12 ναυτικά μίλια - 6 ναυτικά μίλια
Μέρος 5ο: Χωρική Θάλασσα - FIR, Έρευνα και Διάσωση - 25ος Μεσημβρινός.
Μέρος 1ο, Μέρος 2ο, Μέρος 3ο, Μέρος 4ο, Μέρος 5ο,
ΠΡΩΤΗ ΑΝΑΡΤΗΣΗ: 30/01/2012
Γράφει Ευάγγελος ο Σάμιος
Σχόλιο ΠΑΖΛ: Στο 5ο Μέρος θα αναφερθούμε στα θέματα του τίτλου, ειδικά στο Αιγαίο και τις ενέργειες της Τουρκίας, που αποβλέπουν στον ακρωτηριασμό του, με τις ευλογίες των άσπονδων συμμάχων μας.
Στην συνέχεια σας παρουσιάζουμε περιληπτικά τι θα σας παρουσιάσουμε στις ενότητες που ακολουθούν.
Στην συνέχεια σας παρουσιάζουμε περιληπτικά τι θα σας παρουσιάσουμε στις ενότητες που ακολουθούν.
1. Πρώτα ο Αντώνης Κακαράς μας εξηγεί τι σημαίνει υφαλοκρηπίδα και τι η "διευθέτησή" της. Μεταξύ των άλλων τονίζει ότι ¨ Ο καθορισμός της υφαλοκρηπίδας, σχεδόν αυτόματα λύνει και το θέμα της ΑΟΖ. Αλλά και του εναέριου εθνικού χώρου ως υπερκείμενου της χωρικής θάλασσας και της ξηράς. Δεν λύνει βέβαια τα ζητήματα της απαράδεκτης και ασύλληπτης σε έκταση εκχώρησης στο ΝΑΤΟ κυριαρχικών μας δικαιωμάτων στο Αιγαίο, στην ξηρά και τον αέρα¨.
2. Η Ελλάδα είναι νομικώς πανίσχυρη, μας λέει ο Χρήστος Ηλιόπουλος, γι΄ αυτό οι αερομαχίες στο Αιγαίο θα συνεχίζονται. Για να ¨… προστατεύουν οι Έλληνες αεροπόροι, μαζί με το Ναυτικό και τον Στρατό Ξηράς; Εκτός από τα σύνορά μας στην ξηρά, προστατεύουν μέρα νύχτα κυρίως τον Εθνικό Εναέριο Χώρο, τα Χωρικά μας Ϋδατα (Αιγιαλίτιδα Ζώνη) και το F.I.R. Αθηνών (Flight Information Region)¨.
3. Στην συνέχεια οι Σταύρος Λυγερός και Δημήτρης Κωνσταντακόπουλος αποκαλύπτουν απόρρητο έγγραφο με τίτλο"Απεικόνιση των ορίων της ελληνικής υφαλοκρηπίδας στην Ανατολική Μεσόγειο" αποκαλύπτει τις τουρκικές απαιτήσεις για ΑΟΖ, υφαλοκρηπίδα και Καστελόριζο. Τις Ελληνικές θέσεις και τα σοβαρά λάθη της Αθήνας...
4. Το θέμα του FIR Αθηνών - Έρευνας και Διάσωσης στο Αιγαίο με το θέμα του 25ου Μεσημβρινού αλληλεπικαλύπτονται. Παρόλα αυτά θα εξεταστούν ξεχωριστά, καθόσον το δεύτερο (25ος Μεσημβρινός) είναι το αποκορύφωμα των απαιτήσεων των Τούρκων σχετικά με το πρώτο θέμα. Ας αφήσουμε πρώτα, το Υπουργείο Εξωτερικών να μας πει τις θέσεις του σχετικά με το FIR Αθηνών και την Έρευνα και Διάσωση.
5. Ο Δημήτρης Μανακανάτας μας εξιστορεί τι έχει συμβεί από το 1944 που καθορίστηκαν οι διαδικασίες έρευνας και διάσωσης μέχρι και σήμερα…(2006)
6. Στην συνέχεια παρουσιάζουμε δύο πρόσφατα παραδείγματα (2011) για να δούμε, πως συνεχίζει να μεθοδεύει μέχρι και σήμερα την επίτευξη των στόχων της η Άγκυρα, στο εν λόγω θέμα.
7. “…Μπορούμε άραγε να φανταστούμε τι θα σήμαινε η δημιουργία μιας «αποστρατικοποιημένης ζώνης» στον 25ο μεσημβρινό; Μία ζώνη που θα περνούσε λίγο έξω από την Χαλκίδα και το Ηράκλειο της Κρήτης; Αν αυτό δεν είναι εθνική καταστροφή, τι άλλο θα μπορούσαμε να χαρακτηρίσουμε έτσι;…”
8. Η Κύρα Αδάμ μας ιστορεί το σκεπτικό της τραγωδίας του 25ουΜεσημβρινού.
9. Ο ¨ανεπίσημος¨ χάρτης των τουρκικών επιδιώξεων, σε όλο το μεγαλείο της τουρκικής αυθαιρεσίας.
Γενικά το Αιγαίο πέλαγος από Ελληνική Θάλασσα¨ακρωτηριάζεται¨ και μετατρέπεται σε ελληνοτουρκική, με τις ευλογίες του ΝΑΤΟ, τον ιμπεριαλισμό της Τουρκίας και την ενδοτικότητα των ¨ελληνικών¨ κυβερνήσεων.
Έχουμε λοιπόν τις παρακάτω ενότητες:
1. Γιατί πρέπει να ρυθμίσουμε...την υφαλοκρηπίδα μας; (Αντώνης Κακαράς αξκός ΠΝ εα).
2. Η Ελλάδα είναι νομικώς πανίσχυρη, γι΄ αυτό οι αερομαχίες στο Αιγαίο συνεχίζονται. ( Χρήστος Ηλιόπουλος - Δικηγόρος παρ’ Αρείω).
3. Στο φώς απόρρητο έγγραφο με τίτλο "Απεικόνιση των ορίων της ελληνικής υφαλοκρηπίδας στην Ανατολική Μεσόγειο" . (Σταύρος Λυγερός/Δημήτρης Κωνσταντακόπουλος).
4. Το FIR Αθηνών και Έρευνα - Διάσωση ( Υπουργείο Εξωτερικών).
5. Το σκληρό πόκερ της Άγκυρας για την Έρευνα και Διάσωση. (Δημήτρης Μανακανάτας).
6. Τουρκικές αμφισβητήσεις - διεκδικήσεις.
α. Η Άγκυρα διεκδικεί την έρευνα και τη διάσωση στο μισό Αιγαίο. ( Νίκος Μελέτης).
β. Τουρκικά παιχνίδια με την Έρευνα και Διάσωση στο Αιγαίο; (defence-point.gr).
7. Ο 25ος Μεσημβρινός σήμερα… (kostasxan.blogspot.com).
8. Σύνορο... πτήσεων ο 25ος μεσημβρινός(!) (Κύρα Αδάμ).
9. Ανεπίσημος τουρκικός χάρτης του Αιγαίου, με γραμμή διχοτόμησής του τον 25ο Μεσημβρινό. (greekdefence).
ΧΩΡΙΚΗ ΘΑΛΑΣΣΑ
1. Γιατί πρέπει να ρυθμίσουμε...την υφαλοκρηπίδα μας;
Τι σημαίνει υφαλοκρηπίδα και τι η "διευθέτησή" της. Ο Αντώνης Κακαράςαπόστρατος αξιωματικός του ΠΝ και σήμερα συγγραφέας,μέλος της ΚΕΘΑ, εξηγεί με απλά λόγια σ΄ένα κείμενό του τι είναι η υφαλοκρηπίδα αλλά και γιατί είναι απαραίτητο να τη ...ρυθμίσουμε.
Για να γίνει αντιληπτό τι σημαίνει ΄΄διευθέτηση της Υφαλοκρηπίδας΄΄ πρέπει να εξηγηθεί, έστω κατά προσέγγιση, με ποια ακόμα θέματα σχετίζεται. Ήτοι τι ακριβώς προσδιορίζουν οι αντίστοιχες έννοιες της Χωρικής Θάλασσας και της Αποκλειστικής Οικονομικής Ζώνης (ΑΟΖ) που μας ενδιαφέρουν και σχετίζονται με κυριαρχικά δικαιώματα της χώρας μας. Προχωρούμε σ’ αυτήν την προσέγγιση, καίτοι πίσω από κάθε έννοια κρύβονται λεπτομέρειες και πλήθος στοιχείων που είναι αδύνατον να παρουσιαστούν σε ένα τέτοιο κείμενο και μόνον ειδικοί στο Διεθνές Δίκαιο μπορούν να κατέχουν.
Χωρική Θάλασσα, είναι «τα ύδατα που βρίσκονται προς την πλευρά της θάλασσας μετά τις γραμμές βάσης και πέραν των εσωτερικών υδάτων σε αποστάσεις όχι μεγαλύτερες των δώδεκα μιλίων». Γραμμές βάσης είναι ευθείες ή φυσική ακτογραμμή και εσωτερικά ύδατα είναι οι λίμνες, λιμνοθάλασσες, ποτάμια και εκβολές τους, κλειστοί κόλποι, ιστορικοί κόλποι, λιμάνια κλπ που θεωρούνται ως εθνικό έδαφος ή εθνική θάλασσα του αντίστοιχου κράτους. Η Ελλάδα δεν έχει ορίσει γραμμές βάσεις, ενώ μέχρι στιγμής έχει νομοθετήσει ως χωρική της θάλασσα τα έξη ναυτικά μίλια, καίτοι δικαιούται να φτάσει μέχρι τα δώδεκα, όπως και όλες οι χώρες του κόσμου. Η Τουρκία στο μεν Αιγαίο έχει έξη ναυτικά μίλια χωρική θάλασσα ενώ στη Μεσόγειο και στη Μαύρη θάλασσα δώδεκα. Επίσης έχει ορίσει γραμμές βάσεις τις οποίες δεν έχει αποδεχτεί η Ελλάδα. Η κυριαρχία του παράκτιου κράτους ασκείται πλήρως στην χωρική θάλασσα και εκτείνεται και στην υπερκείμενη στήλη αέρος. Η Ελλάδα έχει ορίσει για τον αέρα αντί των έξη μιλίων, ακόμα τέσσερα για τον αέρα, ήτοι σύνολο δέκα. Αυτά τα τέσσερα επιπλέον είναι που δεν σέβεται η Τουρκία, οι ΗΠΑ και οι λοιπές χώρες του ΝΑΤΟ, ήτοι κανένας σχεδόν, και εκεί είναι που έχουμε τις γνωστές παραβάσεις, ενώ πολύ συχνά προβαίνουν και σε παραβιάσεις και των λοιπών χώρων. Η Τουρκία έχει δηλώσει πως θα θεωρήσει ως αιτία πολέμου (Casus Belli) την επέκταση των έξη μιλίων χωρικής θάλασσας από την Ελλάδα.
Αποκλειστική Οικονομική Ζώνη (ΑΟΖ), είναι «η περιοχή πέραν της χωρικής θάλασσας (προσοχή στο σημείο αυτό) όπου το παράκτιο κράτος ασκεί το δικαίωμα της αποκλειστικής εκμετάλλευσης των θαλασσίων πηγών». Επομένως για τον ορισμό της πρέπει να έχει προηγουμένως καθοριστεί η χωρική ζώνη. Η ΑΟΖ μπορεί να επεκτείνεται μέχρι και διακόσια (200) μίλια από τις ακτές (επομένως ΑΟΖ και χωρική θάλασσα δε θα ξεπερνούν τα διακόσια μίλια). Επειδή στη Μεσόγειο και ειδικά στο Αιγαίο δεν μπορεί τα παράκτια κράτη να έχουν το καθένα από διακόσια μίλια ΑΟΖ, γι’ αυτό και απαιτούνται συμφωνίες μεταξύ γειτονικών κρατών για τον καθορισμό των ορίων. Τα τελευταία χρόνια έχουν αρχίσει να συζητούνται και υπογράφονται τέτοιες συμφωνίες για την ΑΟΖ, καίτοι μέχρι πρότινος διεθνώς προτιμούσαν τις συζητήσεις/ διευθετήσεις της υφαλοκρηπίδας.
Σημειώνεται πως η ΑΟΖ είναι θάλασσα όπου, ενώ τα παράκτια κράτη ασκούν κυριαρχικά δικαιώματα, τα άλλα έχουν δικαιώματα και τις ελευθερίες των ανοιχτών θαλασσών. Την ΑΟΖ το παράκτιο κράτος πρέπει να την καθορίζει με εσωτερική νομοθεσία, ώστε να ασκεί τα δικαιώματα, ενώ το ίδιο δεν είναι απαραίτητο για την υφαλοκρηπίδα, που ανήκει στο παράκτιο κράτος. Αυτά βέβαια με την προϋπόθεση πως δεν υπάρχουν προβλήματα με τις γειτονικές χώρες, όπως σε όλες τις μεσογειακές (αφού δεν απέχουν η μία από την άλλη τετρακόσια και περισσότερα μίλια) και ιδιαίτερα με εμάς και την Τουρκία όπου απαιτούνται συμφωνίες.
Τα κυριαρχικά δικαιώματα που μπορεί να ασκεί το παράκτιο κράτος στην ΑΟΖ είναι η εξερεύνηση, εκμετάλλευση, διατήρηση και διαχείριση φυσικών πόρων ζώντων ή μη, των υδάτων, του βυθού και του υπεδάφους, επίσης η παραγωγή ενέργειας από τα ύδατα, τα ρεύματα και τους ανέμους, η τοποθέτηση και χρήση τεχνητών νησιών, εγκαταστάσεων και κατασκευών, η θαλάσσια επιστημονική έρευνα και η προστασία του θαλάσσιου περιβάλλοντος στην περιοχή της ζώνης για όλες τις δραστηριότητες σ’ αυτήν.
Τα άλλα κράτη στην ΑΟΖ μπορούν να απολαμβάνουν την ελευθερία της ναυσιπλοΐας, της υπέρπτησης και της πόντισης υποβρυχίων αγωγών και καλωδίων.
Υφαλοκρηπίδα είναι ο βυθός και το υπέδαφος όλων των θαλασσίων περιοχών που εκτείνονται πέραν της χωρικής θάλασσας (προσοχή στο σημείο αυτό) μέχρι διακόσια ναυτικά μίλια από τις γραμμές βάσης απόπου μετράται η χωρική θάλασσα (επομένως υφαλοκρηπίδα και χωρική θάλασσα μαζί δεν μπορούν να ξεπερνούν τα διακόσια μίλια από τις ακτογραμμές). Τα νησιά έχουν υφαλοκρηπίδα (κατοικημένα και βραχονησίδες) εφόσον μπορούν να συντηρήσουν ζωή. Και εδώ είναι η μεγάλη διαφορά με την Τουρκία, που υποστηρίζει πως τα ελληνικά νησιά του μισού περίπου Αιγαίου ακουμπούν στην δική της υφαλοκρηπίδα επομένως δεν έχουν δικαίωμα δικής τους υφαλοκρηπίδας. Επίσης η Τουρκία ισχυρίζεται πως η διαφορά με την Ελλάδα πρέπει να επιλυθεί με βάση την αρχή της ευθυδικίας (equitable principles), κάτι που δεν ευνοεί τη χώρα μας, ενώ είναι βέβαιο πως η προσφυγή στο Διεθνές Δικαστήριο θα αποβεί σε βάρος των δικών μας θέσεων. Τίποτε δεν είναι αμφισβητούμενο από την δική μας πλευρά ενώ πλήθος δικαιωμάτων μας αμφισβητεί και διεκδικεί η Τουρκία.
Στην μεγάλη κρίση του Αυγούστου του 1976 η Ελλάδα προσέφυγε στοΔικαστήριο της Χάγης ζητώντας παρέμβαση, που τελικά δεν εκδικάσθηκε αφού η Τουρκία δεν είχε αναγνωρίσει αρμοδιότητα στο δικαστήριο αυτό, όπου απαιτείται συνυποσχετικό για προσφυγή και των διό κρατών. Η προσφυγή επομένως ήταν ατυχής για την Ελλάδα. Η προσφυγή όμως σε τέτοιο δικαστήριο έχει αποδειχτεί στην πράξη πως δεν έχει πάντα ως αποτέλεσμα απόφαση στηριγμένη στο Διεθνές Δίκαιο αλλά και στην «πολιτική», δηλαδή σε συμφέροντα παραγόντων ισχυρών (εν προκειμένω οι ΗΠΑ είναι οπωσδήποτε μεταξύ αυτών) που ενδιαφέρονται για το αποτέλεσμα. Η Τουρκία δεν δέχεται αυτό που υποστηρίζει η Ελλάδα για υφαλοκρηπίδα των νησιών μας, όπως δεν δέχεται πως όλα τα νησιά που εμείς θεωρούμε ελληνικά μας ανήκουν με βάση συνθήκες.
Έτσι προέκυψαν οι « γκρίζες ζώνες». Αυτές περιλαμβάνουν νησιά, νησίδες και βραχονησίδες (ίσως περί τα εκατόν πενήντα σε αριθμό) και τη χωρική τους θάλασσα, επομένως και την υφαλοκρηπίδα τους, που ανήκαν (κατά την Τουρκία) στην Οθωμανική Αυτοκρατορία της οποίας διάδοχο θεωρεί τον εαυτό της η Τουρκία, άρα (λέει πως) είναι δικά της. Να θυμηθούμε την κρίση στα Ίμια, και πρόσφατα τις αμφισβητήσεις για την περιοχή του Καστελόριζου.
Επίσης η καθυστέρηση με άγνωστη εξέλιξη των διαπραγματεύσεων με την Αίγυπτογια καθορισμό/συμφωνία μεταξύ μας για την Υφαλοκρηπίδα των δύο χωρών. Ακόμα και η ακύρωση της υπογραφείσης συμφωνίας μεταξύ Ελλάδας και Αλβανίας για την αντίστοιχη υφαλοκρηπίδα στην Αδριατική. Οι δύο αυτές περιπτώσεις (Αιγύπτου και Αλβανίας) και η αμφισβήτηση της δυνατότητας/ κυρίαρχης θέλησης της Ελλάδας να συνάψει τις αντίστοιχες συμφωνίες, ερμηνεύεται ως αποτέλεσμα επεμβάσεων της Τουρκίας αλλά και της διστακτικότητας, της έλλειψης σθένους των κυβερνήσεων ΠΑΣΟΚ και Νέας Δημοκρατίας για αντιμετώπιση της επιθετικής πολιτικής της Τουρκίας και της υποστήριξης της από κοινούς «συμμάχους» ήτοι τις ΗΠΑ, πιθανότατα όμως και από άλλους.
Από τα παραπάνω είναι καθαρό πως ισχύουν τα ακόλουθα
• Για να υπογραφτεί μια συμφωνία για την υφαλοκρηπίδα μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας, πρέπει να μετρηθεί και οροθετηθεί, επομένως πρέπει να ορισθεί η χωρική θάλασσα των δύο χωρών, άρα πρέπει να γίνουν αποδεκτές οι γραμμές βάσης. Επομένως εάν η Ελλάδα αποδεχτεί τα έξι μίλια ως χωρική θάλασσα, χάνει στο εξής το δικαίωμα επέκτασής τους μέχρι τα δώδεκα. Σημειώνεται πως εάν η χώρα μας είχε επεκτείνει, ή τώρα καθορίσει ως χωρική θάλασσα τα δώδεκα μίλια, τότε παύει να υπάρχει ζήτημα υφαλοκρηπίδας, αφού στην ουσία το μεγαλύτερο μέρος του Αιγαίου καλύπτεται από δικά μας νησιά. Το ερώτημα είναι ποια κυβέρνηση, με τι σθένος και τι υποστήριξη από το λαό μπορεί να κάνει κάτι τέτοιο; Τι ρόλο θα παίξουν τότε οι ΗΠΑ και το ΝΑΤΟ; Πόσο επηρεάζονται οι κυβερνήσεις μας από αυτούς τους φορείς; Οι απαντήσεις είναι γνωστές από την μέχρι τώρα πρακτική. Οι μεταπολεμικές ελληνικές κυβερνήσεις δεμένες στο άρμα τους είναι υπεύθυνες για σημαντικές απώλειες ελληνικού κυπριακού χώρου και κυριαρχικών μας δικαιωμάτων.
• Για να οροθετηθεί η υφαλοκρηπίδα πρέπει να καθοριστεί και γίνει δεκτό σε ποια νησιά και νησίδες θα υπολογιστεί, επομένως να ξεκαθαρίσει το θέμα της αμφισβήτησης από την Τουρκία των Γκρίζων ζωνών.
• Ο καθορισμός της υφαλοκρηπίδας, σχεδόν αυτόματα λύνει και το θέμα της ΑΟΖ. Αλλά και του εναέριου εθνικού χώρου ως υπερκείμενου της χωρικής θάλασσας και της ξηράς. Δεν λύνει βέβαια τα ζητήματα της απαράδεκτης και ασύλληπτης σε έκταση εκχώρησης στο ΝΑΤΟ κυριαρχικών μας δικαιωμάτων στο Αιγαίο, στην ξηρά και τον αέρα. Μην λησμονούμε το περίφημο MOU (Memorandum of Understanding) που πέρασε και στη Βουλή και ήδη ισχύει. Το πλέον κατάπτυστο κείμενο/συμφωνία που οΜιλόσεβιτς δεν είχε αποδεχτεί και ξεκίνησε ο βομβαρδισμός της Σερβίας.
