Όμηρος ούτος ανήρ͵ αλλά Πλάτων͵ αλλ' Αριστοτέλης͵ αλλά Σουσαρίων ο τα πάντα επιστάμενος.
Όπως είδαμε στο προηγούμενο άρθρο μας ο Λιβάνιος στις επιστολές του προς τον Μ.Βασίλειο εκφράζει τον θαυμασμό του για τη ρητορική του Μ.Βασιλείου και τον επαινεί ως μαθητή του.Ο ίδιος ο Μ.Βασίλειος διαβάζοντας μια επιστολή του Λιβάνιου θαυμάζει τη ρητορική τέχνη του δασκάλου του και αναφωνεί Ω Μούσες και λόγοι και Αθήναι, τι δώρα χαρίζετε στους εραστές σας!
Αυτή η εικόνα που παρουσιάζει η αλληλογραφία μεταξύ του Λιβάνιου και του Μ.Βασιλείου απηχεί σε όλες σχεδόν τις επιστολές που ανταλλάσσουν. Προς επίρρωσιν των ανωτέρω ας δουμε μερικά σημεία ακόμα τα οποία διαφωτίζουν πλήρως την εκτίμηση του δάσκαλου της ρητορικής Λιβανίου προς τον μαθητή του Μ.Βασίλειο και αντιστρόφως.
Στην επιστολή 352 ο Λιβάνιος χρησιμοποιεί ποιητική γλώσσα και δηλώνει πως στο στόμα του μαθητή του, του Μ.Βασιλείου βρίσκονται πηγές που αναβλύζουν λόγους. Αυτές οι πηγές που βρίσκονται στο στόμα του μαθητή του είναι ανώτερες από ροή ναμάτων.
Ει ταύτα γλώττης αργοτέρας͵ τις αν είης αυτήν ακονών; Σοι μεν γαρ εν τω στόματι λόγων οικούσι πηγαί κρείσσους ναμάτων επιρροής͵ ημείς δε͵ ει μη καθ ἡμέραν αρδοίμεθα͵λείπεται το σιγάν. Επιστολή 343, PG 32, 1087BC.
Συνεχίζοντας τον εγκωμιασμό του δηλώνει στην 352 επιστολή του πως ο Μ.Βασίλειος είναι κάτοχος της δεινότητας του Δημοσθένη, της σοφίας του Πλάτωνος, και πως απέναντι στον Μ.Βασίλειο, ο Λιβάνιος παραβαλλόμενος αισθάνεται σαν κουνούπι με ελέφαντα.
Πως γαρ ουκ έμελλον ανδρί τοιούτω πέμπων τον λόγον͵ ος ικανός εστι την Πλάτωνος σοφίαν και Δημοσθένους δεινότητα τη περί τους λόγους ευμαθεία δείξαι θρυλουμένας μάτην; Το δε εμόν τοιούτον οίον κώνωψ ελέφαντι παραβαλλόμενος. Όθεν πέφρικα και τρέμω την ημέραν λογιζόμενος καθ ην επισκέψη τους λόγους· μικρού δε και των φρενών εκπέπτωκα. Επιστολή 352, PG 32, 1096 BC.
Σε άλλη επιστολή του ο εγκωμιασμός προς τον μαθητή του φαντάζει υπερβολικός όταν του γραφει πως ευφραίνεται να τον ακούει και πως τον θεωρεί ανώτερο από τις θυγατέρες του Αχελώου. Ο λόγος του Μ.Βασιλείου τον θέλγει λέει όσο οι θυγατέρες του Αχελώου αλλά δεν τον βλάπτει όσο αυτές.
Ούτος ανήρ τοσούτω καλλίων των Αχελώου θυγατέρων όσω θέλγει μεν ήπερ εκείναι͵ βλάπτει δε ουχ ώσπερ εκείναι. Και μικρόν γε το μη βλάπτειν͵ αλλ ότι τα τούδε μέλη κέρδος τω δεξαμένω. Επιστολή 345, PG 32, 1089 BD.
