Ο Ευρωπαϊκός Νότος στο προσκήνιο

Γράφει η Κύρα Πουλίδου, Δόκιμη Αναλύτρια ΚΕΔΙΣΑ

Τις τελευταίες μέρες συζητείται η πρωτοβουλία του Έλληνα πρωθυπουργού, Αλέξη Τσίπρα, για Σύνοδο του Ευρωπαϊκού Νότου (πιθανολογείται για τις 9 Σεπτεμβρίου), ως συνάντηση αφύπνισης των πιο ευάλωτων χωρών της Ε.Ε για την επικρατούσα κατάσταση.
Στη συνάντηση θα μετάσχουν οι Πρωθυπουργοί της Γαλλίας Φρανσουά Ολάντ, της Ιταλίας Ματέο Ρέντσι, της Ισπανίας (ακόμη δεν έχει σχηματιστεί κυβέρνηση) της Πορτογαλίας Αντόνιο Κόστα, της Κύπρου Νίκου Αναστασιάδη και της Μάλτας Τζόζεφ Μούσκατ. Σύμφωνα με τις τελευταίες ενημερώσεις, η ατζέντα της ευρείας συνάντησης των επτά ηγετών, η οποία θα λάβει χώρα, στην πρωτεύουσα της Ελλάδας τον ερχόμενο μήνα, περιλαμβάνει συζητήσεις ως προς τις μεγάλες προκλήσεις που βιώνει η Ε.Ε, πρωτίστως σε οικονομικό αλλά και σε πολιτικό- θεσμικό επίπεδο.

Γιατί οι χώρες του Νότου;

Πρόκειται για μια συνάντηση στο πλαίσιο της συζήτησης που έχει ανοίξει στους κόλπους της Ε.Ε. για τη διαχείριση των υπαρχόντων κρίσεων, αλλά και για τις μελλοντικές προοπτικές, καθώς μέχρι το τέλος του 2016 και το πρώτο εξάμηνο του 2017 πρέπει να αντιμετωπιστούν πολιτικά και οικονομικά ζητήματα σε μια σειρά από χώρες. Είναι άλλωστε οι χώρες που οι κοινωνίες τους δέχθηκαν τη μεγαλύτερη πίεση από το «πείραμα» της επιβολής μέτρων λιτότητας και είναι αυτές που μαστίζονται από κρίση δημόσιου χρέους, ενώ ταυτόχρονα «σηκώνουν» το ευρωπαϊκό βάρος ως προς το προσφυγικό και μεταναστευτικό ζήτημα.
Σε αντίθεση, με τις βόρειες χώρες, οι οποίες φαίνεται να μην υπολογίζουν το κόστος και τη σημασία της αδιαφορίας τους, ως προς τους βεβαρημένους εταίρους.
Ενδεικτικά, τον προσεχή Οκτώβριο είναι προγραμματισμένο το ιταλικό δημοψήφισμα για το Σύνταγμα, το ουγγρικό δημοψήφισμα για το προσφυγικό και οι επαναληπτικές εκλογές της Αυστρίας. Επιπλέον, την άνοιξη του 2017 θα γίνουν οι προεδρικές εκλογές στη Γαλλία που αποτελούν σε κάθε περίπτωση βαρόμετρο για το μέλλον της Ευρώπης.
Σκοπός της συνάντησης αυτής, είναι η ενδυνάμωση της φωνής των πληγέντων χωρών, στο ευρωπαϊκό πλαίσιο, από σειρά μέτρων λιτότητας που έχουν εξασθενίσει την κοινωνική και οικονομική ζωή των πολιτών τους, με κύριο παράδειγμα, αυτό της Ελλάδας.
Σημαίνουσα θεματική της συνάντησης των χωρών του Νότου, όπου και θα επικρατήσει και στην σύνοδο της Ε.Ε στις 16 Σεπτεμβρίου (στη Μπρατισλάβα), είναι η προσφυγική κρίση και οι αποτελεσματικοί τρόποι αντιμετώπισής της, καθώς και της αυξανόμενης κρίσης στην Γηραιά ήπειρο, εάν συμπεριληφθεί και η πρόσφατη αποδιοργάνωση των δομών της, με το περίφημο Brexit.
Από την ελληνική πλευρά
Ο πρωθυπουργός πρόκειται να λάβει μέρος και στη σύνοδο των Ευρωπαίων σοσιαλιστών ηγετών που είναι προγραμματισμένη για τις 25 Αυγούστου στη Ρώμη. Ο Αλέξης Τσίπρας βρίσκεται σε συνεχείς επαφές με τον Φρανσουά Ολάντ, τον Ματέο Ρέντζι και τον Αντόνιο Κόστα, με στόχο τη διαμόρφωση μιας εναλλακτικής πρότασης, αντί αυτής των πολιτικών λιτότητας που έχουν κατισχύσει σε πολλές χώρες της Ε.Ε. τα τελευταία έξι χρόνια.
Η ελληνική πλευρά επιδιώκει τη στενότερη συνεργασία με τις χώρες του Νότου, και προσδοκά σε ένα στενότερο πυρήνα εντός της Ε.Ε, με σκοπό τη διεκδίκηση «εδάφους» ως προς την άσκηση αναπτυξιακών πολιτικών. Με πρόσφατο αποτελεσματικό παράδειγμα του στενού πυρήνα των χωρών του Visengrad, οι οποίες ενωμένες ακολούθησαν την αυστηρή πολιτική πάνω στο προσφυγικό ζήτημα. Αναδύεται η επιθυμία για περισσότερη προσαρμοστικότητα στις αποφάσεις των ισχυρών μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Ο στόχος του Έλληνα πρωθυπουργού μέσα από την επιθυμία για συνάντηση των επτά αρχηγών των χωρών του Ευρωπαϊκού Νότου, είναι να διεκδικήσει ένα πλαίσιο ευελιξίας στις υψηλές απαιτήσεις των εταίρων, θέτοντας έτσι, περιθώρια βελτιωτικών παρεμβάσεων, με σκοπό την καλυτέρευση της κοινωνικό-οικονομικής ζωής των πολιτών.
Με μια άλλη ματιά
•Μήπως η συνάντηση αυτή σηματοδοτήσει την έξοδο της Ελλάδας από την Ευρώπη;

