Η επιστήμη στο δρόμο της ηθικής: Κλωνοποίηση οργάνων

Κατά τη διάρκεια του 20ού αιώνα, αλλά και στον 21ο όσο τον έχουμε διανύσει, η επιστήμη κι η τεχνολογία έχουν κάνει τεράστια άλματα. Το γεγονός αυτό, μια κι ήταν έργο του ανθρώπου, ήταν άλλοτε θετικό (πενικιλίνη, τεχνολογία των επικοινωνιών) κι άλλοτε αρνητικό (υδρογονοβόμβα, χημικά όπλα). Αποτέλεσμα αυτής της αλματώδους προόδου ήταν κι η έρευνα πάνω στην κλωνοποίηση. Η ίδια η κλωνοποίηση έχει διχάσει την επιστημονική κοινότητα κι όχι μόνο, λόγω αφενός της γνώσης και των δυνατοτήτων που προσφέρει κι αφετέρου των ηθικών ζητημάτων που τίθενται εξαιτίας της.
Ως - το ομολογώ! - πολέμιος της κλωνοποίησης ανθρώπων, θα ήθελα να επισημάνω κάποιους κινδύνους που αυτή ελλοχεύει. Η δυνατότητα να κλωνοποιούνται ανθρώπινα πλάσματα, δίνει τη δυνατότητα παρέμβασης στα γενετικά τους χαρακτηριστικά κατά το δοκούν. Μπορούν, δηλαδή, να
δημιουργούνται άνθρωποι με φτωχές διανοητικές ικανότητες και πολύ δυνατό μυϊκό σύστημα, ούτως ώστε να δημιουργηθούν στρατιές ολόκληρες από εργάτες ικανούς να βγάζουν δουλειά πέντε ατόμων, αλλά να μην μπορούν να αντιληφθούν την κατάφωρη καταπάτηση των δικαιωμάτων τους και την εκμετάλλευση σε βάρος τους - η κλωνοποίηση ενός ανθρώπου δε σημαίνει πως αυτός θα παύει να είναι ένα ανθρώπινο ον!
Αν, δηλαδή, δοθεί έκταση στην κλωνοποίηση ανθρώπων, κινδυνεύουμε να βρεθούμε αντιμέτωποι με έναν κόσμο ανθρώπων «ανώτερης και κατώτερης» κατηγορίας, σαν αυτούς που σήμερα βλέπουμε στις ταινίες - λες και πάσχει από ανισότητες ο κόσμος μας! Αυτό είναι μόνο ένα παράδειγμα του τι μπορεί να φέρει η κλωνοποίηση στον άνθρωπο. Υπάρχει, όμως, ένας τομέας προς τον οποίο θα μπορούσε να στραφεί η κλωνοποίηση, ο οποίος θα μπορούσε όχι μόνο να βελτιώσει τη ζωή των ανθρώπων, αλλά και να αποτελέσει την επιτομή της ηθικής πλευράς της επιστήμης: κλωνοποίηση οργάνων.
Τι συμβαίνει σήμερα όταν ένας άνθρωπος έχει ανάγκη από μεταμόσχευση ενός οργάνου; Μπαίνει σε μια μακριά λίστα αναμονής για ανεύρεση μοσχεύματος. Αυτό σημαίνει το εξής απλό: ο κάθε ασθενής που παλεύει για τη ζωή του περιμένει, κι ας μην το συνειδητοποιεί, να βρεθεί κάποιος άλλος άνθρωπος με το αναπόδραστο του θανάτου μπροστά του, να μην μπορεί πλέον να σωθεί, έτσι ώστε να μπορεί να γίνει δότης ζωτικών οργάνων όπως η καρδιά. Υπάρχουν βέβαια κι οι περιπτώσεις που μπορεί ένας εθελοντής να δώσει κομμάτι, π.χ., από το συκώτι του ή το ένα του νεφρό.
Σε κάθε περίπτωση τίθεται και το θέμα της συμβατότητας ή μη του μοσχεύματος - μπορεί να βρεθεί μόσχευμα αλλά να μην μπορεί να μεταμοσχευθεί σε συγκεκριμένο ασθενή - και τις περισσότερες φορές απαιτείται ο θάνατος ενός ανθρώπου για να ζήσει ένας άλλος. Σκληρό; Μπορεί να γίνει ακόμα χειρότερο, όταν στο «παιχνίδι» μπαίνει η μαύρη αγορά και το εμπόριο οργάνων. Δίκτυα εγκληματικών οργανώσεων που πουλάνε όργανα σε ανθρώπους που τα χρειάζονται. Σε τι τιμές; Το εμπόριο οργάνων αποτελεί μια από τις πιο κερδοφόρες εγκληματικές δραστηριότητες στον κόσμο. Βρίσκεστε σε μια μακριά λίστα αναμονής για μόσχευμα, δεν ξέρετε πότε θα βρεθεί μόσχευμα κι έχετε δυο μήνες ζωής. Θα διστάζατε να δώσετε ένα εκατομμύριο αν το διαθέτατε ή να πουλήσετε το σπίτι σας για να σώσετε τη ζωή σας; Μάλλον όχι! Και πού βρίσκουν τα δίκτυα αυτά τα όργανα; Μα, από ανθρώπους βέβαια! Κάπου, σ' έναν απόμερο δρόμο νύχτα, ένα βανάκι απάγει έναν άνθρωπο που περπατά μόνος. Ένας άστεγος ή ένα παιδί των φαναριών εξαφανίζονται - μήπως θα τους αναζητήσει και κανείς; Σε μιαν εμπόλεμη ζώνη εξαφανίζεται μια ομάδα αιχμαλώτων και ποτέ κανείς δεν κατορθώνει να τους βρει - το λεγόμενο «Κίτρινο Σπίτι» στο Κόσσοβο κι οι ενδείξεις για την εκεί δραστηριότητα του UCK αποτελούν εξέχον παράδειγμα.