Όταν προχωρεί μια χώρα σε τέτοιου είδους διευθετήσεις και συμφωνίες, δεν μπορεί συγχρόνως να έχει την αίσθηση ο λαός της, πως περιορίζονται η «εθνική του κυριαρχία». Διότι αυτομάτως αδυνατίζει και η εθνική του άμυνα, είναι έτοιμος να εκχωρήσει και κυριαρχικά δικαιώματα και δυστυχώς αυτό θα κάνει η παρούσα κυβέρνηση. Εφόσον λοιπόν είναι μειωμένη η εθνική μας Κυριαρχία (όπως δήλωσε κατ’ επανάληψη ο περήφανος Πρωθυπουργός μας και άλλα στελέχη της Κυβέρνησής του), πώς πηγαίνει για συζητήσεις/συμφωνίες με μια χώρα όπως η Τουρκία;
Διαφαίνεται πως οι της κυβέρνησης, της αξιωματικής αντιπολίτευσης και κυρίως όσοι κρύβονται πίσω τους, δε δίνουν καμία απολύτως αξία, σε αυτά που εμείς ο λαός θεωρούμε μη επιδεχόμενα αμφισβήτησης. Δηλαδή στην κυριαρχία μας στο έδαφος, τη θάλασσα και τον αέρα που ανήκει στους Έλληνες και όχι σε ξένα ή ντόπια συμφέροντα λίγων. Δεν πρέπει να εφησυχάζουμε, αλλά να ανησυχούμε πολύ, πρέπει να επαγρυπνούμε και να είμαστε έτοιμοι να συντρίψουμε κάθε διάθεση εν κρυπτώ συμβιβασμών και άλλων υποχωρήσεων, που πλέον θα επηρεάσουν το μέλλον του λαού και του τόπου μας. Τίποτε απολύτως δεν έχει η χώρα μας να ωφεληθεί από συμφωνίες, που προωθούνται με βάση τα συμφέροντα των επικυρίαρχων. Με συμμάχους τους την εδώ κοσμοπολίτικης ελιτίστικης νοοτροπίας άρχουσα τάξη και τις κυβερνήσεις που την υπηρετούν. http://www.onalert.gr/
Το αλίευσα ΕΔΩ Για να γίνει αντιληπτό τι σημαίνει ΄΄διευθέτηση της Υφαλοκρηπίδας΄΄ πρέπει να εξηγηθεί, έστω κατά προσέγγιση, με ποια ακόμα θέματα σχετίζεται. Ήτοι τι ακριβώς προσδιορίζουν οι αντίστοιχες έννοιες της Χωρικής Θάλασσας και της Αποκλειστικής Οικονομικής Ζώνης (ΑΟΖ) που μας ενδιαφέρουν και σχετίζονται με κυριαρχικά δικαιώματα της χώρας μας. Προχωρούμε σ’ αυτήν την προσέγγιση, καίτοι πίσω από κάθε έννοια κρύβονται λεπτομέρειες και πλήθος στοιχείων που είναι αδύνατον να παρουσιαστούν σε ένα τέτοιο κείμενο και μόνον ειδικοί στο Διεθνές Δίκαιο μπορούν να κατέχουν.
Χωρική Θάλασσα, είναι «τα ύδατα που βρίσκονται προς την πλευρά της θάλασσας μετά τις γραμμές βάσης και πέραν των εσωτερικών υδάτων σε αποστάσεις όχι μεγαλύτερες των δώδεκα μιλίων». Γραμμές βάσης είναι ευθείες ή φυσική ακτογραμμή και εσωτερικά ύδατα είναι οι λίμνες, λιμνοθάλασσες, ποτάμια και εκβολές τους, κλειστοί κόλποι, ιστορικοί κόλποι, λιμάνια κλπ που θεωρούνται ως εθνικό έδαφος ή εθνική θάλασσα του αντίστοιχου κράτους. Η Ελλάδα δεν έχει ορίσει γραμμές βάσεις, ενώ μέχρι στιγμής έχει νομοθετήσει ως χωρική της θάλασσα τα έξη ναυτικά μίλια, καίτοι δικαιούται να φτάσει μέχρι τα δώδεκα, όπως και όλες οι χώρες του κόσμου. Η Τουρκία στο μεν Αιγαίο έχει έξη ναυτικά μίλια χωρική θάλασσα ενώ στη Μεσόγειο και στη Μαύρη θάλασσα δώδεκα. Επίσης έχει ορίσει γραμμές βάσεις τις οποίες δεν έχει αποδεχτεί η Ελλάδα. Η κυριαρχία του παράκτιου κράτους ασκείται πλήρως στην χωρική θάλασσα και εκτείνεται και στην υπερκείμενη στήλη αέρος. Η Ελλάδα έχει ορίσει για τον αέρα αντί των έξη μιλίων, ακόμα τέσσερα για τον αέρα, ήτοι σύνολο δέκα. Αυτά τα τέσσερα επιπλέον είναι που δεν σέβεται η Τουρκία, οι ΗΠΑ και οι λοιπές χώρες του ΝΑΤΟ, ήτοι κανένας σχεδόν, και εκεί είναι που έχουμε τις γνωστές παραβάσεις, ενώ πολύ συχνά προβαίνουν και σε παραβιάσεις και των λοιπών χώρων. Η Τουρκία έχει δηλώσει πως θα θεωρήσει ως αιτία πολέμου (Casus Belli) την επέκταση των έξη μιλίων χωρικής θάλασσας από την Ελλάδα.
Αποκλειστική Οικονομική Ζώνη (ΑΟΖ), είναι «η περιοχή πέραν της χωρικής θάλασσας (προσοχή στο σημείο αυτό) όπου το παράκτιο κράτος ασκεί το δικαίωμα της αποκλειστικής εκμετάλλευσης των θαλασσίων πηγών». Επομένως για τον ορισμό της πρέπει να έχει προηγουμένως καθοριστεί η χωρική ζώνη. Η ΑΟΖ μπορεί να επεκτείνεται μέχρι και διακόσια (200) μίλια από τις ακτές (επομένως ΑΟΖ και χωρική θάλασσα δε θα ξεπερνούν τα διακόσια μίλια). Επειδή στη Μεσόγειο και ειδικά στο Αιγαίο δεν μπορεί τα παράκτια κράτη να έχουν το καθένα από διακόσια μίλια ΑΟΖ, γι’ αυτό και απαιτούνται συμφωνίες μεταξύ γειτονικών κρατών για τον καθορισμό των ορίων. Τα τελευταία χρόνια έχουν αρχίσει να συζητούνται και υπογράφονται τέτοιες συμφωνίες για την ΑΟΖ, καίτοι μέχρι πρότινος διεθνώς προτιμούσαν τις συζητήσεις/ διευθετήσεις της υφαλοκρηπίδας.
Σημειώνεται πως η ΑΟΖ είναι θάλασσα όπου, ενώ τα παράκτια κράτη ασκούν κυριαρχικά δικαιώματα, τα άλλα έχουν δικαιώματα και τις ελευθερίες των ανοιχτών θαλασσών. Την ΑΟΖ το παράκτιο κράτος πρέπει να την καθορίζει με εσωτερική νομοθεσία, ώστε να ασκεί τα δικαιώματα, ενώ το ίδιο δεν είναι απαραίτητο για την υφαλοκρηπίδα, που ανήκει στο παράκτιο κράτος. Αυτά βέβαια με την προϋπόθεση πως δεν υπάρχουν προβλήματα με τις γειτονικές χώρες, όπως σε όλες τις μεσογειακές (αφού δεν απέχουν η μία από την άλλη τετρακόσια και περισσότερα μίλια) και ιδιαίτερα με εμάς και την Τουρκία όπου απαιτούνται συμφωνίες.
Τα κυριαρχικά δικαιώματα που μπορεί να ασκεί το παράκτιο κράτος στην ΑΟΖ είναι η εξερεύνηση, εκμετάλλευση, διατήρηση και διαχείριση φυσικών πόρων ζώντων ή μη, των υδάτων, του βυθού και του υπεδάφους, επίσης η παραγωγή ενέργειας από τα ύδατα, τα ρεύματα και τους ανέμους, η τοποθέτηση και χρήση τεχνητών νησιών, εγκαταστάσεων και κατασκευών, η θαλάσσια επιστημονική έρευνα και η προστασία του θαλάσσιου περιβάλλοντος στην περιοχή της ζώνης για όλες τις δραστηριότητες σ’ αυτήν.
Τα άλλα κράτη στην ΑΟΖ μπορούν να απολαμβάνουν την ελευθερία της ναυσιπλοΐας, της υπέρπτησης και της πόντισης υποβρυχίων αγωγών και καλωδίων.
Υφαλοκρηπίδα είναι ο βυθός και το υπέδαφος όλων των θαλασσίων περιοχών που εκτείνονται πέραν της χωρικής θάλασσας (προσοχή στο σημείο αυτό) μέχρι διακόσια ναυτικά μίλια από τις γραμμές βάσης απόπου μετράται η χωρική θάλασσα (επομένως υφαλοκρηπίδα και χωρική θάλασσα μαζί δεν μπορούν να ξεπερνούν τα διακόσια μίλια από τις ακτογραμμές). Τα νησιά έχουν υφαλοκρηπίδα (κατοικημένα και βραχονησίδες) εφόσον μπορούν να συντηρήσουν ζωή. Και εδώ είναι η μεγάλη διαφορά με την Τουρκία, που υποστηρίζει πως τα ελληνικά νησιά του μισού περίπου Αιγαίου ακουμπούν στην δική της υφαλοκρηπίδα επομένως δεν έχουν δικαίωμα δικής τους υφαλοκρηπίδας. Επίσης η Τουρκία ισχυρίζεται πως η διαφορά με την Ελλάδα πρέπει να επιλυθεί με βάση την αρχή της ευθυδικίας (equitable principles), κάτι που δεν ευνοεί τη χώρα μας, ενώ είναι βέβαιο πως η προσφυγή στο Διεθνές Δικαστήριο θα αποβεί σε βάρος των δικών μας θέσεων. Τίποτε δεν είναι αμφισβητούμενο από την δική μας πλευρά ενώ πλήθος δικαιωμάτων μας αμφισβητεί και διεκδικεί η Τουρκία.
Στην μεγάλη κρίση του Αυγούστου του 1976 η Ελλάδα προσέφυγε στοΔικαστήριο της Χάγης ζητώντας παρέμβαση, που τελικά δεν εκδικάσθηκε αφού η Τουρκία δεν είχε αναγνωρίσει αρμοδιότητα στο δικαστήριο αυτό, όπου απαιτείται συνυποσχετικό για προσφυγή και των διό κρατών. Η προσφυγή επομένως ήταν ατυχής για την Ελλάδα. Η προσφυγή όμως σε τέτοιο δικαστήριο έχει αποδειχτεί στην πράξη πως δεν έχει πάντα ως αποτέλεσμα απόφαση στηριγμένη στο Διεθνές Δίκαιο αλλά και στην «πολιτική», δηλαδή σε συμφέροντα παραγόντων ισχυρών (εν προκειμένω οι ΗΠΑ είναι οπωσδήποτε μεταξύ αυτών) που ενδιαφέρονται για το αποτέλεσμα. Η Τουρκία δεν δέχεται αυτό που υποστηρίζει η Ελλάδα για υφαλοκρηπίδα των νησιών μας, όπως δεν δέχεται πως όλα τα νησιά που εμείς θεωρούμε ελληνικά μας ανήκουν με βάση συνθήκες.
Έτσι προέκυψαν οι « γκρίζες ζώνες». Αυτές περιλαμβάνουν νησιά, νησίδες και βραχονησίδες (ίσως περί τα εκατόν πενήντα σε αριθμό) και τη χωρική τους θάλασσα, επομένως και την υφαλοκρηπίδα τους, που ανήκαν (κατά την Τουρκία) στην Οθωμανική Αυτοκρατορία της οποίας διάδοχο θεωρεί τον εαυτό της η Τουρκία, άρα (λέει πως) είναι δικά της. Να θυμηθούμε την κρίση στα Ίμια, και πρόσφατα τις αμφισβητήσεις για την περιοχή του Καστελόριζου.
Επίσης η καθυστέρηση με άγνωστη εξέλιξη των διαπραγματεύσεων με την Αίγυπτογια καθορισμό/συμφωνία μεταξύ μας για την Υφαλοκρηπίδα των δύο χωρών. Ακόμα και η ακύρωση της υπογραφείσης συμφωνίας μεταξύ Ελλάδας και Αλβανίας για την αντίστοιχη υφαλοκρηπίδα στην Αδριατική. Οι δύο αυτές περιπτώσεις (Αιγύπτου και Αλβανίας) και η αμφισβήτηση της δυνατότητας/ κυρίαρχης θέλησης της Ελλάδας να συνάψει τις αντίστοιχες συμφωνίες, ερμηνεύεται ως αποτέλεσμα επεμβάσεων της Τουρκίας αλλά και της διστακτικότητας, της έλλειψης σθένους των κυβερνήσεων ΠΑΣΟΚ και Νέας Δημοκρατίας για αντιμετώπιση της επιθετικής πολιτικής της Τουρκίας και της υποστήριξης της από κοινούς «συμμάχους» ήτοι τις ΗΠΑ, πιθανότατα όμως και από άλλους.
Από τα παραπάνω είναι καθαρό πως ισχύουν τα ακόλουθα
• Για να υπογραφτεί μια συμφωνία για την υφαλοκρηπίδα μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας, πρέπει να μετρηθεί και οροθετηθεί, επομένως πρέπει να ορισθεί η χωρική θάλασσα των δύο χωρών, άρα πρέπει να γίνουν αποδεκτές οι γραμμές βάσης. Επομένως εάν η Ελλάδα αποδεχτεί τα έξι μίλια ως χωρική θάλασσα, χάνει στο εξής το δικαίωμα επέκτασής τους μέχρι τα δώδεκα. Σημειώνεται πως εάν η χώρα μας είχε επεκτείνει, ή τώρα καθορίσει ως χωρική θάλασσα τα δώδεκα μίλια, τότε παύει να υπάρχει ζήτημα υφαλοκρηπίδας, αφού στην ουσία το μεγαλύτερο μέρος του Αιγαίου καλύπτεται από δικά μας νησιά. Το ερώτημα είναι ποια κυβέρνηση, με τι σθένος και τι υποστήριξη από το λαό μπορεί να κάνει κάτι τέτοιο; Τι ρόλο θα παίξουν τότε οι ΗΠΑ και το ΝΑΤΟ; Πόσο επηρεάζονται οι κυβερνήσεις μας από αυτούς τους φορείς; Οι απαντήσεις είναι γνωστές από την μέχρι τώρα πρακτική. Οι μεταπολεμικές ελληνικές κυβερνήσεις δεμένες στο άρμα τους είναι υπεύθυνες για σημαντικές απώλειες ελληνικού κυπριακού χώρου και κυριαρχικών μας δικαιωμάτων.
• Για να οροθετηθεί η υφαλοκρηπίδα πρέπει να καθοριστεί και γίνει δεκτό σε ποια νησιά και νησίδες θα υπολογιστεί, επομένως να ξεκαθαρίσει το θέμα της αμφισβήτησης από την Τουρκία των Γκρίζων ζωνών.
• Ο καθορισμός της υφαλοκρηπίδας, σχεδόν αυτόματα λύνει και το θέμα της ΑΟΖ. Αλλά και του εναέριου εθνικού χώρου ως υπερκείμενου της χωρικής θάλασσας και της ξηράς. Δεν λύνει βέβαια τα ζητήματα της απαράδεκτης και ασύλληπτης σε έκταση εκχώρησης στο ΝΑΤΟ κυριαρχικών μας δικαιωμάτων στο Αιγαίο, στην ξηρά και τον αέρα. Μην λησμονούμε το περίφημο MOU (Memorandum of Understanding) που πέρασε και στη Βουλή και ήδη ισχύει. Το πλέον κατάπτυστο κείμενο/συμφωνία που οΜιλόσεβιτς δεν είχε αποδεχτεί και ξεκίνησε ο βομβαρδισμός της Σερβίας.
Όταν προχωρεί μια χώρα σε τέτοιου είδους διευθετήσεις και συμφωνίες, δεν μπορεί συγχρόνως να έχει την αίσθηση ο λαός της, πως περιορίζονται η «εθνική του κυριαρχία». Διότι αυτομάτως αδυνατίζει και η εθνική του άμυνα, είναι έτοιμος να εκχωρήσει και κυριαρχικά δικαιώματα και δυστυχώς αυτό θα κάνει η παρούσα κυβέρνηση. Εφόσον λοιπόν είναι μειωμένη η εθνική μας Κυριαρχία (όπως δήλωσε κατ’ επανάληψη ο περήφανος Πρωθυπουργός μας και άλλα στελέχη της Κυβέρνησής του), πώς πηγαίνει για συζητήσεις/συμφωνίες με μια χώρα όπως η Τουρκία;
Διαφαίνεται πως οι της κυβέρνησης, της αξιωματικής αντιπολίτευσης και κυρίως όσοι κρύβονται πίσω τους, δε δίνουν καμία απολύτως αξία, σε αυτά που εμείς ο λαός θεωρούμε μη επιδεχόμενα αμφισβήτησης. Δηλαδή στην κυριαρχία μας στο έδαφος, τη θάλασσα και τον αέρα που ανήκει στους Έλληνες και όχι σε ξένα ή ντόπια συμφέροντα λίγων. Δεν πρέπει να εφησυχάζουμε, αλλά να ανησυχούμε πολύ, πρέπει να επαγρυπνούμε και να είμαστε έτοιμοι να συντρίψουμε κάθε διάθεση εν κρυπτώ συμβιβασμών και άλλων υποχωρήσεων, που πλέον θα επηρεάσουν το μέλλον του λαού και του τόπου μας. Τίποτε απολύτως δεν έχει η χώρα μας να ωφεληθεί από συμφωνίες, που προωθούνται με βάση τα συμφέροντα των επικυρίαρχων. Με συμμάχους τους την εδώ κοσμοπολίτικης ελιτίστικης νοοτροπίας άρχουσα τάξη και τις κυβερνήσεις που την υπηρετούν. http://www.onalert.gr/
http://namarizathema.blogspot.com/2011/01/blog-post_1086.html
2. Η ΕΛΛΑΔΑ ΕΙΝΑΙ ΝΟΜΙΚΩΣ ΠΑΝΙΣΧΥΡΗ, ΓΙΑ ΑΥΤΟ ΟΙ ΑΕΡΟΜΑΧΙΕΣ ΣΤΟ ΑΙΓΑΙΟ ΘΑ ΣΥΝΕΧΙΖΟΝΤΑΙ .
Του Χρήστου Ηλιόπουλου - Δικηγόρου παρ’ Αρείω Πάγω – www.Apodimos.com
Ενώ οι προσπάθειες της Ελλάδος στηρίζουν την ένταξη της Τουρκίας στην Ευρώπη έστω με τον βηματισμό του πελαργού , η στρατιωτικής ηγεσία περί άλλων τριβάζει και όπως φαίνονται τα πράγματα , λόγο και των πετρελαίων της Κύπρου θα έχουν το ίδιο βιολί των παρενοχλήσεων στο αέρα, οι οποίες μετατρέπονται σε αερομαχίες. Γνωρίζοντας τα πιο πάνω ζητήσαμε από τον δικηγόρο κ. Χρήστο Ηλιόπουλο που είναι Δικηγόρος παρ’ Αρείω Πάγω, και κατέχει Master of Laws. Έχει LL.M. στο Διεθνές και Ευρωπαϊκό Δίκαιο να μας φωτίσει με τις γνώσεις του με απλά και κατανοητά λόγια γύρω από τα θέματα του Εθνικού Εναέριου Χώρου, τα Χωρικά μας Ύδατα (Αιγιαλίτιδα Ζώνη) και το F.I.R. Αθηνών μια και θέλουμε να δημιουργήσουμε μια ενότητα ενημέρωσης των Ελλήνων και των Αποδήμων αδελφών μας, σε αρχειακά άρθρα του
¨ ΟΚΤ 2006 ΟΙ ΑΕΡΟΜΑΧΙΕΣ ΣΤΟΝ ΑΕΡΑ ΤΟΥ ΑΙΓΑΙΟΥ ΚΑΙ Η ΥΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΤΗΣ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑΣ ΑΠΟ ΤΟ ΕΠΙΘΥΜHΤΟ.
Τα οποία αξίζει να τα μελετήσετε ξανά.
