο που μπορεί να προσπαθήσει ο ελεγκτής είναι να αποκαλύψει τη σχέση μεταξύ της τελευταίας εταιρείας που πλήρωσε τον ΦΠΑ και αυτής που τον εισέπραξε, αλλά δεν τον απέδωσε, και εξαφανίστηκε».

4. Εικονικές αγοραπωλησίες έργων τέχνης
Η φορολογική νομοθεσία αναγνωρίζει το εισόδημα από την πώληση αντικειμένων μεγάλης αξίας, δηλαδή αξίας άνω των 5.000 ευρώ. Με αυτό το εισόδημα ο πωλητής μπορεί να δικαιολογήσει την ύπαρξη.
Τι έχουν κάνει, λοιπόν, κάποιοι «ευρεσιτέχνες»; Προχωρούν σε εικονικές αγοραπωλησίες αντικειμένων τέχνης, δηλώνοντας εικονικά μεγάλα ποσά ως αντίτιμο.
Για παράδειγμα, ένας φορολογούμενος που τον έχει τσιμπίσει η Εφορία για αδικαιολόγητη προσαύξηση περιουσίας, έχει εμφανίσει στους ελεγκτές ένα ιδιωτικό συμφωνητικό με το οποίο πούλησε έναν πίνακα ζωγραφικής. Από την πώληση αυτή, όπως προκύπτει από το συμφωνητικό, αποκόμισε εισόδημα ύψους π.χ. 500.000 ευρώ.
Με αυτό το ποσό μπορεί να δικαιολογήσει το πόθεν έσχες για την αγορά ενός ακινήτου. Η μεθόδευση αυτή δεν είναι εύκολη και πολλές φορές προσκρούει πάνω στην άρνηση του εφόρου να την δεχτεί, ζητώντας έλεγχο για την εγκυρότητά της.
«Εκεί, όμως, υπάρχει πρόβλημα, διότι ποιος εφοριακός μπορεί να αποδείξει ότι μια συναλλαγή ήταν εικονική χωρίς συνδρομή και άλλων υπηρεσιών, όπως, για παράδειγμα, από το υπουργείο Πολιτισμού», λέει στέλεχος τμήματος Ελέγχου σε Εφορία.

5. Η βαλίτσα μετρητών και το 3%
«Πολλά γίνονται και στα ραντεβού σε κεντρικά ξενοδοχεία. Όποιος έχει πολύ και μαύρο χρήμα σε μετρητά μπορεί να το βγάλει εκτός Ελλάδας, πληρώνοντας, όμως, το κατιτίς», λέει με νόημα φορολογικός σύμβουλος που γνωρίζει από πρώτο χέρι πώς μεταφέρονται μαύρα χρήματα στο εξωτερικό.
«Υπάρχουν συγκεκριμένα “γραφεία” στην Ελλάδα αλλά και παγκόσμιο δίκτυο συνεργατών ξένων τραπεζών σε φορολογικούς παραδείσους που αναλαμβάνουν να μεταφέρουν μετρητά στο εξωτερικό. Συνήθως χρεώνουν το 3% του ποσού που αναλαμβάνουν να μεταφέρουν εκτός συνόρων και η μεταφορά γίνεται με εξασφάλιση του “καταθέτη” με την παροχή του αντίστοιχου ποσού που βρίσκεται ήδη σε τράπεζα του εξωτερικού, μειωμένου, βέβαια, κατά το ποσοστό της προμήθειας του μεταφορέα».
Τα ραντεβού για αυτές τις «δουλειές» ήταν πολλά τα τελευταία χρόνια, που η Ελλάδα βυθίστηκε στην κρίση, και έσπασε το τραπεζικό απόρρητο, προκειμένου να βρεθούν έσοδα για τις μαύρες τρύπες στα κρατικά ταμεία.

