Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Ο Άι Βασίλης αποτελεί σήμερα μια διεθνή λαογραφική μορφή η οποία διανέμει δώρα σε παιδιά και ενηλίκους που υπήρξαν "καλοί" κατά τη διάρκεια του χρόνου. Είναι κυρίαρχο πρόσωπο του εορτασμού της Πρωτοχρονιάς και των Χριστουγέννων. Η γνωστή παρουσία του με κόκκινη στολή, λευκή γενειάδα, πάντα χαμογελαστός με το σάκο με τα δώρα, πάνω σε έλκηθρο που το σέρνουν ζωηρά ελάφια ή τάρανδοιαποτελεί σήμερα σε παγκόσμια κλίμακα τον πλέον αγαπημένο ήρωα των παιδιών τις ημέρες αυτών των εορτών ακόμη και σε χώρες μη χριστιανικές. Ξεκινά κάθε χρόνο από χώρα του Βορρά, παραμονές πρωτοχρονιάς, για να χαρίσει δώρα σε όλα τα παιδιά της γης.
Είναι ακριβώς ο ίδιος ο "Πατέρας Χριστούγεννα" των Άγγλων, ο "Περ Νοέλ" των Γάλλων, ο "Σίντερ-Κλάας" των Ολλανδών, ο "Βάιναχτσμαν"των Γερμανών, ο "Λαμ-Κουνγκ-Κουνγκ" (= ο Καλός γερο-πατέρας) των Κινέζων, ο "Χοτέισο" των Ιαπώνων.
Προέλευση της μορφής
Η σημερινή μορφή του Άι Βασίλη (του χοντρού γεράκου, ντυμένου με γούνα, που έχει έλκηθρο κλπ.) έγινε δημοφιλής με το ποίημα «A Visit from St. Nicholas» που δημοσιεύτηκε το 1823. Η οπτικοποιημένη εκδοχή πρωτοεμφανίστηκε στο περιοδικό Harper’s Weekly το 1863. Συμμετοχή στην δημοφιλία είχε και το παιδικό βιβλίο The Life and Adventures of Santa Claus του 1902. Η White Rock Beverages ήταν μια εταιρία αναψυκτικών που τον χρησιμοποίησε το 1915 για να πουλήσει μεταλικό νερό, και το 1923 τζίντζερ-έηλ. Το 1931 η γνωστή αμερικάνικη εταιρεία αναψυκτικών Coca-Cola παρουσίασε τον Αϊ-Βασίλη με πρωτοχρονιάτικα δώρα τα προϊόντα της εταιρείας στα χρώματα βεβαίως εκείνης. Η διαφήμιση δε αυτή υπήρξε εμπορικά τόσο επιτυχής που έμελλε να γίνει σήμα δημοτικότητάς της ανά τον κόσμο. Η μακρόχρονη χρήση του σε διαφημίσεις της Coca-Cola παγίωσε την εμφάνισή του και ειδικά τα κόκκινα ρούχα, αλλά οπωσδήποτε δεν ήταν δική της εφεύρεση.
Ιστορικά στοιχεία
Για τους Ορθόδοξους χριστιανούς ο Άγιος Βασίλης είναι ο Μέγας Βασίλειος, ο οποίος έζησε στη Καππαδοκία που αφιέρωσε σχεδόν όλη του τη ζωή στη βοήθεια προς τον συνάνθρωπο και που θεωρείται στη παγκόσμια ιστορία ως ο εμπνευστής αλλά και πρώτος δημιουργός της οργανωμένης φιλανθρωπίας. Σύμφωνα με την παράδοση, ο Μέγας Βασίλειος ήταν ψηλόλιγνος, με μαύρα μάτια και γένια[εκκρεμεί παραπομπή]. Ακόμη και ο Άγιος Νικόλαος στην Ορθόδοξη παράδοση αγιογραφείται ως ισχνός ασπρογένης γέροντας. Ο Μέγας Βασίλειος πέθανε την 1 Ιανουαρίου του 379. Αυτή η ημερομηνία, ημέρα θανάτου του, διατηρούμενη στη παράδοση, θεωρήθηκε (πρώτα) απ΄ όλους χριστιανικούς λαούς ότι φέρνει ευλογία και καλή τύχη στη νέα χρονιά[εκκρεμεί παραπομπή]. Τα κάλαντα Πρωτοχρονιάς πέρα από τα παινέματα κύριο πρόσωπο είναι ακριβώς ο Μέγας Βασίλειος για το έργο του οποίου γίνεται υπενθύμιση στον σπιτονοικοκύρη ώστε να επαναλάβει επ΄ ωφελεία βεβαίως των παιδιών που ψάλλουν αυτά.
