Διεθνές Εμπόριο – Νότια Αφρική

Το διεθνές εμπόριο έχει δυο πλευρές: την επιφανειακή και την ουσιώδη.

Η επιφανειακή πλευρά του διεθνούς εμπορίου αφορά τις ποσοτικές και ποιοτικές εκείνες παραμέτρους με τις οποίες ασχολείται η οικονομική θεωρία. π.χ.:

Η θεωρία του συγκριτικού πλεονεκτήματος μπορεί επίσης να θεωρηθεί η κανονιστική πλευρά, γιατί, περιέχει αξιολογικές κρίσεις, τουλάχιστον σιωπηρά.

Η σύγχρονη θεωρία του εμπορίου, εν τούτοις, προσφέρει μια άλλη εξήγηση για τις αιτίες του εμπορίου. Η εξήγηση αυτή περιέχεται στην ονομαζόμενη θεωρία Heckscher-Ohlin που λέει ότι το εμπόριο προκαλείται από το γεγονός ότι διαφορετικές χώρες έχουν διαφορετικές ποσότητες συντελεστών παραγωγής. Πρόκειται για μια προσέγγιση πιο θετική από εκείνη του Ρικάρντο καθώς εισάγει ρητά στην προβληματική τους συντελεστές της παραγωγής και μας αναγκάζει να μελετήσουμε με λεπτομερειακό τρόπο τις αλληλοσχέσεις μεταξύ εμπορεύματος και τιμών συντελεστών παραγωγής, μεταξύ ποσοτήτων εισροών και εκροών. Θα πρέπει, για τη μελέτη των εμπορικών σχέσεων μεταξύ των χωρών, να υιοθετήσουμε μια προσέγγιση που να στηρίζεται στη γενική ισορροπία. Κάνοντάς το αυτό θα ασκηθούμε στην εφαρμογή της πρώτης αρχής της οικονομικής, δηλαδή στην ιδέα ότι “στην οικονομία όλα βρίσκονται σε αμοιβαία εξάρτηση”.

...

Το διάγραμμα-κουτί μας επιτρέπει να μελετήσουμε τις αμοιβαίες σχέσεις ανάμεσα στις συναρτήσεις παραγωγής και στα συνολικά ποσά των συντελεστών παραγωγής και να συνάγουμε τους άριστους συνδυασμούς των εισροών των συντελεστών και των εκροών.

Ένα διάγραμμα-κουτί απεικονίζεται στο σχήμα 2.6. Οι πλευρές του κουτιού μετράνε εργασία και κεφάλαιο. Στο σχήμα έχουμε κεφάλαιο στην κάθετη πλευρά και εργασία στην οριζόντια πλευρά. Οι διαστάσεις του κουτιού δίνουν τις συνολικές ποσότητες των συντελεστών παραγωγής έτσι ώστε το ΟΑ μετράει τη συνολική ποσότητα του διαθέσιμου κεφαλαίου στην οικονομία και το ΟΒ δίνει τη συνολική ποσότητα της εργασίας. Η διαγώνιος ΟΟ' δίνει τη συνολική ένταση του συντελεστή της οικονομίας.

[Κ. Βαΐτσου, Α. Μητσού, Διεθνής Οικονομική – κείμενα ανάλυσης και πολιτικής, εκδ. Σύγχρονα Θέματα, 1982, σ. 37, 38, 46]

Η γνώση και η εφαρμογή της θεωρίας της διεθνούς οικονομικής, γενικά, είναι εύκολη και ο οποιοσδήποτε ενδιαφερόμενος μπορεί να ενημερωθεί σχετικά μελετώντας δυο – τρία βιβλία για το συγκεκριμένο θέμα.

Τα βιβλία που συνήθως χρησιμοποιώ είναι:

- Κ. Βαΐτσου, Α. Μητσού, Διεθνής Οικονομική – κείμενα ανάλυσης και πολιτικής, εκδ. Σύγχρονα Θέματα, 1982

- Κ. Βαΐτσου, Οικονομική Ανάπτυξη – κεφάλαια από τις διαλέξεις του καθηγητή Κωστή Βαΐτσου στο μάθημα της Οικονομικής Ανάπτυξης του Οικονομικού Τμήματος, Πανεπιστημίου Αθηνών, 1989 – 1990.