Ίσως η πρωτοβουλία του Αλέξη Τσίπρα να έχει διαφορετικό αποτέλεσμα. Η ιδέα του Grexit συζητείται πάλι στα μέσα μαζικής ενημέρωσης. Και αυτό εξαιτίας της πρόσφατης έκθεσης της Global Economic Outlook and Strategy, καθώς και οι προβλέψεις της Citigroup επιβεβαιώνουν πως είναι αδύνατον η Ελλάδα να κατορθώσει να ξεπεράσει σε διάστημα 1-3 ετών την οικονομική κρίση.
Οι δείκτες αναφέρουν, μάλιστα, βαθύτερη ύφεση και πολιτική αβεβαιότητα ως προς την ελληνική περίπτωση. Φαίνεται να χάνει η κυβέρνηση το «στοίχημα» ως προς την επίτευξη του στόχου του 0,5% για την ύφεση το 2016, έτσι ώστε να διατηρηθεί το σενάριο της έλευσης της ανάπτυξης και να μην δοθεί τροφή στις εκτιμήσεις ενεργοποίησης του «κόφτη» δημοσιονομικών δαπανών σύμφωνα με τη Citigroup.
Η νέα δημοσιονομική λιτότητα, συμπεριλαμβανόμενης της αύξησης του συντελεστή ΦΠΑ, κατά πάσα πιθανότητα θα επιβαρύνουν την οικονομική δραστηριότητα στο δεύτερο εξάμηνο του τρέχοντος έτους, σε συνδυασμό με την μείωση στις τουριστικές ροές συγκριτικά με τα τελευταία χρόνια και την αβεβαιότητα που ασφαλώς συσχετίζεται με την έξοδο της Μεγάλης Βρετανίας από την Ε.Ε (Brexit). Σύμφωνα με τις αναφορές της Citigroup, αναμένεται η συρρίκνωση του ελληνικού ΑΕΠ κατά 1,2%, το 2016, ενώ οι επερχόμενες συνομιλίες το φθινόπωρο για την ελάφρυνση του χρέους, θα επαναφέρουν εντονότερα στο ελληνικό προσκήνιο την πολιτική αβεβαιότητα.
Σημαντικό να αναφερθεί επίσης, πως οι προβλέψεις μεγάλων διεθνών τραπεζών, για την βιωσιμότητα του ελληνικού δημόσιου ελληνικού χρέους κρίνεται αμφίβολη και εκτιμάται αύξηση κινδύνου για Grexit μέσα στα επόμενα 1-3 χρόνια.
Αναμένοντας τις εξελίξεις…

kedisa.gr