ΟΧΙ ΣΤΟΥ ΕΝ ΔΥΝΑΜΕΙ ΔΟΤΕΣ

Εν δυνάμει δότης ή.;

Από τις 1 Ιουλίου του 2013 και βάσει του νομοσχεδίου που πέρασε επί υπουργού Υγείας κ. Λοβέρδου, όλοι οι πολίτες αυτής της χώρας θα θεωρούνται εν δυνάμει δότες.

Ο λόγος: Δεν γίνονται μεταμοσχεύσεις γιατί δεν....
υπάρχουν αρκετοί δότες.

Πρόκειται για ένα νόμο που εφαρμόζεται και σε άλλες χώρες, π.χ. την Ισπανία.

Βέβαια, παρά το νόμο, οι γιατροί της Ισπανίας παίρνουν και τη συναίνεση των συγγενών και το κυριότερο, η Ισπανία έχει ένα από τα καλύτερα συστήματα μεταμοσχεύσεων παγκοσμίως, αν όχι το καλύτερο.

Τι γίνεται όμως στην Ελλάδα; Αυτός ο νόμος είναι για το καλό των ασθενών ή όχι;

Έχοντας ζήσει από κοντά την όλη διαδικασία που περνάει ένας ασθενής, έχοντας μιλήσει με πολλούς εμπλεκόμενους των αρμόδιων φορέων (Εθνικός Οργανισμός Μεταμοσχεύσεων (Ε.Ο.Μ.) Ελλάδας και εξωτερικού, Υπουργείο Υγείας Ελλάδος, μεταμοσχευτικά κέντρα Ελλάδας και εξωτερικού) και μέσα από την εκπομπή του Κώστα Ουίλς που επί δύο χρόνια μέσα από τη συχνότητα του ΑΝΤ1 είχε το θέμα των μεταμοσχεύσεων στην πρώτη θέση, το μόνο που μπορώ να πω είναι πως αυτός ο νόμος δεν θα ωφελήσει τους ασθενής της χώρας μας αλλά θα μας μετατρέψει σε μία μηχανή παραγωγής - εξαγωγής οργάνων.

Δότης - Εγκεφαλικά νεκρός

Τα όργανα που μπορεί να δώσει ένας υποψήφιος δότης είναι πολλά. Ήπαρ, νεφρά, κερατοειδής, πνεύμονες, καρδιά, πάγκρεας κ.ά.

Κάποια όργανα όπως τα νεφρά, οι πνεύμονες, το ήπαρ, μπορούν να μοιραστούν σε περισσότερους από έναν ασθενή. Επίσης κάποια όργανα, όπως τα νεφρά και το ήπαρ, μπορούν να δοθούν από δότη εν ζωή.

Όμως, π.χ. η καρδιά ή οι πνεύμονες, μπορούν να δοθούν μόνο από κάποιον που θεωρείται εγκεφαλικά νεκρός.

Με τα σημερινά δεδομένα και στατιστικά στοιχεία, όταν ένας ασθενής κριθεί εγκεφαλικά νεκρός δεν μπορεί να επανέλθει. Προσοχή, εγκεφαλικά νεκρός δεν είναι ο ασθενής που βρίσκεται σε κώμα.

Υπάρχουν βέβαια κάποιες ελάχιστες περιπτώσεις όπου ασθενείς που έχουν θεωρηθεί εγκεφαλικά νεκροί, έχουν ξυπνήσει.

Στατιστικά όμως πάντα, η ιατρική θεωρεί πως ένας τέτοιος ασθενής μπορεί να γίνει δότης οργάνων, καθώς δεν μπορεί να επανέλθει.

Το χρονικό μιας μεταμόσχευσης

Η διαδικασία μιας μεταμόσχευσης στη χώρα μας δεν αποτελεί παράδειγμα προς μίμηση. Έτσι θα μεταφέρω την εμπειρία μου από την Ιταλία, και μάλιστα από ένα από τα καλύτερα μεταμοσχευτικά κέντρα του κόσμου, το ISMETT στο Παλέρμο και τον αντίστοιχο Ε.Ο.Μ.