- John D. Daniels, Lee H. Radebaugh, International Business- Environments and Operations 5^th Ed., 1989, Addison Wesley.

- Roger E. Axtell, The DO's and TABOOs of International Trade – A Small Business Primer, 1989, John Wiley @ Sons.

Η ουσιώδης πλευρά του διεθνούς εμπορίου, κατά την άποψή μου, θα πρέπει να απασχολεί, κατά τουλάχιστον 95%, την προσοχή εκείνων οι οποίοι ασχολούνται με το διεθνές εμπόριο.

Όσα ακολουθούν, αποτελούν αυθαίρετες εικασίες, αυθαίρετες δοξασίες και αυθαίρετες φιλοσοφικές πεποιθήσεις του συντάκτη του παρόντος άρθρου και τίποτα περισσότερο.

Τα ουσιώδη βασικά δεδομένα του διεθνούς εμπορίου είναι τα εξής:

1. Το διεθνές εμπόριο είναι μέσο προς χρήση και όχι σκοπός προς επίτευξη. Ανάλογα του είδους της χρήσης του διεθνούς εμπορίου, είναι δυνατό, από διάφορες απόψεις, τόσο η χώρα αφετηρίας, όσο και η χώρα υποδοχής, να οδηγηθούν, είτε προς την κατεύθυνση της ευημερίας, είτε προς εκείνη της καταστροφής. Αν αποδεχτούμε την ιερότητα της ανθρώπινης ζωής, τότε, κατά λογική ακολουθία, θα πρέπει να αποδεχτούμε και την ιερότητα κάθε χώρας καθώς η ίδια, αποτελεί τον ζωτικό χώρο της ανθρώπινης ζωής των πολιτών της. Η ιερότητα κάθε χώρας, λοιπόν, δεν μπορεί παρά να είναι συγκρίσιμη με την ιερότητα του οποιουδήποτε λατρευτικού χώρου. Γι' αυτό τον λόγο, η χρήση του διεθνούς εμπορίου, εκ μέρους της χώρας αφετηρίας θα πρέπει να είναι τέτοια που να σέβεται πλήρως την ιερότητα της χώρας υποδοχής. Και ο σεβασμός αυτός λαμβάνει υπόψη του το γεγονός ότι, σε κάθε πολιτεία, όλα τα μέρη της αλληλεπιδρούν με όλα τα υπόλοιπα μέρη της και ταυτόχρονα, γι' αυτό, κάθε μεταβολή της δυναμικής της πολιτείας επιφέρει αλλαγές στη δυναμική όλων των μερών (πολιτών) της. Και τι σημαίνει αυτό πρακτικά; Σημαίνει ότι εκείνος που διενεργεί διεθνές εμπόριο οφείλει να γνωρίζει ποιες θα είναι οι συνέπειες της επιλογής του, αναφορικά με τον τρόπο διεξαγωγής του διεθνούς εμπορίου, πάνω στους πολίτες της χώρας υποδοχής, καθώς επίσης και πάνω στην ολότητα της χώρας υποδοχής.

2. Η επιλογή του τρόπου διεξαγωγής διεθνούς εμπορίου μπορεί εναλλακτικά, ή, να λαμβάνει υπόψη της μόνο τις ανάγκες της χώρας αφετηρίας και στη συνέχεια να κάνει χρήση (να την εξωθεί σε παραχώρηση μέρους του πλούτου της) της χώρας υποδοχής, ή, να λαμβάνει υπόψη της, πρώτα τις ανάγκες της χώρας υποδοχής, μετά τις ανάγκες της χώρας αφετηρίας και στη συνέχεια να οδηγεί στη σύναψη μιας λογικής και αρμονικής σχέσης μεταξύ των δυο χωρών μέσω της οποίας, οι ανάγκες και των δυο χωρών θα ικανοποιούνται ταυτόχρονα, σαν από μόνες τους.