Όπως αξίζει να μελετήσετε το άρθρο που μας παραχώρησε για δημοσίευση ο αγαπητός φίλος των αποδήμων δικηγόρος κ. Χρήστος Ηλιόπουλος με τίτλο :
Αερομαχίες στο Αιγαίο: Η Ελλάδα νομικώς πανίσχυρη, αλλά... Αερομαχίες στο Αιγαίο συνεχίζονται
Οι Έλληνες πιλότοι της πολιτικής αεροπορίας, αυτοί που πετούν στις Ολυμπιακές Αερογραμμές, είναι από τους καλύτερους στον κόσμο. Γιατί; Διότι οι περισσότεροι έχουν αρχίσει την σταδιοδρομία τους στην Σχολή Ικάρων και έχουν συνεχίσει με χιλιάδες ώρες πτήσεως πάνω από το Αιγαίο, συχνά σε δυνατές αερομαχίες που κόβουν την ανάσα με υπερσύγχρονα και πανάκριβα αεροσκάφη, πληρώνοντας ακόμα και με την ζωή τους για την προστασία των συνόρων της Ελλάδος. Μιλάμε για τρομερή πτητική εμπειρία υπό συνθήκες φοβερής ψυχολογικής πιέσεως και ανάγκης λήψεως αποφάσεων ζωής ή θανάτου εντός δυτερολέπτων.
Τι προστατεύουν οι Έλληνες αεροπόροι, μαζί με το Ναυτικό και τον Στρατό Ξηράς; Εκτός από τα σύνορά μας στην ξηρά, προστατεύουν μέρα νύχτα κυρίως τον Εθνικό Εναέριο Χώρο, τα Χωρικά μας Ϋδατα (Αιγιαλίτιδα Ζώνη) και το F.I.R. Αθηνών (Flight Information Region).
Εθνικός Εναέριος Χώρος είναι με απλά λόγια η προέκταση του εδάφους μιας χώρας στον αέρα. Χωρικά Ύδατα ή Αιγιαλίτιδα Ζώνη είναι το τμήμα εκείνο της θαλάσσης που βρέχει το έδαφος μιας χώρας σε ακτίνα ορισμένων μιλίων μέσα στην θάλασσα.
Η παράκτια χώρα, όπως η Ελλάδα, ασκεί πλήρη κυριαρχία στον εθνικό εναέριο χώρο και στα χωρικά της ύδατα, όπως ακριβώς και στην ξηρά. Δηλαδή η θάλασσα που βρίσκεται εντός των χωρικών υδάτων και ο εθνικός εναέριος χώρος θεωρούνται έδαφος της παράκτιας χώρας.
Το F.I.R. Αθηνών είναι απλώς ο εναέριος χώρος που εκτείνεται πάνω από ολόκληρο το Αιγαίο, πέρα και από τον ελληνική αιγιαλίτιδα ζώνη και πάνω από τα διεθνή ύδατα ακόμα, που η διεθνής πολιτική αεροπορία (ICAO), έχει δώσει το δικαίωμα στην Ελλάδα να ελέγχει, για την ομαλή διενέργεια των πτήσεων των πολιτικών αεροσκαφών. Όποιο ξένο αεροσκάφος εισέρχεται στο F.I.R. Αθηνών πρέπει να δίνει στην Ελλάδα σχέδιο πτήσεως, κάτι που τα τουρκικά πολεμικά αεροσκάφη ποτέ δεν κάνουν.
Από το 1931 η Ελλάδα έχει εθνικό εναέριο χώρο 10 μιλίων. Το καθεστώς αυτό είχε αποδεχθεί η Τουρκία μέχρι το 1975, δηλαδή για 44 έτη. Από το 1975 μέχρι σήμερα η Τουρκία αμφισβητεί τον πέραν των 6 μιλίων εναέριο χώρο της Ελλάδος, δηλαδή θεωρεί ότι τα 4 μίλια από τα 6 ως τα 10, είναι διεθνής εναέριος χώρος, στον οποίο στέλνει μάλιστα πολλές φορές ημερησίως μαχητικά της αεροσκάφη, ακριβώς για να διαδηλώσει ότι η Τουρκία αντιμετωπίζει τον χώρο αυτό ως διεθνή και γράφει στα παλαιότερα των υποδημάτων της τους ελληνικούς νόμους.
Στο τμήμα αυτό, μεταξύ των 6 και 10 μιλίων γίνονται και οι πιο σκληρές αερομαχίες, με τα ελληνικά μαχητικά να απογειώνονται συχνά εντός μόλις 2 λεπτών από την είσοδο των τουρκικών για να τα εκδιώξουν από τον εθνικό εναέριο χώρο της Ελλάδος. Το τελευταίο «θερμό» επεισόδιο πλησίον της Καρπάθου συνέβη ακριβώς μεταξύ των 6 και 10 μιλίων.
Η Ελλάς έχει από το 1936 χωρικά ύδατα που εκτείνονται σε απόσταση 6 ναυτικών μιλίων από την στεριά. Δηλαδή σε απόσταση 6 μιλίων από κάθε σημείο της ακτογραμμής θεωρείται ότι η θάλασσα είναι ελληνική, η Ελλάς εκδίδει νόμους τους οποίους εφαρμόζει στην θαλάσσια αυτή ζώνη, δύναται να απαγορεύσει την είσοδο ξένων πλοίων εντός αυτής ή να εξαρτήσει την είσοδό τους από προηγούμενη άδεια από τις ελληνικές αρχές, ασκεί νηοψίες, δηλαδή ελέγχους σε όποιο πλοίο περνά κλπ.
Χωρικά ύδατα έχει όχι μόνο η ηπειρωτική χώρα, αλλά και κάθε νησί. Έτσι, χωρικά ύδατα έξι μιλίων έχει όχι μονό ο Βόλος προς το Αιγαίο, αλλά και η Σκιάθος, σε ακτίνα έξι μιλίων γύρω από το νησί. Χωρικά ύδατα έχει κάθε νησί που έχει οικονομική ζωή. Ακόμα λοιπόν και δύο κατοίκους εάν έχει ένα νησί, έχει μία ζώνη έξι μίλιων γύρω του που θεωρείται ελληνικό έδαφος. Αντιθέτως, μία βραχονησίδα χωρίς κατοίκους, δεν έχει αιγιαλίτιδα ζώνη.
Οι Έλληνες πολιτικοί τα τελευταία χρόνια έχουν ενώπιόν τους ένα πολύ μεγάλο δίλημμα. Το διεθνές δίκαιο παρέχει το δικαίωμα στην Ελλάδα να αυξήσει τα χωρικά της ύδατα από 6 στα 12 μίλια. Αν η Ελλάς αυξήσει την αιγιαλίτιδά της ζώνη στα 12 μίλια, γίνεται αντιληπτό ότι πολύ μεγαλύτερα τμήματα του Αιγαίου θα θεωρούνται ελληνικό πλέον έδαφος, ενώ μέχρι σήμερα, που είμαστε ακόμη στα 6 μίλια, υπάρχουν μεγαλύτεροι διάδρομοι ανάμεσα στα νησιά, που είναι διεθνή ύδατα, στα οποία τουρκικά και άλλα πλοία μπορούν να διέρχονται ελευθέρως και χωρίς την άδεια των ελληνικών αρχών.
Οι περισσότερες παράκτιες χώρες σε όλο τον κόσμο έχουν αιγιαλίτιδα ζώνη 12 μιλίων. Το καθεστώς των 12 μιλίων έχει επικυρωθεί και από την Συνθήκη για το Δίκαιο της Θαλάσσης του 1982, αποτελεί διεθνή νόμο και η Τουρκία οφείλει να τον αναγνωρίζει.
Το πρόβλημα είναι ότι η Τουρκία αρνείται την εφαρμογή του διεθνούς δικαίου, προβάλλοντας μία νεφελώδη αιτιολογία, περί δήθεν ζωτικών συμφερόντων της στο Αιγαίο, που θα ζημιωθούν, εάν η Ελλάδα επεκτείνει τα χωρικά της ύδατα στα 12 μίλια. Δυστυχώς η Ελλάδα, διά του τότε πρωθυπουργού της, υπέγραψε μαζί με τον τούρκο πρόεδρο Ντεμιρέλ συμφωνία στη Μαδρίτη το 1996, μόλις έξι μήνες μετά την ήττα των Ιμίων**, από το οποίο σαφώς προκύπτει ότι η Τουρκία έχει ζωτικά συμφέροντα στο Αιγαίο!***
Το διεθνές δίκαιο διαμορφώνεται, ωστόσο, όχι μόνο από τα γραπτά κείμενα (όπως είναι η πολύ ευνοϊκή για την Ελλάδα Συνθήκη του Δικαίου της Θαλάσσης του 1982), αλλά και από την διεθνή πρακτική των εμπλεκομένων χωρών, ακόμα και από τις δηλώσεις των εκπροσώπων της κάθε χώρας στα διεθνή fora.
Η Τουρκία λοιπόν, ενώ έχει το διεθνές δίκαιο εναντίον της, εκμετελλευόμενη στο έπακρο όσα μπορεί να κερδίσει διά των δηλώσεων των πολιτικών της και των πράξων του στρατού της, κερδίζει πόντους έναντι μίας οκνηρής, άβουλης και ηττοπαθούς Ελλάδος.
Η Τουρκική Εθνοσυνέλευση εξέδωσε ψήφισμα στις 8 Ιουνίου 1995, με το οποίο εκχωρεί στην Τουρκική Κυβέρνηση όλες τις αρμοδιότητες, συμπεριλαμβανομένων και στρατιωτικών, για την διατήρηση και υπεράσπιση των «ζωτικών συμφερόντων» της Τουρκίας. Η Τουρκική αυτή απειλή χρήσης βίας παραβιάζει το άρθρο 2 παρ. 4 του Χάρτου του ΟΗΕ, που απαγορεύει στα κράτη μέλη την απειλή ή την χρήση βίας στις διεθνείς σχέσεις.
Με λίγα λόγια η Τουρκία θεωρεί casus belli, αιτία πολέμου, την αύξηση των χωρικών μας υδάτων στα 12 μίλια, κάτι που μας επιτρέπει το διεθνές δίκαιο!
Τα τραγελαφικό είναι ότι η ίδια η Τουρκία έχει ορίσει ως δική της αιγιαλίτιδα ζώνη στον Εύξεινο Πόντο και στα νότια παράλιά της στην Μεσόγειο μία ακτίνα 12 μιλίων! Πρόκειται στην ουσία για χλευασμό και επίδειξη ισχύος έναντι του ελληνικού κράτους.
Στο διεθνές δίκαιο λοιπόν, είπαμε ότι μετράνε εκτός από τις συνθήκες, και οι δηλώσεις των πολιτικών. Οι Τούρκοι πολιτικοί και στρατιωτικοί ηγέτες δεν χάνουν ευκαιρία ανά τακτά χρονικά διαστήματα να τονίζουν σε επίσημες δηλώσεις τους ότι η Τουρκία δεν αποδέχεται την αύξηση των χωρικών υδάτων της Ελλάδος σε 12 μίλια και ότι αν κάτι τέτοιο γίνει, η Τουρκία θα απαντήσει ακόμα και με πόλεμο.
Θα ανέμενε κανείς από τους εκάστοτε Έλληνες πολιτικούς και στρατιωτικούς υπευθύνους, οι οποίοι γνωρίζουν τη νομική σημασία των δηλώσεων, να προβαίνουν και αυτοί με την σειρά τους σε συχνές διακηρύξεις ότι, τουλάχιστον, η Ελλάδα διατηρεί το δικαίωμα που της δίνει το διεθνές δίκαιο να επεκτείνει την αιγιαλίτιδα ζώνη της στα 12 μίλια, κάτι που επιφυλάσσεται να πράξει εν ευθέτω χρόνω. Βεβαίως, αν αυτό συνέχιζαν να το λένε επί χρόνια, χωρίς ποτέ όμως να το πράττουν, πάλι θυμηδία θα προκαλούσαν στους καιροφυλακτούντες Τούρκους. Τουλάχιστον όμως ας έκαναν την δήλωση, έτσι για την τιμή των όπλων, για να σώσουν τα προσχήματα.
Από τότε που η Ελλάδα έχει και επισήμως το δικαίωμα να αυξήσει τα χωρικά της ύδατα στα 12 μίλια, οι Έλληνες ηγέτες παραλείπουν με χαρακτηριστική συνέπεια οποιαδήποτε δήλωση ότι η Ελλάδα έχει το δικαίωμα των 12 μιλίων.
Εάν αυτή η κατάσταση συνεχισθεί, τότε το διεθνές δίκαιο δέχεται ότι επικρατεί το διεθνές έθιμο και η πρακτική, έναντι του γραπτού δικαίου, δηλαδή των συνθηκών. Όταν δηλαδή από την μία πλευρά η χώρα που έχει το δικαίωμα των 12 μιλίων αμελεί συστηματικώς οποιαδήποτε δήλωση περί του δικαιώματός της, αλλά και πολύ περισσότερο, παραλείπει να ασκήσει το δικαίωμά της με το να επεκτείνει τα χωρικά της ύδατα, ενώ από την άλλη πλευρά, η χώρα που αντιδρά στην επέκταση των 12 μιλίων με δηλώσεις της, αλλά και με πράξεις των οργάνων της διαδηλώνει εμπράκτως ότι δεν αποδέχεται τα 12 μίλια, δεν είναι ούτε απίθανο, ούτε νομικώς παράλογο ένα διεθνές δικαστήριο στο μέλλον να αποφανθεί ότι η Ελλάδα έχασε το δικαίωμά της στα 12 μίλια.
Ενώ δηλαδή ακόμη και σήμερα η Ελλάδα έχει ένα τρομερό νομικό οπλοστάσιο, τα οποίο θα μπορούσε να ενισχύσει με δηλώσεις και πράξεις των εκπροσώπων της, τίποτα τέτοιο δεν πράττει και παρακολουθεί άβουλη ως ανίσχυρη τις δυναμικές ενέργειες και πρωτοβουλίες των τούρκων, που από χαμένοι νομικά, στο τέλος θα βρεθούν «από πάνω», και με το νόμο.
Οι Τούρκοι θα μπορούν να παραθέσουν στο δικαστήριο σειρά συστηματικών και επί δεκαετίες δηλώσεων των εκπροσώπων τους ότι δεν δέχονται τα 12 μίλια. Θα παραθέσουν επίσης και πράξεις της χώρας τους, διά των οποίων εμπράκτως ηρνήθησαν το καθεστώς των 12 μιλίων, όπως στρατιωτικά επεισόδια στο Αιγαίο, από τα οποία προκύπει ότι και με δηλώσεις, αλλά και διά της βίας, αρνούνται τα 12 μίλια.
Η Ελλάδα σε ένα τέτοιο δικαστήριο δεν θα έχει να αντιπαραθέσει ελληνικές δηλώσεις και πολύ περισσότερο ενέργειες δυνάμει των οποίων θα φαίνεται η άσκηση του δικαιώματος των 12 μιλίων.
Άρα, με την συστηματική αποχή των Ελλήνων ηγετών από δηλώσεις περί του δικαιώματος της Ελλάδος στα 12 μίλια, χάνουμε εθνικό έδαφος. Χάνουμε όχι απλώς μία σπιθαμή εδάφους, που οι πολιτικοί διατείνονται ότι δεν θα παραδώσουν στον εχθρό, αλλά ολόκληρα τετραγωνικά χιλιόμετρα θαλασσίου υπεδάφους, με τεράστιο πλούτο σε ορυκτά, πετρέλαια κλπ.
Εάν αυτό δεν είναι εθνική απώλεια κεφαλαιώδους σημασίας, τότε τι είναι;
Σημειώσεις :
** Τα γεγονότα στα Ίμια κατέληξαν σε υποχώρηση της Ελλάδος, διότι αποδέχθηκε ότι σε ελληνικό έδαφος η Ελλάδα δεν έχει το δικαίωμα να υψώνει ελληνική σημαία, ούτε να τοποθετεί Έλληνες στρατιώτες! No flags, no troops, συμφώνησε ο Richard Holbrooke με Ελλάδα και Τουρκία για τα Ίμια, προκειμένουν να εκτονωθεί η τότε κρίση. Άρα, νομικώς η Ελλάδα δεν μπορεί να τοποθετήσει ελληνική σημαία, ούτε στρατό στο συγκεκριμένο ελληνικό έδαφος!
*** Η 4η παράγραφος της συμφωνίας της Μαδρίτης του 1996 αναφέρεται στον «σεβασμό στα νόμιμα, ζωτικά συμφέροντα και ενδιαφέροντα της κάθε χώρας στο Αιγαίο, τα οποία έχουν μεγάλη σημασία για την ασφάλεια και την εθνική κυριαρχία τους». Δηλαδή η Ελλάδα υπέγραψε διεθνές κείμενο που λέει ότι και η Τουρκία έχει ζωτικά συμφέροντα στο Αιγαίο!
http://www.apodimos.com/arthra/07/Feb/OI_AEROMAXIES_STO_AIGAIO_SYNEXIZONTAI/index.htm
http://www.apodimos.com/arthra/07/Feb/OI_AEROMAXIES_STO_AIGAIO_SYNEXIZONTAI/index.htm
3. Στο φώς οι μυστικές διαπραγματεύσεις
Απόρρητο έγγραφο με τίτλο «Απεικόνιση των ορίων της ελληνικής υφαλοκρηπίδας στην Ανατολική Μεσόγειο» αποκαλύπτει τις τουρκικές απαιτήσεις για ΑΟΖ, υφαλοκρηπίδα και Καστελόριζο - Οι Ελληνικές θέσεις και τα σοβαρά λάθη της Αθήνας.
Των Σταύρου Λυγερού, Δημήτρη Κωνσταντακόπουλου
Σε πολύ πιο προχωρημένο στάδιο απ'οτι αναγνωρίζει δημοσίως η κυβέρνηση Παπανδρέου βρίσκονται οι διαπραγματεύσεις Ελλάδας-Τουρκίας για την οριοθέτηση των θαλασσίων ζωνών στο Αιγαίο και στην Ανατολική Μεσόγειο. Αυτό τουλάχιστον προκύπτει από πρόσφατο (1η Νοεμβρίου) της Δ1 Διεύθυνσης του Υπουργείου Εξωτερικών (ΟΗΕ, Διεθνείς Οργανισμοί και Διασκέψεις) τα κυριότερα αποσπάσματα του οποίου δημοσιεύει σήμερα ο «Κόσμος του Επενδυτή».
Το έγγραφο με τίτλο «Απεικόνιση των ορίων της ελληνικής υφαλοκρηπίδας στην Ανατολική Μεσόγειο» έχει αποδέκτη τον Α΄ Γενικό Διευθυντή (αρμόδιος για τις Πολιτικές Υποθέσεις) κ. Τρύφωνα Παρασκευόπουλο και κοινοποιείται στο γραφείο του υπουργού κ. Δημήτρη Δρούτσα. Συντάχθηκε για να απαντήσει σε ερωτήματα που έχουν εγερθεί στην πορεία των ελληνοτουρκικών διερευνητικών επαφών γεγονός πού επιτρέπει την εξαγωγή συμπερασμάτων για τη βάση και το περιεχόμενο των διμερών διαπραγματεύσεων.
Η πρώτη αποκάλυψη είναι ότι η τουρκική πλευρά απαιτεί η διαπραγμάτευση για την οριοθέτηση της υφαλοκρηπίδας στην Ανατολική Μεσόγειο να είναι ξεχωριστή από τη διαπραγμάτευση για την οριοθέτηση της υφαλοκρηπίδας του Αιγαίου. Δεν πρόκειται για διαδικαστικό ζήτημα. Ουσιαστικά, η Άγκυρα επιχειρεί να αποσυνδέσει το νησιωτικό σύμπλεγμα του Καστελόριζου από τα υπόλοιπα Δωδεκάνησα και να το εμφανίσει σαν αποκομμένες νησίδες, οι οποίες επικάθονται σε τουρκική υφαλοκρηπίδα, προκειμένου να αμφισβητήσει το νομικό δικαίωμα αυτών των νησιών να εχoυv δική τους υφαλοκρηπίδα και Αποκλειστική Οικονομική Ζώνη (ΑΟΖ).
Ας σημειωθεί ότι η γεωγραφική θέση του Καστελόριζου και της Στρογγύλης επηρεάζει καθοριστικά τα όρια της υφαλοκρηπίδας/ΑΟΖ στην Ανατολική Μεσόγειο. Για την ακρίβεια (όπως φαίνεται και στον συνημμένο χάρτη), επιτρέπει στην Ελλάδα να διεκδικήσει την εκμετάλλευση μια μεγάλης θαλάσσιας έκτασης, στο υπέδαφος της οποίας υπάρχουν σοβαρότατες ενδείξεις πως βρίσκονται πλούσια κοιτάσματα πετρελαίου και φυσικού αερίου.
Η πρώτη αποκάλυψη είναι ότι η τουρκική πλευρά απαιτεί η διαπραγμάτευση για την οριοθέτηση της υφαλοκρηπίδας στην Ανατολική Μεσόγειο να είναι ξεχωριστή από τη διαπραγμάτευση για την οριοθέτηση της υφαλοκρηπίδας του Αιγαίου. Δεν πρόκειται για διαδικαστικό ζήτημα. Ουσιαστικά, η Άγκυρα επιχειρεί να αποσυνδέσει το νησιωτικό σύμπλεγμα του Καστελόριζου από τα υπόλοιπα Δωδεκάνησα και να το εμφανίσει σαν αποκομμένες νησίδες, οι οποίες επικάθονται σε τουρκική υφαλοκρηπίδα, προκειμένου να αμφισβητήσει το νομικό δικαίωμα αυτών των νησιών να εχoυv δική τους υφαλοκρηπίδα και Αποκλειστική Οικονομική Ζώνη (ΑΟΖ).
