Από την θεωρία του Σοσιαλισμού στην εφαρμογή της Δικτατορίας.

Σχόλιο ΕΛΕΥΘΕΡΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ:

Ακολουθεί η ανάλυση της ετυμολογίας των λέξεων Σοσιαλισμός και Δικτατορία. Είναι άκρως αντίθετες πολιτικές έννοιες (θεωρίες) αλλά απόλυτα εφαρμοζόμενες από το ΠΑΣΟΚ. 

Ο "σοσιαλισμός" για την σημερινή κυβέρνηση και τα στελέχη της είναι μόνο στην ταμπέλα του κινήματος για να προκαλεί εντυπώσεις και να προσελκύει παλιούς αγωνιστές, αλλά η εφαρμοζόμενη γραμμή του κόμματος είναι δικτατορική. 

Ας δούμε την έννοια των δύο λέξεων και ας φανταστούμε πως θα έπρεπε να κυβερνά το ΠΑΣΟΚ μέσα στα πλαίσια των δημοκρατικών δεσμών που χρησιμοποιήθηκαν για την εκλογή του. Από την θεωρία του Σοσιαλισμού στην εφαρμογή της Δικτατορίας:

1. ΣΟΣΙΑΛΙΣΜΟΣ

Ο σοσιαλισμός είναι κοινωνική, οικονομική και πολιτική θεωρία κατά την οποία η κοινωνική ιδιοκτησία των μέσων παραγωγής αντικαθιστά την ατομική ιδιοκτησία. Ο όρος ιστορικά αφορά ένα πολιτικό κίνημα του 19ου αιώνα, γέννημα των οικονομικοκοινωνικών συνθηκών της βιομηχανικής επανάστασης, και συσχετίζεται στενά με τον όρο Αριστερά.

Οι αντιλήψεις του σοσιαλισμού πρέπει να αναζητηθούν στις απαρχές της Γαλλικής Επανάστασης, στη παράταξη των Ιακωβίνων, και από μία άλλη σκοπιά στον «ουτοπισμό» του Ανρί ντε Σαιν-Σιμόν. Χαρακτηριστικά γνωρίσματα του σοσιαλισμού είναι η κατάργηση της ατομικής ιδιοκτησίας στα μέσα παραγωγής (γαίες, εργοστάσια, μεγάλες επιχειρήσεις) και η δημιουργία νέων συλλογικών σχέσεων παραγωγής, διανομής των προϊόντων και κατανομής του κοινωνικού πλούτου κάθε κοινωνίας ανάλογα με τις ανάγκες του κάθε πολίτη. Οι νέες αυτές σχέσεις παραγωγής στηρίζονται στο ότι τα μέλη μιας κοινωνίας θα προσφέρουν ανάλογα με τις δυνατότητές τους και θα αμείβονται ανάλογα με τις ανάγκες τους ή με την εργασία τους. Τη θέση της ατομικής ιδιοκτησίας θα πάρει πλέον η συλλογική διαχείριση με μορφή εθελοντικά συνεταιριστική ή κρατική, οι λεγόμενες κολεκτίβες. Μία κοινωνία οργανωμένη κατ' αυτόν τον τρόπο, ο τελικός στόχος του σοσιαλιστικού κινήματος, αποκαλείται πολλές φορές κομμουνιστική και αντιπαρατίθεται με τον καπιταλισμό και την ελεύθερη αγορά.

Πολιτικά ο σοσιαλισμός έχει συσχετιστεί κατά καιρούς τόσο με συστήματα λήψης αποφάσεων βασισμένα στην άμεση δημοκρατία, όσο και στηριγμένα στην αντιπροσωπευτική δημοκρατίαή στον ολοκληρωτισμό.

Ιστορικό

Η πρώτη προσπάθεια σοσιαλιστικού μετασχηματισμού της αναδυόμενης αστικής κοινωνίας, σημειώθηκε στις αρχές του 19ου αιώνα από τον Άγγλο βιομήχανο Ρόμπερτ Όουεν. Αν και παρατηρήθηκαν σημαντικά μεμονωμένα αποτελέσματα, το πείραμά του μακροπρόθεσμα απέτυχε. Η απόπειρα αυτή για πολλούς απέδειξε την αδυναμία της ειρηνικής εγκαθίδρυσης σοσιαλιστικών νησίδων σ' ένα καπιταλιστικό ωκεανό. Να σημειωθεί ότι το εν λόγω πείραμα αφορούσε τους 2.500 εργάτες που απασχολούσε ο ίδιος στην επιχείρησή του. Ο Όουεν είναι ένας από τους πιο σημαντικούς πρώιμους εκπροσώπους των σοσιαλιστικών ιδανικών, από κοινού με τους Κλοντ Ανρί ντε Σεν Σιμόν και Σαρλ Φουριέ. Χαρακτηρίστηκαν αργότερα ωςουτοπικοί σοσιαλιστές.