3. Αν το συλλογικό ηθικό κεφάλαιο μιας χώρας αποτελούσε, πράγματι, μια υπαρκτή οντότητα. Και αν αυτό το ηθικό κεφάλαιο αυξάνεται όταν η χώρα συμβάλλει στην ικανοποίηση των πραγματικών αναγκών του διεθνούς περιβάλλοντός της. Και αν η επιλογή του τρόπου διεξαγωγής διεθνούς εμπορίου μπορεί να είναι συμβατή, ή, μη συμβατή με τις ηθικές αρχές, τότε, αυτή η επιλογή, είναι δυνατό να επαυξάνει ή να απομειώνει, αντίστοιχα, το ηθικό κεφάλαιο της χώρας αφετηρίας. Δηλαδή, είναι δυνατό να οδηγεί τη χώρα αφετηρίας, ή προς την κατεύθυνση της προκοπής, ή προς την κατεύθυνση της καταστροφής της.

4. Η επιλογή του τρόπου διεξαγωγής διεθνούς εμπορίου, δυνητικά, αποτελεί έναν ισχυρό προσδιοριστικό παράγοντα της ποιότητας των διεθνών σχέσεων, της χώρας αφετηρίας, με όλες τις υπόλοιπες χώρες. Αυτό θα μπορούσε να συμβαίνει στο βαθμό που, οι υπόλοιπες χώρες, ίσως ταυτίζουν, τις ποιότητες που χαρακτηρίζουν μια σχέση διεθνούς εμπορίου, με τις ποιότητες που χαρακτηρίζουν την ιδιοσυστασία της χώρας αφετηρίας.

5. Μια διμερής, διακρατική, εμπορική σχέση και μάλιστα, στο βαθμό που αυτή είναι λογική και αρμονική, ίσως επαυξάνει την ποικιλομορφία και των δυο χωρών, ταυτόχρονα, σε μια ποικιλία τομέων όπως, ο πολιτισμός, η τεχνολογία, η κοινωνική και πολιτική οργάνωση κ.λπ. Στους τομείς αυτούς, ο βαθμός ποικιλομορφίας εξαρτάται και από τη γλώσσα/νοοτροπία των πολιτών. Στο βαθμό που οι δυο λαοί συναλλάσσονται εμπορικά, τότε, σε ανάλογο βαθμό, θα μπορούσε να λαμβάνει χώρα μια αργή οιονεί όσμωση, των εννοιών, του συντακτικού και της γραμματικής, μεταξύ των ομιλούμενων στις χώρες αυτές, γλωσσών (άρα και νοοτροπιών).

6. Μια διμερής, διακρατική, εμπορική σχέση και στο βαθμό που αυτή είναι λογική και αρμονική, σε κάποιο βαθμό, ίσως αλληλεξαρτά το βαθμό ικανοποίησης των αναγκών της μιας χώρας, από το βαθμό ικανοποίησης των αναγκών της άλλης χώρας. Έτσι, λογικά και αρμονικά “σκεπτόμενες” και “συμπεριφερόμενες” οι δυο χώρες, σπεύδουν η μια, να φροντίσει την άλλη, συμβάλλοντας με κάθε θεμιτό τρόπο στην επίλυση, η μια, των προβλημάτων της άλλης. Έτσι, αν η ύπαρξη προβλημάτων σημαίνει την εκδήλωση υψηλού βαθμού εντροπίας, τότε, η επιλογή του τρόπου διεξαγωγής του τρόπου διεθνούς εμπορίου, ίσως, συμβάλλει στην απομείωση της εντροπίας και των δύο χωρών.

Με βάση τα ανωτέρω θεωρούμενα ως δεδομένα, προτείνω την άμεση και άνευ προϋποθέσεων ανάληψη δράσης προς την κατεύθυνση της εμβάθυνσης της διμερούς σχέσης, της Ελλάδας με τη Δημοκρατία της Νότιας Αφρικής.

Η Δημοκρατία της Νότιας Αφρικής είναι χώρα που τοποθετείται γεωγραφικά στο νότιο άκρο της αφρικανικής ηπείρου. Έχει συνολικό πληθυσμό 47.900.000 κατοίκους, το 2007. Συνορεύει με τις χώρες Ναμίμπια, Μποτσουάνα, Ζιμπάμπουε, Μοζαμβίκη και Σουαζιλάνδη.

