Διχασμένος πλανήτης

 

Στο κέντρο της αντίθεσης στις ΗΠΑ είναι η σχεδόν συμμαχία Κίνας και Ρωσίας.

Του Δημήτρη Κωνσταντακόπουλου

Η Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ καταδίκασε με (μη υποχρεωτικό) ψήφισμά της τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία. Ταυτόχρονα όμως, από τα 191 μέλη του Οργανισμού 52 κράτη είτε καταψήφισαν την απόφαση είτε απείχαν. Περισσότερο από το ένα τέταρτο των μελών του οργανισμού αρνήθηκαν δηλαδή να καταδικάσουν τη ρωσική επέμβαση.

Το αποτέλεσμα αυτό είναι πολύ εντυπωσιακό για πολλούς λόγους:

Πρώτον, στην Ουκρανία έχουμε «καραμπινάτη» παραβίαση του διεθνούς δικαίου και δύσκολα μπορεί κάποιος να αποφύγει να την καταδικάσει.

Δεύτερον, είναι βέβαιο ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες εξάντλησαν κάθε μέσο στη διάθεσή τους για να πετύχουν τη ρωσική καταδίκη – και, δόξα τω Θεώ, δεν έχουν λίγα μέσα για κάτι τέτοιο.

Αλλά το πιο σπουδαίο δεν είναι αυτό. Στην Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ συμμετέχει μια πλειάδα κρατών με μία ψήφο το καθένα, είτε πρόκειται για τα λιλιπούτεια Άγιο Μαρίνο και Ανδόρρα, είτε για γίγαντες, κράτη – ηπείρους όπως η Ινδία και η Κίνα.

Μια πιο λεπτομερής ματιά στον κατάλογο των ψηφισάντων αποκαλύπτει έναν κόσμο διηρημένο στα δύο, τουλάχιστο στο συγκεκριμένο θέμα, αν κρίνουμε το αποτέλεσμα της ψηφοφορίας με κριτήρια οικονομικής, στρατιωτικής και δημογραφικής ισχύος.

Οι μη ψηφίσαντες την απόφαση καταδίκης της Ρωσίας διαθέτουν το 30% του παγκόσμιου ΑΕΠ σε ονομαστικές  τιμές ή το 40% αν μετρηθεί με ισοδύναμη αγοραστική αξία.

Οι χώρες που απέφυγαν να καταδικάσουν τη Ρωσία εκπροσωπούν κοντά στο 60% του παγκόσμιου πληθυσμού, δηλαδή 4,6 δισεκατομμύρια ανθρώπους από τα 7,9 που είναι ο συνολικός πληθυσμός του πλανήτη.

Στους μη καταδικάσαντες την Ρωσία, συμμετέχουν οι πέντε από τις εννέα πυρηνικές δυνάμεις του πλανήτη, δηλαδή η Ρωσία, η Κίνα, η Ινδία, το Πακιστάν και η Βόρειος Κορέα, εκ των οποίων η Ρωσία είναι «στρατηγικά ισότιμη» με τις ΗΠΑ και η Κίνα πλησιάζει σε αυτό το στάτους.

Πρέπει στο σημείο αυτό να σημειώσουμε ότι, στην πραγματικότητα, είναι ζήτημα αν και πολλοί  καταδικάσαντες εννοούν την καταδίκη. Για παράδειγμα η Βραζιλία, η Αίγυπτος, τα Εμιράτα και η Τουρκία διατηρούν στενές σχέσεις με τη Ρωσία και, σύμφωνα με όλες τις ενδείξεις, δεν πρόκειται να τις χαλάσουν για το χατήρι των Ηνωμένων Πολιτειών.

Πολύ ενδιαφέρουσα είναι και η κατανομή των ψήφων ανά ήπειρο.

Το μεγαλύτερο μέρος της Ασίας, ένας συμπαγής όγκος που εκτείνεται από τον Ειρηνικό Ωκεανό μέχρι τον Εύξεινο Πόντο και τη Μεσόγειο και από τον Βόρειο Παγωμένο Ωκεανό έως τον Ινδικό απέφυγαν να καταδικάσουν τη Μόσχα. Μεταξύ αυτών όλα τα κράτη της ινδικής υποηπείρου (Ινδία, Πακιστάν, Μπαγκλαντές, Σρι Λάνκα), οι πρώην σοβιετικές Δημοκρατίες, η Μογγολία, το Βιετνάμ και το Λάος, το Ιράν, αλλά και το Ιράκ. Διερωτάται κανείς πόσος καιρός θα περάσει προτού η Βαγδάτη απαιτήσει πιο έντονα την αποχώρηση των αμερικανικών στρατευμάτων.