6. Εθνικό άθλημα οι offshore
Εκεί όπου οι Έλληνες πραγματικά έχουν, όμως, επιδείξει την ικανότητά τους να κινούνται στα όρια του φορολογικού συστήματος είναι με τη σύσταση εταιρειών οι οποίες εδρεύουν σε χώρες που αποτελούν φορολογικούς παράδεισους. Είναι οι λεγόμενες εταιρείες offshore.
Για ποιους λόγους προχωρούσαν, προχωρούν και θα προχωρούν και στο μέλλον στη σύσταση εταιρειών offshore; «Από το να κρύψουν ένα πολυτελές ακίνητο από την Εφορία μέχρι και να γλυτώσουν από τη διανομή της περιουσίας στην περίπτωση διαζυγίου», λέει πρώην στέλεχος του ΣΔΟΕ που έχει ασχοληθεί επισταμένα με το ζήτημα των offshore.
Η σύσταση μιας offshore εταιρείας είναι σχετικά απλή διαδικασία. Με λιγότερα από 2.000 ευρώ ένας Έλληνας μπορεί να προχωρήσει στη σύσταση μιας εταιρείας στη Λιβερία, στα νησιά Κέιμαν ή στις Βρετανικές Παρθένες Νήσους.
Τι μπορεί να κάνει με την offshore; Η εταιρεία μπορεί να προχωρήσει στην αγορά ενός πολυτελούς ακινήτου και ο ιδιοκτήτης της, διότι είναι άγνωστος, να μην ερωτηθεί ποτέ από την ελληνική Εφορία πού βρήκε τα χρήματα για την αγορά. Με τη μεταβίβαση των μετοχών της εταιρείας στα παιδιά του γλυτώνει τον φόρο κληρονομιών, ενώ, στην περίπτωση που γίνουν αγωγές εναντίον του, τα περιουσιακά του στοιχεία, που είναι κρυμμένα πίσω από την offshore εταιρεία, βρίσκονται στο απυρόβλητο.
Το υπουργείο Οικονομικών έχει προσπαθήσει να στριμώξει τις εξωχώριες εταιρείες στις οποίες ανήκουν πολυτελή ακίνητα, επιβάλλοντας στα ακίνητα αυτά ετήσιο φόρο ύψους 15% επί της αντικειμενικής τους αξίας. Μόνο που, για να επιβληθεί ο φόρος, θα πρέπει ο διαχειριστής της offshore να υποβάλει ο ίδιος σχετική δήλωση απόδοσης του φόρου. Αυτό στις περισσότερες περιπτώσεις δεν γίνεται και πολλά ακίνητα που ανήκουν σε εξωχώριες εταιρείες δεν φορολογούνται.
Κατά καιρούς, γίνονται «επιδρομές» των ελεγκτικών υπηρεσιών σε υποθηκοφυλακεία όπου λαμβάνονται τα στοιχεία των εταιρειών που εμφανίζονται ως ιδιοκτήτες των ακινήτων και γίνεται διασταύρωση, προκειμένου να εντοπιστούν ακίνητα για τα οποία δεν καταβάλλεται ο φόρος. Οι προσπάθειες, όμως, αυτές είναι αποσπασματικές. Ωστόσο, όταν γίνεται έλεγχος αυτός, αποδίδει εισπρακτικά.

7. Ναυτιλιακά γραφεία
Στο υπουργείο Οικονομικών σημειώνουν ότι μια τρύπα φοροδιαφυγής και νομιμοποίησης μαύρου χρήματος υπάρχει και στις παρυφές του αναγκαστικού νόμου 89 του 1967. Είναι ο νόμος για τον τρόπο φορολόγησης των ναυτιλιακών εταιρειών στην Ελλάδα, ο οποίος προβλέπει μηδενική φορολόγηση. Είναι και ο μοναδικός φορολογικός νόμος ο οποίος επί της ουσίας είναι αμετάβλητος τα τελευταία 48 χρόνια.
Ο νόμος, όπως λένε στο υπουργείο Οικονομικών, επιτρέπει τη λειτουργία στην Ελλάδα των γραφείων αντιπροσώπευσης εταιρειών ναυλοσυμφώνων οι οποίες εδρεύουν σε χώρες-φορολογικούς παραδείσους. Τα γραφεία αυτά πραγματοποιούν κέρδη από τα ναυλοσύμφωνα, δηλαδή από τις μεταφορές που πραγματοποιούν τα πλοία που αντιπροσωπεύουν. Τα κέρδη που πραγματοποιούν είναι αφορολόγητα βάσει του νόμου 89/67.
«Εκεί υπάρχει πεδίο που μπορεί να χρησιμοποιηθεί για νομιμοποίηση μαύρου χρήματος», λέει έμπειρο στέλεχος του υπουργείου Οικονομικών. «Αν υπάρξει ένα εικονικό ναυλοσύμφωνο, τότε μπορεί να νομιμοποιηθεί μαύρο χρήμα. Οι έλεγχοι που γίνονται είναι ελλιπέστατοι». Ξεκαθαρίζουν, πάντως, στο υπουργείο ότι η λειτουργία αυτών των γραφείων ωφελεί την εθνική οικονομία και μερικά κρούσματα φοροαποφυγής μέσω εικονικών ναυλοσυμφώνων δεν μπορούν να χαρακτηρίσουν έναν ολόκληρο κλάδο.

*Αναδημοσίευση από την εφημερίδα «Κεφάλαιο» της 21ης Μαρτίου 2015

Πηγή:www.capital.gr

tolimeri.wordpress.com