Ας σημειωθεί ότι η γεωγραφική θέση του Καστελόριζου και της Στρογγύλης επηρεάζει καθοριστικά τα όρια της υφαλοκρηπίδας/ΑΟΖ στην Ανατολική Μεσόγειο. Για την ακρίβεια (όπως φαίνεται και στον συνημμένο χάρτη), επιτρέπει στην Ελλάδα να διεκδικήσει την εκμετάλλευση μια μεγάλης θαλάσσιας έκτασης, στο υπέδαφος της οποίας υπάρχουν σοβαρότατες ενδείξεις πως βρίσκονται πλούσια κοιτάσματα πετρελαίου και φυσικού αερίου.
Η υφαλοκρηπίδα του Καστελόριζου προσθέτει έναν κρίσιμο γεωγραφικό χώρο στην ελληνική ΑΟΖ. |
Υπηρεσιακό προηγούμενο
Το εν λόγω έγγραφο εκφράζει κατηγορηματική αντίθεση στο ενδεχόμενο ξεχωριστής διαπραγμάτευσης για την υφαλοκρηπίδα του Αιγαίoυ και της Ανατολικής Μεσογείου. Πηγές που είναι σε θέση να γνωρίζουν ισχυρίζονται ότι η κατηγορηματική αυτή θέση αλλά και μια σειρά ακόμα θέσεις που εκφράζονται στο έγγραφο έχoυv ενοχλήσει τον γενικό διευθυντή Πολιτικών Υποθέσεων και τον γενικό γραμματέα του Υπουργείου Εξωτερικών κ. Ιωάννη-Αλέξιο Ζέππο. Σύμφωνα πάντα με τις ίδιες πληροφορίες, οι δύο ανωτέρω αξιωματούχοι ήθελαν ανεπίσημες απαντήσεις κι όχι μια αναλυτική έγγραφη και τεκμηριωμένη απάντηση, η οποία εκ των πραγμάτων δημιουργεί υπηρεσιακό προηγούμενο. Αυτό δεν θα είχε σημασία εάν η ελληνική πλευρά ήταν αποφασισμένη να απορρίψει κατηγορηματικά την τουρκική απαίτηση για ξεχωριστή διαπραγμάτευση, όπως και άλλες απαιτήσεις. Καλό θα ήταν επ' αυτού να υπάρξει επίσημη απάντηση από το υπουργείο Εξωτερικών.
Από το κείμενο, εμμέσως πλην σαφώς, τεκμαίρεται ότι η όλη διαπραγμάτευση διεξάγεται επί της βασικής διεκδίκησης της Τουρκίας, που είναι η άρνηση αναγνώρισης του δικαιώματος των νησιών να έχουν υφαλοκρηπίδα/ΑΟΖ. Η Άγκυρα επιδιώκει να επιβάλει ως βάση της διαπραγμάτευσης την αρχή της «ευθυδικίας», η οποία παρακάμπτει τις γενικές αρχές του Δικαίου της Θάλασσας. Το έγγραφο δίνει τεκμηριωμένη απάντηση, επικαλούμενο την υφιστάμενη νομολογία και τις διαφοροποιήσεις που έχουν σημειωθεί στον τρόπο αντιμετώπισης τέτοιων ζητημάτων από το Διεθνές Δικαστήριο.
Το εθνικό συμφέρον
Μεγάλη εντύπωση προξενεί το γεγονός ότι, ενώ η Τουρκία κινητοποιεί κάθε είδους πραγματικό, πολιτικό και νομικό όπλο, μεγιστοποιώντας τις διεκδικήσεις της, n ελληνική πλευρά συμπεριφέρεται με εγκληματική αμέλεια, αν πρόκειται μόνο για αμέλεια. Είναι απολύτως ενδεικτικό ότι δεν έχει περάσει στην ελληνική νομοθεσία τον σύγχρονο ορισμό της υφαλοκρηπίδας, που έχει προκύψει από την Συνθήκη για το Δίκαιο της Θάλασσας. Αν και έχει όχι μόνο εθνικό συμφέρον, αλλά και σχετική συμβατική υποχρέωση, διατηρεί μέχρι σήμερα τον πολύ πιο περιοριστικό ορισμό του 1958, ο οποίος περιορίζει την υφαλοκρηπίδα μέχρι το σημείο που το βάθος φθάνει τα 200 μέτρα. Ας σημειωθεί ότι ο αντιπρόεδρος της κυβέρνησης κ. Θεόδωρος Πάγκαλος επικαλέσθηκε προσφάτως τον εθνικά ασύμφορο και νομικά ξεπερασμένο αυτόν ορισμό, γεγονός που εκ των πραγμάτων αποδυναμώνει την ελληνική διαπραγματευτική θέση.
Μία δεύτερη «αμέλεια» είναι ότι η Ελλάδα δεν έχει υποβάλει χάρτες με τα υποθετικά όρια της ελληνικής υφαλοκρηπίδας/ΑΟΖ στα αρμόδια όργανα του ΟΗΕ, παρ' ότι η Υδρογραφική Υπηρεσία του Γενικού Επιτελείου Ναυτικού έχει ετοιμάσει τέτοιους χάρτες. Έχει υποβάλει μόνο τις συμφωνίες με την Ιταλία και την Αλβανία, οι οποίες αφορούν το Ιόνιο. Είναι αξιοσημείωτο ότι για τις υπόλοιπες θαλάσσιες περιοχές υπάρχουν χάρτες της Ευρωπαϊκής Ένωσης και Χάρτες τρίτων χωρών, οι οποίοι απεικονίζουν τα υποθετικά όρια της ελληνικής υφαλοκρηπίδας/ ΑΟΖ, χρησιμοποιώντας την αρχή της μέσης γραμμής.
Στο έγγραφο διατυπώνεται η γενική εκτίμηση ότι η πάγια ελληνική θέση είναι νομικά ισχυρή. Το Δίκαιο της Θάλασσας προβλέπει ρητά ότι δεν έχουν δικαίωμα υφαλοκρηπίδας/ΑΟΖ μόνο οι ακατοίκητοι «βράχοι». Σ' ορισμένες περιπτώσεις έχει υιοθετηθεί και η αρχή της αναλογικότητας, η οποία περιορίζει την υφαλοκρηπίδα απομονωμένων νησίδων, όταν η εφαρμογή του κανόνα της μέσης γραμμής προκαλεί μεγάλη δυσαναλογία στην κατανομή της υφαλοκρηπίδας μεταξύ μιας νησίδας και του παρακείμενου ηπειρωτικού κράτους.
Ήταν στοιχειώδεις η Ελλάδα να εισέλθει σ' αυτές τις διαπραγματεύσεις, διεκδικώντας όσα της εξασφαλίζει η ευνοϊκότερη ερμηνεία του Δικαίου της Θάλασσας. Αντ' αυτού, εισήλθε με μειωμένες απαιτήσεις. Γιατί έχει ουσιαστικά αποδεχθεί αιγιαλίτιδα ζώνη πολλαπλού εύρους και όχι 12 μιλίων, όπως της επιτρέπει το διεθνές δίκαιο; Γιατί διαπραγματεύεται περιορισμούς στην υφαλοκρηπίδα/ ΑΟΖ και δεν αφήνει το Διεθνές Δικαστήριο να προσαρμόσει τα όρια, εάν και όπου αυτό κρίνει αναγκαίο;
Ουσιαστικά, έτσι όπως διεξάγεται η διαπραγμάτευση, αφορά μόνο ελληνικά δικαιώματα και οδηγεί, σχεδόν αναπόφευκτα, σε απεμπόληση ενός μέρους τους. Για να έχει νόημα μια τέτοια διαπραγμάτευση, θα έπρεπε να έχει τεθεί ως προκαταρκτικός όρος η εγκατάλειψη εκ μέρους της Τουρκίας της θεωρίας των «γκρίζων ζωνών», με βάση την οποία όχι μόνο αμφισβητεί την ελληνική κυριαρχία σ' έναν απροσδιόριστο αριθμό νησίδων, αλλά και ορισμένες εξ αυτών τις χαρακτηρίζει ρητά τουρκικές (π.χ. το κατοικημένο Aγαθoνήσι). Εάν δεν ακυρωθεί η αμφισβήτηση της εδαφικής ακεραιότητας της Ελλάδας, είναι εθνικά βλαπτική και πρακτικά αδύνατη η διαπραγμάτευση για την οριοθέτηση των θαλάσσιων ζωνών.
Το εν λόγω έγγραφο εκφράζει κατηγορηματική αντίθεση στο ενδεχόμενο ξεχωριστής διαπραγμάτευσης για την υφαλοκρηπίδα του Αιγαίoυ και της Ανατολικής Μεσογείου. Πηγές που είναι σε θέση να γνωρίζουν ισχυρίζονται ότι η κατηγορηματική αυτή θέση αλλά και μια σειρά ακόμα θέσεις που εκφράζονται στο έγγραφο έχoυv ενοχλήσει τον γενικό διευθυντή Πολιτικών Υποθέσεων και τον γενικό γραμματέα του Υπουργείου Εξωτερικών κ. Ιωάννη-Αλέξιο Ζέππο. Σύμφωνα πάντα με τις ίδιες πληροφορίες, οι δύο ανωτέρω αξιωματούχοι ήθελαν ανεπίσημες απαντήσεις κι όχι μια αναλυτική έγγραφη και τεκμηριωμένη απάντηση, η οποία εκ των πραγμάτων δημιουργεί υπηρεσιακό προηγούμενο. Αυτό δεν θα είχε σημασία εάν η ελληνική πλευρά ήταν αποφασισμένη να απορρίψει κατηγορηματικά την τουρκική απαίτηση για ξεχωριστή διαπραγμάτευση, όπως και άλλες απαιτήσεις. Καλό θα ήταν επ' αυτού να υπάρξει επίσημη απάντηση από το υπουργείο Εξωτερικών.
Από το κείμενο, εμμέσως πλην σαφώς, τεκμαίρεται ότι η όλη διαπραγμάτευση διεξάγεται επί της βασικής διεκδίκησης της Τουρκίας, που είναι η άρνηση αναγνώρισης του δικαιώματος των νησιών να έχουν υφαλοκρηπίδα/ΑΟΖ. Η Άγκυρα επιδιώκει να επιβάλει ως βάση της διαπραγμάτευσης την αρχή της «ευθυδικίας», η οποία παρακάμπτει τις γενικές αρχές του Δικαίου της Θάλασσας. Το έγγραφο δίνει τεκμηριωμένη απάντηση, επικαλούμενο την υφιστάμενη νομολογία και τις διαφοροποιήσεις που έχουν σημειωθεί στον τρόπο αντιμετώπισης τέτοιων ζητημάτων από το Διεθνές Δικαστήριο.
Το εθνικό συμφέρον
Μεγάλη εντύπωση προξενεί το γεγονός ότι, ενώ η Τουρκία κινητοποιεί κάθε είδους πραγματικό, πολιτικό και νομικό όπλο, μεγιστοποιώντας τις διεκδικήσεις της, n ελληνική πλευρά συμπεριφέρεται με εγκληματική αμέλεια, αν πρόκειται μόνο για αμέλεια. Είναι απολύτως ενδεικτικό ότι δεν έχει περάσει στην ελληνική νομοθεσία τον σύγχρονο ορισμό της υφαλοκρηπίδας, που έχει προκύψει από την Συνθήκη για το Δίκαιο της Θάλασσας. Αν και έχει όχι μόνο εθνικό συμφέρον, αλλά και σχετική συμβατική υποχρέωση, διατηρεί μέχρι σήμερα τον πολύ πιο περιοριστικό ορισμό του 1958, ο οποίος περιορίζει την υφαλοκρηπίδα μέχρι το σημείο που το βάθος φθάνει τα 200 μέτρα. Ας σημειωθεί ότι ο αντιπρόεδρος της κυβέρνησης κ. Θεόδωρος Πάγκαλος επικαλέσθηκε προσφάτως τον εθνικά ασύμφορο και νομικά ξεπερασμένο αυτόν ορισμό, γεγονός που εκ των πραγμάτων αποδυναμώνει την ελληνική διαπραγματευτική θέση.
Μία δεύτερη «αμέλεια» είναι ότι η Ελλάδα δεν έχει υποβάλει χάρτες με τα υποθετικά όρια της ελληνικής υφαλοκρηπίδας/ΑΟΖ στα αρμόδια όργανα του ΟΗΕ, παρ' ότι η Υδρογραφική Υπηρεσία του Γενικού Επιτελείου Ναυτικού έχει ετοιμάσει τέτοιους χάρτες. Έχει υποβάλει μόνο τις συμφωνίες με την Ιταλία και την Αλβανία, οι οποίες αφορούν το Ιόνιο. Είναι αξιοσημείωτο ότι για τις υπόλοιπες θαλάσσιες περιοχές υπάρχουν χάρτες της Ευρωπαϊκής Ένωσης και Χάρτες τρίτων χωρών, οι οποίοι απεικονίζουν τα υποθετικά όρια της ελληνικής υφαλοκρηπίδας/ ΑΟΖ, χρησιμοποιώντας την αρχή της μέσης γραμμής.
Στο έγγραφο διατυπώνεται η γενική εκτίμηση ότι η πάγια ελληνική θέση είναι νομικά ισχυρή. Το Δίκαιο της Θάλασσας προβλέπει ρητά ότι δεν έχουν δικαίωμα υφαλοκρηπίδας/ΑΟΖ μόνο οι ακατοίκητοι «βράχοι». Σ' ορισμένες περιπτώσεις έχει υιοθετηθεί και η αρχή της αναλογικότητας, η οποία περιορίζει την υφαλοκρηπίδα απομονωμένων νησίδων, όταν η εφαρμογή του κανόνα της μέσης γραμμής προκαλεί μεγάλη δυσαναλογία στην κατανομή της υφαλοκρηπίδας μεταξύ μιας νησίδας και του παρακείμενου ηπειρωτικού κράτους.
Ήταν στοιχειώδεις η Ελλάδα να εισέλθει σ' αυτές τις διαπραγματεύσεις, διεκδικώντας όσα της εξασφαλίζει η ευνοϊκότερη ερμηνεία του Δικαίου της Θάλασσας. Αντ' αυτού, εισήλθε με μειωμένες απαιτήσεις. Γιατί έχει ουσιαστικά αποδεχθεί αιγιαλίτιδα ζώνη πολλαπλού εύρους και όχι 12 μιλίων, όπως της επιτρέπει το διεθνές δίκαιο; Γιατί διαπραγματεύεται περιορισμούς στην υφαλοκρηπίδα/ ΑΟΖ και δεν αφήνει το Διεθνές Δικαστήριο να προσαρμόσει τα όρια, εάν και όπου αυτό κρίνει αναγκαίο;
Ουσιαστικά, έτσι όπως διεξάγεται η διαπραγμάτευση, αφορά μόνο ελληνικά δικαιώματα και οδηγεί, σχεδόν αναπόφευκτα, σε απεμπόληση ενός μέρους τους. Για να έχει νόημα μια τέτοια διαπραγμάτευση, θα έπρεπε να έχει τεθεί ως προκαταρκτικός όρος η εγκατάλειψη εκ μέρους της Τουρκίας της θεωρίας των «γκρίζων ζωνών», με βάση την οποία όχι μόνο αμφισβητεί την ελληνική κυριαρχία σ' έναν απροσδιόριστο αριθμό νησίδων, αλλά και ορισμένες εξ αυτών τις χαρακτηρίζει ρητά τουρκικές (π.χ. το κατοικημένο Aγαθoνήσι). Εάν δεν ακυρωθεί η αμφισβήτηση της εδαφικής ακεραιότητας της Ελλάδας, είναι εθνικά βλαπτική και πρακτικά αδύνατη η διαπραγμάτευση για την οριοθέτηση των θαλάσσιων ζωνών.
ΤΑ ΚΑΙΡΙΑ ΑΠΟΣΠΑΣΜΑΤΑ ΤΟΥ ΝΤΟΚΟΥΜΕΝΤΟΥ
Για το Καστελόριζο
«Στο πλαίσιο της oριoθέτησης των θαλάσσιων ζωνών με την Τουρκία, δεν είναι σκόπιμο να γίνεται διάκριση μεταξύ της υφαλοκρηπίδας του Αιγαίου και της υφαλοκρηπίδας της Ανατολικής Μεσογείου, όπως επιδιώκεται από την τουρκική πλευρά ... Τα κυριαρχικά δικαιώματα της Ελλάδας επί της υφαλοκρηπίδας της Ανατολικής Μεσογείου θα πρέπει να ενταχθούν στη συνολική διαπραγμάτευση (ή δικαστική επίλυση της διαφοράς) με την Τουρκία. Ενδεχόμενη δε αποσπασματική εξέταση της υφαλοκρηπίδας του Καστελόριζου δεν θα είναι προς όφελος της Χώρας ... Σε μια τέτοια περίπτωση, είναι σχεδόν βέβαιη η αναγνώριση "μειωμένης επήρειας" στο Καστελόριζο, ενώ θα έχει χαθεί το διαπραγματευτικό χαρτί των χωρικών υδάτων, αλλά και το ενδεχόμενο "συμψηφισμού" με τις διεκδικήσεις μας στο Αιγαίο».
«Το νησιωτικό σύμπλεγμα του Καστελόριζου, το οποίο αποτελείται συνολικά από 13 νησιά, νησίδες και βράχους, δεν είναι απομονωμένο - γεωγραφικά και διοικητικά ανήκει στα Δωδεκάνησα. Αυτή η πραγματικότητα αποτυπώνεται στην οριοθετική γραμμή του ιταλοτουρκικού Πρακτικού του Δεκεμβρίου του 1932, το οποίο συμπληρώνει την ιταλοτουρκική συμφωνία της Άγκυρας της 4ης Ιανουαρίου 1932, οριοθετώντας τα χωρικά ύδατα της Δωδεκανήσου με τις απέναντι ακτές της Aνατoλίας».
«Για λόγους πρακτικούς, είναι ορθότερο να αντιμετωπίζονται ως ενιαίο σύνολο τα θαλάσσια όρια της Ελλάδας με την Τουρκία από τις εκβολές του Έβρου μέχρι το Καστελόριζο».
«Οσον αφορά τα όρια της ελληνικής υφαλοκρηπίδας στην Ανατολική Μεσόγειο, όλο το ανατολικό όριο επηρεάζεται από την νήσο Στρογγυλη του συμπλέγματος του Καστελόριζου... Η Ελλάδα και η Κύπρος θα έχουν κοινά όρια υφαλοκρηπίδας μόνον εάν η οριοθετική γραμμή της ελληνοτουρκικής υφαλοκρηπίδας χαραχθεί με βάση τη μέση γραμμή μεταξύ των τουρκικών ακτών και της νήσου Στρογγύλης».
«Δεδομένης της γενικότητας της διατύπωσης του άρθρου 83 της Σύμβασης για το Δίκαιο της Θάλασσας, αλλά και λόγω των διακυμάνσεων της νομολογίας και της αvτίληψης των διεθνών δικαιοδοτικών οργάνων ότι κάθε υπόθεση αποτελεί ένα unicum, δεν είναι δυνατόν να προβλεφθεί με ακρίβεια η επήρεια που θα απoδoθεί στο σύμπλεγμα του Καστελόριζου σε ενδεχόμενη δικαστική επίλυση της διαφοράς oριoθέτησης με την Τουρκία».
Αιγιαλίτιδα ζώνη
«Το δικαίωμα στην αιγιαλίτιδα ζώνη υπερισχύει καταρχήν του δικαιώματος σε υφαλοκρηπίδα, έτσι ώστε να μην τίθεται ζήτημα περιορισμού της αιγιαλίτιδας ζώνης λόγω αλληλοεπικάλυψης με την υφαλοκρηπίδα γειτονικού κράτους, όπως υποστηρίζει η Τουρκία» (σ.σ. Η Τουρκία, δηλαδή, επιδιώκει να μειώσει την αιγιαλίτιδα ζώνη ελληνικών νησιών, με το επιχείρημα ότι επικάθονται σε τουρκική υφαλοκρηπίδα!).
«Στο πλαίσιο της oριoθέτησης των θαλάσσιων ζωνών με την Τουρκία, δεν είναι σκόπιμο να γίνεται διάκριση μεταξύ της υφαλοκρηπίδας του Αιγαίου και της υφαλοκρηπίδας της Ανατολικής Μεσογείου, όπως επιδιώκεται από την τουρκική πλευρά ... Τα κυριαρχικά δικαιώματα της Ελλάδας επί της υφαλοκρηπίδας της Ανατολικής Μεσογείου θα πρέπει να ενταχθούν στη συνολική διαπραγμάτευση (ή δικαστική επίλυση της διαφοράς) με την Τουρκία. Ενδεχόμενη δε αποσπασματική εξέταση της υφαλοκρηπίδας του Καστελόριζου δεν θα είναι προς όφελος της Χώρας ... Σε μια τέτοια περίπτωση, είναι σχεδόν βέβαιη η αναγνώριση "μειωμένης επήρειας" στο Καστελόριζο, ενώ θα έχει χαθεί το διαπραγματευτικό χαρτί των χωρικών υδάτων, αλλά και το ενδεχόμενο "συμψηφισμού" με τις διεκδικήσεις μας στο Αιγαίο».
