Μαρκ Μαζάουερ:Σήμερα ζούμε τη σύγκρουση δημοκρατίας και καπιταλισμού

Κυκλοφοριακή συμφόρηση για τη διάλεξή του «Μια νέα εποχή των άκρων»

[Με τέσσερεις παρατηρήσεις μας, στις απόψεις του μεγάλου φιλέλληνα ιστορικού]

efsyn.gr 14/2/2013

[…]

Της Παρής Σπίνου

 Πιστός ερευνητής καθοριστικών γεγονότων της σύγχρονης ελληνικής ιστορίας, ρηξικέλευθος σχολιαστής του αντίκτυπου που έχουν στο σήμερα, ο Άγγλος ιστορικός Μαρκ Μαζάουερ, καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Κολούμπια της Νέας Υόρκης, δεν παύει να παρακολουθεί τις πολιτικές και κοινωνικές εξελίξεις στη χώρα μας. Στη διάλεξη, που έδωσε τη Δευτέρα το βράδυ στο DEREE της Αγίας Παρασκευής, γνώριζε και για την πρόσφατη «επέμβαση της αστυνομίας» στη Βίλα Αμαλίας, αλλά και για τον «έλεγχο» των αποκλειστικών νοσοκόμων που επιχείρησε ομάδα χρυσαυγιτών στο Νοσοκομείο της Τρίπολης.

Ο φημισμένος ιστορικός βρέθηκε για μια ακόμη φορά στην Αθήνα, στο πλαίσιο της σειράς διαλέξεων προς τιμήν του Ελληνοαμερικανού λογοτέχνη και μεταφραστή Κίμωνος Φράιαρ. Κατάφερε να δημιουργήσει κυκλοφοριακή συμφόρηση στο ύψος του Αμερικανικού Κολλεγίου και να γεμίσει το αμφιθέατρο. Αφετηρία της ομιλίας του, την οποία «διάνθισε» με πολλές ελληνικές φράσεις, ήταν η μνημειώδης μελέτη του Ερικ Χόμπσμπαουμ για τον 20ό αιωνα, «Μια νέα εποχή των άκρων». Αναπόφευκτα το θέμα πήγε στην άνοδο της άκρας δεξιάς στην Ελλάδα, αλλά και στη σχέση μεταξύ της επαναστατικής αριστεράς του χθες και του σήμερα.

 Κατά την άποψή του, ο 20ος αιώνας ήταν αιώνας μαζικών εξοντώσεων και από τους ναζιστές και από τους κομμουνιστές, ωστόσο η θεωρία του ολοκληρωτισμού, που βασίστηκε στην εξίσωση ναζισμού και κομμουνισμού, είναι εσφαλμένη. «Σήμερα ζούμε τη συγκρουσιακή σχέση δημοκρατίας και καπιταλισμού» είπε. Μην υποτιμάτε την άκρα δεξιά

 Για τα καθ” ημάς έσπευσε να διευκρινίσει ότι η άκρα δεξιά, που βρίσκεται στο Κοινοβούλιο, είναι απειλή που υποτιμάται. Είπε χαρακτηριστικά: «Η Χρυσή Αυγή είναι ένα μοναδικό φαινόμενο, που εντοπίζεται στην Ελλάδα. Είναι «Έλληνες εθνικιστές» [κατά την άποψή μας δεν υπάρχει καμία σχέση ανάμεσα στο Έθνος και τον Φασισμό, καπηλεία μόνο, συνεπώς οι φασίστες δεν είναι εθνικιστές] και η «Η άνοδος της Χρυσής Αυγής δεν έχει σχέση με την Αριστερά». Τόνισε επίσης ότι δεν πρέπει να γυρίσουμε την πλάτη στη δημοκρατική κληρονομιά της Μεταπολίτευσης, ενώ η αριστερά του ΣΥΡΙΖΑ πρέπει να αποδείξει ότι μπορεί να αναλάβει τα ηνία ενός κοινοβουλευτικού συστήματος με φθαρμένους θεσμούς και να το βελτιώσει – κάτι το οποίο δεν έχει καταφέρει ως τώρα.