Ιστορία

Η Νότια Αφρική ως εθνική οντότητα βίωσε μια εντελώς διαφορετική εξελικτική πορεία από άλλα αφρικανικά έθνη, η οποία διαμορφώθηκε κυρίως στη βάση δύο βασικών παραγόντων:

• Η μετανάστευση από την Ευρώπη πλησίασε επίπεδα που ποτέ δεν εμφανίστηκαν σε άλλες αφρικανικές κοινότητες.
• Γεωλογικά διακρίνεται για τον μεγάλο ορυκτολογικό πλούτο της, γεγονός που προσέλκυσε το ενδιαφέρον της Δύσης, ιδιαίτερα κατά την περίοδο του ψυχρού πολέμου.

Το αποτέλεσμα των παραπάνω υπήρξε η διαμόρφωση ενός πολυφυλετικού κράτους με τον μεγαλύτερο πληθυσμό Εγχρώμων, Ευρωπαίων και Ασιατών σε όλη την Αφρική. Οι μαύροι Νοτιοαφρικανοί διαμορφώνουν το 75% του συνολικού πληθυσμού.

Οι φυλετικές διαμάχες μεταξύ της λευκής μειονότητας και της μαύρης πλειοψηφίας έπαιξαν σημαντικό ρόλο στην ιστορία και την πολιτική της Νότιας Αφρικής, ιδιαίτερα σε ό,τι αφορά στο απαρτχάιντ, που θεσμοθετήθηκε το 1948 από το νοτιοαφρικανικό Εθνικό Κόμμα, αν και οι φυλετικές διακρίσεις προϋπήρχαν. Οι νόμοι που καθόρισαν το απαρτχάιντ ως εσωτερική πολιτική του κράτους άρχισαν να φθίνουν το 1990,μετά από μακρό και βίαιο αγώνα της μαύρης πλειοψηφίας και ορισμένων, λευκών (π.χ. Αντρέ Μπρινκ και Λευκή Ξερή Εποχή) έγχρωμων και Ινδών Νοτιοαφρικανών.

Οι στενές διμερείς σχέσεις με μια χώρα, στους ηγέτες της οποίας περιλαμβάνεται ένας Νέλσον Μαντέλα , αποτελούν μια τιμή.

Ειδικότερα, οι στενές διμερείς σχέσεις με τη Νότια Αφρική, ευνοούνται από μερικούς λόγους για τους οποίους η Ν. Αφρική θεωρείται ως καλός επενδυτικός προορισμός :

• Σταθερό Πολιτικό Περιβάλλον
• Ορθή μακροοικονομική Πολιτική
• Ποσοστό 100% ελεύθερης ιδιοκτησίας
• Μεγάλη εγχώρια αγορά
• Σύγχρονες μεταφορές και τηλεπικοινωνίες
• Πρόσβαση σε αγορές της Αφρικής και του Ινδικού Ωκεανού
• Μεγάλος φυσικός – ορυκτός πλούτος
• Αυτοδύναμη γεωργία
• Φθηνή ηλεκτρική ενέργεια
• Εκσυγχρονισμένες τραπεζικές και χρηματοοικονομικές υπηρεσίες
• Ελεύθερος επαναπατρισμός κερδών
• Ποιότητα ζωής

Πέραν του οικονομικού τομέα, ο λαός της Νότιας Αφρικής, γνωρίζει βιωματικά, όλα αυτά που ξέρουμε ότι έχει γνωρίσει βιωματικά· έχει υποφέρει τον αβάσταχτο πόνο που ξέρουμε ότι έχει υποφέρει· και έχει υπομείνει την απερίγραπτη αδικία που ξέρουμε ότι έχει υποστεί. Αυτά, όλα, αποτελούν τη μια από τις υπάρχουσες πνευματικές ατραπούς που οδηγούν τον άνθρωπο, στην ανθρωπιά και τη θεοσέβεια. Ενώ, ο έντιμος βίος και η πολιτεία του ηγέτη της Νότιας Αφρικής, Νέλσον Μαντέλα και η καθολική αποδοχή και εκτίμηση προς το πρόσωπό του εκ μέρους των πολιτών της Νότιας Αφρικής, υποδηλώνουν ότι, η αναγνώριση της ανεκτίμητης αξίας της ανθρώπινης ζωής, ο έμπρακτος σεβασμός των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, η λεβεντιά, ο σεβασμός, η εντιμότητα και η αξιοπρέπεια, μπορούν, πράγματι, να γίνουν η πνευματική βάση μιας διμερούς σχέσης ικανής να οδηγήσει τους δυο άξιους λαούς μας, χέρι-χέρι, στην προκοπή.

