ΑΜΥΝΑ ΣΤΗΝ ΠΡΟΠΑΓΑΝΔΑ ΤΩΝ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΕΥΤΙΚΏΝ

Πρακτικές

Η προπαγάνδα  χρησιμοποιεί κάποιες βασικές πρακτικές:

α) υβριστικές ετικέτες

Σκοπός αυτής της πρακτικής είναι η κατηγοριοποίηση μιας ιδέας με μια ετικέτα-μια ταμπέλα, για να απαξιώνεται μαζί με αυτήν και το περιεχόμενο της. Π.χ  μπολσεβίκοι, τοκογλύφοι, κλέφτες, φασίστες κ.τ.λ.

Μέσο: σύνδεση της πολεμούμενης ιδέας με ένα αρνητικό χαρακτηρισμό ώστε να προκληθεί αρνητικά φορτισμένο συναίσθημα.

Αποτέλεσμα: η απόρριψη χωρίς στοιχεία ή έλλογη κρίση.

’μυνα: Τι σημαίνει η ετικέτα; ποιος είναι ο αρχικός ορισμός της; τι σήμαινε τότε; απορρίπτω την ιδέα λόγω της ετικέτας που δεν μου αρέσει; αν βγάλω τον χαρακτηρισμό, τι ξέρω για την αξία της ιδέας;

Παράδειγμα 1:

«δημοψήφισμα », επιχειρείται η σύνδεσή του με το: «πραξικόπημα» «αντιευρωπαική εκτροπή» , το δημοψήφισμα  μου δίνει την πολιτική ισχύ ώστε να αποφασίζω εγώ για την ζωή μου;

Παράδειγμα 2:

Εθνικισμός συνδεεται με τον «ναζισμό» ειναι το ίδιο ή ο εθνικισμός μπορεί και να μην ταυτίζεται, υπαρχει καλος εννοούμενος εθνικισμός;

β) Γενικότητες

Σκοπός αυτής της πρακτικής είναι η σύγχυση αφού τα ίδια πράγματα σημαίνουν άλλα σε διαφορετικούς ανθρώπους ανάλογα με την κυρίαρχη κουλτούρα και την αντιληπτική τους ικανότητα. Βασίζονται στην υπόθεση ότι ο προπαγανδιστής μιλάει για αυτό που εννοούμε.

Π.χ: καθήκον, δίκαιο, λαός, ειρήνη, πρόοδος, ευτυχία.

Μέσο: η μείωση της νοητικής αντίστασης και φυσικής καχυποψίας δίνοντας απλές απαντήσεις σε σύνθετα προβλήματα.

Αποτέλεσμα: επιδοκιμασία χωρίς στοιχεία.

’μυνα: τι σημαίνει η λέξη. Ποιος είναι ο ορισμός της που δίνει ο  δημαγωγός; Είναι θεμιτή η σύνδεσή της με την πραγματική έννοια; Μήπως επιδοκιμάζω το προτεινόμενο χάριν της γενικότητας που μου άρεσε; Aν βγάλω τις ωραίες λέξεις, ποια είναι η αξία του δόγματος;

Παράδειγμα 1:

«Μένουμε Ευρώπη»: με μνημόνια ή χωρίς;

«Παράδειγμα 2:

«Κυρίαρχος λαός» με πολιτική δικαστική  εξουσία ή με ψηφοδέλτιο;

 

γ) Αλληγορίες

 

Οι αλληγορίες είναι το καταφύγιο του  προπαγανδιστή όταν πέφτει σε μια καταφανή αντίφαση (μυστήριο) ή μια εσφαλμένη περιγραφή της πραγματικότητας (παράδοξο).

 

Στόχος: η νοητική σύγχυση και η αδυναμία λογικής κρίσης.

 

Μέσο: αφαιρετική προσέγγιση με στόχο την παράκαμψη της λογικής άμυνας.