Στη Δύση το πρόσωπο του Αγίου Βασιλείου έχει ταυτιστεί με την ιστορία του Αγίου Νικολάου που φημιζόταν για τη γενναιοδωρία του. Στην ιστορία του Αγίου Νικολάου οι βόρειοι λαοί έχουν προσθέσει στοιχεία των δικών τους παραδόσεων (τάρανδοι, έλκηθρο, άστρο του Βορρά, μεγάλες κάλτσες κλπ) μια κουλτούρα που τον συνοδεύει μέχρι και σήμερα. Στα ελληνικά δεδομένα η μετατροπή αυτή φαίνεται να πέρασε περίπου στη δεκαετία του 1950-1960, κυρίως στον αστικό πληθυσμό από τους "συγγενείς" μετανάστες που με τις ευχητήριες κάρτες τους εισήγαγαν τον "Δυτικό" Άϊ-Βασίλη.
ΠΗΓΗ
Διαβάστε περισσότερα: http://www.pare-dose.net/?p=1713#ixzz1i7IGBjF1
Άγιος Βασίλης – Ένας «πατροπαράδοτος», μεταλλαγμένος άγιος
Κατ’ αρχάς, θα πρέπει να ξεκαθαρίσουμε κάποια πράγματα.
Η φιγούρα του ευτραφούς και συμπαθή Άγιου Βασίλη με τα δώρα, τα πλούσια λευκά γένια, την κόκκινη στολή με τον σκούφο, είναι μια καθαρά αμερικάνικη επινόηση.
Θα πουν αμέσως πολλοί, «ναι, το ξέρουμε, η εικόνα αυτή δημιουργήθηκε στα πλαίσια μιας διαφήμισης της Coca-Cola, το 1931».
Βασικά, δεν είναι ακριβώς έτσι. Όντως η κλασσική εικόνα του Άι Βασίλη, που όλοι γνωρίζουμε σήμερα, έγινε διάσημη απ’ την Coca-Cola, αλλά δεν την πρωτοδημιούργησε αυτή.
Τα «πρωτεία» φαίνεται ν’ ανήκουν στην, επίσης αμερικανική εταιρεία, White Rock Beverages, η οποία χρησιμοποίησε την εικόνα αυτή, σε μια διαφήμιση μεταλλικού νερού, το 1915.
Μαρτυρούνται δε, και παλαιότερες αναφορές, σύμφωνα με τις οποίες, η συγκεκριμένη εικόνα κοσμούσε ευχετήριες κάρτες, αλλά και σε στήλες εφημερίδων, από τα τέλη του 19ου στην Αμερική.
Φυσικά, λίγα Ελληνόπουλα γνωρίζουν (αλλά κι ενήλικες), ότι ο συμπαθής γέροντας με τα δώρα, που γιορτάζουν ως Άγιο Βασίλη, είναι στην πραγματικότητα, ο Άγιος Νικόλαος για τους καθολικούς. Στην πορεία, οι ξένοι πρόσθεσαν και κάποια άλλα στοιχεία στην εικόνα και την λατρεία του Αγίου Νικολάου (Άι Βασίλη για τους ελληνορθόδοξους), όπως σάκο με δώρα, έλκηθρο με τάρανδους, χριστουγεννιάτικο δέντρο κ.α.