Αγάλματα του Καρλ Μαρξ και του Φρίντριχ Ένγκελς στο Βερολίνο.

Η κατοπινή εμφάνιση του Καρλ Μαρξ, αλλά και του φιλελεύθερων καταβολών αναρχοατομικισμού, βοήθησε στον οριστικό σχηματισμό του σοσιαλισμού ως συγκεκριμένου, νεωτερικού πολιτικού χώρου, που απέρριπτε τόσο τον συντηρητισμό της Δεξιάς της εποχής όσο και τον αστικό φιλελευθερισμό. Η ανάλυση του Μαρξ για την πάλη των τάξεων και για τη μεθοδολογία του ιστορικού υλισμού, που στόχευε στηνεπιστημονική μελέτη της Ιστορίας, είναι καθοριστική για την πορεία του σοσιαλισμού ο οποίος υιοθετεί πιο ριζοσπαστική και επαναστατικήπροσέγγιση. Μετά τα μέσα του 19ου αιώνα ο σοσιαλισμός βοηθά στην ανάδυση του εργατικού κινήματος και του συνδικαλισμού, αποτελώντας συνήθως το ιδεολογικό τους υπόβαθρο.

Χαρακτηριστική έκφραση και απόπειρα πραγμάτωσης των σοσιαλιστικών ιδεών αποτελεί η Παρισινή Κομμούνα του 1871, ή αλλιώς σύμφωνα με έκφραση του Μαρξ «η έφοδος του ανθρώπου προς τον ουρανό», η οποία κράτησε μόνο δύο μήνες. Την ίδια περίοδο η Πρώτη Διεθνής, μία διεθνής σοσιαλιστική πολιτική οργάνωση η οποία είχε ιδρυθεί από τους Μαρξ και Πιερ-Ζοζέφ Προυντόν, διασπάται σεαναρχικούς και μαρξιστές, με κύριο σημείο διαφωνίας τον δρόμο που πρέπει να ακολουθηθεί για να μετασχηματιστεί η Ανθρωπότητα προς τον κομμουνισμό. Ο Μιχαήλ Μπακούνιν υποστηρίζει την άμεση μετάβαση σε μία αταξική, ακρατική και αυτοδιευθυνόμενη κομμουνιστική κοινωνία μέσω λαϊκής επαναστατικής ρήξης με το αστικό καθεστώς, ενώ ο Μαρξ υποστηρίζει πως μεταξύ της επανάστασης και της οικοδόμησης του κομμουνισμού πρέπει να μεσολαβήσει μία κρατικιστική, μεταβατική περίοδος όπου το κράτος θα είναι υπό τον έλεγχο της μεγάλης πλειονότητας του πληθυσμού, της εργατικής τάξης (δικτατορία του προλεταριάτου). Αυτή είναι η απαρχή της διαίρεσης των σοσιαλιστών σε ελευθεριακούς και κρατικιστές.

Μέχρι τα τέλη του 19ου αιώνα οι περισσότεροι μαρξιστές οργανώνονταν πλέον σε αστικού τύπου πολιτικά κόμματα τα οποία συμμετείχαν νόμιμα στις κοινοβουλευτικές εκλογικές αναμετρήσεις. Ορισμένα από αυτά τα κόμματα άρχισαν να απορρίπτουν την επαναστατική προοπτική και να υποστηρίζουν έναν σταδιακό μετασχηματισμό της αστικής κοινωνίας μέσω διαρκών μετριοπαθών μεταρρυθμίσεων και κυβερνητικών μέτρων, στοχευμένων μακροπρόθεσμα σε μεγαλύτερη ισοκατανομή του πλούτου, μέσα στο πλαίσιο όμως του αστικού φιλελευθερισμού και της συνταγματικής νομιμότητας. Οι σοσιαλιστές αυτοί αργότερα αποκλήθηκαν σοσιαλδημοκράτες (ο όρος βρισκόταν ήδη σε χρήση, παλαιότερα όμως περιέγραφε συλλήβδην όλους τους μαρξιστές επειδή συμμετείχαν σε κοινοβουλευτικές εκλογές) και ο Α' Παγκόσμιος Πόλεμος αποτέλεσε την αφορμή για την οριστική απόσχισή τους από τον επαναστατικό μαρξισμό. Αργότερα, μετά τη Μεγάλη Ύφεση, οι περισσότεροι σοσιαλδημοκράτες εγκατέλειψαν οριστικά τον μαρξισμό και την αμφισβήτηση της ελεύθερης αγοράς και τουκαπιταλισμού, υιοθετώντας αντίθετα τον κεϋνσιανισμό και το κράτος πρόνοιας ως κεντρικό οικονομικό, πολιτικό και κοινωνικό τους μοντέλο.

