ΑΝΤΑΛΛΑΚΤΙΚΑ ΠΑΖΑΡΙΑ ΚΑΙ ΕΡΓΟΣΤΑΣΙΑ ΧΩΡΙΣ ΑΦΕΝΤΙΚΑ – Αργεντινή και Δ.Ν.Τ.

Το διάστημα της κρίσης στην Αργεντινή, αναπτύχθηκαν από το λαό εναλλακτικές μορφές οικονομίας, έξω από την, παρουσιαζόμενη ως αναπόφευκτη, καπιταλιστική γραμμή παραγωγής και κατανάλωσης, που βοήθησαν τον κόσμο να επιβιώσει.

Έτσι, ο λαός που πεινά καταφεύγει στο «Τρουέκε», ένα σύστημα ανταλλαγής προϊόντων και υπηρεσιών. 10 εκατομμύρια κάτοικοι επιβιώνουν χάρη στο Τρουέκε, που λαμβάνει μεγάλες διαστάσεις στη χώρα. Τα μέλη του, μάλιστα, υποστηρίζουν ότι μ’ αυτόν τον τρόπο αποφεύχθηκε η αιματοχυσία και η βία, από τους ανθρώπους που προσπαθούσαν να επιβιώσουν.

«Τελικά τί είναι η Αγορά; Η Αγορά είμαστε όλοι εμείς! Είναι περισσότερο απλή και κοντινή προς εμάς απ’ όσο νομίζουμε. Είναι εφικτό λοιπόν, να μετατρέψεις το επιχειρησιακό σύστημα ξεκινώντας απ’ αυτήν την Αρχή. Έτσι, στην Αγορά του Τρουέκε, αυτό στο οποίο δίνουμε μεγάλη σημασία, είναι η ανταλλαγή», μας εξηγεί ο Ρούμπεν Ραβέρα, ένας από τους ιδρυτές του Τρουέκε. «Για παράδειγμα, εγώ είμαι μαραγκός και πουλώ ένα έπιπλο σε κάποιον κι αυτός θα ανταποκριθεί σε μένα με ένα άλλο προϊόν. Αυτή η μελέτη της αγοράς μέσα από μια μικροαγορά, κάνει τον κόσμο να πραγματοποιεί ένα σπουδαίο άλμα στην θεώρησή του για την οικονομία. Κι αυτό γνωρίζουμε ότι είναι πολύ επικίνδυνο. Είναι πολύ επικίνδυνο ο κόσμος να κάνει πρακτική μια μέθοδο που του επιτρέπει να’ ναι ανεξάρτητος, να’ ναι αυτός που καθορίζει τη μοίρα του. Να μην εξαρτάται από κάποιον που διευθύνει την κονσόλα του συστήματος οργάνωσης και κατά κάποιον τρόπο τον κάνει όμηρό του. Έτσι λοιπόν μια Αγορά Τρουέκε δεν είναι μόνο αγαθά, υπηρεσίες και γνώσεις που πάνε κι έρχονται. Είναι ένα εργαλείο εξέλιξης, μόρφωσης και οικονομικού αλφαβητισμού».

Ήταν τόσο μεγάλη η ανάπτυξη του Τρουέκε στην Αργεντινή, ώστε το ίδιο το Δ.Ν.Τ. το χαρακτήρισε ως «οικονομική τρομοκρατία» για το παγκόσμιο οικονομικό σύστημα. Το σύστημα λοιπόν πρέπει να λάβει τα μέτρα του. Ύστερα από απαγορεύσεις και κυρώσεις που ανακοινώνουν ο Πρόεδρος Δουάλδε και ο υπουργός οικονομικών Ρομπέρτο Λαβάνια, μετά το 2003, το Τρουέκε πέφτει σε παρακμή.

Την ίδια περίοδο, λόγω της οικονομικής κατάρρευσης του 2001, στην Αργεντινή χρεωκοπούν και κλείνουν 10.000 εταιρίες. Ο αριθμός των ανέργων αυξάνεται δραματικά και οι απολυμένοι νοιώθουν απόγνωση. Ένα νέο κίνημα λοιπόν, γεννιέται μέσα από τις στάχτες της οικονομικής καταστροφής. Το κίνημα των καταλήψεων χρεωκοπημένων εργοστασίων και εταιριών. Οι απολυμένοι καταλαμβάνουν τους χώρους εργασίας τους, συγκρούονται με την αστυνομία, ξανανοίγουν τα εργοστάσια και αρχίζουν να παράγουν, υπό το σύνθημα Ocupar, Resistir, Producir (Κατάληψη, Αντίσταση, Παραγωγή). Μέχρι το 2005, 160 εταιρίες έχουν καταληφθεί και παράγουν, ενώ απασχολούνται 9.500 εργαζόμενοι. Το 2009 οι κατειλημμένες εταιρίες φθάνουν τις 240, ενώ απασχολούνται 10.000 άτομα. Σήμερα οι εργαζόμενοι έχουν φτάσει τις 13.000 και το κίνημα των καταλήψεων χρεωκοπημένων εταιριών συνεχίζεται και στις μέρες μας, ενώ εξαπλώθηκε και σε άλλες χώρες της Λατινικής Αμερικής.
Οι εργαζόμενοι είναι μέτοχοι της εταιρίας, που λειτουργεί χωρίς αφεντικό και οργανώνονται σε κοπερατίβες. Οι εταιρίες αυτές είναι αυτοδιαχειριζόμενες και οι αποφάσεις λαμβάνονται μέσω γενικών συνελεύσεων, ενώ τα κέρδη μοιράζονται ισότιμα.