Αποτέλεσμα: η είσοδος των ιδεών του προπαγανδιστή στο υποσυνείδητο.

 

Παράδειγμα1:

 

Εκδίωξη της Ελλάδος απο το ευρώ απο τους πιστωτές της. Οι πιστωτές θέλουν  να εισπράξουν σε ευρώ ή σε δραχμές;

 

Παράδειγμα2:

Σχίσιμο των μνημονίων εντός ευρωζώνης –δανεικό χεήμα χωρίς ορους δανεισμού;

δ) Κύρος

Σκοπός: Η επικύρωση της  ιδέας με ένα θεσμό που ήδη σεβόμαστε. Ο σκοπός του  προπαγανδιστή είναι να μεταφέρει κύρος στο άτομό του.
Μέσο: επίκληση του Θείου, χρησιμοποίηση συμβόλων: σταυρός, πατρίδα, έθνος οικογένεια.
Αποτέλεσμα: Η διασφάλιση της εξουσίας του.

 

 

Παράδειγμα1:

 ‘To λενε και οι θεσμοί .’

 ‘Το ανέφεραν κορυφαιοι οικονομολόγοι.’

   Το έγραψε η Washington Post.’

 

Παράδειγμα 2:

Συνομιλώ με τον θεό!

 

ε) Επίκληση της αυθεντίας

Σκοπός: Η γρήγορη βεβαίωση. Να δοθεί έμφαση στο  δόγμα μιας ήδη αξιολογημένης πηγής: ο πρόεδρος της Δημοκρατίας, η επιστήμη κ.λ.π.

Μέσο: η εκμετάλλευση της αυθεντίας με σκοπό την προσυπογραφή των  επιχειρημάτων.

Αποτέλεσμα: Αποδοχή των  επιχειρημάτων.

Παράδειγμα1:

«ο Ρίτσαρντ Κουέστ του CNN λεει πως η κυβέρνηση μας χρεοκώπησε»...

Παράδειγμα2:

«ο Φριντμαν  της σχολής του Σικάγο  ρητά αναφέρεται πως....

 

στ) Λαϊκισμός

Σκοπός: να εξαλειφτούν οι διαφορές και οι αντιθέσεις που γίνονται ορατές.

Μέσο: Υποκριτικές ταυτίσεις με το πλήθος, καπήλευση κοινών αποδεκτών ηθών. Ο  προπαγανδιστής προσπαθεί να ταυτιστεί με τον απλό λαό και το λαϊκό συναίσθημα.

Αποτέλεσμα: να φαίνεται πως ο  προπαγανδιστής πηγάζει από τον λαό.

Παράδειγμα 1:

«Οφειλει η κυβέρνηση να ενημερώσει εμάς τους πολίτες» λεει ο δημοσιογράφος

Παράδειγμα 2: 

«Η βαρια βιομηχανία μας» ώστε ο λαός να την νοιώθει δική του  

 Δογματική έρευνα

ζ) όχημα νίκης

Σκοπός:Ο προπαγανδιστής βασίζεται στην επιθυμία να ακολουθήσουν οι μάζες τον νικητή. Επικαλείται την γοητεία που ασκεί ο ισχυρός.
Μέσο: συγκεντρώσεις, σύμβολα, υποβλητική μουσική.
Αποτέλεσμα: η δημιουργία δέους και η άσκηση πίεσης στους αναποφάσιστους.

Παράδειγμα 1:

Η νίκη θα είναι δική μας

’μυνα: ποιο είναι το πρόγραμμα του  δημαγωγού; Η θέση αυτή εκφράζει τα συλλογικά συμφέροντα ή τα συμφέροντα του δημαγωγού;

Παράδειγμα2:

Ολοι αυτό επιλέγουν πρόλαβε και εσύ

’μυνα: το εν λόγω πρόγραμμα περιλαμβάνει λαφυρα ή περιουσίες για όλους μας; Επειδή κάποιοι το πιστεύουν πρέπει να είναι και αλήθεια; ποιόν υπηρετεί σήμερα αυτή η πίστη ;

 

 

η) Φόβος

Ο προπαγανδιστής προσεγγίζει την μάζα παραλύοντας τις αντιστάσεις της. Η επιτυχία του είναι ανάλογη του φόβου που μεταφέρει στην ψυχές της.