Παράλληλα τα επαναστατικά μαρξιστικά κόμματα άρχισαν να συσπειρώνονται γύρω από τον λενινισμό, την πολιτική θεωρία και πρακτική του ρωσικού κόμματος των Μπολσεβίκων, οι οποίοι το 1917 κατάφεραν να ανατρέψουν τόσο την απολυταρχική τσαρική μοναρχία όσο και το φιλελεύθερο καθεστώς που είχε εμφανιστεί μετά από μία προηγούμενη εξέγερση, και να εγκαθιδρύσουν ένα νέο καθεστώς που όρισαν ως δικτατορία του προλεταριάτου (βλ. Οκτωβριανή επανάσταση). Εκείνη την περίοδο τα λενινιστικά κόμματα διεθνώς άρχισαν να ονομάζονται «Κομμουνιστικά» (π.χ. Κομμουνιστικό Κόμμα Ελλάδας).

Κατά τη δεκαετία του 1960, σε μία εποχή αμφισβήτησης του κατεστημένου στις χώρες της Δύσης και ανάδυσης μίας άντεργκραουντ αντικουλτούρας, συνέβησαν σημαντικές θεωρητικές και πρακτικές εξελίξεις στον ευρύτερο σοσιαλιστικό χώρο με τελικό αποτέλεσμα την εμφάνιση νέων κοινωνικών κινημάτων και πολιτικών θεωριών, όπως η Νέα Αριστερά, το αφροαμερικανικό κίνημα πολιτικών δικαιωμάτων, ο μεταμαρξισμός, οι καταστασιακοί, ο σύγχρονος φεμινισμός, η αυτονομία, η πολιτική οικολογία, η κοινωνική οικολογία κλπ. Υπό τέτοιες συνθήκες, στη συνέχεια αναδύθηκε ο ευρωκομμουνισμός με αφορμή την Άνοιξη της Πράγας, αλλά και ο σύγχρονος μετααριστερός και εξεγερσιακός αναρχισμός, ο οποίος άσκησε κριτική στον κλασικό σοσιαλισμό και στις ιστορικές, σοσιαλιστικές τάσεις του κοινωνικού αναρχισμού.

Κομμουνιστική Κριτική

Τα καθεστώτα του λεγόμενου υπαρκτού σοσιαλισμού δέχθηκαν σκληρή κριτική από πάρα πολλούς κομμουνιστές και πολλές κομμουνιστικές οργανώσεις. Πιο συγκεκριμένα, αντικείμενο κριτικής ήταν η γραφειοκρατικοποίηση των καθεστώτων αυτών, η έλλειψη ελέγχου της παραγωγής από την εργατική τάξη, η παγίωση σε αυτές τις χώρες μιας νέας άρχουσας τάξης της ονομαζόμενης κρατικής/κομματικής γραφειοκρατίας, η οποία γεννήθηκε μέσα από τα σπλάγχνα του κυβερνητικού Κομμουνιστικού Κόμματος και της ταύτισής του με τον κρατικό μηχανισμό.

