Μαγειρεύουμε και τρώμε μαζί στον δρόμο για να σπάσουμε τη ντροπή

«…Έχω μία αρχή: Δεν δέχομαι τίποτα από κάποιον που δεν έχει έρθει να δει τι κάνουμε. Για να δεχτώ μία προσφορά, πρέπει εκείνος που θέλει να βοηθήσει, να έρθει οπωσδήποτε στη δράση, να συμμετέχει και στο τέλος να φάει από το ίδιο καζάνι που τρώμε όλοι –όσοι έχουν ανάγκη κι εγώ μαζί. Γιατί αυτό σημαίνει σεβασμός, αλληλεγγύη, αγάπη. ‘Ο Άλλος Άνθρωπος’ δεν έχει καμία σχέση με φιλανθρωπία, δεν έχει καμία σχέση με συσσίτιο (με τη σημερινή χρήση της λέξης, αφού ‘συσσίτιο’ δεν σημαίνει παρά, συντρώγω με έναν άλλο άνθρωπο) ή, με ελεημοσύνη…» Ο
Κωνσταντίνος Πολυχρονόπουλος μιλά στην Ειρήνη Ορφανίδου.
Τέσσερα χρόνια δράσης, αρχής γενομένης από το 2011 -στις 7 Δεκεμβρίου η Κοινωνική Κουζίνα «Ο Άλλος Άνθρωπος» είχε γενέθλια- περισσότερες από 1 εκατ. μερίδες φαγητού, ένα βραβείο (το Βραβείο Ευρωπαίου Πολίτη 2015 από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, τον περασμένο Σεπτέμβριο) που αρνήθηκε επειδή «… είναι σαν να με κοροϊδεύουν», μια ιδέα που ξεκίνησε όταν ο εμπνευστής της βρέθηκε στην ανεργία σε ηλικία 45 χρονών, μία δράση που με τη βοήθεια των μέσων κοινωνικής δικτύωσης βρήκε ανταπόκριση από πολίτες της Ευρώπης, αλλά και της Αμερικής, ένα καζάνι που στήνεται καθημερινά στον δρόμο, στις γειτονιές όλης της Ελλάδας, για να χορτάσει καρδιές και σώματα.
Ανήμερα Χριστουγέννων η Κοινωνική Κουζίνα ήταν στο Θησείο, στο παρκάκι που βρίσκεται κοντά στον σταθμό. Από τις 12 το μεσημέρι μέχρι τις 8 το βράδυ, γύρω από το γεύμα των Χριστουγέννων στήθηκε μια μικρή γιορτή: Μουσικές, ένα δέντρο με γλυκά που μοιράστηκαν στα παιδιά, ένα «χαριστικό παζάρι» με ρούχα, βιβλία και παιχνίδια, δράσεις, ευχές και χαρά.
O Κωνσταντίνος Πολυχρονόπουλος, η «ψυχή» της Κοινωνικής Κουζίνας μιλά στο Tvxs, τέσσερα χρόνια μετά από τη στιγμή που είδε στις λαϊκές αγορές της Αθήνας, ανθρώπους όλων των ηλικιών, εθνικοτήτων και κοινωνικών στρωμάτων, να ψάχνουν τα σκουπίδια για να μαζέψουν τρόφιμα που δεν μπορούσαν πια να αγοράσουν και αποφάσισε να γίνει «Ο Άλλος Άνθρωπος». 
-Η ιδέα είχε την αρχή της στη δική σας προσωπική περιπέτεια, όταν μετά από 25 χρόνια εργασίας βρεθήκατε  άνεργος. Ποια ήταν η δουλειά σας;
Κ.Π.: Μάρκετινγκ σε πολυεθνικές, προβολή και προώθηση προϊόντων και υπηρεσιών, εκπαίδευση πωλητών.
-Και βρεθήκατε ξαφνικά στο πουθενά…
Κ.Π.: Εντελώς, όμως… Συνέβη τον Σεπτέμβριο του 2009, επιστρέφοντας από τις καλοκαιρινές διακοπές. Στην αρχή δεν με ένοιαζε, είχα ούτως ή άλλως, καλές επαφές με διάφορες εταιρείες, οπότε σκέφτηκα, δεν πειράζει, θα πάω σε άλλη. Έλα, όμως, που ήμουν πολύ μεγάλος για «αυτές»… Ήμουν 45 χρονών. Μεγάλος στα 45;!…
-Παραμένει η Κοινωνική Κουζίνα χωρίς νομική μορφή; Είχατε πει «εμείς δεν είμαστε ΜΚΟ και δεν πίστεψα ποτέ ότι η αλληλεγγύη χρειάζεται σφραγίδα».
Κ.Π.: Βεβαίως. Και θα ισχύει όσο υπάρχω. Όσο υπάρχει το πανό του Άλλου Ανθρώπου.
-Μήπως όμως, αυτό δημιουργεί -ενδεχομένως- πρακτικά προβλήματα σε κάποιους οι οποίοι θέλουν να σας συνδράμουν;
Κ.Π.: Δεν υπάρχουν τέτοια προβλήματα. Κάποιος που θέλει να συνδράμει, θα συνδράμει. Όπως γίνεται ανελλιπώς, τέσσερα χρόνια τώρα… Πρόβλημα έχουν όσοι θέλουν να συνδράμουν και να δικαιολογήσουν τα χρήματα που θα δώσουν. Ουδόλως με ενδιαφέρει αυτό. Αυτό που με ενδιαφέρει είναι να έρθει κοντά μας κάθε ένας ως φυσικό πρόσωπο, όχι ως εταιρεία. Τους ανθρώπους θέλω. Γιατί οι εταιρείες μας έφεραν εδώ που μας έφεραν. Είτε κρατικές, είτε ιδιωτικές, είτε πολυεθνικές, είτε τράπεζες –εταιρείες είναι όλες.