Η Μέση Ανατολή δυτικά του Ιράκ, με την εξαίρεση της Συρίας, αλλά περιλαμβανομένης της Τουρκίας, καταδίκασε τη ρωσική εισβολή, αλλά δεν δείχνει μεγάλη διάθεση να ακολουθήσει τους Αμερικανούς στην επιβολή κυρώσεων. Εντυπωσιακή είναι και η στάση δύο μεγάλων και σημαντικών κρατών του Μαγκρέμπ, με βαρύνοντα ρόλο στις μεσογειακές υποθέσεις, δηλαδή της Αλγερίας και του Μαρόκου, που επίσης απέφυγαν να καταδικάσουν τη Ρωσία.Νοτιότερα, η μαύρη Αφρική, τόπος προέλευσης πολλών από τις πρώτες ύλες του πλανήτη, μοιάζει να έχει «σαλπάρει» για «άλλα πέλαγα». Μια σειρά σημαντικών κρατών της Μαύρης Ηπείρου απέφυγαν να καταδικάσουν την εισβολή, με πρώτη και καλύτερη την πατρίδα του Νέλσονα Μαντέλα, τη Νότιο Αφρική. Περιλαμβάνονται στον κατάλογο επίσης η Αγκόλα, το Μπουρούντι, η Δημοκρατία της Κεντρικής Αφρικής, το Κογκό, η Γουινέα του Ισημερινού, το Μαλί, η Μοζαμβίκη, η Ναμίμπια, η Σενεγάλη, η Ζιμπάμπουε, το Σουδάν και το Νότιο Σουδάν, η Αγκόλα, το Εσουατίνι (πρώην Σουαζιλάνδη), η Μαδαγασκάρη  και η Ουγκάντα. Σημειωτέον ότι η ψηφοφορία ήρθε να προστεθεί στις πολλές άλλες ενδείξεις που έχουμε ότι αμφισβητείται πλέον και ο παραδοσιακός ρόλος της Γαλλίας στην Αφρική. (Ευτυχώς που δεν προλάβαμε να στείλουμε, αν είναι δυνατόν, στο Μαλί στρατεύματα, υλοποιώντας την εξωφρενική σχετική απόφαση της κυβέρνησης, αφού στο μεταξύ τα μάζεψαν και φεύγουν οι ίδιοι οι Γάλλοι. Ελπίζουμε να γίνει μάθημα και να μην κατέβει στο μυαλό κανενός αρμόδιου να στείλει ελληνικό στρατό σε κανένα άλλο σημείο του Σαχέλ).

Τέλος, η τρίτη μεγάλη ήπειρος του πλανήτη, η Λατινική Αμερική, ναι μεν είδε την πλειοψηφία των κρατών της να ψηφίζει όπως ήθελαν οι Αμερικανοί, αλλά είναι βέβαιο ότι το έπραξαν γιατί έχουν άλλα μέτωπα με τις ΗΠΑ μπροστά και δεν ήθελαν να προκαλέσουν μια άκαιρη ρήξη σε ένα συμβολικό ζήτημα. Αντιμέτωπη με τις πιέσεις του ΔΝΤ, η Αργεντινή στρέφεται ήδη προς τη Ρωσία και την Κίνα για οικονομική συνεργασία ενδεχομένως και συμμετοχή στο υπό εκκόλαψη «εναλλακτικό SWIFT». Στη σκιά του αμερικανικού γίγαντα, το Μεξικό του AMLO ακολουθεί μια ισορροπιστική πολιτική «μια στο καρφί και μια στο πέταλο», κάπως ανάλογη αυτής που ακολουθεί η Τουρκία. Μετά τη Χιλή, και η Βραζιλία ετοιμάζεται για μια πιθανή «επιστροφή της αριστεράς».

Στο κέντρο της αντίθεσης στις ΗΠΑ είναι η σχεδόν συμμαχία Κίνας και Ρωσίας, που γίνεται τώρα αντιληπτή ως απολύτως αναγκαία και στη Μόσχα, αλλά, κατά τα φαινόμενα, και στο Πεκίνο. Τουλάχιστον η παρούσα κινεζική ηγεσία θεωρεί ότι, αν η Αμερική και οι σύμμαχοί της νικήσουν τη Ρωσία, τότε θα έρθει και η σειρά της.

Ο υπόλοιπος κόσμος, χωρίς να ταυτίζεται αναγκαστικά με τον ρωσο-κινεζικό άξονα, δεν έχει καμμία διάθεση να διευκολύνει τις ΗΠΑ, γιατί φοβάται ότι αν καταβάλουν μια δύναμη όπως η Ρωσία, δεν θα υπάρχει περιθώριο για οποιαδήποτε χώρα να έχει μια κάπως ανεξάρτητη πολιτική, αλλά και γιατί έχει ανάγκη τη συνεργασία με τη Ρωσία και την Κίνα και για στρατιωτικούς και για οικονομικούς λόγους.

Μεσο-μακροπρόθεσμα ο διχασμός που παρατηρήσαμε ήδη στη Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ θα έχει σοβαρότατες και παγκόσμιες συνέπειες. Αν δηλαδή ο κόσμος μας καταφέρει να επιβιώσει στο μεταξύ από τους πολέμους και τις οικονομικές, κοινωνικές, οικολογικές και άλλες καταστροφές που απειλούν ακόμα και την ίδια την ύπαρξη της ανθρωπότητας.

Πηγή: kosmodromio.gr

konstantakopoulos.gr