Κάπου εδώ, φαίνεται να τα μπερδεύουν οι Έλληνες, οι οποίοι άρχισαν να γνωρίζουν τον «Άγιο της Coca-Cola», αρχικά μέσα από τις ευχετήριες επιστολές που ελάμβαναν από Έλληνες του εξωτερικού, κατά κύριον λόγο μετανάστες. Έτσι βλέπουμε να συνυπάρχουν στοιχεία, όπως το καραβάκι που παραπέμπει στον Άγιο Νικόλαο, των «προστάτη» των ναυτικών και η βασιλόπιτα που παραπέμπει στον Μέγα Βασίλειο, επισκόπου Καισαρείας της Καππαδοκίας, ο οποίος (όπως και ο Άγιος Νικόλαος) ήταν «πετσί και κόκκαλο», μελαχροινός, ενώ, συν τοις άλλοις, δεν ήταν καθόλου γέροντας, καθώς πέθανε και σε σχετικά μικρή ηλικία (50 ετών).
Η φιγούρα του ευτραφούς και συμπαθή Άγιου Βασίλη με τα δώρα, τα πλούσια λευκά γένια, την κόκκινη στολή με τον σκούφο, είναι μια καθαρά αμερικάνικη επινόηση.
Θα πουν αμέσως πολλοί, «ναι, το ξέρουμε, η εικόνα αυτή δημιουργήθηκε στα πλαίσια μιας διαφήμισης της Coca-Cola, το 1931».
Βασικά, δεν είναι ακριβώς έτσι. Όντως η κλασσική εικόνα του Άι Βασίλη, που όλοι γνωρίζουμε σήμερα, έγινε διάσημη απ’ την Coca-Cola, αλλά δεν την πρωτοδημιούργησε αυτή.
Τα «πρωτεία» φαίνεται ν’ ανήκουν στην, επίσης αμερικανική εταιρεία, White Rock Beverages, η οποία χρησιμοποίησε την εικόνα αυτή, σε μια διαφήμιση μεταλλικού νερού, το 1915.
Μαρτυρούνται δε, και παλαιότερες αναφορές, σύμφωνα με τις οποίες, η συγκεκριμένη εικόνα κοσμούσε ευχετήριες κάρτες, αλλά και σε στήλες εφημερίδων, από τα τέλη του 19ου στην Αμερική.
Φυσικά, λίγα Ελληνόπουλα γνωρίζουν (αλλά κι ενήλικες), ότι ο συμπαθής γέροντας με τα δώρα, που γιορτάζουν ως Άγιο Βασίλη, είναι στην πραγματικότητα, ο Άγιος Νικόλαος για τους καθολικούς. Στην πορεία, οι ξένοι πρόσθεσαν και κάποια άλλα στοιχεία στην εικόνα και την λατρεία του Αγίου Νικολάου (Άι Βασίλη για τους ελληνορθόδοξους), όπως σάκο με δώρα, έλκηθρο με τάρανδους, χριστουγεννιάτικο δέντρο κ.α.
Κάπου εδώ, φαίνεται να τα μπερδεύουν οι Έλληνες, οι οποίοι άρχισαν να γνωρίζουν τον «Άγιο της Coca-Cola», αρχικά μέσα από τις ευχετήριες επιστολές που ελάμβαναν από Έλληνες του εξωτερικού, κατά κύριον λόγο μετανάστες. Έτσι βλέπουμε να συνυπάρχουν στοιχεία, όπως το καραβάκι που παραπέμπει στον Άγιο Νικόλαο, των «προστάτη» των ναυτικών και η βασιλόπιτα που παραπέμπει στον Μέγα Βασίλειο, επισκόπου Καισαρείας της Καππαδοκίας, ο οποίος (όπως και ο Άγιος Νικόλαος) ήταν «πετσί και κόκκαλο», μελαχροινός, ενώ, συν τοις άλλοις, δεν ήταν καθόλου γέροντας, καθώς πέθανε και σε σχετικά μικρή ηλικία (50 ετών).
Ο Μέγας Βασίλειος, ο οποίος θεωρείται και μέγας φιλάνθρωπος (ίδρυσε κοινωφελή ιδρύματα), φαίνεται να είναι, άθελά του, «υπεύθυνος» και για το σημερινό έθιμο της «βασιλόπιτας». Έχει φτάσει μέχρι τις μέρες μας, ο απλοϊκός μύθος, ότι ο Μέγας Βασίλειος έβαζε σε πίτες νομίσματα και μοίραζε τα κομμάτια στους φτωχούς.