  Στο παρελθόν η κρίση της κοινοβουλευτικής δημοκρατίας έδωσε πολιτική δύναμη στα άκρα. «Η πτώση της χούντας έγινε με τη συμβολή της Αριστεράς και η περίοδος της Μεταπολίτευσης έδωσε μαθήματα πώς να προστατεύεται η δημοκρατία σε ένα κοινοβουλευτικό σύστημα. Νομίζω πως η «17 Νοέμβρη» δεν απείλησε σοβαρά τη Μεταπολίτευση. Όμως η οικονομική κρίση, η διαφθορά, η διάσπαση του ΠΑΣΟΚ, που επεκτάθηκε και σε άλλα κόμματα, η κατάρρευση του δικομματισμού, η υποστήριξη του Μνημονίου έφεραν την άνοδο ακραίων φαινομένων και βία».

Σήμερα το πρόβλημα εντοπίζεται στην πολιτική νομιμότητα της Χρυσής Αυγής, της οποίας «η ιδεολογία έχει σχέση με τον γερμανικό εθνικοσοσιαλισμό» [ψευδώνυμος τίτλος του Γερμανικού Φασισμού που δεν είχε σχέση με Έθνος όπως δεν είχε σχέση με τον Σοσιαλισμό]. Υπάρχουν αντιστοιχίες με τον ρατσισμό και τη βιαιότητα που κυριάρχησαν στη Γερμανία της δεκαετίας του ’30. «Οι χρυσαυγίτες μιλούν και τώρα για τη «μυστική φωνή του αίματος» [η τεράστια διαφορά ανάμεσα στο Έθνος και στη φυλή] είπε χαρακτηριστικά ο Μαζάουερ τονίζοντας τις λέξεις στα ελληνικά. «Αναφέρονται στον μεγαλύτερο εχθρό τους, τους μετανάστες, που πρέπει να απελαθούν. Επίσης είναι εναντίον του κομμουνισμού και της παγκοσμιοποίησης, ονειρεύονται τη γεωγραφική εξάπλωση. Το έχουμε ξαναδεί αυτό το όραμα, όμως οι καιροί έχουν αλλάξει…»

 Για την άκρα δεξιά, συνέχισε, «ο λαός είναι μια σύνθεση ανθρώπων με την ίδια πνευματική και πολιτιστική κληρονομιά.[και εδώ διαφωνούμε:  οι γερμανοί  φασίστες θεωρούσαν –και οι εγχώριοι πολιτικοί τους απόγονοι επαναλαμβάνουν- ενοποιητικό παράγοντα το «αίμα» και όχι τον πολιτισμό, ούτε καν τη γλώσσα: δες «Ο Αγών» μου του Α. Χίτλερ] Ο λαός είναι η εξουσία, ο άρχοντας. Ηγεμονεύει μέσα από τον ηγέτη της, όπως πίστευε ο φίρερ. Ωστόσο η άκρα δεξιά στην Ελλάδα σήμερα δεν έχει μια πνευματική ελίτ για να την εμπνεύσει».

 Όχι εξίσωση άκρας δεξιάς και Αριστεράς

 Αναφέρθηκε επίσης στην παράδοση που έχει η Αριστερά στην πνευματική διανόηση συγκριτικά με την πνευματική φτώχεια της Δεξιάς. Επέστησε την προσοχή στο ότι δεν πρέπει να εξισώνεται η βία της άκρας δεξιάς με την άκρα αριστερά. Και τόνισε: «Σήμερα η αληθινή βία είναι ενοχλητική για την Αριστερά, που δεν ξέρει πώς να τη διαχειριστεί και να την αντιμετωπίσει με σοβαρό τρόπο. Η ρητορική που χρησιμοποιεί με ένα επαναστατικό όραμα του παρελθόντος δεν τη βοηθάει. Πρέπει να βρει μια νέα σύνδεση με το παρελθόν, κάτι πιο συμμετοχικό, πιο εποικοδομητικό, που να βασίζεται λιγότερο στην αντίδραση και στον αρνητισμό».

