Λιτότητα, κινεζοποίηση και επιτροπεία επ' αόριστον

«Εμένα με λένε Ρίζο κι όπως θέλω το γυρίζω» λέει μια ηπειρώτικη παροιμία. Δεν ξέρουμε αν έτυχε να την ακούσει ο Τσακαλώτος στις ετήσιες διακοπές του στην Πρέβεζα, φροντίζει όμως να την εφαρμόζει με… μακιαβελική συνέπεια.

Την Τετάρτη 13 Σεπτέμβρη, οι οικονομικοί συντάκτες κλήθηκαν σχεδόν συνωμοτικά (με τηλεφωνήματα και όχι με ηλεκτρονικό ταχυδρομείο) για «άτυπη ενημέρωση» στο υπουργείο. Δεν υπάρχει λόγος να κοροϊδευόμαστε. Οι πάντες γνωρίζουν πλέον, ότι ο «υψηλόβαθμος παράγοντας του υπουργείου Οικονομικών» που τους μίλησε ήταν ο Τσακαλώτος. Οργάνωσε αυτή την άτυπη συνέντευξη Τύπου για να πει βασικά δυο πράγματα. Πρώτον, ότι υπάρχει κίνδυνος να ζητηθούν νέα μέτρα για το 2018 και δεύτερο ότι δεν μπορεί να υπάρξει «καθαρή έξοδος» από το Μνημόνιο τον Αύγουστο του 2018. Οπως είπε χαρακτηριστικά, ανάμεσα στο clean exit (καθαρή έξοδος) και στην προληπτική γραμμή πίστωσης υπάρχει ένα πολύ μεγάλο ενδιάμεσο φάσμα.

Ούτε άπειρος είναι ο Τσακαλώτος ούτε χαζοχαρούμενος. Οργάνωσε σκόπιμα αυτή τη συνέντευξη Τύπου, ξέροντας πως αυτά που θα πει θα συζητηθούν και θα ερμηνευτούν ως αποδόμηση του success story που είχε παρουσιάσει ο Τσίπρας στη Θεσσαλονίκη, ως καμπανάκι κινδύνου γι' αυτά που έρχονται.


Αυτός ο ίδιος Τσακαλώτος, δυο μέρες μετά την άτυπη συνέντευξη Τύπου στην Αθήνα, εμφανίστηκε σε κανονική συνέντευξη Τύπου στο Ταλίν, μετά τη συνεδρίαση του Eurogroup στις 15 Σεπτέμβρη, για να πει ότι δεν υπάρχει λόγος ανησυχίας, καθώς όλοι συμφωνούν «να βγούμε από το πρόγραμμα χωρίς την ανάγκη νέου προγράμματος». «Θα εννοούσατε ότι δεν τίθεται θέμα για προληπτική πιστωτική γραμμή για μετά το καλοκαίρι του 2018 και συμφωνούν όλοι σε αυτό;» ρωτήθηκε. Απάντησε αφήνοντας ένα παραθυράκι ανοιχτό:

«Δεν είχαμε μακρά συζήτηση, είναι αρκετά σαφές ότι η ελληνική κυβέρνηση και τα ευρωπαϊκά θεσμικά όργανα και τα θεσμικά όργανα του ΔΝΤ δεν σκέφτονται γραμμή προληπτικής πίστωσης, δεν υπάρχει λόγος για μια τέτοια γραμμή πίστωσης. Στην πραγματικότητα, η απόφαση του Eurogroup  του Ιουνίου λέει ξεκάθαρα ότι πρέπει να συγκεντρωθούνε χρήματα για ληξιπρόθεσμα και χρήματα για ένα buffer (μαξιλάρι προστασίας), ώστε οι Ελληνες να έχουν μία καθαρή έξοδο (από το πρόγραμμα). Προφανώς θα υπάρξουν τρεις συζητήσεις (ενν. τρία θέματα συζήτησης) μετά την ολοκλήρωση της τρίτης αξιολόγησης. Η μία θα αφορά τη φύση της εξόδου. Μία θα αφορά το ζήτημα του χρέους και το να διασφαλιστεί ότι θα διευκρινίσουμε τι πρέπει να γίνει για το χρέος. Η τρίτη θα είναι για τα εναπομείναντα θέματα που σχετίζονται με το πρόγραμμα».