Εκεί όπου φαίνεται πραγματικά πως ο Λιβάνιος ξέρει να εγκωμιάζει είναι τα όσα γράφει προς τον Μ.Βασιλειο στην 355η επιστολή του.
Θέλοντας ο Λιβάνιος να δείξει πως ο μαθητής του κατέχει τη ρητορική, τη φιλοσοφική καθώς και ύψιστες επιστημονικές γνώσεις εμφανίζει σε μια επιστολή του την ίδια του τη γλώσσα (του Λιβάνιου) να προσωποποιείται και σαν να είναι ξεχωριστή προσωπικότητα μιλάει τώρα στον ίδιο τον Λιβάνιο με θαυμασμό για τον Μ.Βασίλειο και να του λέει : «Πάτερ δεν με δίδαξες, ο Όμηρος είναι αυτός ο άνδρας ,ο Πλάτων,ο Αριστοτέλης ή ο Σουσαρίων και γνωρίζει τα παντα (άνδρα εδώ εννοεί τον Μ.Βασίλειο.)»
Με αυτό το λογοπαίγνιο ο Λιβάνιος αναγνωρίζει στον μαθητή του ποιητικές ικανότητες παρομοιάζοντας τον με τον Όμηρο, ρητορικές και φιλοσοφικές παρομοιάζοντας τον με τον Πλάτωνα και τον Αριστοτέλη, αλλά και επιστημονικές παρομοιάζοντάς τον με τον Σουσαρίων.
Οι σοφιστές δεν είναι ενδεικτικοί του ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ λόγου. Ως εκ τούτου, το τι λέει ένας σοφιστής προς έναν χριστιανό δεν είναι χαρακτηριστικό ενός διαπολιτισμικού διαλόγου.
ΑπάντησηΔιαγραφήΔεν είναι ανάγκη να είναι "χαρακτηριστικό ενός διαπολιτισμικού διαλόγου".Ο Σοφιστής χρησιμοποιεί τον ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΛΟΓΟ όπως αυτός αποτυπώνεται στην εποχή του.
ΑπάντησηΔιαγραφήΟ Σοφιστής με τα όσα του γράφει δείχνει ότι ο Βασίλειος αγαπούσε την Ελληνική Παιδεία και την Ελλάδα γενικώς εκτός από την Ειδωλολατρεία.
Το θέμα του κειμένου, προφανώς, είναι να αμβλύνει τις εντυπώσεις που κάποιοι αρχαιολάτρες-εθνικιστές-νεοπαγανιστές, σκορπίζουν στο διαδίκτυο για τις σχέσεις των Πατέρων με τον ελληνικό πολιτισμό. Στην πραγματικότητα, οι Πατέρες δεν έχουν πρόβλημα με τίποτε άλλο, παρά μόνο με την ειδωλολατρική θρησκεία. Άλλωστε, όποιος διαβάσει τον Κέλσο ή τον Πορφύριο, και αυτοί είχαν εξίσου πρόβλημα με την χριστιανική θρησκεία.
ΑπάντησηΔιαγραφήΌμως, σε σημαντικότατο δογματικό της κείμενο η Εκκλησία, προβλέπει σαφέστατα ότι από τα πολιτισμικά αγαθά του ελληνισμού, μπορεί να αντλεί μόρφωση, όχι όμως να υιοθετεί την παγανιστική θρησκεία.
Αυτό όμως είναι ακριβώς ό,τι εφαρμόζεται και σήμερα: όλοι οι φυσιολογικοί άνθρωποι, σε όλα τα πανεπιστήμια του πλανήτη, έρχονται σε επαφή με τα πολιτισμικά αγαθά του ελληνισμού, χωρίς ασφαλώς να τίθεται θέμα υιοθέτησης της... ειδωλολατρίας! Φοιτάς αρχαία ελληνική ιστορία, γλώσσα, ρητορικη, μαθηματικά κ.λπ., και μπορείς να είσαι χριστιανός, ταοιστής, βουδιστής κ.λπ.
Αυτό και μόνο έλεγε η Εκκλησία και τίπτοε άλλο, το οποίο γίνεται σήμερα σε όλα τα πολιτισμένα μέρη του κόσμου.
Ιωάννης