Συνοπτικά η διαδικασία, έχει ως εξής:

Ένας γιατρός όταν διαπιστώνει πως ο ασθενής του χρειάζεται μεταμόσχευση τον παραπέμπει σε κάποιο μεταμοσχευτικό κέντρο, όπου και οι αρμόδιοι γιατροί ελέγχουν εάν πληροί τις απαραίτητες προϋποθέσεις ώστε να ενταχθεί ο ασθενής στην αντίστοιχη λίστα αναζήτησης οργάνου την οποία διατηρεί ο Ε.Ο.Μ.

Ο Ε.Ο.Μ. βρίσκεται σε επικοινωνία με όλα τα νοσοκομεία της χώρας του αλλά και τους αντίστοιχους Ε.Ο.Μ. άλλων κρατών.

Όταν ένας ασθενής κριθεί εγκεφαλικά νεκρός, δηλαδή είναι υποψήφιος δότης, η μονάδα εντατικής θεραπείας ενημερώνει τον Ε.Ο.Μ., ο οποίος ελέγχει πρώτα τις λίστες του, για να διαπιστώσει εάν ο υποψήφιος δότης μπορεί να παρέχει κάποιο όργανο στους υποψήφιους λήπτες. Εφόσον κάποιο όργανο κριθεί πως δεν αντιστοιχεί σε κάποιον από τους εγχώριους ασθενείς, ειδοποιεί τους οργανισμούς άλλων κρατών με τους οποίους συνεργάζεται για να ελέγξουν τις δικές τους λίστες.

Τα μεταμοσχευτικά κέντρα που θα δείξουν ενδιαφέρον για κάποιο όργανο, στέλνουν την ανάλογη ομάδα στη μονάδα εντατικής θεραπείας που βρίσκεται ο υποψήφιος δότης, ώστε να κάνουν τις απαραίτητες εξετάσεις αξιολόγησης του οργάνου και διαπίστωσης πως είναι κατάλληλο για τον υποψήφιο λήπτη.

Παράλληλα, από μια άλλη ομάδα, ο λήπτης προετοιμάζεται για τη μεταμόσχευση (μια διαδικασία αρκετών ωρών καθώς ο ασθενής υποβάλλεται σε μια σειρά εξετάσεων, ενώ στερείται τροφής και νερού).

Εφόσον το όργανο θεωρηθεί κατάλληλο, η ομάδα που βρίσκεται με τον δότη το αφαιρεί και το μεταφέρει στο μεταμοσχευτικό κέντρο, ενώ η ομάδα που βρίσκεται με τον λήπτη αρχίζει τη διαδικασία της χειρουργικής επέμβασης.

Η διαδικασία αποτελεί μία μάχη με το χρόνο και την ακρίβεια. Η συνέπεια των ομάδων αυτών είναι προς όφελος τους λήπτη και φυσικά από αυτήν εξαρτάται και η επιτυχία της μεταμόσχευσης.

Συνεργασίες

Μεταξύ διάφορων χωρών πολλές φορές υπάρχουν συνεργασίες ανταλλαγής ασθενών.

Για παράδειγμα, στη χώρα μας, εδώ και 2-3 χρόνια δεν υπάρχει πρόγραμμα μεταμόσχευσης πνευμόνων.

Η Ελλάδα λοιπόν μπορεί να συνεργαστεί με κάποια άλλη χώρα που διατηρεί ανάλογο πρόγραμμα.

Έτσι ο ασθενής εντάσσεται στο πρόγραμμα - λίστα αυτής της άλλης χώρας.

Η συμφωνία μπορεί να έχει πολλές παραμέτρους, εξαρτάται από τους αντίστοιχους Ε.Ο.Μ.

