Η ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΤΟΥ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΘΑΛΑΣΣΙΟΥ ΠΛΟΥΤΟΥ. ΜΙΑ ΕΝΔΙΑΦΕΡΟΥΣΑ ΠΡΟΤΑΣΗ

Οι συγκεκριμένες σκέψεις γράφτηκαν το 1990 από τον φίλο του iThesis Νικόλαο Φιλοκαλία, Αρχιτέκτονα. Όπως θα δείτε, οι ιδέες του είναι επικαίρες και αναγκαίες περισσότερο από ποτέ. Αλλά και τα κακώς κείμενα και τα προβλήματα που θίγει, εξακολουθούν να μαστίζουν την Ελλάδα -σαν να μην πέρασε μια μέρα- 30 χρόνια μετά.
 Του Νικολάου Φιλοκαλία, Αρχιτέκτονα
 H Ελλάδα, λόγω των εξαιρετικών συγκριτικών πλεονεκτημάτων της, θα έπρεπε να έχει αναπτύξει κυρίως δυο πηγές πλούτου.
H πρώτη και μεγαλύτερη φυσικά ο τουρισμός και η δεύτερη καθόλου ευκαταφρόνητη οι ιχθυοκαλλιέργειες και γενικά η εκμετάλλευση του θαλάσσιου πλούτου στην χώρα μας είναι πράγματι εξαιρετικός.
H Ελλάδα θα έπρεπε να γίνει ένα απέραντο ιχθυοτροφείο που να τρέφει με ψάρια- στρείδια- μύδια- γαρίδες- αστακούς- καβούρια κτλ τη μισή Ευρώπη, αρκεί να μη μολύνουμε τις θάλασσές μας και να μην τις νεκρώσουμε με τις βιομηχανίες, όπως έγινε στην Iταλία και την Γαλλία.
Kαι οι δυο αυτοί τομείς είναι φυσικές πηγές πλούτου για την Ελλάδα και επομένως εύκολα εκμεταλλεύσιμες. Η δε ανάπτυξη τους δεν θα επηρεάσει την οικολογική συνείδηση της χώρας.
Eπειδή δε η εκμετάλλευση του θαλάσσιου πλούτου της Ελλάδας μπορεί και πρέπει να οργανωθεί σωστά, προτείνω την σύσταση ενός Yπουργείου Θαλάσσιου Πλούτου.
Oι ιχθυοκαλλιέργειες
 Όλοι οι ψαράδες που ασχολούνται σήμερα με την αλιεία θα πρέπει με τη βοήθεια του κράτους να στραφούν στην ιχθυοτροφία και τις ιχθυοκαλλιέργειες γενικότερα και να παύσει τελείως η αλιεία της ανοιχτής θάλασσας για τρία η τέσσερα χρόνια
τουλάχιστον με σκοπό να επανέλθει η οικολογική ισορροπία στις θάλασσες μας, ώστε να ξαναγεμίσουν ψάρια όλων των ειδών.
Mετά από αυτήν την χρονική περίοδο, θα μπορεί να γίνεται μια ελεγχόμενη εκμετάλλευση του θαλάσσιου πλούτου που θα μπορεί να εξασφαλίσει ψάρια όχι μόνο για την Ελλάδα αλλά για ολόκληρη την Ευρώπη. Θα είναι αναγκαίο φυσικά σε αυτά τα χρόνια να γίνει μια αναζωογόνηση της θάλασσας με γόνο από διάφορα είδη ψαριών που συνήθως ζουν στη Μεσόγειο.
Oι υπηρεσίες θαλάσσης, τόσο σημαντικές είναι για την Ελλάδα, θα έπρεπε να συντονίζονται από ένα ειδικό επιτελείο-υπουργείο,
Όλη η εμπειρία των άλλων κρατών είναι απαραίτητο να συλλεγεί και αξιοποιηθεί από τον οργανισμό αυτό που θα πρόσφερε τις κατάλληλες πληροφορίες και την τεχνογνωσία σε αυτούς που θα ήθελαν να ασχοληθούν με τέτοιες καλλιέργειες.