Είχε και συνέχεια: «Το ερώτημα είναι τι συμβαίνει με το μέρος του δανείου ESM που δεν δαπανάται και φαίνεται πως δεν θα  δαπανηθεί.  Δεν έχω καμία σαφή απάντηση για το θέμα αυτό, αλλά είμαι σίγουρος ότι αυτό είναι μέρος όλων των συζητήσεων για το πώς η Ελλάδα θα βγει από το πρόγραμμα. Αυτό που προκύπτει από το Eurogroupstatement του Ιούνιου είναι ότι θα πάρουμε ίσως μερικά από αυτά τα χρήματα για την αποπληρωμή των ληξιπρόθεσμων οφειλών και την δημιουργία buffer (μαξιλάρι προστασίας). Αυτή είναι μια συζήτηση την οποία θα έχουμε μεταξύ Φεβρουαρίου και Μαΐου, νομίζω. Δεν είναι μια συζήτηση για τώρα».

Στο άλλο θέμα, του κινδύνου για νέα μέτρα το 2018, όταν του υπενθύμισαν τι είχε πει «ένας έλληνας αξιωματούχος» (δηλαδή ο ίδιος ο Τσακαλώτος), απάντησε: «Νομίζω ότι κανείς δεν πιστεύει  ότι δεν πρόκειται να επιτύχουμε τους στόχους μας για το 2017. Το ζήτημα για το 2018 θα το μάθουμε μέχρι τον Νοέμβριο. Η ανησυχία έχει δημιουργηθεί λόγο της υποαπόδοσης  στον φόρο εισοδήματος, αλλά ταυτόχρονα έχουμε υπερβολική απόδοση σε άλλες περιοχές. Εχουμε μια υπεραπόδοση στον προϋπολογισμό κοινωνικής ασφάλισης, έχουμε υπεραπόδοση στον ΦΠΑ. Οπότε  δεν ξέρουμε ακόμα ποιο θα είναι το καθαρό αποτέλεσμα. Είμαι πεπεισμένος ότι δεν θα χρειαστούμε κανένα  νέο μέτρο για το 2018, διότι πιστεύω ότι τα πλεονεκτήματα και τα μειονεκτήματα, η υπεραπόδοση και η υποαπόδοση θα αλληλοεξουδετερωθούν».

Τίποτα απ' όσα είχε πει ως «υψηλόβαθμος παράγοντας» δεν πήρε πίσω ο Τσακαλώτος. Απλά στρογγύλεψε τις εκφράσεις και έδειξε το ποτήρι μισογεμάτο αντί για μισοάδειο, όπως απαίτησε το Μαξίμου. Τα μηνύματα που ήθελε να στείλει τα έστειλε.

Στο πλευρό του Τσακαλώτου εμφανίστηκε ο αντιπρόεδρος της Κομισιόν (δεξί χέρι του Γιούνκερ), Βάλντις Ντομπρόβσκις, που σε συνέντευξή του στον ΣΚΑΙ χαρακτήρισε «πρώιμη» τη συζήτηση για «καθαρή έξοδο» από το Μνημόνιο και απέφυγε να τοποθετηθεί όταν ρωτήθηκε για το ενδεχόμενο απαίτησης πρόσθετων μέτρων. Ο Κλάους Ρέγκλινγκ του ESM, που πρέπει να υπηρετήσει και το «Greek success story» που πλασάρει η Μέρκελ στις γερμανικές εκλογές, σε συνέντευξή του σε εσθονική εφημερίδα, επέλεξε μια πιο… αισιόδοξη αοριστία: «Αν η Ελλάδα υλοποιήσει τις μεταρρυθμίσεις που απομένουν έχει καλές πιθανότητες να βγει από το πρόγραμμα το επόμενο έτος».