Συνήθως η χώρα που κάνει τη μεταμόσχευση πρέπει να πληρωθεί το προκαθορισμένο από καταλόγους χρηματικό ποσό από τον ασφαλιστικό φορέα της χώρας του ασθενή και, μελλοντικά, έχει προτεραιότητα για το αντίστοιχο όργανο από δότες της χώρας απ' όπου προέρχεται ο ασθενής, εφόσον φυσικά αυτό δεν μπορεί να αξιοποιηθεί εγχώρια.

Μιλάμε λοιπόν για μια ανταλλαγή οργάνων και ασθενών. Η χώρα διέθεσε ένα όργανο για τον ασθενή σου και πρέπει να της το επιστρέψεις.

Έλλειψη μοσχευμάτων;

Στη χώρα μας δυστυχώς η κατάσταση που ζήσαμε και ζούμε δεν συμβαδίζει με τίποτα από τα παραπάνω.

Ασθενείς δεν εντάσσονται στις λίστες, αν και πληρούν τις προϋποθέσεις.

Έλλειψη προσωπικού ή/και κατάλληλης εκπαίδευσης στις εντατικές για τη διάγνωση εγκεφαλικά νεκρών και την ενεργοποίηση της διαδικασίας.

Μεταμοσχευτικά κέντρα με ανεπαρκή ή ακόμα και ακατάλληλο προσωπικό.

Μοσχεύματα που δεν αξιοποιούνται.

Συνεργασίες με το εξωτερικό κάτω από το τραπέζι, που αξιοποιούνται σε επιλεγμένους ασθενείς.

Κ.τ.λ. κ.τ.λ.

Η απάντηση από τους αρμόδιους στην ερώτηση γιατί δεν λειτουργεί το σύστημα μεταμοσχεύσεων στη χώρα μας είναι εδώ και χρόνια η ίδια. Έχουμε έλλειψη μοσχευμάτων.

Εδώ θα παραθέσω κάποια στατιστικά στοιχεία που συνέλεξα τον Φλεβάρη του 2011, για την έρευνα που κάναμε στην εκπομπή του Κώστα Ουίλς. Είναι μία σύγκριση της χώρας μας με τις χώρες που ήταν τότε ενταγμένες στην Eurotransplant, στοιχεία δημοσιευμένα στο site του οργανισμού.

	ΓΕΡΜΑΝΙΑ	ΑΥΣΤΡΙΑ	ΒΕΛΓΙΟ	ΟΛΛΑΝΔΙΑ	ΚΡΟΑΤΙΑ	ΣΛΟΒΕΝΙΑ	ΕΛΛΑΔΑ
ΠΛΗΘΥΣΜΟΣ	82.060.000	8.316.487	10.666.866	16.492.230	4.491.543	2.053.355	11.262.000
ΘΑΝΟΝΤΕΣ ΠΟΥ ΑΞΙΟΠΟΙΗΘΗΚΑΝ ΤΑ ΟΡΓΑΝΑ ΤΟΥΣ	1.271	189	263	216	127	40	45
ΟΡΓΑΝΑ ΠΟΥ ΧΡΗΣΙΜΟΠΟΙΗΘΗΚΑΝ ΣΕ ΜΕΤΑΜΟΣΧΕΥΣΕΙΣ ΕΝΤΟΣ ή ΕΚΤΟΣ ΤΗΣ ΧΩΡΑΣ
ΚΑΡΔΙΕΣ	385 (30,3%)	67 (35,5%)	67 (25,5%)	48 (22,2%)	33 (26%)	20 (50%)	9 (20%)
ΠΝΕΥΜΟΝΕΣ	543 (42,7%)	99 (52,4%)	197 (74,9%)	118 (54,6%)	30 (23,6%)	24 (60%)	5 (11,1%)
ΜΕΤΑΜΟΣΧΕΥΣΕΙΣ ΠΟΥ ΕΓΙΝΑΝ ΣΤΗ ΧΩΡΑ (καρδιά - πνεύμονας διπλός ή μονός, μόνα ή σε συνδυασμό μεταξύ τους ή και με άλλα όργανα)
ΚΑΡΔΙΑ	392	68	68	46	36	19	5
ΠΝΕΥΜΟΝΑΣ	298	114	114	66	0	0	2
ΑΣΘΕΝΕΙΣ ΣΤΗ ΛΙΣΤΑ ΣΤΙΣ 31-12-2010
ΚΑΡΔΙΑ	929	67	59	66	11	26	24
ΠΝΕΥΜΟΝΑ	609	55	88	212	0	0	15