«Το νησιωτικό σύμπλεγμα του Καστελόριζου, το οποίο αποτελείται συνολικά από 13 νησιά, νησίδες και βράχους, δεν είναι απομονωμένο - γεωγραφικά και διοικητικά ανήκει στα Δωδεκάνησα. Αυτή η πραγματικότητα αποτυπώνεται στην οριοθετική γραμμή του ιταλοτουρκικού Πρακτικού του Δεκεμβρίου του 1932, το οποίο συμπληρώνει την ιταλοτουρκική συμφωνία της Άγκυρας της 4ης Ιανουαρίου 1932, οριοθετώντας τα χωρικά ύδατα της Δωδεκανήσου με τις απέναντι ακτές της Aνατoλίας».
«Για λόγους πρακτικούς, είναι ορθότερο να αντιμετωπίζονται ως ενιαίο σύνολο τα θαλάσσια όρια της Ελλάδας με την Τουρκία από τις εκβολές του Έβρου μέχρι το Καστελόριζο».
«Οσον αφορά τα όρια της ελληνικής υφαλοκρηπίδας στην Ανατολική Μεσόγειο, όλο το ανατολικό όριο επηρεάζεται από την νήσο Στρογγυλη του συμπλέγματος του Καστελόριζου... Η Ελλάδα και η Κύπρος θα έχουν κοινά όρια υφαλοκρηπίδας μόνον εάν η οριοθετική γραμμή της ελληνοτουρκικής υφαλοκρηπίδας χαραχθεί με βάση τη μέση γραμμή μεταξύ των τουρκικών ακτών και της νήσου Στρογγύλης».
«Δεδομένης της γενικότητας της διατύπωσης του άρθρου 83 της Σύμβασης για το Δίκαιο της Θάλασσας, αλλά και λόγω των διακυμάνσεων της νομολογίας και της αvτίληψης των διεθνών δικαιοδοτικών οργάνων ότι κάθε υπόθεση αποτελεί ένα unicum, δεν είναι δυνατόν να προβλεφθεί με ακρίβεια η επήρεια που θα απoδoθεί στο σύμπλεγμα του Καστελόριζου σε ενδεχόμενη δικαστική επίλυση της διαφοράς oριoθέτησης με την Τουρκία».
Αιγιαλίτιδα ζώνη
«Το δικαίωμα στην αιγιαλίτιδα ζώνη υπερισχύει καταρχήν του δικαιώματος σε υφαλοκρηπίδα, έτσι ώστε να μην τίθεται ζήτημα περιορισμού της αιγιαλίτιδας ζώνης λόγω αλληλοεπικάλυψης με την υφαλοκρηπίδα γειτονικού κράτους, όπως υποστηρίζει η Τουρκία» (σ.σ. Η Τουρκία, δηλαδή, επιδιώκει να μειώσει την αιγιαλίτιδα ζώνη ελληνικών νησιών, με το επιχείρημα ότι επικάθονται σε τουρκική υφαλοκρηπίδα!).
Για την μεθοδολογία οριοθέτησης
«Έχει ενοποιηθεί το εθιμικό με το συμβατικό δίκαιο της oριoθέτησης της υφαλοκρηπίδας/ΑΟΖ... Η έννοια των "σχετικών περιστάσεων" (που δικαιολογούν την εφαρμογή της αρχnς της ευθυδικίας) λειτουργεί ως εξαίρεση στην αρχή της ίσης απόστασης (μέσης Γραμμής), που έχει καθιερωθεί πλέον ως κλασική μέθοδος oριoθέτησης».
«Έχει απoκρυσταλλωθεί η μεθοδολογία oριoθέτησης. Σε πρώτο στάδιο χαράσσεται προσωρινά η γραμμή της ίσης απόστασης και στην συνέχεια εξετάζεται η ύπαρξη τυχόν περιστάσεων που επιβάλλουν τη μετατόπιση της γραμμής, προκειμένου να επιτευχθεί ένα δίκαιο αποτέλεσμα. Ειδικότερα ως προς τις περιπτώσεις κρατών με αντικείμενες ακτές, το Διεθνές Δικαστήριο έχει αποδεχθεί ήδη από το 1985 στην οριοθέτηση της υφαλοκρηπίδας Λιβύης - Μάλτας ότι η χάραξη της μέσης γραμμής αποτελεί καταρχήν τη δίκαιη λύση. Ωστόσο, στην πρόσφατη απόφασή του στην υπόθεση Θαλάσσιας Οριοθέτησης στην Μαύρη Θάλασσα, το Δικαστήριο προσέθεσε ένα τρίτο στάδιο στη διαδικασία oριoθέτησης, στο πλαίσιο του οποίου απέδωσε ιδιαίτερη βαρύτητα στην έννοια της "αναλογικότητας", δηλαδή της αναλογίας μεταξύ του μήκoυς των ακτών και της υφαλοκρηπίδας/ΑΟΖ που αντιστοιχεί σε κάθε κράτος... Η εν λόγω αναβάθμιση του κριτηρίου της αναλογικότητας δημιουργεί προβλnματισμό, ενώ μειώνει ακόμα περισσότερο τον βαθμό προβλεψιμότnτας».
«Περισσότερο από το 1/3 των εθνικών νομοθεσιών σχετικά με την υφαλοκρηπίδα και την ΑΟΖ προβλέπουν ότι, εκκρεμούσης της oριoθέτησης, τα εξωτερικά όρια των εν λόγω ζωνών προσδιορίζονται βάσει της αρχής της ίσnς απόστασης».
Για τις «αμέλειες» των ελληνικών κυβερνήσεων«Έχει ενοποιηθεί το εθιμικό με το συμβατικό δίκαιο της oριoθέτησης της υφαλοκρηπίδας/ΑΟΖ... Η έννοια των "σχετικών περιστάσεων" (που δικαιολογούν την εφαρμογή της αρχnς της ευθυδικίας) λειτουργεί ως εξαίρεση στην αρχή της ίσης απόστασης (μέσης Γραμμής), που έχει καθιερωθεί πλέον ως κλασική μέθοδος oριoθέτησης».
«Έχει απoκρυσταλλωθεί η μεθοδολογία oριoθέτησης. Σε πρώτο στάδιο χαράσσεται προσωρινά η γραμμή της ίσης απόστασης και στην συνέχεια εξετάζεται η ύπαρξη τυχόν περιστάσεων που επιβάλλουν τη μετατόπιση της γραμμής, προκειμένου να επιτευχθεί ένα δίκαιο αποτέλεσμα. Ειδικότερα ως προς τις περιπτώσεις κρατών με αντικείμενες ακτές, το Διεθνές Δικαστήριο έχει αποδεχθεί ήδη από το 1985 στην οριοθέτηση της υφαλοκρηπίδας Λιβύης - Μάλτας ότι η χάραξη της μέσης γραμμής αποτελεί καταρχήν τη δίκαιη λύση. Ωστόσο, στην πρόσφατη απόφασή του στην υπόθεση Θαλάσσιας Οριοθέτησης στην Μαύρη Θάλασσα, το Δικαστήριο προσέθεσε ένα τρίτο στάδιο στη διαδικασία oριoθέτησης, στο πλαίσιο του οποίου απέδωσε ιδιαίτερη βαρύτητα στην έννοια της "αναλογικότητας", δηλαδή της αναλογίας μεταξύ του μήκoυς των ακτών και της υφαλοκρηπίδας/ΑΟΖ που αντιστοιχεί σε κάθε κράτος... Η εν λόγω αναβάθμιση του κριτηρίου της αναλογικότητας δημιουργεί προβλnματισμό, ενώ μειώνει ακόμα περισσότερο τον βαθμό προβλεψιμότnτας».
«Περισσότερο από το 1/3 των εθνικών νομοθεσιών σχετικά με την υφαλοκρηπίδα και την ΑΟΖ προβλέπουν ότι, εκκρεμούσης της oριoθέτησης, τα εξωτερικά όρια των εν λόγω ζωνών προσδιορίζονται βάσει της αρχής της ίσnς απόστασης».
«Η ελληνική υφαλοκρηπίδα στο σύνολό της έχει απεικονισθεί χαρτογραφικά σε θεματικούς χάρτες μελετών της Υδρογραφικής Yπnρεσίας του ΓΕΝ, όπως αυτά καθορίζονται βάσει της αρχής της ίσης απόστασnς... Με εξαίρεση την οριοθετική γραμμή της υφαλοκρηπίδας του Ιονίου βάση της ελληνοιταλικής συμφωνίας του 1977, δεν έχουν κατατεθεί τα όρια της ελληνικής υφαλoκρηπίδας σε διεθνείς οργανισμούς. Το ίδιο ισχύει και για τα όρια των ελληνικών χωρικών υδάτων, τα οποία, ωστόσο, αποτυπόνωνται από το 2006 και εφεξής σε επίσημoυς ελληνικούς ναυτικούς χάρτες».
«Σύμφωνα με το άρθρο 16(1) της Σύμβασnς για το Δίκαιο της θάλασσας, τα παράκτια κράτη οφείλουν να απεικονίζουν σε ναυτικoύς χάρτες μεγάλης κλίμακας, αφενός τις ευθείες γραμμές βάσnς και τις ειδικές περιπτώσεις παρέκλισης από την "κανονική γραμμή βάσης" (όπως κλείσιμο των κόλπων) για μέτρηση του εύρους της αιγιαλίτηδας ζώνης και τα όρια που προκύπτουν από αυτές και, αφετέρoυ, τη χάραξn της οριοθετικής γραμμής της αιγιαλίτιδας ζώνης με γειτονικά κράτη. Τα παράκτια κράτη υποχρεούνται να προσδώσουν επαρκή δnμoσιότητα στους εν λόγω χάρτες και να καταθέσουν αντίγραφό τους ή πίνακα των σχετικών γεωγραφικών συντεταγμένων στον γενικό γραμματέα των Η.Ε. Η Ελλάδα δεν έχει υιοθετήσει σύστημα ευθειών βάσnς, παρά το γεγονός οτι οι όροι που ισχύουν εθιμικά από το 1951 και ενσωματώθηκαν στη Σύμβασn συvτρέχoυν σε πολλές περιοχές της Χώρας... Aντίστοιχη υπoχρέωσn προβλέπεται στο άρθρο 84 της Σύμβασnς σχετικά με την απεικόvιση εξωτερικού ορίου και τη χάραξη της oριoθετικής γραμμής της υφαλοκρηπίδας... Θα πρέπει να σημειωθεί οτι στο άρθρο 75 της Σύμβασnς πρoβλέπεται αντίστoιχη ρύθμισn για το εξωτερικό όριο και την οριοθέτηση της ΑΟΖ».
«Παρά το γεγονός ότι δεν έχουν κατατεθεί επίσημα στον γενικό γραμματέα του ΟΗΕ τα όρια της ελληνικής υφαλοκρηπίδας, οι γεωγραφικές συντεταγμένες του ανατολικού ορίου στην Ανατολική Μεσόγειο έχουν γνωστοποιηθεί στη νορβηγική και τηv αμερικανική πλευρά στο πλαίσιο διαμαρτυριών μας για τη διενέργεια θαλασσίων ερευνών στην περιοχή. Έχουν εγχειρισθεί σχετικοί χάρτες και γεωγραφικές συvτεταγμένες στην Αίγυπτο και στη Λιβυή, αντιστοίχως στο πλαίσιο των διμερών διαπραγματεύσεων για την οριοθέτηση των θαλασσίων ζωνώv».
Το κριτήριο της απόστασης
«Η ελληνική νομοθεσία εξακολουθεί να αναφέρεται στα κριτήρια της Σύμβασης της Γεvεύης για τηv υφαλοκρηπίδα (1958), δnλαδή το κριτήριο του ισοβαθούς των 200 μέτρων και το κριτήριο της εκμετάλλευσης για τον προσδιορισμό του εξωτερικού ορίου της υφαλoκρηπίδας. Αντίθετα, n Σύμβασn, η οποία σύμφωνα με τη ρητή διάταξη του άρθρου 311(1) "υπερισχύει των Συμβάσεων της Γενεύnς της 29nς Απριλίου του 1958 για το Δίκαιο της Θάλασσας", προβλέπει ότι νομικός τίτλος, επί της υφαλoκρηπίδας εντός του ορίου των 200 ν. μιλiων είναι το κριτήριο της απόστασnς. Την εθιμική υπόστασn του εν λόγω κανόνα έχει αποδεχθεί n διεθνής νομολογία ήδη από τη δεκαετία του 1980... Θα ήταν σκόπιμo να εναρμονισθεί n ελληνική νομοθεσία με τις διατάξεις (της Σύμβασnς), υιoθετώντας τον ευμενέστερο για τα ελληνικά συμφέροντα ορισμό της υφαλοκρηπίδας βάσει του κριτηρίου της απόστασnς. Το ίδιο ισχύει και για τηv οριοθέτηση της υφαλoκρnπίδας, εφόσοv n ελληνική νομοθεσία απλώς παραπέμπει στους κανόνες του διεθνούς δικαίου, χωρίς ουδεμία αναφορά στην αρχή της ίσnς απόστασnς... Στην απόφασn Οριοθέτησnς μεταξύ των Μπαρμπάντος και του Τρινιντάντ και Τομπάγκο, το Διεθνές Δικαστήριο απέδωσε ιδιαίτερη βαρύτητα στην εθνική νομοθεσία των διαδίκων κρατών στο πλαίσιo της απoσαφίνισnς των θέσεών τους ως προς τη μέθοδο οριοθέτησης της υφαλοκρηπίδας και της ΑΟΖ».
«Κατά τηv πρόσφατη ερευvnτική δραστηριότητα του αμερικανικού ωκεανογραφικού πλοίου R/V NAUTILUS, καταστήσαμε σαφές στην αμερικανική πλευρά οτι δεν δύναται να διενεργήσει έρευνες στα υποθαλάσσια όρη του Αναξίμανδρου χωρίς την άδεια των ελληνικών αρχών, εφόσον n προτεινόμενη περιοχή διεξαγωγής των ερευνών περιελάμβαvε και περιοχές ελληνικής υφαλοκρηπίδας... Η αμερικανική πλευρά επαναπροσδιόρισε τις περιοχές διεξαγωγής των ερευνών, γεγονός που επιβεβαίωσε n αμερικανική πρεσβεία με ρηματική διακοίνωση».
«Τα όρια της ελληνικής υφαλοκρηπίδας βάσει της αρχής της ίσης απόστασης εμφανίζονται σε διεθνείς βάσεις δεδομένων στο Διαδίκτυο, αλλά και σε Χάρτες του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Περιβάλλοντος και της Εύρωπαϊκής Ένωσnς, ως υπoθετικά όρια ΑΟΖ, αναγνωρίζοντας πλήρη επήρεια σε όλα τα ελληνικά νησιά... Μάλιστα, σε πρόσφατο χάρτη εργασίας του Δικτύου Natura 2000, πέραν του υφισταμένου ορίου των χωρικών υδάτων και των υπoθετικών ορίων ΑΟΖ, απεικoνίζεται με διακεκομμένη γραμμή και το όριο των ελληνικών χωρικών υδάτων με 12 ν.μ.».
Αναδημοσίευση από τον Κόσμο του Επενδυτή
FIR - ΕΡΕΥΝΑ ΚΑΙ ΔΙΑΣΩΣΗ
4. Θέσεις Υπουργείου Εξωτερικών
α. FIR Αθηνών
Την 7η Δεκεμβρίου 1944 υπογράφηκε στο Σικάγο η Σύμβαση περί Διεθνούς Πολιτικής Αεροπορίας, που προέβλεπε την ίδρυση ενός Διεθνούς Οργανισμού Πολιτικής Αεροπορίας (ICAO). O ICAO οριοθέτησε τα όρια των περιοχών ευθύνης για τον έλεγχο του εναερίου χώρου στις χώρες μέλη του (Flight Information Region-FIR). Το FIR Αθηνών οριοθετήθηκε στο πλαίσιο των περιοχικών συνδιασκέψεων αεροναυτιλίας Ευρώπης των ετών 1950, 1952, 1958, 1966 και 1973.
Στο πλαίσιο αυτό, το FIR Αθηνών συμφωνήθηκε να καλύπτει ολόκληρο τον ελληνικό εθνικό εναέριο χώρο και επιπλέον διάσπαρτα τμήματα του διεθνούς εναερίου χώρου.
Η Τουρκία ήταν εξαρχής παρούσα και αποδέχθηκε τον καθορισμό του εναέριου χώρου για τον οποίο υπεύθυνη ορίστηκε η Ελλάδα.
Σύμφωνα με τους κανόνες του ICAO και τη διεθνή πρακτική η Ελλάδα απαιτεί, για λόγους ασφάλειας των πολιτικών πτήσεων, όπως όλα τα αεροσκάφη, πολιτικά και στρατιωτικά, υποβάλουν σχέδια πτήσεως πριν από την είσοδό τους στο FIR Αθηνών.
Παρά ταύτα τον Αύγουστο του 1974, η Τουρκία αυθαίρετα εξέδωσε τη ΝΟΤΑΜ 714 ("ειδοποίηση προς αεροναυτιλομένους") με την οποία προσπαθούσε να επεκτείνει τον χώρο της δικαιοδοσίας της μέχρι το μέσο του Αιγαίου εντός του FIR Αθηνών. Η Ελλάδα τότε κήρυξε το Αιγαίο επικίνδυνη περιοχή (NOTAM 1157). Ο ICAO, απηύθυνε έκκληση και στις δύο πλευρές χωρίς επιτυχία. Τέλος, η Άγκυρα, το 1980, και πάλι μονομερώς, ανακάλεσε τη ΝΟΤΑΜ 714 όταν διαπίστωσε ότι το μέτρο έβλαπτε τα συμφέροντά της και ιδίως τον τουρισμό της. Ωστόσο, η Τουρκία έκτοτε, με το επιχείρημα ότι η Σύμβαση του Σικάγο δεν αφορά στα κρατικά αεροσκάφη, σταθερά αρνείται να υποβάλει σχέδια πτήσεων για τις εισόδους των στρατιωτικών αεροσκαφών της εντός του FIR Αθηνών, διαπράττοντας, έτσι, πολυάριθμες παραβάσεις των κανόνων Εναέριας Κυκλοφορίας και δημιουργώντας κινδύνους για την ασφάλεια της πολιτικής αεροπορίας.
Στο πλαίσιο αυτό η ελληνική Πολεμική Αεροπορία εξαναγκάζεται να προβαίνει σε διαδικασίες αναγνώρισης, σύμφωνα με τις διατάξεις του ICAO, των αγνώστων στις αρμόδιες αρχές εναέριας κυκλοφορίας ιχνών αεροσκαφών που έχουν εισέλθει στο FIR Αθηνών χωρίς να έχουν υποβάλει σχέδιο πτήσεως, καθώς και σε αναχαιτίσεις όταν αυτά παραβιάζουν τον ελληνικό εθνικό εναέριο χώρο.
Σύμφωνα με τους κανόνες του ICAO και τη διεθνή πρακτική η Ελλάδα απαιτεί, για λόγους ασφάλειας των πολιτικών πτήσεων, όπως όλα τα αεροσκάφη, πολιτικά και στρατιωτικά, υποβάλουν σχέδια πτήσεως πριν από την είσοδό τους στο FIR Αθηνών.
Παρά ταύτα τον Αύγουστο του 1974, η Τουρκία αυθαίρετα εξέδωσε τη ΝΟΤΑΜ 714 ("ειδοποίηση προς αεροναυτιλομένους") με την οποία προσπαθούσε να επεκτείνει τον χώρο της δικαιοδοσίας της μέχρι το μέσο του Αιγαίου εντός του FIR Αθηνών. Η Ελλάδα τότε κήρυξε το Αιγαίο επικίνδυνη περιοχή (NOTAM 1157). Ο ICAO, απηύθυνε έκκληση και στις δύο πλευρές χωρίς επιτυχία. Τέλος, η Άγκυρα, το 1980, και πάλι μονομερώς, ανακάλεσε τη ΝΟΤΑΜ 714 όταν διαπίστωσε ότι το μέτρο έβλαπτε τα συμφέροντά της και ιδίως τον τουρισμό της. Ωστόσο, η Τουρκία έκτοτε, με το επιχείρημα ότι η Σύμβαση του Σικάγο δεν αφορά στα κρατικά αεροσκάφη, σταθερά αρνείται να υποβάλει σχέδια πτήσεων για τις εισόδους των στρατιωτικών αεροσκαφών της εντός του FIR Αθηνών, διαπράττοντας, έτσι, πολυάριθμες παραβάσεις των κανόνων Εναέριας Κυκλοφορίας και δημιουργώντας κινδύνους για την ασφάλεια της πολιτικής αεροπορίας.
Στο πλαίσιο αυτό η ελληνική Πολεμική Αεροπορία εξαναγκάζεται να προβαίνει σε διαδικασίες αναγνώρισης, σύμφωνα με τις διατάξεις του ICAO, των αγνώστων στις αρμόδιες αρχές εναέριας κυκλοφορίας ιχνών αεροσκαφών που έχουν εισέλθει στο FIR Αθηνών χωρίς να έχουν υποβάλει σχέδιο πτήσεως, καθώς και σε αναχαιτίσεις όταν αυτά παραβιάζουν τον ελληνικό εθνικό εναέριο χώρο.