Οδηγίες προς “ναυτιλλομένους”.

1. Υπάρχει μια απόλυτη προϋπόθεση της σύναψης λογικής και αρμονικής δυαδικής σχέσης, τόσο μεταξύ προσώπων, όσο και μεταξύ ομάδων ή λαών: η αμφίπλευρη διαθεσιμότητα ηθικού κεφαλαίου. Αν λείπει το ηθικό κεφάλαιο, τότε, η σχέση δεν μπορεί να συναφθεί. Η προσπάθεια σύναψης σχέσης όταν η άλλη πλευρά δεν διαθέτει ηθικό κεφάλαιο είναι τόσο μάταιη και θλιβερή, όσο μάταιο και θλιβερό θα ήταν αν προσπαθούσαμε, μεταφορικώς, να εξαναγκάσουμε ένα οκτάχρονο παιδί να διοικήσει μια μεγάλη και πολύπλοκη ιδιωτική επιχείρηση με π.χ. χίλια άτομα προσωπικό: ουκ αν λάβεις παρά του μη έχοντος. Έτσι, η λογική και αρμονική σχέση μεταξύ λαών, συνάπτεται, αν και όταν συνάπτεται, μόνο μεταξύ των ίδιων των λαών και όχι μεταξύ των θεσμών, ή, των ηγεσιών τους. Οι πολίτες της Νοτίου Αφρικής διαθέτουν ηθικό κεφάλαιο. Και οι Έλληνες πολίτες διαθέτουμε ηθικό κεφάλαιο, παρά και αντίθετα με την συκοφαντική προπαγάνδα των τελευταίων δεκαετιών. Επομένως, η προσέγγιση των δύο λαών θα είναι προτιμότερο να γίνει απευθείας από τους πολίτες των δυο χωρών, είτε, από τους αχειραγώγητους κοινωνικούς τους φορείς.

2. Η φυσική ακολουθία των πραγμάτων καθώς αυτά οδηγούνται σε μια λογική και αρμονική σχέση, νομίζω ότι είναι η εξής: πρώτα παρατηρείς τον “άλλο”· μετά τον συμπαθείς· μετά τον “καταλαβαίνεις”· μετά αντιλαμβάνεσαι ποιες είναι οι πραγματικές του ανάγκες· μετά φροντίζεις όσο μπορείς τις δικές του ανάγκες· και μετά, σαν από μόνα τους έρχονται τόσα πολλά καλά που ούτε να τα φανταστείς δεν θα μπορούσες.

3. Στις διεθνείς εμπορικές σχέσεις, τα αξιώματα και τα οικονομικά μεγέθη είναι λιγότερο σημαντικά από ό,τι είναι η ποιότητα της επικοινωνίας. Όταν συνομιλούμε με κάποιον δυνητικό εμπορικό εταίρο, παραμένουμε έντιμοι σε όλα και του αποδίδουμε τον δέοντα και προσήκοντα σεβασμό καθώς θυμόμαστε με περίσκεψη πως με ό,τι λέμε και ό,τι κάνουμε, δυνητικά θα επηρεάσουμε άλλες ανθρώπινες ζωές.