 

Ας συγκρίνουμε τη χώρα μας π.χ. με τη Σλοβενία και όχι κάποιο «ανεπτυγμένο» κράτος.

Η Σλοβενία, με πενταπλάσιο πληθυσμό από εμάς έχει τον ίδιο αριθμό δοτών. Άρα πράγματι έχουμε έλλειψη σε δότες.

Όμως, με τον ίδιο σχεδόν αριθμό δοτών, πόσα όργανα αξιοποιήθηκαν από την κάθε χώρα;

Η Σλοβενία αξιοποίησε από τους 40 έναντι 45 δικών μας δοτών, 20 καρδιές και 24 πνεύμονες, έναντι 9 καρδιών και 5 πνευμόνων στην Ελλάδα.

Η Σλοβενία δεν έχει πρόγραμμα μεταμοσχεύσεως πνευμόνων, όπως είχαμε τότε εμείς, οπότε θα επικεντρωθούμε στις καρδιές.

19 μεταμοσχεύσεις καρδιάς στη Σλοβενία, ενώ στην Ελλάδα μόλις 5.

Αν συγκρίνουμε και τον αριθμό των ασθενών στη λίστα για καρδιά, 26 στη Σλοβενία, 24 στην Ελλάδα. Πέντε φορές μεγαλύτερος πληθυσμός, σχεδόν ίδιος αριθμός ασθενών που χρειάζονται μεταμόσχευση καρδιάς.

Παρατηρήστε επίσης το εξής: 20 μοσχεύματα καρδιάς, 19 μεταμοσχεύσεις καρδιάς στη Σλοβενία. Αυτό σημαίνει πως είτε από τις 20 καρδιές αξιοποιήθηκαν εγχώρια οι 19 και 1 δόθηκε σε μεταμοσχευτικό κέντρο του εξωτερικού, είτε πως από τις 20 καρδιές δόθηκαν περισσότερες από μία στο εξωτερικό αλλά έλαβαν και από το εξωτερικό μοσχεύματα ώστε να πραγματοποιηθούν οι 19 μεταμοσχεύσεις (πραγματοποιήθηκαν δηλαδή ανταλλαγές). Σε κάθε περίπτωση όμως, από τους δότες και τις καρδιές που μεταμοσχεύθηκαν, θεωρητικά, μόνο μία δεν πήγε σε ασθενή τους.

Στη χώρα μας από τις 9 καρδιές μεταμοσχεύτηκαν 5 εγχώριοι ασθενείς, άρα 4 καρδιές δόθηκαν αλλού, και στους πνεύμονες στα 5 μοσχεύματα είχαμε μόλις 2 εγχώριες μεταμοσχεύσεις.

Τι θα μπορούσε να σημαίνει αυτό; Ίσως, ότι αυτά τα μοσχεύματα τα χρωστάμε για ασθενείς που μεταμοσχεύτηκαν στο εξωτερικό. Γιατί όμως να χρωστάμε τόσα πολλά μοσχεύματα; Επειδή δεν αξιοποιούνται οι δότες μπορεί να είναι ένας από τους λόγους. Είναι όμως μόνο αυτός;

Δεν θα θέσω το ερώτημα και ποιοι είναι εκείνοι που μεταμοσχεύτηκαν στο εξωτερικό.