Η ιστορία όμως, δεν είναι ακριβώς αυτή. Σύμφωνα με την παράδοση, οι κάτοικοι της περιοχής, προκειμένου να αποφύγουν την βαριά φορολογία από τον Ρωμαίο διοικητή, έδωσαν όλα τα τιμαλφή τους στον Μέγα Βασίλειο για να τα γλυτώσουν. Όταν ο κίνδυνος πέρασε και τα τιμαλφή έπρεπε να επιστραφούν, ο Μέγας Βασίλειος φαίνεται πως βρισκόταν μπροστά σε ένα σοβαρό πρόβλημα: Δεν είχε καταγράψει, ποιος του είχε δώσει τι.
Μπροστά σ’ αυτό το αδιέξοδο, αποφάσισε να δώσει μια «σολομώντεια λύση» και μάλλον μεσοβέζικη. Έφτιαξε μεγάλες πίτες, μέσα στις οποίες έβαλε και τα τιμαλφή που του είχαν εμπιστευθεί και κατόπιν μοίρασε τα κομμάτια στους κατοίκους. Έτσι λοιπόν, όποιος ήταν τυχερός, όλο και κάτι θα έπαιρνε πίσω, έστω και μ’ αυτόν τον τρόπο.
Η ιστορία όμως, δεν είναι ακριβώς αυτή. Σύμφωνα με την παράδοση, οι κάτοικοι της περιοχής, προκειμένου να αποφύγουν την βαριά φορολογία από τον Ρωμαίο διοικητή, έδωσαν όλα τα τιμαλφή τους στον Μέγα Βασίλειο για να τα γλυτώσουν. Όταν ο κίνδυνος πέρασε και τα τιμαλφή έπρεπε να επιστραφούν, ο Μέγας Βασίλειος φαίνεται πως βρισκόταν μπροστά σε ένα σοβαρό πρόβλημα: Δεν είχε καταγράψει, ποιος του είχε δώσει τι.
Μπροστά σ’ αυτό το αδιέξοδο, αποφάσισε να δώσει μια «σολομώντεια λύση» και μάλλον μεσοβέζικη. Έφτιαξε μεγάλες πίτες, μέσα στις οποίες έβαλε και τα τιμαλφή που του είχαν εμπιστευθεί και κατόπιν μοίρασε τα κομμάτια στους κατοίκους. Έτσι λοιπόν, όποιος ήταν τυχερός, όλο και κάτι θα έπαιρνε πίσω, έστω και μ’ αυτόν τον τρόπο.
Όλα αυτά όμως την σήμερον ημέρα, ελάχιστη σημασία έχουν, καθώς ο Άγιος Βασίλης, εκτός από αγαπημένο άγιο των παιδιών, αποτελεί και αγαπημένο άγιο των εμπόρων.
Τι σημασία έχει λοιπόν η αλήθεια, μπροστά στην γοητεία του χρήματος, αλλά και το παραμύθι που ζουν τα παιδιά;
Τι σημασία έχει λοιπόν η αλήθεια, μπροστά στην γοητεία του χρήματος, αλλά και το παραμύθι που ζουν τα παιδιά;
Καλές γιορτές…
Διαβάστε περισσότερα: http://www.pare-dose.net/?p=1713#ixzz1i7IGBjF1
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
Τα μηνύματα που δημοσιεύονται στο χώρο αυτό εκφράζουν τις απόψεις των αποστολέων τους. Το ιστολόγιο μας δεν υιοθετεί καθ’ οιονδήποτε τρόπο τις απόψεις αυτές. Ο καθένας έχει δικαίωμα να εκφράζει την γνώμη του, όποια και να είναι αυτή.
Παρακαλούμε να γράφετε με Ελληνικούς χαρακτήρες, επίσης οι σχολιασμοί σας να μη ξεφεύγουν από τα όρια της ευπρέπειας.
Σχόλια τα οποία περιέχουν ύβρεις, θα διαγράφονται.
Τα σχόλια πλέον ελέγχονται από τους διαχειριστές του ιστολογίου, γιαυτό θα υπάρχουν καθυστερήσεις στην εμφάνιση τους. Γενικά γίνονται όλα αποδεχτά, εκτός από αυτά που είναι διαφημίσεις ή απάτες.
Σας ευχαριστούμε για την κατανόηση.
(επικοινωνία:eleftheroi.ellines@gmail.com)