β. Έρευνα και Διάσωση
Όσον αφορά την έρευνα και διάσωση σε περιπτώσεις ναυτικών ατυχημάτων, η Ελλάδα ασκεί τον συντονισμό των εν λόγω επιχειρήσεων εντός του FIR Αθηνών, από τότε που αυτό δημιουργήθηκε τη δεκαετία του ΄50. Η ανάληψη από την Ελλάδα αρμοδιοτήτων για ναυτική έρευνα και διάσωση εντός του FIR Αθηνών αντικατοπτρίζει τη γεωγραφική πραγματικότητα στην περιοχή, δεδομένων των διάσπαρτων ελληνικών νησιών στο Αιγαίο, που επιτρέπουν την πλέον άμεση, ταχεία και αποτελεσματική, από επιχειρησιακής άποψης, παροχή υπηρεσιών για την προστασία της ανθρώπινης ζωής στη θάλασσα.
Την περιοχή ευθύνης της για ναυτική έρευνα και διάσωση η Ελλάδα δήλωσε το 1975 και στον Διακυβερνητικό Ναυτιλιακό Συμβουλευτικό Οργανισμό (IMCO), προγενέστερο του Διεθνούς Ναυτιλιακού Οργανισμού (ΙΜΟ). Επίσης, τόσο κατά την υπογραφή όσο και κατά την επικύρωση της Σύμβασης του Αμβούργου του 1979, που ρυθμίζει θέματα ναυτικής έρευνας και διάσωσης και υιοθετήθηκε στο πλαίσιο του ΙΜΟ, η Ελλάδα δήλωσε ότι η περιοχή ευθύνης της συμπίπτει με το FIR Αθηνών, δήλωση που συμπεριλήφθηκε και στον νόμο με τον οποίο ενσωματώθηκε στην ελληνική έννομη τάξη η εν λόγω Διεθνής Σύμβαση το 1989 (Ν. 1844/1989).
Σημειώνεται ότι η Σύμβαση του Αμβούργου προβλέπει ότι οι περιοχές ευθύνης των συμβαλλομένων μερών για την παροχή υπηρεσιών έρευνας και διάσωσης, σε περιπτώσεις ναυτικών ατυχημάτων, καθορίζονται με συμφωνία των ενδιαφερομένων παράκτιων κρατών. Στο πλαίσιο αυτό, η Ελλάδα έχει υπογράψει Συμφωνίες για συνεργασία σε θέματα ναυτικής έρευνας και διάσωσης τόσο με την Ιταλία (2000), όσο και με την Μάλτα (2008), στις οποίες ρητά ορίζεται ότι η εν λόγω ελληνική περιοχή ευθύνης συμπίπτει με το FIR Αθηνών, ενώ εκκρεμεί η υπογραφή αντιστοίχων Συμφωνιών και με τα άλλα γειτονικά κράτη.
Ήδη, όμως, το 1988, η Τουρκία είχε εκδώσει τον Κανονισμό 1988/13559 (όπως αυτός τροποποιήθηκε από τον Κανονισμό 2001/3275), με τον οποίο όρισε ως περιοχή ευθύνης της για παροχή υπηρεσιών έρευνας και διάσωσης, χωρίς να διευκρινίζει εάν πρόκειται για ναυτικά ή και για αεροπορικά ατυχήματα, περιοχή που, πέραν των FIRs Κωνσταντινούπολης και Άγκυρας, περιλαμβάνει τμήμα του FIR Αθηνών μέχρι το μέσο περίπου του Αιγαίου, εγκλωβίζοντας μεγάλο τμήμα της ελληνικής επικράτειας εντός τουρκικής περιοχής έρευνας και διάσωσης.
Η τουρκική αυτή ενέργεια εγκλωβισμού ελληνικών νησιών, ελληνικών χωρικών υδάτων και ελληνικού εναερίου χώρου στην τουρκική περιοχή έρευνας και διάσωσης σαφώς παραβιάζει την κυριαρχία και κυριαρχικά δικαιώματα της Ελλάδας.
Η δε συμπερίληψη τμήματος του FIR Αθηνών στην τουρκική περιοχή ευθύνης, πέραν του ότι στερείται επιχειρησιακής αποτελεσματικότητας, παραβιάζει ελληνικές αρμοδιότητες εκχωρημένες από τον ICAO.
Επίσης, έρχεται σε αντίθεση με την γενική διεθνή πρακτική, αλλά και τις συστάσεις του ΙΜΟ και ICAO, που περιλαμβάνονται στο Διεθνές Εγχειρίδιο Αεροναυτικής και Ναυτικής Έρευνας και Διάσωσης (International Aeronautical and Maritime Search and Rescue Manual - IAMSAR Manual), που προκρίνουν την υιοθέτηση ταυτόσημων περιοχών για την παροχή υπηρεσιών έρευνας και διάσωσης σε ναυτικά και αεροπορικά ατυχήματα. Ομοίως, το παράρτημα 12 της Σύμβασης του Σικάγο συνιστά να συμπίπτουν οι περιοχές έρευνας και διάσωσης με τα όρια των FIRs.
Καθίσταται σαφές από τα ανωτέρω ότι οι όποιες εν προκειμένω τουρκικές αιτιάσεις εξυπηρετούν συγκεκριμένες πολιτικές σκοπιμότητες που δεν έχουν καμία σχέση με τις ανθρωπιστικής φύσεως επιχειρήσεις έρευνας και διάσωσης.
Σε κάθε περίπτωση, σημειώνεται ότι στην πράξη, η Ελλάδα, μέσω του αρμοδίου ελληνικού Ενιαίου Κέντρου Συντονισμού Έρευνας και Διάσωσης (Joint Rescue Coordination Center – JRCC) στον Πειραιά, συντονίζει αποτελεσματικά όλες τις επιχειρήσεις έρευνας και διάσωσης, παρέχοντας εν προκειμένω υπηρεσίες σε όλα τα κινδυνεύοντα πλοία και αεροπλάνα εντός της ελληνικής περιοχής ευθύνης.
http://www1.mfa.gr/zitimata-ellinotourkikon-sheseon/eidikotera-keimena/erevna-kai-diasosi.html
Καθίσταται σαφές από τα ανωτέρω ότι οι όποιες εν προκειμένω τουρκικές αιτιάσεις εξυπηρετούν συγκεκριμένες πολιτικές σκοπιμότητες που δεν έχουν καμία σχέση με τις ανθρωπιστικής φύσεως επιχειρήσεις έρευνας και διάσωσης.
Σε κάθε περίπτωση, σημειώνεται ότι στην πράξη, η Ελλάδα, μέσω του αρμοδίου ελληνικού Ενιαίου Κέντρου Συντονισμού Έρευνας και Διάσωσης (Joint Rescue Coordination Center – JRCC) στον Πειραιά, συντονίζει αποτελεσματικά όλες τις επιχειρήσεις έρευνας και διάσωσης, παρέχοντας εν προκειμένω υπηρεσίες σε όλα τα κινδυνεύοντα πλοία και αεροπλάνα εντός της ελληνικής περιοχής ευθύνης.
http://www1.mfa.gr/zitimata-ellinotourkikon-sheseon/eidikotera-keimena/erevna-kai-diasosi.html
5. Το σκληρό πόκερ της Άγκυρας για την Έρευνα και Διάσωση.
Τι μέλλει γενέσθαι τελικά με την Έρευνα και Διάσωση στο Αιγαίο; Η ελληνική πλευρά ισχυρίζεται ότι τίποτε δεν έχει αλλάξει σε ό,τι αφορά το σε διεθνές επίπεδο νομικά κατοχυρωμένο δικαίωμα της Ελλάδας να διεξάγει αποστολές Έρευνας και Διάσωσης (SAR και CSAR) στο Αιγαίο.
Διαβάστε εδώ
αναλυτικά για το τι έχει συμβεί από το 1944 που καθορίστηκαν οι διαδικασίες έρευνας και διάσωσης μέχρι και σήμερα ...;
πηγη Το αλίευσα ΕΔΩ
http://namarizathema.pblogs.gr/2011/01/to-sklhro-poker-ths-agkyras-gia-thn-erefna-kai-diaswsh.html
6. Τουρκικές αμφισβητήσεις -διεκδικήσεις.
α. Η Αγκυρα διεκδικεί την έρευνα και τη διάσωση στο μισό Αιγαίο.
Η Αγκυρα εξέδωσε ΝΟΤΑΜ, δηλώνοντας ότι υπεύθυνες για την έρευνα και διάσωση στην περιοχή μεταξύ Σάμου και Χίου είναι οι τουρκικές Αρχές, παρά το γεγονός ότι βρίσκεται εντός του FIR Αθηνών
Σε ευθεία αμφισβήτηση των δικαιοδοσιών της Ελλάδας εντός του FIR Αθηνών προχώρησε η Τουρκία, με αφορμή το ναυάγιο του τουρκικού φορτηγού πλοίου Dogu Haslaman στα διεθνή ύδατα μεταξύ Σάμου και Χίου.
Η Αγκυρα εξέδωσε ΝΟΤΑΜ, δηλώνοντας ότι υπεύθυνες για την έρευνα και διάσωση στην περιοχή αυτή είναι οι τουρκικές Αρχές, παρά το γεγονός ότι βρίσκεται εντός του FIR Αθηνών, ενώ με νεότερη ΝΟΤΑΜ επέμεινε ότι η δικαιοδοσία SAR (Search and Rescue) μέχρι σχεδόν το μέσον του Αιγαίου ανήκει στην Τουρκία.
Η διεκδίκηση της δικαιοδοσίας SAR μέχρι το μέσον του Αιγαίου εντάσσεται στο πλαίσιο της πάγιας διεκδίκησης της Τουρκίας για επιχειρησιακή (κατ' αρχήν τουλάχιστον) διχοτόμηση του Αιγαίου.
Αφορμή για τη νέα αυτή τουρκική πρόκληση έδωσε το σήμα κινδύνου που εξέπεμψε χθες το πρωί το υπό τουρκική σημαία φορτηγό πλοίο Dogu Haslaman, που μετέφερε 1.700 τόνους λιπασμάτων στο Ισραήλ, όταν διαπιστώθηκε εισροή υδάτων στο μηχανοστάσιο ενώ έπλεε 18 μίλια βορειοδυτικά της Σάμου.
Αμέσως υπήρξε κινητοποίηση και έσπευσαν στην περιοχή δύο σκάφη του Λιμενικού Σώματος και ένα ελικόπτερο Super Puma, αλλά τα μέλη του πληρώματος αρνήθηκαν να δεχτούν τη βοήθεια των ελληνικών σωστικών μέσων και με σωστική λέμβο είχαν ήδη μεταβεί στο παραπλέον τουρκικό φορτηγό πλοίο Piri Reis. Οι διασωθέντες μεταφέρθηκαν στον Τσεσμέ και σύμφωνα με την κρατική τουρκική τηλεόραση TRT υπήρξαν δύο νεκροί από το πλήρωμα του σκάφους.
Σύμφωνα με ανακοίνωση του ΓΕΕΘΑ, το ελικόπτερο Super Puma της Πολεμικής Αεροπορίας απογειώθηκε με εντολή του ΕΚΣΕΔ μόλις τρία λεπτά μετά την εκπομπή σήματος κινδύνου στις 10.55 από το τουρκικό πλοίο.
ΝΙΚΟΣ ΜΕΛΕΤΗΣ
Με φόντο τη SAR
«Μάχη» στο Αιγαίο και πόλεμος ΝΟΤΑΜ
Ενώ δινόταν μάχη στο Αιγαίο για τη διάσωση των Τούρκων ναυτικών, παράλληλα ήταν σε εξέλιξη μια ακόμη μάχη ανταλλαγής ΝΟΤΑΜ μεταξύ των ελληνικών και των τουρκικών αρχών για τη δικαιοδοσία SAR στο Αιγαίο.
Η Αθήνα με τη ΝΟΤΑΜ Α2261/11 ανακοίνωνε ότι είναι σε εξέλιξη επιχείρηση SΑR στην περιοχή με συντεταγμένες 37.55Ν-26.18 E, ενώ καλούσε όλα τα παραπλέοντα σκάφη και αεροσκάφη να είναι σε επαφή με το Κέντρο Συντονισμού στον Πειραιά.
Την ίδια ώρα η Τουρκία εξέδιδε τη ΝΟΤΑΜ Α4241/11, με την οποία δήλωνε ότι η επιχείρηση SAR γίνεται από τα τουρκικά σωστικά μέσα καθώς η συγκεκριμένη περιοχή βρίσκεται εντός περιοχής τουρκικής ευθύνης (SSR)
Ακολούθησε νεότερη ελληνική ΝΟΤΑΜ (Α2262/11), η οποία απέρριπτε τους τουρκικούς ισχυρισμούς και επεσήμαινε ότι η περιοχή ελληνικής ευθύνης για Ερευνα και Διάσωση (SAR) ταυτίζεται με τα όρια του FIR Αθηνών, σύμφωνα με τις συμφωνίες στις περιφερειακές διασκέψεις του ICAO της Κωνσταντινούπολης (1950), Παρισίων (1952) και Γενεύης (1958) αλλά και σε κείμενα του ΙΜΟ (International Maritime Organization).
Η Τουρκία, η οποία αμφισβητεί την ταύτιση του FIR με τη ζώνη ευθύνης για Ερευνα και Διάσωση (υποστηρίζοντας ότι διαφοροποιείται ο καθορισμός των περιοχών ευθύνης SAR στην θάλασσα και στον αέρα) εξέδωσε δύο ακόμη NOTAM (A4248/11και Α4253/11), με τις οποίες κηρύσσονταν άκυρες οι ελληνικές ΝΟΤΑΜ καθώς όπως ανέφεραν η «Τουρκία δεν αποδέχεται τον καθορισμό της περιοχής SAR με σημείο αναφοράς το FIR Αθηνών». Η Τουρκία μάλιστα επιμένει ότι διαθέτει «τα μέσα και τις δυνατότητες να διεξάγει επιχειρήσεις SAR στη θαλάσσια περιοχή (SSR) την οποία έχει δηλώσει στον ΙΜΟ και περιλαμβάνεται στο Παγκόσμιο Πλάνο του ΙΜΟ» και η οποία εκτείνεται μέχρι το μέσο του Αιγαίου εγκλωβίζοντας έτσι σε περιοχή τουρκικής ευθύνης τα νησιά του Ανατολικού Αιγαίου και τη Δωδεκάνησο.
http://www.ethnos.gr
infognomon politics
β. Τουρκικά παιχνίδια με την Έρευνα και Διάσωση στο Αιγαίο;
Δεν χάνουν ευκαιρία οι Τούρκοι να αμφισβητήσουν την ελληνική δικαιοδοσία στον τομέα της Έρευνας και Διάσωσης (SAR: Search and Rescue) στην περιοχή του Αιγαίου.
Όπως ανακοινώθηκε από το Γενικό Επιτελείο Εθνικής Άμυνας (ΓΕΕΘΑ), την Τρίτη 27 Δεκεμβρίου 2011 και ώρα 10:58 απογειώθηκε με εντολή του ΕΚΣΕΔ (Εθνικό Κέντρο Συντονισμού Έρευνας – Διάσωσης), ελικόπτερο Super Puma της Πολεμικής Αεροπορίας, για αποστολή έρευνας και διάσωσης, σύμφωνα με τις προβλεπόμενες διαδικασίες, κατόπιν εκπομπής σήματος κινδύνου την 10:55 του, υπό τουρκική σημαία, φορτηγού πλοίου DOGU HASLAMAN.
Το πλοίο βρισκόταν σε διεθνή ύδατα μεταξύ Χίου και Σάμου και εντός του FIR Αθηνών, περιοχή ευθύνης έρευνας και διάσωσης της Ελλάδας.
Κατά την άφιξη του ελικοπτέρου στο σημείο, το 12μελές πλήρωμα του πλοίου είχε ήδη μεταβεί με σωστική λέμβο στο παραπλέον φορτηγό πλοίο PIRI REIS. Το πλήρωμα αρνήθηκε την παροχή βοήθειας από τους διασώστες του ελικοπτέρου οι οποίοι επιβιβάστηκαν στο PIRIREIS, αναφέροντας ότι αναμένουν τουρκικά μέσα να τους παραλάβουν.
Πρακτικά, αυτό σημαίνει ότι οι Τούρκοι απευθύνθηκαν στο τουρκικό κέντρο SAR με σκοπό να αποφύγουν να νομιμοποιήσουν έμμεσα την ελληνική δικαιοδοσία. Από τη στιγμή που δεν απαγορεύεται να προσεγγίσει οποιοδήποτε σκάφος για να τους διασώσει, είναι προφανές ότι οι Τούρκοι διέταξαν το δικό τους σκάφος να προσεγγίσει, αποκαλύπτοντας όμως με τον τρόπο αυτό τις φιλικές τους διεθέσεις και το πόσο είναι διατεθειμένοι να υποχωρήσουν στην πολιτική της αμφισβήτησης των ελληνικών δικαιωμάτων όπως αυτά κατοχυρώνονται από το διεθνές νομικό καθεστώς…
http://www.defence-point.gr/news/?p=31984
25ος ΜΕΣΗΜΒΡΙΝΟΣ
7. Ο 25ος Μεσημβρινός σήμερα...
- "...Μπορούμε άραγε να φανταστούμε τι θα σήμαινε η δημιουργία μιας «αποστρατικοποιημένης ζώνης» στον 25ο μεσημβρινό; Μία ζώνη που θα περνούσε λίγο έξω από την Χαλκίδα και το Ηράκλειο της Κρήτης; Αν αυτό δεν είναι εθνική καταστροφή, τι άλλο θα μπορούσαμε να χαρακτηρίσουμε έτσι;..."
«Οι Τούρκοι κλιμακώνουν επικίνδυνα την ένταση στο Αιγαίο». Ένα συνηθισμένο κλισέ που έχετε διαβάσει άπειρες φορές τα τελευταία χρόνια. Κι όμως! Μία αναδρομή στα γεγονότα θα σας πείσει για το εξής: Κάθε χρόνο οι Τούρκοι κάνουν κι ένα βήμα ακόμη και αποδεικνύουν ότι κινούνται με βάση ένα καλοσχεδιασμένο και μακροχρόνιο προγραμματισμό. Ο αντικειμενικός στόχος τους είναι ορατός δια του γυμνού οφθαλμού: Θέλουν ένα κομμάτι του Αιγαίου! Δεν κλιμακώνουν την ένταση. Κλιμακώνουν τις ενέργειές τους για να καταφέρουν το στόχο τους. Και γιατί όχι; Απέναντί τους έχουν ένα φοβισμένο έθνος που είναι διατεθειμένο να προασπίσει την «ειρήνη» με κάθε «κόστος».
Πριν από 25 χρόνια θα ήταν αδιανόητο να δούμε τουρκικές φρεγάτες στο Σούνιο ή να καλούνται οι ελληνικές δυνάμεις να αποσυρθούν από ενέργειες έρευνας και διάσωσης πέραν του 25ου μεσημβρινού. Πέραν, δηλαδή, του... μισού Αιγαίου! Σήμερα, αυτά είναι συνηθισμένα πράγματα που έχουν πάψει να προκαλούν ακόμη κι αυτή την περιέργεια...
Τουρκικά σκάφη ερευνών κινούνται ανενόχλητα στο Αιγαίο και αναζητούν πετρέλαιο, ενώ η σχετική είδηση εμφανίζεται στις εσωτερικές σελίδες κάποιων εφημερίδων.
Είναι άραγε αλήθεια ότι τα ελληνικά πολεμικά αεροσκάφη δεν πετούν πέραν του 25ου μεσημβρινού; Είναι αλήθεια ότι υπάρχει μία μυστική συμφωνία για την «αποφυγή της έντασης»; Κάποια στιγμή στο μέλλον θα μάθουμε περισσότερα από κάποια επίσημα χείλη. Ελπίζουμε μόνο να μην πρόκειται για απολογίες...
Είναι πολλά τα γεγονότα που έχουν συμβεί το τελευταίο χρονικό διάστημα και τα οποία θα μπορούσαν εύκολα να εξελιχτούν σε ένα ακόμη «θερμό επεισόδιο». Κάθε φορά γίνεται φανερό ότι το θράσος των καλών μας γειτόνων και... συμμάχων αυξάνεται. Κι αυτό είναι απόλυτα φυσικό, από την στιγμή που εμείς είμαστε συνεχώς υποχωρητικοί. Όσο εμείς υποχωρούμε, τόσο εκείνοι γίνονται πιο διεκδικητικοί.
Μπορούμε άραγε να φανταστούμε τι θα σήμαινε η δημιουργία μιας «αποστρατικοποιημένης ζώνης» στον 25ο μεσημβρινό; Μία ζώνη που θα περνούσε λίγο έξω από την Χαλκίδα και το Ηράκλειο της Κρήτης; Αν αυτό δεν είναι εθνική καταστροφή, τι άλλο θα μπορούσαμε να χαρακτηρίσουμε έτσι;
Δεν μπορούμε να θεωρήσουμε τυχαίο το γεγονός ότι κορυφαίοι ιδιωτικοί οργανισμοί ερευνών που κινούνται στις παρυφές της εξουσίας στην Ουάσιγκτον θεωρούν πλέον δεδομένο τον διαχωρισμό του Αιγαίου!