Ένα από τα πιο ισχυρά, ανήθικα κι αιμοσταγή παρακλάδια του οργανωμένου εγκλήματος τρέφεται από την αγωνία ανθρώπων σε κίνδυνο να σώσουν τη ζωή τους.

Η επένδυση, λοιπόν, στην κλωνοποίηση οργάνων αντί για την κλωνοποίηση ανθρώπων, μπορεί να βάλει τέλος στην αγωνία πάρα πολλών άρρωστων ανθρώπων και να σώσει τη ζωή πολλών υγιών. Με την ανάπτυξη της κλωνοποίησης οργάνων μπορούν να σωθούν αμέτρητοι άνθρωποι που πεθαίνουν επειδή άργησε να βρεθεί το πολυπόθητο μόσχευμα, ενώ παράλληλα δε θα χρειάζεται να πεθάνει κάποιος άλλος για να ζήσουν. Φυσικά, μπορεί να δοθεί και το πλέον καθοριστικό χτύπημα στο κυκλώματα εμπορίας οργάνων, μια και δε θα είναι πλέον χρήσιμα.
Τα ίδια τα κράτη είναι που θα πρέπει να επενδύσουν στην έρευνα πάνω στην κλωνοποίηση οργάνων καθώς και να δώσουν κίνητρα σε ιδιώτες ώστε να επενδύσουν σ' αυτήν. Ένα τμήμα του κόστους θα μπορούσε να καλυφθεί από τους κρατικούς προϋπολογισμούς κι ένα άλλο από ιδιώτες με τα κατάλληλα κίνητρα. Ακόμα κι η όποια επιβάρυνση στους κρατικούς προϋπολογισμούς μπορεί να καλυφθεί, μια και χτυπώντας παράλληλα τα εγκληματικά δίκτυα εμπορίας οργάνων, το μαύρο χρήμα που κατευθυνόταν προς τα εκεί πέφτει μ' αυτόν τον τρόπο στην πραγματική οικονομία, τονώνει την κατανάλωση και φορολογείται. Αν βρεθούν τα άτομα με θέληση να δώσουν αυτήν την κατεύθυνση, θα βρεθούν σίγουρα κι οι κατάλληλοι επιστήμονες να στηρίξουν το εγχείρημα.
Η κλωνοποίηση, λοιπόν, των ανθρώπινων οργάνων, μπορεί να αποτελέσει μιαν αληθινή επανάσταση της επιστήμης. Ένα τεράστιο βήμα προς την συμπόρευσή της με την ηθική. Τα οφέλη πολλά και τεράστια, τα κόστη μικρά ως ανύπαρκτα. Το μόνο που χρειάζεται είναι η θέληση. Χρειάζεται περισσότερη σκέψη;

Περισσότερα στο Twitter: Κωνσταντίνα Καλλιοντζή: www.twitter.com/KonKalliontzi

huffingtonpost.gr