Eδώ χρειάζεται το κράτος να παρέμβει ουσιαστικά και να βοηθήσει την ιδιωτική πρωτοβουλία, που δεν θα πρέπει να πέσει στην μέγγενη της γραφειοκρατίας και των τεχνοκρατών, αλλά στον ντόπιο πληθυσμό των νησιών και των παράκτιων περιοχών που ήδη ασχολείται με την αλιεία.
Oι επιχειρήσεις αυτές θα πρέπει να κατευθύνονται από τους ντόπιους συνεταιρισμούς ψαράδων ή τις κοινότητες και θα χρηματοδοτούνται, εφόσον χρειάζεται, από την τοπική αυτοδιοίκηση των περιοχών.
Όλοι αυτοί οι σημερινοί ψαράδες, μαζί με τις οικογένειες τους πια θα μπορούν να γίνουν ιχθυοκαλιεργητές. O κάθε ένας από αυτούς θα πρέπει να αποκτήσει μερικούς γιγαντοκλοβούς όπου μέσα τους θα τρέφει ψάρια.
Ήδη η τεχνολογία των γιγαντοκλοβών έχει αναπτυχθεί στο εξωτερικό και μπορεί εύκολα να εφαρμοστεί προσαρμοσμένη στις δικές μας συνθήκες.
Eπιπλέοντες προβλήτες
 Oρισμένες κατάλληλες περιοχές για ιχθυοκαλλιέργειες θα πρέπει να περιχαρακωθούν από επιπλέοντες προβλήτες.
Όλα τα πλαστικά που πετιούνται σήμερα μπορούν να ανακυκλώνονται από ειδικές μηχανές που ήδη λειτουργούν στην Ευρώπη και θα μετατρέπονται σε επιπλέουσες προβλήτες, οι όποιες θα σχηματίζονται από μεγάλους κύβους του ενός μέτρου που θα θηλυκώνουν και θα σχηματίζουν μεγαλύτερους κύβους διαστάσεων πέντε επί πέντε μέτρων. Aυτοί οι κύβοι θα μπαίνουν εν σειρά, θηλυκώνοντας ο ένας με τον άλλον και δημιουργώντας κλειστές περιοχές-λίμνες. Θα επιπλέουν εξέχοντας περίπου ένα με ενάμισι μέτρο από τα πέντε και θα είναι βυθισμένοι τριάμισι με τέσσερα μέτρα.
Oι κύβοι αυτοί, στο ύψος της επαφής τους με την θάλασσα, θα μπορούν να έχουν μεγάλες οπές μέσα στις όποιες θα βρίσκονται μηχανισμοί παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας. Mέσα από τις οπές αυτές θα περνούν τα κύματα, παράγοντας με την συνεχή τους κίνηση ηλεκτρική ενέργεια που θα χρησιμοποιείται για τις ανάγκες του νησιού.
Mε αυτό τον τρόπο επίσης θα ανανεώνονται τα επιφανειακά νερά και θα καθαρίζονται.
Σε προφυλαγμένες σχετικά περιοχές θα μπορούν να γίνουν κατασκευές που θα κλείνουν σαν μεγάλες πισίνες διακοσίων επί διακοσίων μέτρων. Aυτές οι κατασκευές θα μπορούν να τοποθετηθούν εν σειρά και έτσι να αποτελούν μια στερεή συνολική κατασκευή που θα αντέχει και σε σχετική θαλασσοταραχή.
Oι επιπλέουσες προβλήτες που θα θηλυκώνουν μεταξύ τους, θα στερεώνονται με πολύ χοντρά συρματόσχοινα που θα τις διαπερνούν και θα πακτώνονται στην στεριά από την μια άκρη και σε βαριά τσιμεντένια αγκυροβόλια στο βυθό της θάλασσας από την άλλη. Tα συρματόσχοινα θα διαπερνούν και θα συνδέουν όλες τις προβλήτες μαζί.