«Ο μηχανισμός λειτουργίας που διαλέξαμε ήταν η κοπερατίβα των εργαζομένων, που ήταν στην Αργεντινή η κοινωνική οργάνωση που περισσότερο άρμοζε στις επιθυμίες μας. Αυτό μας επιτρέπει την εσωτερική δημοκρατία και την ισότιμη διανομή του κέρδους. Από την άλλη, δοκιμάσαμε την αυτοδιαχείριση των εργαζομένων, διαχειριζόμαστε όλοι μαζί όλη την επιχείρηση και τις πιο σημαντικές αποφάσεις, τις παίρνουμε σε συνελεύσεις», μας λέει ο Εδουάρδο Μουρούα, ηγετική μορφή του Κινήματος Κατειλημμένων Εταιριών (Movimiento de Empresas Recuperadas), της εταιρίας ΙΜΡΑ.

Οι τομείς των κατειλημμένων εταιριών είναι πολλοί. Υπάρχουν αυτοδιαχειριζόμενες εταιρίες ζαχαροπλαστικής, αρτοποιίας, κεραμικών και οικοδομικών υλικών, αλουμινίου, εξαρτημάτων, κρέατος και αλλαντικών. Υπάρχουν επίσης κατειλημμένα φαρμακεία, ιδιωτικά σχολεία, νοσοκομεία, ξενοδοχεία, εφημερίδες, εταιρίες μεταφορών, τυπογραφεία, εστιατόρια, καφετερίες και μπαρ. Πολλές από αυτές τις εταιρίες είναι κερδοφόρες.
Στις περισσότερες από τις κατειλημμένες εταιρίες, επαναπροσέλαβαν τους πρώην εργαζόμενους, ενώ ταυτόχρονα έκαναν και νέες προσλήψεις. Για να προσληφθείς σ’ αυτές τις εταιρίες, θα πρέπει να περάσεις ένα διάστημα δοκιμής, από έναν μέχρι έξι μήνες. Η απόφαση για την απόλυση κάποιου εργαζόμενου λαμβάνεται από τη γενική συνέλευση. Το κίνημα των καταληψιών βοηθά πάντα τα άτομα που επιθυμούν να ανακτήσουν κάποιο χώρο εργασίας.

«Και σε άλλα εργοστάσια που κλείνανε, πήγαμε για να βοηθήσουμε να ανακτηθούν. Αυτό δημιούργησε το κίνημά μας. Καταλαμβάναμε τις επιχειρήσεις, λόγω της κρίσης, αφού η ανεργία είχε φτάσει στο 40%. Αλλά εντάξει, υπήρχε επίσης και μια πολιτική απόφαση μιας ομάδας συντρόφων και αποφασίσαμε αυτή τη μέθοδο του αγώνα», μας λέει ο Μουρούα.
Όμως και τα προβλήματα αυτών των εταιριών είναι πολλά. Το κυριότερο είναι οι χρονοβόρες δικαστικές διαμάχες με τα πρώην αφεντικά των εταιριών, που θέλουν να ξαναπάρουν την εταιρία. Άλλο πρόβλημα είναι η δανειοδότηση αυτών των εταιριών και η στήριξή τους από το κράτος. Ενώ μεγάλες ιδιοκτησιακές εταιρίες παίρνουν χαμηλότοκα δάνεια, στις κατειλημμένες δίνουν δάνεια με πολύ υψηλούς τόκους. Επίσης, το ακριβό γι’ αυτούς δολάριο, δυσκολεύει την απόκτηση εισαγώμενων πρώτων υλών. Τα προϊόντα που παράγουν διοχετεύονται μόνο στην εσωτερική αγορά και είναι δύσκολο εξαχθούν.
Ένα μεγάλο μέρος του λαού βλέπει με συμπάθεια το κίνημα των αυτοδιαχειριζόμενων εταιριών, αλλά οι διεθνείς αγορές ποτέ δεν είδαν και δεν βλέπουν με καλό μάτι αυτές τις εταιρίες.

Guevaristas