Σκοπός: Ο πειθαναγκασμός και η χειραγώγηση του πλήθους.

Μέσο: Καταστροφολογία-εσχατολογία χωρίς την προτεινόμενη λύση.

Αποτέλεσμα: η άνευ όρων αποδοχή.

Παράδειγμα: 

« Η διενέργεια δημοψηφίσματος ειναι κρυφή αντζέντα για επιστροφή στην δραχμή»

’μυνα: Που απευθύνεται ο προπαγανδιστής; γιατί  θέλει φοβισμένους οπαδούς; γιατί με απειλεί αφού ο σκοπός του είναι αγαθός; γιατί θέλει και εμένα να το πιστέψω; Tα στοιχεία συνάδουν με την προσωπικότητα του προπαγανδιστή;

θ) Αβάσιμη αναγωγή

Σκοπός: Ο προπαγανδιστής έχει σκοπό να φέρει τον αντίπαλο σε αδύναμη θέση αναγκάζοντας τον να υπερασπιστεί τον εαυτό του.

Μέσο: αβάσιμοι συλλογισμοί, θρασύτατες υπερβολές.

Αποτέλεσμα: ο προπαγανδιστής περνάει στην επίθεση και διατηρεί το προβάδισμα κατευθύνοντας το σημείο ενδιαφέροντος στο χώρο του αντιπάλου του.

Παράδειγμα 1:

«Φέρατε την Ελλάδα στην καταστροφή εσείς με την διαπραγματευσή σας» οχι εμεις που υποθηκεύσαμε την χώρα 40 χρόνια με τα χρέη που δημιουργησαμε.

«’μυνα: Υπάρχουν αρκετά στοιχεία να υποστηρίξουν την πρόταση του δημαγωγού; γιατί ο δημαγωγός χρωματίζει τόσο έντονα την εικόνα;

 

Παράδειγμα 2: « θα γίνουμε Ζιμπαμπουε θα ψωνίζουμε με δελτίο σαν την Βενεζουέλα.

Μπορεί ένα κράτος να κατασχεσει περιουσία κράτους σε περίπτωση δημόσιου χρεόυς όπως το ιδιωτικό;

 

’μυνα: Υπάρχουν αρκετά στοιχεία να υποστηρίξουν την πρόταση του δημαγωγού; Μπορώ να σκεφτώ άλλα ενδεχόμενα από αυτά που προβλέπονται; γιατί ο δημαγωγός χρωματίζει τόσο έντονα την εικόνα;

Συμπεράσματα

Η  προπαγάνδα με σκοπό τον προσηλυτισμό καλύπτεται πίσω από τους ευφημιστικούς όρους κατήχηση και ποιμαντορία. Αποτελεί την τέχνη χειραγώγησης της ανθρώπινης φύσης. Χρησιμοποιεί την υποβολή και την υπερβολή. Απευθύνεται στο συναίσθημα και το ένστικτο. Το τμήμα αυτό της παρούσης μελέτης αφορά μόνο την λογική άμυνα από έλλογους ανθρώπους η εν δυνάμει λογικούς και δεν ισχυρίζεται ότι αποτελεί την καθολική στάση απέναντί της. Η επίθεση της λογικής δια επιχειρημάτων με στόχο την πειθώ είναι άκαρπη. Ο  προπαγανδιστής δεν γνωρίζει την μαιευτική μέθοδο. Δεν κάνει διάλογο.  προπαγανδιστής είναι ένα ζώο που προσηλυτίζει και προσηλυτίζεται. 

ΚΡΑΤΟΣ ΔΗΜΩΝ

dimokratia.org