Οι αιτίες που οδήγησαν στην ταξική/εκμεταλλευτική μετάλλαξη και τον γραφειοκρατικό εκφυλισμό των χωρών του λεγόμενου "υπαρκτού σοσιαλισμού", χωρίζονται σε αντικειμενικές και υποκειμενικές. Οι αντικειμενικές αιτίες που συνέβαλλαν στην ταξική/εκμεταλλευτική μετάλλαξη των χωρών αυτών εντοπίζονται: α. Στην ιμπεριαλιστική περικύκλωση της ΕΣΣΔ και τον τρίχρονο εμφύλιο πόλεμο που κατέστρεψε την βιομηχανική/παραγωγική υποδομή. β. Στην αποτυχία των υπόλοιπων επαναστάσεων (Γερμανία 1918, Ουγγαρία 1919) που συνέβαλλε στην διεθνή απομόνωση της επαναστατημένης Ρωσίας. γ. Στην έλλειψη αστικοδημοκρατικών παραδόσεων (εκλογές, κοινοβουλευτισμός) που συνέβαλε στην παγίωση του μονοκομματισμού και της κομματικής γραφειοκρατίας. 

Οι υποκειμενικές αιτίες εντοπίζονται στις εξής: α. Λαθεμένη αντίληψη των μπολσεβίκων για τον ρόλο του κόμματος. Ο καθοδηγητικός ρόλος του κόμματος και ο συγκεντρωτισμός ήταν μια αναγκαστική υποχώρηση στα χρόνια του εμφυλίου όπου κρίνονταν η ύπαρξη της επανάστασης. Όμως η παγίωση τελικά αυτής της αντίληψης σε βάρος του πολυκομματισμού και της εξουσίας των σοβιέτ αποτέλεσε έναν καταστροφικό παράγοντα νέκρωσης της πολιτικής αντιπαράθεσης, νέκρωσης της πολιτικής ικανότητας της εργατικής τάξης. Μια νέκρωση που ωφέλησε τα μέγιστα στην ανάδειξη και παγίωση της απόλυτης εξουσίας της κομματικής/κρατικής άρχουσας τάξης. β. Λαθεμένη αντίληψη των μπολσεβίκων για τη σχέση κόμματος/κράτους. Η ταύτιση του Κομμουνιστικού Κόμματος και του κράτους, αποτέλεσε άλλον έναν ολέθριο παράγοντα που οδήγησε στον γραφειοκρατικό εκφυλισμό των χωρών αυτών.

Σύμφωνα με αυτή την κριτική, ο γραφειοκρατικός εκφυλισμός καταρχήν της ΕΣΣΔ, αρχίζει ήδη από τα τέλη της δεκαετίας του 1920. Η σταδιακή απονέκρωση της εξουσίας των εργατικών συμβουλίων (σοβιέτ) προς όφελος της παντοκρατορίας του Κομμουνιστικού Κόμματος είναι το πιο ουσιαστικό δείγμα του εκφυλισμού αυτού. Ο μονοκομματισμός που επιβλήθηκε ως αναγκαστική υποχώρηση αρχικά για να παγιωθεί ως μόνιμη επιλογή τελικά, συνέβαλε στην απονέκρωση της εξουσίας της εργατικής τάξης προς όφελος της εξουσίας του Κομμουνιστικού Κόμματος και συνακόλουθα της κομματικής/κρατικής άρχουσας τάξης. Σήμερα, ένα κομμάτι του κομμουνιστικού κινήματος, μελετώντας την διπλή εμπειρία της νίκης (σε στρατιωτικό επίπεδο) και της ήττας (στο πολιτικό/κοινωνικό επίπεδο) του σοσιαλισμού, επιχειρεί την κομμουνιστική επαναθεμελίωση.

Αστική Κριτική

Αμερικανική ψυχροπολεμική  αντικομμουνιστική αφίσα.

Στον σοσιαλισμό έχει ασκηθεί κριτική και από φιλελεύθερους και συντηρητικούς αναλυτές, η οποία μπορεί να διακριθεί σε δύο κατηγορίες: κριτική στον κομμουνισμό και κριτική στην κεϋνσιανή σοσιαλδημοκρατία.

Η θεωρητική κριτική που έχει ασκηθεί στον κομμουνισμό με τη σειρά της μπορεί να διαιρεθεί σε τρεις διαφορετικές τάσεις: κριτική στην ίδια τη σύλληψη της κομμουνιστικής κοινωνίας, κριτική στη μεταβατική «δικτατορία του προλεταριάτου» όπως αυτή εφαρμόστηκε στη Σοβιετική Ένωση και στο ανατολικό μπλοκ (εδώ συμπεριλαμβάνεται η κριτική στον λενινιστικό κεντρικό σχεδιασμό ως οικονομικό σύστημα αυτής της «μεταβατικής» περιόδου), ή κριτική στο ανατολικό μπλοκ μόνο μετά από κάποιο χρονικό σημείο (π.χ. μετά τον θάνατο του Λένιν). Για περισσότερα στοιχεία δείτε το άρθρο αντικομμουνισμός.

