Η τρόικα παντρεύει τις τράπεζες

Το δημόσιο θα κληθεί εντός τετραμήνου, να μηδενίσει σχεδόν την άμεση συμμετοχή του στο εγχώριο τραπεζικό σύστημα και να ελαφρύνει όσο το δυνατόν τα βάρη από τους φορολογούμενους πολίτες. Η τρόικα σε συνεργασία με το ελληνικό δημόσιο, θα πρέπει να αποφασίσει τη μεθοδολογία που θα ακολουθήσει για να επιτύχει τη μείωση της συμμετοχής του στην Αγροτική Τράπεζα και το Ταχυδρομικό Ταμιευτήριο.

Μέχρι σήμερα, τα επικρατέστερα σενάρια της αγοράς αναφέρουν ότι οι αρχές προσανατολίζονται στο διαχωρισμό της ΑΤΕbank σε «καλή» και «κακή» τράπεζα, με ενδεχόμενη πώληση της «καλής» τράπεζας σε κάποιο από τα ιδιωτικά πιστωτικά ιδρύματα. Οσον αφορά το Ταχυδρομικό Ταμιευτήριο, πηγές της εγχώριας αγοράς, θεωρούν πιθανή την πλήρη ιδιωτικοποίησή του, μέσω πώλησης ή συγχώνευσής του με κάποια άλλη ιδιωτική τράπεζα.

Αυτήν τη φορά, η τρόικα αναλαμβάνει την πρωτοβουλία και τα «συνοικέσια» των τραπεζών προκειμένου να μην αφεθεί στην τύχη και στις προσωπικές προτιμήσεις των διοικήσεων η εξέλιξη του συνολικού κλάδου. Αλλωστε, ένα μεγάλο «στοίχημα» που πρέπει να κερδίσει η χώρα τα προσεχή έτη είναι αυτό της ανάπτυξης. Και αυτό είναι αδύνατο να επιτευχθεί, χωρίς ένα υγιές, λειτουργικό και ανταγωνιστικό τραπεζικό σύστημα, λένε οικονομολόγοι.

Για τους παραπάνω λόγους, στόχος της τρόικας είναι η συγκέντρωση του υπεράριθμων μελών του τραπεζικού κλάδου, έως και τον επόμενο Σεπτέμβριο, δηλαδή, λίγο πριν από την άντληση κρατικών κεφαλαίων από τις τράπεζες. Πρόθεση επίσης της τρόικας είναι να καταστούν οι τράπεζες ικανές να αποπληρώσουν τα κρατικά κεφάλαια που θα αντλήσουν από το Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας και όχι να επιβαρύνουν τους φορολογούμενους πολίτες, εφόσον οδηγηθούν σε κρατικοποίηση. Επιθυμούν, δηλαδή, να αποφύγουν παραδείγματα χωρών του εξωτερικού όπου αποξιώθηκαν τράπεζες, όπως πχ. η Northern Rock που ενισχύθηκε με κρατικά κεφάλαια ύψους 100 δισ. αγγλικών λιρών και έπειτα πουλήθηκε στον όμιλο Branson για μόλις 1 δισ. αγγλικές λίρες.

Ετσι, στο επόμενο επτάμηνο, από τη μία πλευρά οι ιδιωτικές ελληνικές τράπεζες θα προχωρήσουν σε εξαγορές και συγχωνεύσεις και τραπεζικά «φλερτ» που είχαν «παγώσει» θα αναβιώσουν, ενώ παράλληλα εισροές ξένων κεφαλαίων θα βοηθήσουν στην ενίσχυση ορισμένων πιστωτικών ιδρυμάτων. Αλλωστε, οι συζητήσεις έχουν ξεκινήσει εκ νέου και κάθε μία τράπεζα έχει σχεδιάσει το μείγμα των ενεργειών που θα ακολουθήσει για την όσο το δυνατόν μεγαλύτερη εξοικονόμηση και άντληση κεφαλαίων. Ούτως ή άλλως, οι τράπεζες που θα ενταχθούν στο Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας θα κληθούν να μειώσουν δραστικά το λειτουργικό τους κόστος.

Θα απελευθερωθούν οι απολύσεις, ενώ θα τεθεί πλαφόν στα μισθολόγια ανάλογα με τη μισθολογική κλίμακα. Στόχος κάθε εξαγοράς και συγχώνευσης τραπεζών είναι η επίτευξη συνεργειών/οικονομιών κλίμακος. Δηλαδή, η εξοικονόμηση του κόστους και η παράλληλη αύξηση των εσόδων ανά μονάδα προϊόντος, λένε οι έλληνες τραπεζίτες.

Υπό κανονικές συνθήκες, οι στόχοι αυτοί έχουν ορίζοντα δύο με τρία έτη. Μ' αυτά τα δεδομένα, οποιαδήποτε συγχώνευση μεταξύ των δύο απο τα τέσσερα μεγαλύτερα τραπεζικά συγκροτήματα της χώρας, εκτιμάται ότι θα είχε δυνητικά συνέργειες της τάξεως μεταξύ 300-500 εκατ. ευρώ, ανάλογα με τον κάθε συνδυασμό.

Οι συνέργειες κόστους -τόσο στο εσωτερικό όσο και στο εξωτερικό όπου επιχειρείται η απεξάρτηση από τις μητρικές- περιλαμβάνουν μείωση ή και πώληση καταστημάτων λόγω επικάλυψης δικτύων, μείωση προσωπικού, μείωση λειτουργικών εξόδων καταστήματος, καθώς και μείωση του αριθμού των ακίνητων. Οδηγούν επίσης, σε μείωση προσωπικού κεντρικών διευθύνσεων (όπως π.χ. ένα λογιστήριο, μια μηχανογράφηση, μια διεύθυνση προσωπικού, κ.λπ.).