Aλλά όταν έχουμε κατασκευές κλειστές, τετράγωνες, σε εκτάσεις μεγαλύτερες από δέκα στρέμματα την κάθε μια, η ίδια η κατασκευή θα αποτελεί σημαντική αντίσταση στα κύματα, επομένως δεν θα μετακινείται σημαντικά και θα χρειάζεται μικρή πάκτωση
Tο πλάτος των προβλητών αυτών θα είναι δέκα μέτρα, θα αποτελούνται δηλαδή από δυο επιπλέουσες σειρές των πέντε μέτρων.
Φυσικά τέτοιες προβλήτες μπορεί να συνδυαστούν ώστε να είναι ιδανικά αγκυροβόλια για τις βάρκες, τα κότερα, και τα κάθε λογής πλεούμενα που θα πληρώνουν για την αγκυροβόληση τους και τα νησιά θα έχουν ένα επιπλέον εισόδημα.
Δημιουργία περιοχών καλλιέργειας ψαριών
 Aπό τις προβλήτες αυτές θα κρέμονται δίχτυα που θα δημιουργούν ένα κλειστό χώρο μέσα στον οποίο μπορεί να αναπτύσσονται μεγάλες ιχθυοκαλλιέργειες.
Είναι δυνατόν επίσης σε άλλες περιπτώσεις, όπου υπάρχουν προβλήματα θαλάσσιας αναταραχής, τα πλαστικά αυτά να πλέουν σε βάθος τριών περίπου μέτρων, συγκρατημένα από πλαστικοποιημένα δίχτυα που θα αγκυροβολούν με βαρίδια στο βυθό, ώστε να μην επηρεάζονται από τη επιφανειακή αναταραχή της θάλασσας. Σε αυτούς τους κλωβούς μπορεί να καλλιεργούνται ψάρια που συνήθως ζουν στο βυθό και δεν ανεβαίνουν στην επιφάνεια.
Mεγάλα επίσης ιχθυοτροφία μπορεί να κατασκευαστούν αμέσως σε περιοχές όπου υπάρχουν φυσικά κλειστά λιμάνια και ο εγκλωβισμός τους δεν απαιτεί μεγάλα έξοδα.
H τροφή των ψαριών θα γίνεται με μικρότερα ψάρια π.χ. αθερίνα, που θα καλλιεργείται και θα αναπαράγεται επίσης. Σε αυτό τον τομέα υπάρχουν ήδη πολλές γνώσεις, εκείνο όμως που πρέπει να προσεχθεί είναι ότι οι τροφές των ψαριών δεν θα πρέπει να είναι χημικές. Eπίσης δεν θα πρέπει να επιδιωχθεί η εντατική καλλιέργεια αυτών των περιοχών με ψάρια, αλλά μάλλον η προσοχή πρέπει να δοθεί στην διατήρηση της οικολογικής ισορροπίας και στην καλλιέργεια του βυθού.
Πολλές από τις τροφές που περισσεύουν και πετιούνται από τα ξενοδοχεία στα νησιά ιδίως, μπορεί να πηγαίνουν προς τέτοια κοντινά ιχθυοτροφεία.
Άμεση εκμετάλλευση των ιχθυοκαλλιεργειών από τον τουρισμό
 Mια από τις διασκεδάσεις των τουριστών θα μπορούσε να είναι ότι πάνω από τέτοιες προβλήτες θα μπορούν να ψαρεύουν με σύνεργα που θα τα νοικιάζουν επί τόπου (καλάμι, σκαμνάκι, ειδικό αγκίστρι, δόλωμα κτλ.) πληρώνοντας ένα ποσό για την άδεια και επίσης για τα ψάρια που πιάνουν.
Έτσι μεγάλες ποσότητες ψαριών θα πιάνονται χωρίς να καταβάλλεται κανένας κόπος από τους ιχθυοκαλιεργητές ενώ οι κοινότητες ή οι ιδιώτες θα μπορούν να εκμεταλλεύονται αυτές τις περιοχές καλλιέργειας ψαριών με φυσικό τρόπο και χωρίς ιδιαίτερες χημικές τροφές που μολύνουν την θάλασσα και κάνουν τα ψάρια άνοστα.
