Το Μεγάλο μας Τσίρκο

Πριν 39 χρόνια μια παρέα ταλαντούχων ΕΛΛΗΝΩΝ μέσω της τέχνης διέσυρε ένα καθεστώς άξεστων και ημιμαθών στρατιωτικών. Μια θεατρική παράσταση –παρωδία αλλοτινών εποχών-Καζάκος, Καρέζη, Ξαρχάκος κι ο μεγάλος ο δικός μας ο Ν. Ξυλούρης «βγάζουν τη γλώσσα» σ' ένα στρατοκρατούμενο καθεστώς και σ όλους τους ημεδαπούς και αλλοδαπούς πάτρωνες του. Πάντα θεωρούσα προσωπική «ατυχία» ότι λόγω ηλικίας δεν «έζησα» το συγκεκριμένο δρώμενο, τη στιγμή που παιζόταν. Διαβάζοντας και ξαναδιαβάζοντας τα κείμενα του Ι. Καμπανέλλη, πάντα τά 'βρισκα έξυπνα, ουσιαστικά, δηκτικά και κυρίως αληθινά. Πάντα όταν άκουγα τη θεϊκή φωνή του Ανωγειανού λεβέντη να τραγουδά το :

Φίλοι κι αδέρφια, μανάδες, γέροι και παιδιά,

στα παραθύρια βγείτε και θωρείτε

ποιοι περπατούν στα σκοτεινά

και σεριανούν μες τα στενά

φίλοι κι αδέρφια, μανάδες, γέροι και παιδιά.

γράφουν σημάδια, μηνύματα στο βασιλιά,

σαν δε φωνάξεις, έβγα να το γράψεις

να μη σ’ ακούσουν τα σκυλιά,

βγάλε φωνή χωρίς μιλιά,

σημάδια και μηνύματα στο βασιλιά

Τόσα χρόνια ψάχναμε το «βασιλιά». Ελλείψει Όθωνος, Γεωργίου, Κωνσταντίνου και λοιπών Βαυαρο-Αγγλο-Δανών ηγεμόνων, θεωρούσαμε πως τα παραπάνω λόγια ανήκουν στην ιστορία (πολιτική και καλλιτεχνική). Μα σαν ξανακούω κάτι λόγια θαρρώ πως το τραγούδι γράφτηκε τις τελευταίες μέρες. Ή μήπως δεν είναι έτσι; Μα όχι δεν κάνω λάθος, τώρα είναι γραμμένα τούτα τα λόγια. Δεν μπορεί να είναι τέτοια η σύμπτωση… δεν είναι δυνατόν να γράφτηκαν αυτά τα λόγια σε παρελθόντα χρόνια

Κι όπου φοβάται, φωνή ν’ ακούει απ’ το λαό,

σ’ έρημο τόπο ζει και βασιλεύει

κάστρο φυλάει ερημικό

έχει το φόβο φυλαχτό

όπου φωνή φοβάται ν΄ ακούει απ’ το λαό.

Βλέπω κάτι πρώην «αγέρωχους» τύπους, στην πρώην «αντικειμενική» τηλεόραση να ψελλίζουν κάτι ακαταλαβίστικα, να τρέμει το κατωσάγονο τους για την «επόμενη» μέρα, αξιολύπητα πια ανθρωπάκια να ξορκίζουν τον «εφιάλτη» των εκλογών, γιατί θα ναι (!!!) ολέθριες για τον τόπο. Συνεχίζω την ανάγνωση, παράλληλα με την ακρόαση της φωνής του Ν. Ξυλούρη που δυναμώνει. Τον φαντάζομαι με το μαύρο κεφαλομάντιλο να τραγουδά σαν να μιλά-τόσο απλά βγαίνει η φωνή του-και δυο φλέβες στο λαιμό του να φουσκώνουν καθώς λέει μελωδικά:

Γη παιδεμένη, με σίδερο και με φωτιά,

για κοίτα ποιόν σου φέρανε καημένη,

να σ’ αφεντεύει από ψηλά, τα κρίματά σου είναι πολλά,

χτυπούν το σίδερο θεριέψαν τη φωτιά.