Σήμερα, εκτός απροόπτου, η κυβέρνηση θα καταθέσει νομοσχέδιο για την ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών ενώ ανοιχτό παραμένει το θέμα συμμετοχής των μετόχων, που συνιστά προϋπόθεση ώστε να παραμείνουν ιδιωτικές οι τράπεζες. H προσφυγή των τραπεζών στο TXΣ γίνεται με κοινές μετοχές, ωστόσο, για τις μετοχές αυτές θα υπάρχει αναστολή του δικαιώματος ψήφου επί μία τριετία. Προϋπόθεση είναι η συμμετοχή των μετόχων μέχρι κάποιου ποσοστού της συνολικής ανακεφαλαιοποίησης το οποίο όμως δεν έχει καθοριστεί και αποτελεί στοιχείο διαπραγμάτευσης. Το ποσοστό αναμένεται να καθοριστεί εφόσον διευκρινιστούν οι κεφαλαιακές ανάγκες των τραπεζών (PSI, BlackRock και Core Tier I στο 9%).

Με συμμετοχή των ιδιωτών θα γίνει η ανακεφαλαιοποίηση των ελληνικών τραπεζών. Μάλιστα το ποσοστό της συμμετοχής τους στις αυξήσεις μετοχικού κεφαλαίου θα είναι υψηλότερο του 10% (το ακριβές ποσοστό συμμετοχής θα οριστεί τις επόμενες βδομάδες με υπουργική απόφαση).

Στην τροπολογία που κατέθεσε το υπουργείο Οικονομικών το περασμένο Σάββατο ρυθμίζονται τα θέματα που σχετίζονται με την ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών και τη λειτουργία του Ταμείου Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας (ΤΧΣ).

Η τροπολογία προβλέπει ότι η συμμετοχή του ΤΧΣ στο μετοχικό κεφάλαιο κάθε τράπεζας θα διενεργείται είτε με κοινές μετοχές, το δικαίωμα ψήφου των οποίων θα περιορίζεται, ή με μετατρέψιμες ομολογίες ειδικού τύπου (Contigent convertible bonds), ανάλογα με τις κεφαλαιακές απαιτήσεις της κάθε τράπεζας, όπως αυτές θα προσδιορισθούν από την Τράπεζα της Ελλάδος.

Για τις τράπεζες, στις οποίες οι μέτοχοι θα συμμετάσχουν τουλάχιστον κατά 10% στην αύξηση μετοχικού κεφαλαίου, το ιδιοκτησιακό τους καθεστώς δεν θα επηρεαστεί. Αντίθετα στις τράπεζες των οποίων οι μέτοχοι δεν θα καταφέρουν να συμμετάσχουν στο ελάχιστο ποσοστό, το Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας θα παρέμβει και θα συμμετάσχει στην αύξηση με κοινές μετοχές καθορίζοντας έτσι και το νέο ιδιοκτησιακό τους καθεστώς για μία περίοδο έως και πέντε χρόνια.

Στην πρώτη περίπτωση η συμμετοχή του ΤΧΣ θα γίνει με ειδικές κοινές μετοχές των οποίων η ψήφος θα περιορίζεται στα στρατηγικής σημασίας ζητήματα, όπως οι πωλήσεις στοιχείων ενεργητικού, συγχωνεύσεις κ.λπ., ενώ στη δεύτερη περίπτωση το ΤΧΣ θα έχει πλήρη διακαιώματα ψήφου.

Στο διάστημα της πενταετίας οι μέτοχοι θα έχουν τη δυνατότητα να προχωρήσουν σε αγορά των μετοχών του ΤΧΣ. Ολα αυτά, αφορούν τις τράπεζες οι οποίες θα κριθούν βιώσιμες και θα καταθέσουν business plan, τα οποία και θα τηρούν υπό την εποπτεία της ΤτΕ.

Με την τροπολογία εισάγονται οι αναγκαίες ρυθμίσεις για την εφαρμογή των δράσεων που προβλέπει το Μνημόνιο Συνεννόησης στον χρηματοπιστωτικό τομέα, οι οποίες αποβλέπουν στην εξυγίανση και δημιουργία υγιούς τραπεζικού τομέα, ιδίως μετά την ανάγκη ανακεφαλαιοποίησης των πιστωτικών ιδρυμάτων που θα προκύψει ως συνέπεια της συμμετοχής των ιδιωτών στην αναδιάρθρωση του χρέους (PSI).

Τα 5+1 βήματα για κεφαλαιακή ενίσχυση

• Από Ιούνιο 2012 έως Ιούλιο 2013
  Ελάχιστο όριο Κεφαλαιακής Επάρκειας 9%:
• Μετά τον Ιούλιο του 2013
  Ελάχιστο όριο Κεφαλαιακής Επάρκειας 10%:
• 31 Μαρτίου 2012
  Aξιολόγηση των αναγκών σε κεφάλαια των τραπεζών από ΤτΕ:
• 31 Μαρτίου 2012
  Κατάθεση επιχειρηματικών σχεδίων των τραπεζών στην Τράπεζα της Ελλάδος:
• Εως και το Σεπτέμβριο 2012
  Διενέργεια Αύξησης Μετοχικού Κεφαλαίου από τις αγορές:
• Από τον Οκτώβριο του 2012
  Αντληση κρατικών κεφαλαίων από το ΤΧΣ
  
  
  ΠΗΓΗ