Πιστεύουμε ότι διάφορα πολιτικά και οικονομικά κέντρα έχουν βρει στην παρούσα δύσκολη συγκυρία την ευκαιρία που περίμεναν εδώ και χρόνια για να εξυπηρετήσουν τα δικά τους συμφέροντα. Το θέμα δεν είναι τι σενάρια κάνουν εκείνοι, αλλά ποιες είναι οι δικές μας ενέργειες. Τι κάνουμε εμείς για να διασφαλίσουμε τα εθνικά μας συμφέροντα.
Λέγαμε πάντοτε ότι σε περιόδους κρίσης η Ελλάδα ενώνεται για να αντιμετωπίσει τον κίνδυνο. Την ενότητα αυτή δεν την έχουμε ακόμη δει. Λες και οι κίνδυνοι που περιγράφουμε δεν υφίστανται. Τι περιμένουν άραγε για να αποφασίσουν μία κοινή στρατηγική για την αντιμετώπιση της κρίσης; Διότι η κρίση δεν είναι μόνο οικονομική. Έχει πολλές προεκτάσεις και ανάμεσα σε αυτές η σημαντικότερη αφορά τα εθνικά μας θέματα. Τι περιμένουν να συμβεί ακόμη για να παραμερίσουν τα μικρά που τους χωρίζουν και να μείνουν σε εκείνα που τους ενώνουν;
Εθνικός Εναέριος Χώρος (ΕΕΧ)FIR
Σύμφωνα με το Διεθνές Δίκαιο (άρθρα 1 και 2 της Σύμβασης του Σικάγου του 1944 για την Πολιτική Αεροπορία), ο εθνικός εναέριος χώρος ενός κράτους είναι ο εναέριος χώρος που εκτείνεται πάνω από το χερσαίο έδαφος του και τα χωρικά του ύδατα (αιγιαλίτιδα ζώνη).
Ο καθορισμός του εύρους των χωρικών υδάτων ενός παράκτιου κράτους διέπεται από το άρθρο 3 της Σύμβασης των Ηνωμένων Εθνών για το Δίκαιο της Θάλασσας (LOSC), του 1982, το οποίο προβλέπει ότι "κάθε κράτος έχει το δικαίωμα να καθορίσει το εύρος της χωρικής του θάλασσας. Το πλάτος αυτό δεν υπερβαίνει τα 12 ν.µ...".
Μέχρι σήμερα, η Ελλάδα έχει καθορίσει δύο αιγιαλίτιδες ζώνες.
H μία εξ' αυτών έχει έκταση 6 ν.μ. και είναι για όλα τα θέματα (γενικής εφαρμογής). Καθορίστηκε με τον Α.Ν. 230 του 1936, ο οποίος προβλέπει τα εξής: "Η έκτασις της αιγιαλίτιδος ζώνης καθορίζεται εις εξ ναυτικά μίλλια από της ακτής, μη θιγομένων των εν ισχύι διατάξεων, των αφορωσών εις ειδικάς περιπτώσεις, καθ' ας η αιγιαλίτις ζώνη ορίζεται μείζων ή ελλάσσων των εξ ναυτικών μιλλίων".
Η δεύτερη είναι ειδικής εφαρμογής. Το εύρος της καθορίσθηκε με Προεδρικό Διάταγμα 6-18 Σεπτεμβρίου 1931 στα 10 ν.μ. "περί καθορισμού πλάτους χωρικών υδάτων, όσον αφορά τα ζητήματα της Αεροπορίας και Αστυνομίας αυτής" (ΦΕΚ Α' 325). Σύμφωνα με αυτό, "εχοντες υπ' όψιν τα άρθρα 2 και 9 του νόμου 5017 "περί πολιτικής αεροπορίας" ..... ορίζομεν το πλάτος της ζώνης των χωρικών υδάτων, της αναφερόμενης εν το άρθρο 2 του Νόμου 5017, εις 10 ν.μ. από των ακτών της Επικρατείας".
Σύμφωνα με αυτή τη διευθέτηση, το εύρος του ελληνικού εθνικού εναερίου χώρου ορίσθηκε στα 10 ν.μ., με αναφορά στην οριοθέτηση ειδικής υποκείμενης αιγιαλίτιδας ζώνης 10 ν.μ. για τις ανάγκες της Αεροπορίας και της Αστυνόμευσης αυτής.
Βάση της διπλής αυτής διευθέτησης απετέλεσε η πολιτική εξυπηρέτησης της ελευθερίας της ναυσιπλοϊας εκείνη την εποχή. Πράγματι, το 1931, η Ελλάδα, χωρίς να παραβιάζει το Διεθνές Δίκαιο, θα μπορούσε να είχε ορίσει μία ζώνη χωρικών υδάτων 10 ν.μ. γενικής εφαρμογής. Η Ελλάδα, παρόλα αυτά, απέφυγε να το πράξει για λόγους διευκόλυνσης της θαλάσσιας ναυσιπλοϊας.
Σε τήρηση των διεθνών διαδικασιών, η Ελλάδα είχε προβεί χωρίς καθυστέρηση, στη γνωστοποίηση της ανωτέρω νομοθεσίας περί του εθνικού εναερίου χώρου της, προκειμένου να έχει έννομες συνέπειες σε διεθνές επίπεδο και, ειδικότερα, έναντι των γειτονικών κρατών. Έτσι, βάσει της σχετικής υποχρέωσης της Ελλάδας από το Παράρτημα "F" περί αεροναυτικών χαρτών της Σύμβασης των Παρισίων 1919 για την Εναέρια Κυκλοφορία, η Ελλάδα προέβη στη γνωστοποίηση προς την CINA (Διεθνής Επιτροπή Αεροναυτιλίας) χαρτών εναερίου χώρου, καθορισμού αεροδιαδρόμων, καθώς και των σημείων transit στα βόρεια και ανατολικά σύνορά της. Οι χάρτες αυτοί αποτυπώνουν το εξωτερικό όριο του ελληνικού εναέριου χώρου στα 10 ν.μ.
Με τη θέση σε ισχύ του Παραρτήματος 4 της Σύμβασης του Σικάγου 1944 που αφορά στους Αεροναυτικούς Χάρτες, οι πρώτοι αεροναυτικοί χάρτες του ICAO, που δημοσιεύθηκαν το 1949, είχαν ως βάση τους χάρτες της CINA. Στη δεύτερη δημοσίευσή τους το 1955, νέοι αεροναυτικοί χάρτες συμπεριελήφθησαν, τους οποίους η Ελλάδα δημοσίευσε με σαφή περιγραφή των εξωτερικών ορίων του εθνικού εναερίου χώρου στα 10 ν.μ. Υπογραμμίζεται σχετικά, ότι οι αντίστοιχοι τουρκικοί αεροναυτικοί χάρτες συμπεριλαμβάνουν επίσης τα εξωτερικά όρια του ελληνικού εθνικού εναερίου χώρου στα 10 ν.μ.
Τουρκικές διεκδικήσεις (a)
Μέχρι το 1975 και για 44 συνεχή έτη, η Τουρκία ανεγνώριζε και σεβόταν τη ρύθμιση αυτή των 10 ν.μ. Από το 1975 μέχρι σήμερα, όμως, αμφισβητεί τον πέραν των 6 μιλίων εναέριο χώρο της Ελλάδος, δηλαδή θεωρεί ότι τα 4 μίλια από τα 6 ως τα 10 είναι διεθνής εναέριος χώρος, στον οποίο στέλνει μάλιστα πολλές φορές ημερησίως μαχητικά της αεροσκάφη. Οι σχηματισμοί Τουρκικών μαχητικών, συχνά οπλισμένων, όχι μόνο παραβιάζουν το αμφισβητούμενο πλέον τμήμα του ελληνικού εναερίου χώρου μεταξύ 10 και 6 ν.μ., αλλά διεισδύουν σε μεγάλο βάθος, και πέραν των 6 ν.μ., εντός δηλαδή του τμήματος του ελληνικού εναερίου χώρου που η Τουρκία αναγνωρίζει, ενώ συχνά σημειώνονται υπερπτήσεις του εδάφους των ελληνικών νήσων.
Ποιος έχει δίκιο;(a)
Είναι γεγονός ότι η διαφορά μεταξύ του Εθνικού Εναέριου Χώρου και των χωρικών υδάτων της Ελλάδας αποτελεί παγκόσμια παραδοξότητα και καμία χώρα (με την εξαίρεση της Κύπρου) δεν αναγνωρίζει το δικαίωμα αυτό στη χώρα μας. Άλλωστε, δια της αποδοχής του νατοϊκού κανονισμού MC 66/1 το 1962, η Ελλάδα έχει αποδεχθεί ότι ο εθνικός εναέριος χώρος για νατοϊκές λειτουργίες δεν είναι τα 10 ναυτικά μίλια, αλλά μόνον τα 6. Για το λόγο αυτό, οι ΗΠΑ και το ΝΑΤΟ δεν αναγνωρίζουν ελληνικά κυριαρχικά δικαιώματα στο χώρο μεταξύ 6 και 10 μιλίων κατά τη διάρκεια νατοϊκών ασκήσεων.
Την 7η Δεκεμβρίου 1944 υπογράφηκε στο Σικάγο η Σύμβαση περί Διεθνούς Πολιτικής Αεροπορίας, που προέβλεπε την ίδρυση ενός Διεθνούς Οργανισμού Πολιτικής Αεροπορίας (International Civil Aviation Organization - ICAO). O ICAO οριοθέτησε τα όρια των περιοχών ευθύνης για τον έλεγχο του εναερίου χώρου στις χώρες μέλη του (Flight Information Region-FIR) και κατά τις Περιοχικές Συνδιασκέψεις των Παρισίων (1952) και της Γενεύης (1958) για την Πολιτική Αεροπορία καθορίσθηκαν τα όρια του FIR Αθηνών.
Η Τουρκία ήταν παρούσα και αποδέχθηκε τον καθορισμό του εναέριου χώρου για τον οποίο υπεύθυνη ορίστηκε η Ελλάδα, με το FIR Αθηνών να καλύπτει ολόκληρο τον ελληνικό εθνικό εναέριο χώρο με βάση τα 10 ν.μ. και επιπλέον διάσπαρτα τμήματα του διεθνούς εναερίου χώρου. Το FIR, καθέτως, χωρίζεται σε κατώτερο (από την επιφάνεια της θάλασσας έως τα 24.500 πόδια) και ανώτερο (από τα 24.500 πόδια ως το διάστημα). Ελεγχόμενο FIR είναι μέχρι τα 46.000 πόδια. Πάνω από αυτό το ύψος, ισχύουν οι διατάξεις του Δικαίου του Διαστήματος.
Τα προβλήματα στην περιοχή ξεκίνησαν μετά την τουρκική εισβολή στην Κύπρο το 1974, περίοδο ιδιαίτερα κρίσιμη για την Ελλάδα. Έτσι, η ηγεσία της χώρας αποφάσισε να αναγνωρίζει όσα αεροσκάφη (εν προκειμένω τουρκικά) πετούν εντός του FIR Αθηνών χωρίς να έχουν υποβάλλει σχέδια πτήσεων, όχι τόσο για λόγους εναέριας κυκλοφορίας όσο για σκοπούς έγκαιρης προειδοποίησης και ασφάλειας της χώρας και αποτροπής.
Σταθερή επιδίωση της Τουρκίας είναι ο επανακαθορισμός του FIR Αθηνών, με περιορισμό του στον έλεγχο του μισού Αιγαίου. Η πολιτική αυτή γραμμή είναι σύμφωνη με την επίδιωξη της Τουρκίας και σε ότι αφορά στην υφαλοκρηπίδα, όπου επίσης επιδιώκεται ο διαμοιρασμός του Αιγαίου μεταξύ των δύο χωρών χωρίς να υπολογίζονται τα ελληνικά νησιά με όριο τον 25ο Μεσημβρινό! Το ζήτημα αφορά τόσο τον εθνικό εναέριο χώρο, όσο και την ευθύνη για την έρευνα και διάσωση ναυαγών. Από την άνοιξη του 2007, η Τουρκία αναχαιτίζει ελληνικά αεροσκάφη όταν περνούν τον 25ο Μεσημβρινό ή όταν πλησιάζουν στην ίδια περιοχή τουρκικά αεροσκάφη που έχουν μπει παράνομα στο FΙR Αθηνών.
Στην ίδια ενότητα προκλήσεων περιλαμβάνεται η μόνιμη δέσμευση από τουρκικής πλευράς περιοχών για ασκήσεις αλλά και διαβήματα και διαμαρτυρίες για δήθεν παρενοχλήσεις και παραβιάσεις από ελληνικά μαχητικάκόντρα φυσικά στις διεθνείς συμβάσεις και τους κανονισμούς διεθνών οργανισμών. Στην ενότητα «συνδιαχείριση» που επιδιώκει να επιβάλει η Άγκυρα εντάσσεται και η αξίωσή της να επιβαίνουν Τούρκοι σε πλοία που στο πλαίσιο ευρωπαϊκών προγραμμάτων πραγματοποιούν επιστημονικές έρευνες στο Αιγαίο. Παράλληλη κίνηση θεωρείται και η πραγματοποίηση σεισμογραφικών ερευνών από το σκάφος «Κότσα Πίρι Ρέις» κοντά στο Καστελλόριζο τον Σεπτέμβριο toy 2007.
Ιστορική αναδρομή
Τον Αύγουστο του 1974, η Τουρκία αυθαίρετα εξέδωσε τη ΝΟΤΑΜ 714 ("ειδοποίηση προς αεροναυτιλομένους") με την οποία προσπαθούσε να επεκτείνει τον χώρο της δικαιοδοσίας της μέχρι το μέσο του Αιγαίου εντός του FIR Αθηνών. Η Ελλάδα απάντησε κηρύττοντας το Αιγαίο επικίνδυνη περιοχή (NOTAM 1157) και ο ICAO απηύθυνε έκκληση και στις δύο πλευρές χωρίς επιτυχία. Τέλος, η Άγκυρα, το 1980, και πάλι μονομερώς, ανακάλεσε τη ΝΟΤΑΜ 714 όταν διαπίστωσε ότι το μέτρο έβλαπτε τα συμφέροντά της και ιδίως τον τουρισμό. Ωστόσο, η Τουρκία έκτοτε σταμάτησε να υποβάλει σχέδια πτήσεως για τα στρατιωτικά της αεροσκάφη, με το επιχείρημα ότι η Σύμβαση του Σικάγου δεν αφορά στα κρατικά αεροσκάφη.
Η Τουρκία επικαλείται την Σύμβαση του Σικάγο λέγοντας ότι δεν είναι υποχρεωμένη να καταβάλει σχέδια πτήσης για πτήσεις πέραν της πολιτικής αεροπορίας. Επικαλείται το άρθρο 3, παρ.1 που εξαιρεί τα κρατικά αεροσκάφη (state aircrafts) και λίγο παρακάτω εντάσσει στην κατηγορία αυτή και τα στρατιωτικά. Από την πλευρά της, η Ελλάδα θεωρεί ότι η λογική αυτής της εξαίρεσης έγκειται στα αεροσκάφη που αφορούν άμεσα κράτος και κυβέρνηση, και είναι περιορισμένου αριθμού (αεροσκάφη στελεχών της κυβέρνησης, αρχηγών κρατών κλπ.). Διαφορετικά, η έλλειψη πληροφόρησης για στρατιωτικές πτήσεις θα οδηγούσε στην αύξηση κινδύνου των διεθνών πτήσεων. Σημειώνουμε επίσης πως η Τουρκία δεν έχει την ίδια άποψη σχετικά με την υποβολή σχεδίων πτήσης όσον αφορά σε στρατιωτικά αεροσκάφη που κινούνται μέσα στο δικό της FIR αλλά σε διεθνή εναέριο χώρο, και προέρχονται από άλλες γείτονες χώρες.
Ποιος έχει δίκιο;(b)
Το πρόβλημα σχετικά με το FIR Αθηνών περιλαμβάνει δύο παραμέτρους. Η πρώτη αφορά την επιδίωξη της Τουρκίας για τον επανακαθορισμό του με την δημιουργία μιας νέας γραμμής μεταξύ Athens - Istanbul FIR στο μέσο περίπου του Αιγαίου, περικλείοντας εναέριο χώρο ελληνικής κυριαρχίας. Το επιχείρημα που προβάλλει η Τουρκία είναι πως υπάρχει διεθνώς προηγούμενο, χώρες να έχουν εθνικό εναέριο χώρο υπό ξένο FIR. Αυτό πραγματικά ισχύει, για χώρες όμως που δεν είχαν την κατάλληλη τεχνολογία για να αναλάβουν τον έλεγχο των πτήσεων ή δεν τις συνέφερε να προβούν σε μια τέτοια ενέργεια, ή δεν είχαν αεροπορία. Η Ελλάδα δεν εμπίπτει σε καμία από αυτές τις κατηγορίες.
Επίσης, η διανομή των Περιοχών Πληροφόρησης Πτήσεων δεν γίνεται βάσει των εθνικών συμφερόντων της κάθε χώρας και η αναδιανομή ζωνών ελέγχου δεν είναι ούτε εύκολη υπόθεση, ούτε συμφέρουσα για την παγκόσμια αεροναυτιλία. Ουσιαστικά, ο μόνος λόγος για την αλλαγή του FIR μιας χώρας είναι η ελλιπής διεκπεραίωση του καθήκοντος της αναφορικά στον έλεγχο των πτήσεων. Ο ICAO δεν δέχεται τις τουρκικές αιτιάσεις και το FIR Αθηνών εξακολουθεί (με την υποστήριξη της διεθνούς κοινότητας) να βρίσκεται στα όριο που καθορίστηκαν από το 1952 και 1958.
Η δεύτερη παράμετρος σχετίζεται με την υποχρέωση υποβολής σχεδίων πτήσεων για τα τουρκικά στρατιωτικά αεροσκάφη που πετούν εντός του FIR Αθηνών. Εδώ η κατάσταση αντιστρέφεται, αφού το FIR αποτελεί περιοχή ευθύνης και όχι χώρος κυριαρχίας, με αποτέλεσμα η διεθνής κοινότητα να μην υποστηρίζει την Ελλάδα. Άλλωστε, ο επίσημος κανονισμός του ICAO εξαιρεί από τις διατάξεις του τα κρατικά αεροσκάφη (state aircrafts), μέσα στα οποία κατατάσσονται και τα στρατιωτικά.
Τόσο οι σύμμαχοι όσο και μεμονωμένα οι ΗΠΑ πρότειναν στο παρελθόν ένα είδος σχεδίου πτήσεων μέσω των συστημάτων αεράμυνας και διοίκησης του ΝΑΤΟ. Τα στοιχεία αυτά κάλυπταν σε μεγάλο ποσοστό τις απαιτήσεις ασφάλειας και έγκυρης προειδοποίησης της χώρας μας, όμως δεν έγιναν αποδεκτά. Αυτό σημαίνει ότι η διεθνής κοινότητα κατά κανόνα διαφωνεί με την πρακτική της αναγνώρισης και αναχαίτησης των τουρκικών αεροσκαφών που εισέρχονται στο FIR Αθηνών χωρίς να παραβιάζουν τον Εθνικό Εναέριο Χώρο.
θα πρέπει τέλος να σημειώσουμε ότι σύμφωνα με άρθρο της εφημερίδας Ελευθεροτυπία (2 Νοεμβρίου 2004), τον Απρίλιο του 2004 το Γιουροκοντρόλ συνέταξε εγχειρίδιο για τις πτήσεις των κατασκοπευτικών αεροπλάνων χωρίς πιλότο (UVAS) και η ελληνική αντιπροσωπεία συμφώνησε να γραφεί στο εγχειρίδιο ότι όχι μόνον τα αεροσκάφη UVAS, αλλά και τα μαχητικά αεροσκάφη εξαιρούνται των κανόνων του ICAO. Με άλλα λόγια, δεν έχουν υποχρέωση να καταθέτουν σχέδια πτήσεων και τα τουρκικά μαχητικά, αλλά να πετάνε με δική τους ευθύνη (due regard).
Η κυβέρνηση εξετάζει την προώθηση συμφωνίας, βάσει της οποίας, το ανατολικό Αιγαίο από τον 25ο μεσημβρινό και ανατολικά, εντός του FIR Αθηνών θα μετατραπεί σε «περιοχή αποφυγής έντασης» ανάμεσα στην Ελλάδα και την Τουρκία, με απαγόρευση πτήσεων ελληνικών και τουρκικών μαχητικών.
Θα εξαιρούνται τα αεροσκάφη των χωρών του ΝΑΤΟ και τρίτων χωρών, καθώς και οι ασκήσεις και η εξυπηρέτηση των σκοπών αεράμυνας.
Σύμφωνα με τις υπάρχουσες πληροφορίες, η κυβέρνηση Παπανδρέου εξετάζει αυτό το διάστημα τη διαμόρφωση μιας συμφωνίας με την Αγκυρα για την «αποστρατιωτικοποίηση» του μισού Αιγαίου. Στόχος είναι να ελαχιστοποιηθεί η ένταση ανάμεσα στις δύο χώρες, που προκαλείται από τη μόνιμη παραβατική συμπεριφορά της Αγκυρας στο Αιγαίο και τις αντίστοιχες αντιδράσεις των ελληνικών αεροσκαφών με αναχαιτίσεις και εμπλοκές.