 «Ασφαλώς βρισκόμαστε σε μια νέα κατάσταση και η Ιστορία μάς βοηθάει να δούμε τι πρέπει να αλλάξουμε και τι πρέπει να κρατήσουμε» κατέληξε ο διακεκριμένος ιστορικός, ο οποίος εστιάζει στην Ελλάδα με τα βιβλία του […] φέρνει στο φως άγνωστες πτυχές, καταρρίπτοντας μύθους. Συχνά δε, με την αρθρογραφία του στους «Financial Times», την «Guardian» και σε άλλες μεγάλες εφημερίδες και περιοδικά, συμβάλλει στην «αποδαιμονοποίηση» της χώρας μας.[…]

Μικρή βιογραφία:

O Mark Mazower (γεν. 1958) είναι καθηγητής Ιστορίας στο Πανεπιστήμιο Κολούμπια της Νέας Υόρκης και στο Κολέγιο Birkbeck του Πανεπιστημίου του Λονδίνου. Έχει πολιτογραφηθεί Έλληνας. Έχει κάνει την Τήνο δεύτερη πατρίδα του και την επισκέπτεται κάθε καλοκαίρι οικογενειακώς για διακοπές. Έχει διδάξει επίσης διεθνείς σχέσεις και σύγχρονη ιστορία στα πανεπιστήμια του Σάσεξ και του Πρίνστον. Απόφοιτος των Πανεπιστημίων της Οξφόρδης και του Johns Hopkins, έχει δημοσιεύσει, μεταξύ άλλων, τα βραβευμένα βιβλία για την Ελλάδα: "Greece and the Inter-war Economic Crisis", 1991 ("Η Ελλάδα και η οικονομική κρίση του μεσοπολέμου", προσαρμογή της διδακτορικής του διατριβής, βραβείο Runciman 1992, ελλ. εκδ. ΜΙΕΤ 2002), "Inside Hitler's Greece: The Εxperience of Οccupation, 1941-44", 1993 ("Στην Ελλάδα του Χίτλερ: η εμπειρία της Κατοχής", Fraenkel Prize και Longman/ History Today Book of the Year, ελλ. εκδ. Αλεξάνδρεια, 1994), και "Salonika, City of Ghosts: Christians, Muslims and Jews, 1430-1950", 2004 ("Θεσσαλονίκη, πόλη των φαντασμάτων", ελλ. εκδ. Αλεξάνδρεια, 2006). Επίσης, έχει επιμεληθεί τους συλλογικούς τόμους με ελληνικό ενδιαφέρον: "After the War was Over: Reconstructing the Family, Nation and State in Greece, 1943-1960" (επιμ.), 2000 ("Μετά τον πόλεμο", ελλ. εκδ. Αλεξάνδρεια, 2003), και "Networks of Power in Modern Greece" (επιμ.), 2008. Σχολιάζει τακτικά στον τύπο και το ραδιόφωνο τις τρέχουσες εξελίξεις στα Βαλκάνια. Άλλα ιστορικά βιβλία του είναι: "Dark Continent: Europe's 20th Century", 1998 ("Σκοτεινή ήπειρος", ελλ. εκδ. Αλεξάνδρεια, 2001), "The Balkans: A Short History", 2000 ("Τα Βαλκάνια", ελλ. εκδ. Πατάκης, 2002), "Hitler's Empire: Nazi Rule in Occupied Europe", 2008 ("Η αυτοκρατορία του Χίτλερ: Ναζιστική εξουσία στην κατοχική Ευρώπη", ελλ. εκδ. Αλεξάνδρεια, 2009).

 

delindadakis.blogspot