Τουλάχιστον από προσωπική εμπειρία και όσους γνώριζα από τη λίστα πνευμόνων - καρδιάς της χώρας μας, εκτός από δύο ασθενείς δεν γνωρίζω άλλους που να έφυγαν στο εξωτερικό τα τελευταία 3 χρόνια. Γνωρίζω όμως τουλάχιστον 9 ονόματα που ήταν ενταγμένα στις λίστες καρδιά - πνεύμονα και που έφυγαν από τη ζωή λόγω της ανυπαρξίας του συστήματος, καθώς και μερικούς ακόμα που μετράνε τις ανάσες τους γνωρίζοντας πως κανείς δεν θα τους δώσει αυτό το πολυπόθητο μόσχευμα.

Εν κατακλείδι

Ο νόμος αυτός έχει και άλλα «παραθυράκια», όπως το δικαίωμα σε ιδιωτικές κλινικές να αφαιρούν όργανα.

Με τα σημερινά δεδομένα, την απαξίωση της Δημόσιας Υγείας, την αδιαφορία προς τους ασθενείς και το άνοιγμα του δρόμου προς την ιδιωτικοποίηση της υγείας, ένας τέτοιος νόμος που μπορεί να οδηγήσει;

Πολύ φοβάμαι πως η χώρα μας θα μετατραπεί σε μία δεξαμενή οργάνων για τους «ανεπτυγμένους εταίρους μας».

Εάν βρεθείς στη θέση ενός ασθενή που χρειάζεται μεταμόσχευση, ποιος θα σου την παρέχει; Το κατακρεουργημένο σύστημα υγείας που έχουμε;

Ποιο ασφαλιστικό ταμείο θα σου καλύψει μια τέτοια επέμβαση (η οποία έχει απίστευτο κόστος και πριν πραγματοποιηθεί και αφού πραγματοποιηθεί για όλη σου τη ζωή);

Δυστυχώς οι ανασφάλιστοι στη χώρα μας αυξάνονται με ραγδαίους ρυθμούς.

Οι ασθενείς που δεν τους παρέχεται η απαραίτητη νοσηλεία επίσης.

Αυτοί οι ασθενείς που θα καταλήξουν σε κάποια εντατική μονάδα και θα κριθούν εγκεφαλικά νεκροί, θα είναι δια νόμου δότες.

Που θα δοθούν όμως αυτά τα μοσχεύματα;

Εάν μέχρι σήμερα θεωρήσουμε πως το σύστημά μας λειτουργούσε καλά και οι μεταμοσχεύσεις ήταν ψίχουλα, τι θα γίνει αύριο;

Όσο και αν πιστεύω στις μεταμοσχεύσεις, όσο και αν έζησα και έχασα δικό μου άνθρωπο μέσα από αυτή τη διαδικασία, δεν εμπιστεύομαι αυτό το νόμο στη χώρα μου κάτω από αυτές τις συνθήκες, με αυτούς τους όρους και τα «παράθυρα» που ανοίγει.

Ίσως στο μέλλον, σε μια άλλη Ελλάδα, να βρεθώ υπέρμαχος μιας παρόμοιας νομοθεσίας. Σήμερα όμως όχι.

Σας καλώ λοιπόν, όσους θεωρείται πως τα παραπάνω έχουν βάση και ουσία, να υποβάλλεται ΑΡΝΗΣΗ ΥΠΟΧΡΕΩΤΙΚΗΣ ΜΕΤΑΜΟΣΧΕΥΣΗΣ ΟΡΓΑΝΩΝ.

Μπορείτε να βρείτε περισσότερες πληροφορίες σε πολλά link στο διαδίκτυο. Παρακάτω σας παραθέτω κάποια από αυτά.

Χρύσα Μπαχά

http://eleftheroiellines.blogspot.gr/p/blog-page_07.html

http://www.filoumenos.com/index.php?option=com_content&view=article&id=3139&Itemid=290

http://www.pentapostagma.gr/2012/12/blog-post_5644.html