Η κριτική στην κεϋνσιανή σοσιαλδημοκρατία συνήθως έχει καθαρά οικονομολογικό χαρακτήρα και στηρίζεται στην έννοια της οικονομικής μεγέθυνσης υπό συνθήκες καπιταλιστικής ελεύθερης αγοράς. Η κριτική αυτή συνδέεται σε θεωρητικό επίπεδο με τον νεοφιλελευθερισμό, ή ακόμα και με τον αναρχοκαπιταλισμό.

Η εξ αριστερών κριτική στα καθεστώτα του ανατολικού μπλοκ αναλύεται στο άρθρο λενινισμός.

2. ΔΙΚΤΑΤΟΡΙΑ

Ο όρος δικτατορία με την σύγχρονη χρήση της αναφέρεται στην απόλυτη εξουσία ενός ηγέτη ή ομάδας (δικτάτορα) που κυβερνά χωρίς να περιορίζεται από τους νόμους, το σύνταγμα, ή άλλους κοινωνικούς και πολιτικούς παράγοντες του κράτους. Κύριο χαρακτηριστικό της δικτατορίας είναι η συγκέντρωση της εκτελεστικής και της νομοθετικής εξουσίας στο πρόσωπο του δικτάτορα, η οποία συνδυάζεται και με έλεγχο επί της δικαστικής εξουσίας. Μάρτυρες δικτατοριών στην Ελλάδα είναι οι περισσότεροι «αναγκαστικοί νόμοι» και τα περισσότερα «νομοθετικά διατάγματα». Οι όροι αυτοί υποδηλώνουν ακριβώς ότι ο νόμος δεν έχει ψηφιστεί από δημοκρατικά εκλεγμένο Κοινοβούλιο. Ο όρος δικτατορία συνήθως δεν χρησιμοποιείται από τους ίδιους τους δικτάτορες για να περιγράψουν την μορφή διακυβέρνησής τους. Οι δικτάτορες συνήθως αποκτούν την εξουσία μέσω πραξικοπήματος ή κατάργησης του ισχύοντος συντάγματος.

Στην νεότερη Ιστορία της η Ελλάδα είχε Στρατιωτική δικτατορία τα έτη 1967 έως 1974 και το καθεστώς εκείνο αναφέρεται ως η Χούντα των Συνταγματαρχών. Άλλες Στρατιωτικές δικτατορίες ήταν αυτή του Πάγκαλου από το 1925 έως το 1926 και λιγότερο στην διακυβέρνηση του Κονδύλη το 1935. Η δικτατορία του Ιωάννη Μεταξά (4 Αυγούστου 1936) ήταν πολιτική δικτατορία.

Το αξίωμα του δικτάτορα στη Ρωμαϊκή res publica

Κατά τη ρεπουμπλικανική περίοδο της Ρώμης, το αξίωμα του δικτάτορα ήταν ένα έκτακτο αξίωμα που έδινε για έξι μήνες την απόλυτη εξουσία να δράσει για να αντιμετωπίσει την κατάσταση που απειλούσε τη Ρώμη. Το αξίωμα είχαν αναλάβει ως ισόβιο (κατά παράβαση, δηλαδή, των ειωθότων της ρωμαϊκής δημοκρατίας) ο Σύλλας και ο Ιούλιος Καίσαρας.

Η δικτατορία του προλεταριάτου

Χρησιμοποιώντας την έννοια που είχε το αξίωμα του δικτάτορα στη ρωμαϊκή res publica, ο Μαρξ έκανε λόγο για τη δικτατορία του προλεταριάτου, εννοώντας μία σύντομη μεταβατική περίοδο πριν την εγκαθίδρυση της αταξικής κομμουνιστικής κοινωνίας, κατά την οποία το προλεταριάτο θα ασκεί την επαναστατική του εξουσία επί της νικημένης αστικής τάξης.

Έλληνες Δικτάτορες

• 1925 - 1926 Θεόδωρος Δ. Πάγκαλος
• 1936 - 1941 Ιωάννης Μεταξάς
• 1967 - 1973 Γεώργιος Παπαδόπουλος
• 1973 - 1974 Δημήτριος Ιωαννίδης
• 
  

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια

 

http://el.wikipedia.org και http://el.wikipedia.org/