Ξαναγυρίζω στα «μουσικά». Ένας μεγάλος μουσικός μας, ένας σπουδαίος δημιουργός μας, που έχει γράψει υπέροχη μουσική και τραγούδια, είπε κάτι που ποτέ δε συμφώνησα, ποτέ δεν το βρήκα αληθινό και δίκαιο για τον έλληνα. Ο μεγάλος «Νιόνιος» με έμφαση τόνιζε στον «Μπάλο» του πως «εδώ είναι Βαλκάνια, δεν είναι παίξε γέλασε». Ε, λοιπόν δε θεωρώ εαυτόν «βαλκάνιο», διότι άλλη η παρακαταθήκη των βουλγαρο-σλάβων κι άλλη των Ελλήνων. Ας με συγχωρούν οι γείτονες, το ίδιο κι οι «νέο-διεθνιστές». Οφείλουμε να αποκρούομε μετά βδελυγμίας τον εθνικισμό, αλλά να σεβόμαστε την ιστορία μας. Τον ίδιο σεβασμό, στην ίδια ιστορία οφείλουν να δείχνουν και οι «άλλοι». Γιατί, όπως λέει και το τραγούδι παρακάτω…

Καίει το φιτίλι ξεθηκαρώνουν τα σπαθιά

κάνουν Βουλή Συνταχτική και γράφουν

το θέλημά τους στα χαρτιά

κι η κοσμοθάλασσα πλατιά

κάνουν Βουλή ξεθηκαρώνουν τα σπαθιά.

ο παρακάτω διάλογος είναι τόσο «απολαυστικός», τόσο χαρακτηριστικός, τόσο πειστικός για τους «εταίρους», που μας θέλουν «εταίρες». Είναι διάλογος απ το ίδιο έργο που πρέπει να τον θυμηθούμε. Προσέξτε, επαναλαμβάνω το κείμενο είναι του 1973…

ΜΕΓΑΛΕΣ ΔΥΝΑΜΕΙΣ (Στη σκηνή οι Μεγάλες Δυνάμεις συζητούν, ενώ πίσω τους ο Χορός κινείται με αργές κινήσεις, γράφει συνθήματα και πανό, ετοιμάζει την κινητοποίησή του διεκδικώντας «Σύνταγμα», «Ελευθερία», κλπ.)

ΑΓΓΛΙΑ : Να έχουν Σύνταγμα ή να μην έχουν ;

ΡΩΣΙΑ : Αφού δεν είχαν γιατί να έχουν ;

ΑΥΣΤΡΙΑ : Θα τους παρέσυραν αυτοί που έχουν ! (κοιτάζει απειλητικά προς τη Γαλλία)

ΑΓΓΛΙΑ : Να αρκεστούν εις αυτά που έχουν !

ΓΑΛΛΙΑ : Δεν είναι και ώριμοι για να το έχουν !

ΡΩΣΙΑ : Είναι κι ανώριμοι για να το έχουν.

ΓΑΛΛΙΑ : Για το καλό τους ας μην το έχουν.

ΑΓΓΛΙΑ : Δεν επιτρέπεται να το έχουν.

ΑΥΣΤΡΙΑ : Αποφασίζουμε να μην το έχουν.

ΟΛΟΙ ΜΑΖΙ : Να μην το έχουν.

Και … (τραγουδούν και χορεύουν)

Είμαστε τέσσερις δυνάμεις

Με καθήκοντα υψηλά Η Ευρώπη να μην πάθει

από των μικρών τα λάθη

Τρα λα λα λα λα λα λα

Τώρα πώς μου ρθαν όλα αυτά; Γιατί να «σκαλίζουμε» τέτοια κείμενα, τέτοια θεατρικά ή μουσικά έργα; Πού θυμήθηκα Έλληνες σαν τον Καμπανέλλη, τον Καζάκο, τον Ξυλούρη και άλλους; Πώς αραδιάζω διαλόγους των «Μ. Δυνάμεων» από μια άλλη εποχή; Τόσα και τόσα σόου έχει η τηλεόραση, τόσες κινηματογραφικές επιτυχίες, στο «μεγάλο τσίρκο» κολλήσαμε;

Ωστόσο στο συγκεκριμένο έργο έχω μια σοβαρή «ένσταση» και διαφωνία. Ο τίτλος του έργου υπήρξε απολύτως «άτυχος». Ο παραλληλισμός- τσίρκο-πολιτική- ήταν και είναι απολύτως άστοχος και άδικος. Αποσαφηνίζω ότι τα επίθετα «άστοχος» και «άδικος» αφορούν το τσίρκο και όχι την πολιτική. Στο τσίρκο ενυπάρχει η τέχνη, η δεξιοτεχνία, η φαντασία, το ταλέντο, το θέαμα, η ακρίβεια της κίνησης του ακροβάτη, ακόμα και το δίχτυ ασφαλείας που προλαμβάνει το «ατύχημα». Όλα αυτά απουσιάζουν απόλυτα στην πολιτική. Μόνο ο πειθαναγκασμός, η ταπείνωση κι ο βασανισμός είναι κοινός. Του άγριου ζώου εκεί, του πολίτη εδώ…!!! 

Γράφει: ο Μιχάλης Τζανάκης*

by Siglitiki

πηγή