Μία ημέρα πριν από το τέλος της… παγκοσμιοποίησης;

του Γ. Αγγέλη

Το μέγεθος των γεγονότων που σφραγίζουν το 2016 είναι τέτοιο που σχεδόν "κρύβει" στην σκιά του 2017 το συνολικό τους αποτέλεσμα. Πολύ περισσότερο που οι αγορές παραμένουν πολύ θαμπωμένες από τα προσωρινά εκρηκτικά νούμερα στις χρηματιστηριακές αγορές για να διακρίνουν τον πραγματικό ορίζοντα…

Τα τρία γεγονότα που κυριάρχησαν το 2016, στον συνδυασμό τους φαίνεται να αμφισβητούν τα "θεμέλια" της παγκοσμιοποίησης.

Αναμφισβήτητα οι τρεις "σταθμοί" μέσα στο 2016 είναι η οριστική αναστροφή της νομισματικής πολιτικής της Fed, η αναπάντεχη πολιτική κυριαρχία του κατ’ εξοχήν εκπροσώπου του οικονομικού και πολιτικού "προστατευτισμού" στην ισχυρότερη γεωπολιτικά χώρα του πλανήτη και η "έξοδος" της Βρετανίας από το μεγαλύτερο γεωπολιτικό γεγονός μεταπολεμικά, την δημιουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Και τα τρία γεγονότα από μόνα τους αποτελούν κομβικές αλλαγές σε οικονομία και πολιτική.

Και τα τρία όμως μαζί συνθέτουν το πρώτο ευρύ ρήγμα στην ισχυρότερη μεταπολεμική οικονομική και πολιτική τάση, αυτή της παγκοσμιοποίησης του χρηματιστικού κεφαλαίου, των προϊόντων και της εργασίας.

Μία τάση που αναδύθηκε σαν η απάντηση στην κρίση που προκάλεσε η κατάρρευση του Μπρέττον Γούντς (σταθερή σχέση χρυσού δολαρίου) το 1971 και εδραιώθηκε στην συμφωνία στο Plaza το 1985, με την οποία σταθεροποιήθηκε η νομισματική ισορροπία ανάμεσα στα ισχυρά νομίσματα της εποχής το δολάριο, το μάρκο, το γιέν και την στερλίνα.  Αυτή ήταν η πλατφόρμα της απελευθέρωσης της κίνησης κεφαλαίων που διαχύθηκε σε παγκόσμια κλίμακα μέσα από την περιβόητη "Ρηγκανόμικς" που σε πολιτικό επίπεδο χαρακτηρίστηκε ως "νεοφιλελευθερισμός".

Οι αλλαγές που έγιναν μέσα στο 2016 δείχνουν ικανές να αμφισβητήσουν την τάση αυτή με απρόβλεπτα αποτελέσματα.

· Ήδη η αναστροφή της νομισματικής πολιτικής της Fed και η προοπτική αύξησης του κόστους του χρήματος σε ένα… πλανήτη υπερχρεωμένο και με ανοικτές της πληγές του 2008, έχει προκαλέσει μία χωρίς προηγούμενο "φυγή" κεφαλαίων τόσο από τις επικίνδυνες όσο και από τις  ασύμφορες (λόγω αρνητικών επιτοκίων) περιοχές, μαζί και από τις αδύναμες περιοχές της Ευρωζώνης.

Δρομολογεί την επανισχυροποίηση του δολαρίου μακριά από την πλατφόρμα του 1985, προϊδεάζοντας για νέες νομισματικές και συναλλαγματικές αναταραχές σε αγορές οι οποίες είναι ακόμα φορτωμένες με διαφόρων ειδών "φούσκες" στα τέσσερα σημεία του ορίζοντα.

· Η πολιτική προστατευτισμού με την οποία εκλέχτηκε ο Τράμπ προδικάζει ακόμα μεγαλύτερη αμφισβήτηση των διεθνών οικονομικών και εμπορικών σχέσεων πάνω στις οποίες στηρίχθηκε στις τελευταίες δεκαετίες η παγκοσμιοποίηση, ιδιαίτερα δεν τις σχέσεις ΗΠΑ – Ευρώπης – Κίνας.

· Στην Ευρώπη το Brexit, ήταν το πρώτο "κρακ" στον οικονομικό και πολιτικό ιστό του μεταπολεμικού οικοδομήματος που ενισχύθηκε κατακόρυφα μετά το 1989 – 1992. Έρχεται να αμφισβητήσει σε συνδυασμό με τις πολιτικές ανατροπές στο κοινοβουλευτικό τοπίο, το αν και πως η Ενωμένη Ευρώπη μπορεί να συντηρηθεί στις νέες συνθήκες. Τα αποτελέσματα των επερχόμενων εκλογών σε μία σειρά ισχυρές χώρες της Ε.Ε. δημιουργούν ένα νέο υπόβαθρο για το πώς θα …κλείσει το σήριαλ της ελληνικής κρίσης χρέους.

Με άλλα λόγια οι χώρες του μεγάλου άξονα της μεταπολεμικής παγκοσμιοποίησης, ΗΠΑ και Ευρώπη, βλέπουν τα θεμέλια της πολιτικής που την ανέδειξε να αναστρέφονται και τις απέναντι ακτές του Ατλαντικού να…ξεμακραίνουν μέσα στο 2017.

capital.gr