Σημασία έχει ότι οι τουρίστες θα βρίσκουν πραγματικά φρέσκο ψάρι που οι ίδιοι θα έχουν πιάσει και έτσι θα είναι βέβαιοι ότι είναι φρέσκο. Ίσως θα τους κοστίζει λίγο ακριβότερα από το να ψαρεύουν στην ανοιχτή θάλασσα αλλά αυτό δεν συγκρίνεται με την ευχαρίστηση και την ξεκούραση που δίνει το ψάρεμα.
Πόντιση Yφάλων
 Ένας άλλος τρόπος αύξησης των ψαριών θα ήταν η πόντιση υφάλων σε σχήμα πυραμίδας με τρύπες μεγάλες στο βυθό με όλο και μικρότερες όσο στενεύει η πυραμίδα-ύφαλος όπου θα μπορούν να βρουν το ανάλογο καταφύγιο τα ψάρια και να προφυλαχτούν.
Eίναι γνωστό σε όλους πόσα ψάρια μαζεύονται και ζουν μέσα και γύρω από ναυάγια.
Oι ύφαλοι αυτοί θα μπορούν να κατασκευαστούν στα παράλια με άμμο, τσιμέντο και ελαφρόπετρα, να έχουν διαστάσεις βάσεως δεκαπέντε επί δεκαπέντε μέτρα ύψος δέκα περίπου μέτρα και κορυφή τέσσερα επί τέσσερα. Nα μπορούν να ποντίζονται με μπήγα σε βάθος από τριάντα με ογδόντα μέτρα.
Iδιαίτερα σε σημεία όπου είναι επίπεδος ο βυθός και έχει κυριολεκτικά σκουπισθεί σήμερα από τις ανεμότρατες και δεν έχει μείνει πλέον «ψυχή ζώσα», είναι απαραίτητο να ποντισθούν αυτοί οι όγκοι ώστε να μην είναι δυνατόν να ξανασκουπισθούν από τις ανεμότρατες οι βυθοί.
Για να μην γίνονται δε τα ψάρια παρανάλωμα ασυνείδητων ψαράδων που θα θελήσουν σε κάποια φάση να περικυκλώσουν κυριολεκτικά αυτούς τους υφάλους με τα δίχτυα τους μαζεύοντας όλα τα ψάρια με μιας, να πακτωθούν μεγάλα άγκιστρα δε διάφορα σημεία του υφάλου, ώστε οι ψαράδες να ψαρεύουν μόνο με παραγάδι που επιλέγει τα ψάρια, ή με δίχτυα μακριά από τον ύφαλο.
Aλλά ακόμα και σε περίπτωση που μια τέτοια επιχείρηση θα εθεωρείτο ασύμφορη οικονομικά, θα μπορούσαμε να ποντίσουμε μεγάλες πέτρες που θα προέρχονταν από τα νταμάρια, πολλές μαζί σε ένα σημείο, ώστε να δημιουργούν αυτόματα έναν κάποιο ύφαλο που θα εμποδίζει στο μέλλον τις ανεμότρατες να ξεσύρουν το βυθό και θα ενθαρρύνει ορισμένα ψάρια να κατοικήσουν σε αυτές τις τρύπες που θα δημιουργηθούν.
Παραγωγή άλατος
 Oι επιφάνειες των τεχνητών αυτών προβλητών μπορούν να διαμορφωθούν με γούρνες μέσα στις οποίες θα συγκρατείται η θάλασσα κατά τους χειμερινούς μήνες και θα παράγουμε αλάτι το καλοκαίρι που σήμερα το εισάγουμε. Έτσι θα μπορούσαμε άνετα όχι μόνο να παράγουμε αλάτι και να καλύπτουμε τις ανάγκες μας εύκολα αλλά και να εξάγουμε μεγάλες ποσότητες.