Ο βλοσυρός Τόμας Βίζερ του EuroWorkingGroup, όμως, επέλεξε το μαστίγιο αντί για το καρότο (είναι και η δουλειά του βλέπετε). «Η Ελλάδα θα παραμείνει σε αυστηρή εποπτεία για χρόνια» ήταν ο τίτλος που έβαλε το insider.gr στη συνέντευξη που του παραχώρησε ο Βίζερ. Και δεν ήταν καθόλου υπερβολικός ο τίτλος. Ο Βίζερ υπερασπίζεται την επίσημη άποψη («όχι τέταρτο πρόγραμμα»), χωρίς την οποία η πολυπόθητη «έξοδος στις αγορές» θα ήταν ανέφικτη. Ακόμα και για τα αναμενόμενα «μεσοπρόθεσμα μέτρα για το χρέος», ο αυστριακός τεχνοκράτης μένει στην άποψη Σόιμπλε: «Θα δούμε στο τέλος του προγράμματος αν χρειάζεται ελάφρυνση του χρέους». Αφήνει ανοιχτό το ζήτημα της λήψης νέων μέτρων για το 2018 και εστιάζει στο κύριο για τους ευρωπαίους ιμπεριαλιστές: «Τα δεδομένα αυτά σε συνδυασμό με την επιτυχή κατάληξη της επόμενης αξιολόγησης θα δώσουν ξεκάθαρα μηνύματα στους επενδυτές και τις διεθνείς αγορές ότι η Ελλάδα βρίσκεται στον δρόμο για να αποκτήσει πλήρη πρόσβαση στις αγορές και να διανύσει μια δημοσιονομικά ανεξάρτητη και αναπτυξιακή πορεία».

Οι ευρωπαίοι ιμπεριαλιστές δε θέλουν να δώσουν νέο δάνειο στην Ελλάδα. Θέλουν, από το 2018 και μετά, ο δανεισμός να γίνεται από τις «αγορές». Και η επιτροπεία; Δε χρειάζεται να δώσουν νέο δάνειο για να εξασφαλίσουν την επιτροπεία, όπως (μετά τον Μοσκοβισί) εξηγεί ο Βίζερ. Η λεγόμενη «προληπτική γραμμή πίστωσης», αν χρειαστεί, θα ανοίξει για να δείξει στα «κοράκια» των αγορών ότι δεν έχουν λόγο να φοβούνται ενδεχόμενο χρεοκοπίας του ελληνικού κράτους. Οχι για να εξασφαλίσουν τη συνέχιση της επιτροπείας. Αυτή την έχουν ήδη εξασφαλισμένη και ο Βίζερ το λέει με τευτονική ωμότητα:

«Θα υπάρξει ακόμη ένα πλαίσιο πολιτικής, το οποίο μπορεί να ενεργοποιηθεί το 2019 και το 2020. Πρόκειται για ένα πλαίσιο, που δεν είχαμε στις περιπτώσεις άλλων κρατών υπό πρόγραμμα και συνδέεται με τις αποφάσεις, που λήφθηκαν για την ανάγκη νέων έκτακτων μέτρων εφόσον υπάρξει ανάγκη κατά τη διάρκεια των ετών 2019 και 2020 (σ.σ. αναφέρεται σε μέτρα πέραν της μείωσης των συντάξεων και του αφορολόγητου, που έχουν ήδη νομοθετηθεί). Μπορεί να δούμε νέα μέτρα, αλλά εξαρτάται από ποια σενάρια θα επαληθευτούν, οι πιο απαισιόδοξες προβλέψεις του ΔΝΤ ή οι πιο αισιόδοξες από την πλευρά των ευρωπαϊκών θεσμών και της ελληνικής κυβέρνησης. Υπάρχει ακόμη το πλαίσιο εποπτείας, που έχει εφαρμοστεί στα κράτη, που ήταν σε πρόγραμμα, όπως έγινε σε Ισπανία, Ιρλανδία, Πορτογαλία, Κύπρο. Η Ελλάδα θα υπαχθεί σε ανάλογη εποπτεία μέχρι την αποπληρωμή του 75% των χρεών, αλλά ο βαθμός εποπτείας τουλάχιστον τα πρώτα χρόνια θα είναι πιο έντονος σε σύγκριση, για παράδειγμα, με την Ιρλανδία».

Πόσο πιο καθαρά να τα πουν τα μεγαλοστελέχη των ιμπεριαλιστών; Μόνο αφελείς θα μπορούσαν να δώσουν βάση στα ψέματα του Τσίπρα.

eksegersi.gr