Ετσι η κυβέρνηση προσδοκά ότι «δεν θα υπάρχουν εντάσεις στο FIR Αθηνών, θα υπάρξει μείωση δαπάνης αναχαιτίσεων και θα αυξηθεί η εναέρια κυκλοφορία στο FIR Αθηνών κατά 30% περίπου με όφελος 2 δισ. ετησίως...».
Αναλυτικότερα και σύμφωνα με τις υπάρχουσες πληροφορίες, η κυβέρνηση εξετάζει κατά πόσο μπορεί «να είναι συμφέρουσα» μια συμφωνία με την Τουρκία, σε συνεργασία με το ΝΑΤΟ, κατά την οποία:
* Η περιοχή στο Αιγαίο από τον 25ο μεσημβρινό και ανατολικά (δηλαδή το μισό Αιγαίο) θα χαραχτηριστεί ως «περιοχή αποφυγής έντασης» ανάμεσα στις δύο χώρες.
* Στην περιοχή αυτή δεν θα εκτελούνται πτήσεις ελληνικών και τουρκικών αεροσκαφών.
* Στην περιοχή αυτή θα εκτελούνται ασκήσεις και πτήσεις για σκοπούς αεράμυνας.
* Η συμφωνία δεν θα επηρεάζει τα μαχητικά αεροσκάφη των χωρών-μελών του ΝΑΤΟ καθώς και τρίτων χωρών.
Το βασικό επιχείρημα της κυβέρνησης για την προώθηση μια τέτοιας πρωτότυπης συμφωνίας με την Τουρκία φαίνεται να είναι ότι σε περίοδο ισχνότατων αγελάδων για την Ελλάδα, η ελληνική κοινή γνώμη θα αποδεχθεί ευχαρίστως την προσδοκώμενη αύξηση εσόδων κατά 2 δισ. ετησίως από την αύξηση της εναέριας κυκλοφορίας στο Αιγαίο, λόγω της μείωσης της στρατιωτικής έντασης στην περιοχή.
Η Αγκυρα μάλλον δεν πρόκειται να φέρει αντίρρηση σε μια τέτοια συμφωνία, η οποία συμπίπτει εξάλλου με τη δική της μόνιμη επιδίωξη να αποκτήσει τον έλεγχο στο Αιγαίο μέχρι τον 25ο μεσημβρινό, απονεκρώνοντας έτσι -σε πρώτη φάση- ολόκληρο το ανατολικό Αιγαίο.
Με την υπό διαμόρφωση συμφωνία, η Αθήνα με στόχο τη μείωση των κρατικών δαπανών από την αντίστοιχη μείωση της στρατιωτικής έντασης στο ανατολικό Αιγαίο, δεσμεύεται να σταματήσει τις πτήσεις των ελληνικών μαχητικών αεροσκαφών πάνω από τα εθνικά εδάφη της στο ανατ. Αιγαίο, παρά μόνον για σκοπούς αεράμυνας.
Βαπτισμένα «ΝΑΤΟϊκά»
Θα επιτρέπει όμως τη χρήση του ίδιου χώρου από τα αεροσκάφη των κρατών-μελών του ΝΑΤΟ, (σ.σ. άρα και της Τουρκίας), καθώς τα ΝΑΤΟϊκά αεροσκάφη χαρακτηρίζοντας «φίλια» και επομένως απαγορεύονται οι αναχαιτίσεις τους.
Δι' αυτού του τρόπου όμως, η Τουρκία (σ.σ. με βάση την τακτική που εφαρμόζει) θα μπορεί να βαφτίζει ως ΝΑΤΟϊκά τα μαχητικά της, να δεσμεύει περιοχές και να εκτελεί κανονικά τις ασκήσεις της, χωρίς να ενδιαφέρεται για τα 6 ή τα 10 ν.μ. του ελληνικού εναέριου χώρου και χωρίς να καταθέτει σχέδια πτήσεων.
Αντιθέτως η Αθήνα -και για λόγους οικονομίας- είτε δεν θα πραγματοποιεί αντίστοιχες ασκήσεις είτε θα τις κάνει μόνον επί χάρτου.
Η υπό διαμόρφωση αυτή συμφωνία μπορεί να εξεταστεί στις πολλαπλές ελληνοτουρκικές συναντήσεις, πριν από την επίσημη επίσκεψη του Τούρκου πρωθυπουργού Τ. Ερντογάν στην Αθήνα τον Μάιο.
Μετά τη συνάντηση Δρούτσα-Νταβούτογλου, προχθές στην Ισπανία, στις 9 Μαρτίου συνέρχεται στην Αγκυρα η 15η Σύνοδος Κατευθυντήριας Επιτροπής Ελλάδας-Τουρκίας, η οποία με τη σειρά της θα προετοιμάσει την επίσκεψη εργασίας του Αναπληρωτή υπουργού Εξωτερικών Δ. Δρούτσα στο τέλος του μήνα στην Αγκυρα. Ολη αυτή η κινητικότητα έχει στόχο να προετοιμαστεί καλά η επίσκεψη του κ. Ερντογάν στην Αθήνα, η οποία σύμφωνα με την ελληνική πλευρά πρέπει να έχει θετικά αποτελέσματα.
Αν τελεσφορήσει μια συμφωνία τέτοιου περιεχομένου, πιθανώς θα υποκαταστήσει και το υπάρχον Μνημόνιο Παπούλια-Γιλμάζ, το οποίο δεν επιτρέπει τη διενέργεια στρατιωτικών ασκήσεων «στο Αιγαίο» κατά τους θερινούς μήνες και το οποίο η Αγκυρα καταπατά συστηματικώς τα τελευταία χρόνια.
Υπενθυμίζεται ότι και κατά τη διάρκεια των διαπραγματεύσεων του Μνημονίου Παπούλια-Γιλμάζ, η τουρκική πλευρά είχε επιμείνει μέχρι τέλους στην απαγόρευση πτήσεων στο Αιγαίο, κάτι που δεν είχε δεχθεί τότε η κυβέρνηση Α. Παπανδρέου και ο νυν Πρόεδρος της Δημοκρατίας Κ. Παπούλιας.*
9. Ανεπίσημος τουρκικός χάρτης του Αιγαίου, με γραμμή διχοτόμησής του τον 25ο Μεσημβρινό.
Άλλωστε, η αποκαλούμενη «ενεργειακή ασφάλεια» εδώ και καιρό έχει μπει στο λεξιλόγιο των ιμπεριαλιστικών επιτελείων. Επιβεβαιώνεται και μ' αυτόν τον τρόπο ότι τα μέτρα σφαγιασμού των εργατικών δικαιωμάτων και των λαϊκών κατακτήσεων αποτελούν ενιαίο σύνολο με τις διευθετήσεις σε βάρος των κυριαρχικών δικαιωμάτων της χώρας. Πριν και μετά την επίσκεψη του Τούρκου πρωθυπουργού Ρ. Ερντογάν στις 22 Οκτώβρη στην Αθήνα, άρχισε να ανοίγει η βεντάλια των διευθετήσεων που έχουν συμφωνηθεί στο πλαίσιο των «διερευνητικών επαφών» Ελλάδας - Τουρκίας, σε όλο το πλέγμα των ελληνοτουρκικών ζητημάτων. Τα σχετικά δημοσιεύματα στον Τύπο κορυφώθηκαν με τα όσα είδαν το φως για τη συνεδρίαση, την περασμένη Τρίτη, 26 Οκτώβρη, του τουρκικού υπουργικού συμβουλίου, με αντικείμενο την «επέκταση» των ελληνικών (!!!) χωρικών υδάτων στο Αιγαίο στα 7-8 ν.μίλια. Σύμφωνα με όλες τις ενδείξεις, αυτό που προωθείται είναι η διχοτόμηση του Αιγαίου με άξονα τον 25ο Μεσημβρινό, όπως είναι η πάγια επιδίωξη της Τουρκίας.
Στην εδραίωση του καθεστώτος αμφισβήτησης των ελληνικών κυριαρχικών δικαιωμάτων, εκτός από τις τουρκικές παραβιάσεις και τις ενδοΝΑΤΟικές ρυθμίσεις, έχει συμβάλει η στρατηγική επιλογή των ελληνικών κυβερνήσεων να μην ορίσουν την ελληνική ΑΟΖ στο θαλάσσιο χώρο. Πρόκειται για νόμιμο δικαίωμα που απορρέει από τη Σύμβαση του ΟΗΕ για το Δίκαιο της Θάλασσας και η απεμπόλησή του έχει σαν αποτέλεσμα καμιά οικονομική δραστηριότητα να μην μπορεί να αναπτυχθεί πέρα από το σημερινό όριο των ελληνικών χωρικών υδάτων, στα 6 ν. μίλια. Ολα αυτά σε μια περιοχή, όπως το Αιγαίο, διάσπαρτη από εκατοντάδες ελληνικά νησιά - υπάρχουν μόνο δύο τουρκικά, η Ιμβρος και η Τένεδος - όπου αν εφαρμοστούν οι κανόνες του Διεθνούς Δικαίου τότε η υφαλοκρηπίδα - Αποκλειστική Οικονομική Ζώνη σε ποσοστό άνω του 80% αποτελεί ελληνικό κυριαρχικό δικαίωμα. Αντίστοιχη είναι και η περιοχή ευθύνης για τις πτήσεις, το γνωστό FIR. Το θέμα της συνεδρίασης του τουρκικού υπουργικού συμβουλίου με αντικείμενο τις διευθετήσεις στο Αιγαίο αποκαλύφθηκε από τα τουρκικά ΜΜΕ. Σύμφωνα με το τηλεοπτικό δίκτυο «Kanal D», σε μια συνεδρίαση διάρκειας 4,5 ωρών, το τουρκικό υπουργικό συμβούλιο συζήτησε θέματα που αφορούν την «υφαλοκρηπίδα του Αιγαίου, το διεθνή εναέριο χώρο και την επέκταση των χωρικών υδάτων στο Αιγαίο»!
Πιο συγκεκριμένα, εξέτασε σενάρια για την «επέκταση των ελληνικών χωρικών υδάτων σε μερικές περιοχές στα 7 μίλια και σε μερικές 8 μίλια», στο πλαίσιο της «ανασκόπησης της επίσκεψης του Τούρκου πρωθυπουργού Ταγίπ Ερντογάν στην Αθήνα».
Πλαίσιο γενικευμένων εκχωρήσεων
Η ελληνική κυβέρνηση δε διέψευσε τις διαρροές στον τούρκικο Τύπο, με τον κυβερνητικό εκπρόσωπο Γ. Πεταλωτή να δηλώνει την Τετάρτη ότι «τα σενάρια που συζητάει το τουρκικό υπουργικό συμβούλιο δε μας αφορούν, εμείς έχουμε πάγιες θέσεις». Ο ισχυρισμός αυτός είναι άτοπος. Τα σενάρια αφορούν άμεσα την Ελλάδα και έχουν με βεβαιότητα συζητηθεί στις διμερείς επαφές κεκλεισμένων των θυρών. Εξάλλου, ένα ελληνικό κυριαρχικό δικαίωμα προφανώς και δεν αποτελεί τουρκική αρμοδιότητα, εκτός εάν τίθεται ζήτημα τοποθέτησης της τουρκικής κυβέρνησης απέναντι σε μια τέτοια διευθέτηση.
Το αντικείμενο της επίμαχης συνεδρίασης δεν είναι παρά η φόρμουλα «διευθέτησης» που είχε αποκαλύψει ο «Ριζοσπάστης» με δημοσίευμα στις 15 Σεπτέμβρη 2010. Εκεί σημειωνόταν ότι στο πλαίσιο των διερευνητικών επαφών Ελλάδας - Τουρκίας, οι δύο πλευρές έχουν καταλήξει σε συμφωνία συνδιαχείρισης και συνεκμετάλλευσης του Αιγαίου, στη βάση της αποδοχής τουρκικών «ζωτικών συμφερόντων», κάτω από την ομπρέλα των ισχυρών πολυεθνικών συμφερόντων και του ΝΑΤΟ.
Αναφερόταν, επίσης, ότι η συμφωνία περιλαμβάνει «χάρτες για τα θαλάσσια σύνορα των δύο χωρών, λαμβάνοντας κατά περίπτωση ως εύρος των ελληνικών χωρικών υδάτων άλλοτε τα 6 μίλια και άλλοτε τα 8». Για το θέμα υπάρχουν και άλλα δημοσίευμα στον Τύπο, στα οποία αναφέρεται ότι οι διερευνητικές για την υφαλοκρηπίδα φαίνεται πως έχουν φθάσει πολύ κοντά σε μια κωδικοποίηση, με διαβαθμισμένη επέκταση των ελληνικών χωρικών υδάτων, που θα φθάνουν στα 12 ν. μίλια σε ορισμένες περιοχές, αλλά θα περιορίζονται στα νησιά.
Ανιχνεύοντας τις συνέπειες των προωθούμενων ρυθμίσεων στο Αιγαίο, πρέπει πριν απ' όλα να γίνει σαφές ότι ο όρος «επέκταση» των ελληνικών χωρικών υδάτων είναι ψευδεπίγραφος. Μια τέτοια ρύθμιση αποτελεί συρρίκνωση και εγκατάλειψη - εκχώρηση κυριαρχικών δικαιωμάτων, αφού τα ελληνικά χωρικά ύδατα, σύμφωνα με την ισχύουσα σύμβαση του ΟΗΕ για το Δίκαιο της Θάλασσας, μπορούν να επεκταθούν στα 12 ν. μίλια.
Η όποια διευθέτηση στα χωρικά ύδατα - η Τουρκία έχει χαρακτηρίσει «αιτία πολέμου» (κάζους μπέλι) την άσκηση του νόμιμου ελληνικού δικαιώματος για επέκτασή τους στα 12 ν. μίλια - θα αποτελέσει τη βάση για διευθέτηση και των υπόλοιπων ζητημάτων. Στην ουσία, ο ορισμός των ελληνικών χωρικών υδάτων κάτω από τα 12 ν. μίλια ισοδυναμεί σε αποτελέσματα με επαναχάραξη των συνόρων.
Αν τα ελληνικά χωρικά ύδατα οριστούν στα 7 ή 8 ν. μίλια (σήμερα είναι 6 ν. μίλια), στα πλαίσιο μιας ελληνοτουρκικής διευθέτησης, αυτό σημαίνει οριστική εγκατάλειψη του δικαιώματος για επέκταση στα 12 ν. μίλια. Κάτι τέτοιο θα συμπαρασύρει ανάλογη οριοθέτηση και συρρίκνωση στον ελληνικό εναέριο χώρο, που σήμερα είναι 10 ν. μίλια, χωρίς να την αποδέχεται η Τουρκία, επικαλούμενη ότι το Διεθνές Δίκαιο ορίζει ως εθνικό εναέριο χώρο τον υπερκείμενο των εθνικών χωρικών υδάτων εναέριο χώρο.
Η ελληνική πλευρά απαντούσε με το επιχείρημα ότι αφού έχει το δικαίωμα επέκτασης των εθνικών χωρικών υδάτων στα 12 ν. μίλια, αυτό συνεπάγεται ότι ο ορισμός μόνο του εθνικού εναέριου χώρου στα 10 ν. μίλια υπερκαλύπτεται από το ευρύτερο δικαίωμα των 12 ν. μιλίων. Ολες όμως αυτές οι διευθετήσεις στην πράξη χαρτογραφούν - οριοθετούν και την υφαλοκρηπίδα - Αποκλειστική Οικονομική Ζώνη (ΑΟΖ).
Το σπέρμα για νέες εντάσεις
Είναι σαφές ότι ο περιορισμός, και μάλιστα επιλεκτικός, των ελληνικών χωρικών υδάτων στα 7-8 ν. μίλια από τις ελληνικές ακτές δε γίνεται για την εξασφάλιση της ελεύθερης ναυσιπλοΐας, η οποία άλλωστε επιτρέπεται (αβλαβής διέλευση) ακόμα και στα εσωτερικά ύδατα (Σούνιο). Γίνεται για να τεθεί ως βάση διανομής της υφαλοκρηπίδας - ΑΟΖ. Τυχόν καθιέρωση ελληνικών χωρικών υδάτων στα 7-8 ν. μίλια θα έχει ως αποτέλεσμα να μην κλείνει με ελληνικά χωρικά ύδατα η αλυσίδα που σχηματίζουν τα ελληνικά νησιά του Ανατ. Αιγαίου και έτσι μένει ανοιχτό το Αιγαίο, με ανυπολόγιστες συνέπειες στην ίδια την άμυνα της χώρας.
Δηλαδή, τα διεθνή ύδατα, ανάμεσα στα ελληνικά νησιά του Ανατ. Αιγαίου και την ηπειρωτική Ελλάδα, αλλά και ανάμεσα σε ελληνικά νησιά, όπως και προς την ανοιχτή Μεσόγειο, η εκμετάλλευση των οποίων αποτελεί αποκλειστικό ελληνικό δικαίωμα, σύμφωνα με το Διεθνές Δίκαιο, μένουν «ελεύθερα» για να αποτελέσουν αντικείμενο μοιρασιάς.
Εδώ έρχονται τα διάφορα σενάρια μοιρασιάς της υφαλοκρηπίδας - ΑΟΖ, όπως αυτό των «δακτύλων», με βάση τα οποία παραχωρούνται στην Τουρκία θαλάσσιες περιοχές που ξεκινάνε από τα μικρασιατικά παράλια και εκτείνονται σε βάθος προς τα δυτικά, παραβλέποντας την παρουσία ελληνικών νησιών. Συνέπεια αυτών των ρυθμίσεων είναι να κουρελιάζεται και η αποκλειστική αρμοδιότητα της Ελλάδας για τον έλεγχο των πτήσεων στο Αιγαίο, το γνωστό FIR. Οπως επίσης εξουδετερώνεται το δικαίωμα άμυνας, μαζί με τον επιχειρησιακό έλεγχο του Αιγαίου, αφού πλέον με τις προωθούμενες διευθετήσεις θα δημιουργηθούν στο μέσον του Αιγαίου νησίδες τουρκικής υφαλοκρηπίδας - ΑΟΖ, με ό,τι αυτό συνεπάγεται σε δικαιώματα ασφάλειας τυχόν εγκαταστάσεων έρευνας και εξόρυξης υδρογονανθράκων, που πλέον θα επικαλείται η Τουρκία. Στο ίδιο πλαίσιο προωθείται και η αποστρατιωτικοποίηση των ελληνικών νησιών, με διακοπή - σε πρώτη φάση - των πτήσεων μαχητικών αεροσκαφών, σύμφωνα και με τις κατευθύνσεις του ΝΑΤΟ που αφορούν στη δομή και τη λειτουργία του. Είναι σαφές ότι οι διευθετήσεις που έχουν δρομολογηθεί σε όλο το πλέγμα των ελληνοτουρκικών ζητημάτων αντανακλούν τις επιδιώξεις της αστικής τάξης σε Ελλάδα και Τουρκία για κερδοφορία από τη συνεκμετάλλευση του φυσικού ενεργειακού πλούτου που κρύβει το Αιγαίο. Είναι χαρακτηριστικό ότι μετά τη συνάντηση με τον Τ. Ερντογάν, ο Γ. Παπανδρέου στη Βουλιαγμένη (22/10/2010) παραδέχτηκε στη διάρκεια συζήτησης με δημοσιογράφους ότι η «κυβέρνηση έχει κάνει επαφές με τη "Shell" (σ.σ. το γνωστό βρετανικό - ολλανδικό πετρελαϊκό κολοσσό) και δύο άλλες χώρες για το θέμα της εξόρυξης στο Αιγαίο»!
Οι εξελίξεις αυτές τίποτα καλό δεν προοιωνίζονται για τον ελληνικό, τον τουρκικό και τους άλλους λαούς. Αντίθετα, τα όσα προωθούνται δε λύνουν τα όποια υπαρκτά ελληνοτουρκικά ζητήματα, αλλά διευθετούν πρόσκαιρα μια διαμορφωμένη κατάσταση, σύμφωνα με τις προτεραιότητες των πολυεθνικών μονοπωλίων και των ιμπεριαλιστικών επιτελείων. Σε κάθε περίπτωση, εμπεριέχουν το σπέρμα για νέες εντάσεις και αντιπαραθέσεις, που άλλωστε αποτελούν το μέσον της διευθέτησης των ενδοϊμπεριαλιστικών ανταγωνισμών.
greekdefence
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
Τα μηνύματα που δημοσιεύονται στο χώρο αυτό εκφράζουν τις απόψεις των αποστολέων τους. Το ιστολόγιο μας δεν υιοθετεί καθ’ οιονδήποτε τρόπο τις απόψεις αυτές. Ο καθένας έχει δικαίωμα να εκφράζει την γνώμη του, όποια και να είναι αυτή.
Παρακαλούμε να γράφετε με Ελληνικούς χαρακτήρες, επίσης οι σχολιασμοί σας να μη ξεφεύγουν από τα όρια της ευπρέπειας.
Σχόλια τα οποία περιέχουν ύβρεις, θα διαγράφονται.
Τα σχόλια πλέον ελέγχονται από τους διαχειριστές του ιστολογίου, γιαυτό θα υπάρχουν καθυστερήσεις στην εμφάνιση τους. Γενικά γίνονται όλα αποδεχτά, εκτός από αυτά που είναι διαφημίσεις ή απάτες.
Σας ευχαριστούμε για την κατανόηση.
(επικοινωνία:eleftheroi.ellines@gmail.com)