Επίλογος

Πιστεύω στην αξία του Νέλσον Μαντέλα. Πιστεύω στην αξία των πολιτών της Νοτίου Αφρικής. Πιστεύω και στην αξία των Ελλήνων. Γι' αυτό, αν επιχειρηθεί η εμβάθυνση των διμερών σχέσεων της Ελλάδας και της Νοτίου Αφρικής, ευελπιστώ ότι η προσπάθεια αυτή θα ευοδωθεί και θα καρποφορήσει, αμοιβαία προκοπή, συντροφικότητα και ένα παράδειγμα προς μίμηση από τους υπόλοιπους λαούς.

 

Υ. Γ. 1: οι φωτό από εδώ, εδώ και εδώ.

Υ.Γ. 2: πληροφορίες για τη Δημοκρατία της Νοτίου Αφρικής: Ετήσια Έκθεση για την Ν. Αφρική 2010, http://www.agora.mfa.gr/frontoffice/portal.asp?cpage=NODE&cnode=7&xcc=za&mid=96, Πρεσβεία Πρετόριας, Δ/νση: 1267 Pretorius Street, Hadefields Office Park, Block G 1st Floor Hatfield, 0001, Pretoria , Rep.of South Africa Τηλ.: (002712) 3427136 Fax: (002712) 4304313 Τηλ. Έκτακτης Ανάγκης: 0027713 79 55 4 3300 Ε-mail: gremb.pre@mfa.gr ∆ιαφ. Ώρας: Θ: -1h, Χ: 0 Ωράριο (ώρα Eλλάδος): Θ: 10.00-17.00, Χ: 09.0-16.00 Πρέσβυς: Θεοχαρόπουλος Σπυρίδων – ΠΥΑ, Προξενικό Γραφείο Πρετόριας Δ/νση: 1267 Pretorius Street, Hadefields Office Park, Block G 1st Floor Hatfield, 0001, Pretoria , Rep.of South Africa Τηλ.: (002712) 3427136 Fax: (002712) 4304313 Ε-mail: grcon.pre@mfa.gr Διευθύνουσα: Δημητρίου Τιμοθέα-Μαρία - ∆ΓΑ, Γραφείο ΟΕΥ Γιοχάννεσμπουργκ, Δ/νση: Fortune Kuneme House 261 Oxford Rd, 2196, Johannesburg, Τηλ.: (002711) 2142317, Fax: (002711)0865492613, Ε-mail: ecocom-johannesburg@mfa.gr Web Site:http://agora.mfa.gr/za96 Επικεφαλής: Παναγιώτης Δερμετζόγλου - Σ. ΟΕΥ Β', Γενικό Προξενείο Γιοχάννεσμπουργκ, Δ/νση: Fortune Kunene House, 261 Oxford Road, Illovo, 2196 Johannesburg, Τηλ.: 0027 (0) 11 2142300, Fax: 0027 (0) 11 214 2304, Τηλ. Έκτακτης Ανάγκης: 0027 (0) 723566070, Ε-mail: grgencon.jhb@mfa.gr Web Site: www.mfa.gr/johannesburg Γενική Πρόξενος: Γραμματίκα Ευαγγελία – ΣΠΑ, Προξενείο Κέηπ Τάουν, Δ/νση: 19th Floor-Reserve Bank Building-60 St George's Mall-Cape Town 8001-Republic of S.Africa (P.O.Box 3232, Cape Town 8000),, Τηλ.: (002721) 4248160, Fax: (002721) 4249421, Τηλ. Έκτακτης Ανάγκης: 002772 9019619, Ε-mail: grcon.cpt@mfa.gr ∆ιαφ. Ώρας: Θ: -1h, Χ: 0 Ωράριο (ώρα Eλλάδος): Θ: 09.30-16.30, Χ: 08.30-15.30 Πρόξενος: Ματσούκας Θωμάς – ΣΠΒ. Η Ελληνική Κοινότητα του Γιοχάνεσμπουργκ. ΠΡΕΣΒΕΙΑ ΝΟΤΙΑΣ ΑΦΡΙΚΗΣ Ambassade de la République de l’Afrique du Sud Chancellerie: 60, Ave Kifissias - 151 25 Maroussi Tél.: 210.610.66.45, FAX: 210.610.66.40 e-mail: embassy@southafrica.gr . Ελληνοαφρικανικό εμπορικό επιμελητήριο.

Εστάλη από:  agorapoliton.gr