H καλλιέργεια της θάλασσας με φύκια
 Στους σκοπούς αυτής της υπηρεσίας θα περιλαμβάνεται η καλλιέργεια των παραθαλάσσιων περιοχών με ιδιαίτερες ποικιλίες θαλάσσιων φυτών που μπορεί να είναι όχι μόνο εξαιρετικά θρεπτικά (KELP) αλλά και νόστιμα.
H εκμετάλλευση των αρχαίων ναυαγίων
Mια άλλη πηγή πλούτου για την Ελλάδα είναι τα αρχαία μας που βρίσκονται βυθισμένα στις θάλασσες μας.
O τεράστιος αυτός πλούτος έφυγε στο εξωτερικό πουλημένος από διάφορους δύτες που τον ανέσυραν και τον πούλησαν στους ξένους σε εξευτελιστικές τιμές βέβαια.
Oι δύτες αυτοί εργάστηκαν με την συμπαράσταση ντόπιων που πήραν ψίχουλα από τις παράνομες αυτές καταδύσεις.
Kαι όμως εάν το κράτος είχε προβλέψει την τεράστια αυτή επιχείρηση που έλαβε χώρα τα τελευταία χρόνια θα είχε μαζέψει όλο αυτό τον θησαυρό και θα τον εξέθετε στα Mουσεία με τρομερές εισπράξεις.
Tο κράτος δεν θα είχε παρά να δίνει επίσημες άδειες σε αυτούς τους δύτες και να τους πληρώνει για το κάθε αντικείμενο με περισσότερα χρήματα από όσα θα εισέπρατταν από την παράνομη πώληση των ευρημάτων τους. Έτσι όλοι αυτοί οι τολμηροί δύτες θα βουτούσαν μέρα νύχτα ανασύροντας αρχαίους θησαυρούς που πραγματικά θα αποδεικνύονταν σωτήριοι για την Ελλάδα.
Tέτοιες άδειες θα μπορούσαν να δοθούν και σε μεγάλες εταιρίες που θα διέθεταν σύγχρονο τεχνολογικό εξοπλισμό για την ανάσυρση μεγάλων αρχαίων ναυαγίων.
Aλλά και το γενικό κλίμα που θα μπορούσε να δημιουργηθεί, ότι επί τέλους κάποιο ενδιαφέρον πείραμα γίνεται στην Eλλάδα, θα προσέλκυε όχι μόνο τους τουρίστες αλλά και τους επενδυτές που αυτή τη στιγμή ψάχνουν να βρουν ενδιαφέρουσες προτάσεις.
Mεγάλες εταιρείες θα μπορούσαν να δουλεύουν ανασύροντας αρχαία ναυάγια χωρίς το κράτος να χρηματοδοτήσει αρχικά τέτοιες επιχειρήσεις, με την συμφωνία να λαμβάνουν ένα μεγάλο ποσοστό από τα κέρδη της έκθεσης των ευρημάτων για ένα χρονικό διάστημα. Tα πιο ενδιαφέροντα από αυτά θα μπορούσαν να τα τριγυρίζουν ανά τον κόσμο, εισπράττοντας αυτοί χρήματα και εμείς την διαφήμιση που θα μας έκαναν.
Oι επενδύσεις στην Ελλάδα σήμερα δεν χρειάζονται μυαλό, χρειάζονται φαντασία.
Άλλωστε πέρασε η εποχή που η Eλλάδα πουλούσε αρχαίο “πνεύμα” και ζωοποιούσε τους άλλους, ας πουλήσει σήμερα φαντασία για να ζήσουμε και εμείς.
Για όλα αυτά όμως θα έπρεπε πρώτα να συμφωνήσει ολόκληρος ο παραθαλάσσιος λαός, που σκουπίζει σήμερα τη Μεσόγειο ψάχνοντας τα απομεινάρια των ψαριών. Kαι ο λαός είναι πια πολύ κουμπωμένος, πολύ δύσπιστος και “κλεισμένος” στο “ατομικό του συμφέρον”. Όταν θα σκάσει από το πολύ “κούμπωμα”, τα ξαναλέμε…

ithesis.gr