-Το Βραβείο του Ευρωπαίου Πολίτη 2015 -με το οποίο σας τίμησε η Ε.Ε. τον περασμένο Σεπτέμβριο- για ποιόν λόγο το αρνηθήκατε;
Κ.Π.: Πώς ήταν δυνατόν να δεχτούμε ένα βραβείο από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, το οποίο ψηφίζει τα μέτρα λιτότητας που έχουν φέρει την Ελλάδα, τους πολίτες της, τους ανθρώπους της, στην κατάσταση αυτή; Εγώ, παρότι δεν έχω δουλειά, προσπαθώ να καλύψω κάποιες ανάγκες. Δεν είναι δυνατόν το 63,3% των Ελλήνων να ζει με εισοδήματα τα οποία κυμαίνονται από μηδέν μέχρι 420 ευρώ. Και τα στοιχεία που αναφέρω είναι δικά τους, της Eurostat. Και μου δίνουν ένα βραβείο παρότι γνωρίζουν, όχι μόνο τι έχει συμβεί και συμβαίνει, αλλά ενόσω ακόμη επιβάλλουν και άλλους φόρους και άλλες μειώσεις μισθών και άλλες απολύσεις και άλλες εξώσεις και πλειστηριασμούς και επιπλέον περικοπές στην Υγεία; Είναι σαν να με κοροϊδεύουν…
-Από τα προσφυγικά της λεωφόρου Αλεξάνδρας μέχρι το Θησείο, την Καπνικαρέα, τη Λέσβο και τον Βόλο, το γεγονός ότι η Κοινωνική Κουζίνα «Ο Άλλος Άνθρωπος» στήνεται πλέον, παντού, θυμίζει το «είμαστε δυό, είμαστε τρεις, είμαστε χίλιοι δεκατρείς…». Το δίκτυο των εθελοντών πόσο μεγάλο είναι τελικά; 
Κ.Π.: Η Κοινωνική Κουζίνα δεν είναι ούτε δίκτυο, ούτε ομάδα, ούτε συλλογικότητα. Είναι μια ιδέα. Μία ιδέα η οποία έχει στόχο την αφύπνιση συνειδήσεων όλων ανεξαιρέτως, είτε πρόκειται για Έλληνα, είτε για Πακιστανό, άστεγο, εργοστασιάρχη, είτε κάποιον που ζει στην Εκάλη, είναι συνταξιούχος ή, φοιτητής. Και δόξα των Θεώ οι άνθρωποι εμπιστεύτηκαν την ιδέα και με στηρίζουν συνέχεια. Έχουμε ξεπεράσει το 1 εκατ. μερίδες στα 4 χρόνια καθημερινής δράσης, με μοναδικό «χορηγό» τον Άνθρωπο. Τον κάθε έναν ξεχωριστά. Έχουμε έναν χώρο 230 τ.μ. στο Μεταξουργείο, το οποίο είναι η αποθήκη μας, η αποθήκη του Άλλου Ανθρώπου -πρόκειται για το σπίτι μου που ενοικιάστηκε - και το οποίο λειτουργεί ως Κέντρο Ημέρας. Έρχονται καθημερινά άνθρωποι να πιουν καφέ, να πάρουν πρωϊνό, να κάνουν μπάνιο, να αλλάξουν ρούχα, να πλύνουν τα ρούχα τους, έρχονται τρεις φορές την εβδομάδα παιδιά στα οποία κάνουμε ενισχυτική διδασκαλία, μαθητές δημοτικού, γυμνασίου και λυκείου -και εφέτος, τώρα που τελείωσε το πρώτο τρίμηνο, οι επιδόσεις τους στα μαθήματα είναι πολύ καλύτερες σε σχέση με πέρυσι.
Όλα αυτά έχουν γίνει από τον Άνθρωπο για τον Άνθρωπο. Χωρίς νομική μορφή. Επειδή άνθρωποι εμπιστεύτηκαν αυτό που βλέπουν. Έχω μία αρχή: Δεν δέχομαι τίποτα από κάποιον που δεν έχει έρθει να δει τι κάνουμε. Για να δεχτώ μία προσφορά, πρέπει εκείνος που θέλει να βοηθήσει, να έρθει οπωσδήποτε στη δράση, να συμμετέχει και στο τέλος να φάει από το ίδιο καζάνι που τρώμε όλοι –οι άστεγοι, όσοι έχουν ανάγκη κι εγώ μαζί. Γιατί αυτό σημαίνει σεβασμός, αλληλεγγύη, αγάπη. ‘Ο Άλλος Άνθρωπος’ δεν έχει καμία σχέση με φιλανθρωπία, δεν έχει καμία σχέση με συσσίτιο (με τη σημερινή χρήση της λέξης, αφού συσσίτιο δεν σημαίνει παρά, συντρώγω με έναν άλλο άνθρωπο) ή, με ελεημοσύνη.
-Τελικά, σε πόσες πόλεις υπάρχουν εθελοντές;
Κ.Π.: Σε κάθε πόλη της Ελλάδας υπάρχουν άνθρωποι που στηρίζουν την ιδέα. Και όχι μόνο στην Ελλάδα. Αλλά και στην Ισπανία, την Πορτογαλία, τη Γερμανία, τη Βρετανία, τη Γαλλία, τη Δανία, τη Νορβηγία, την Αυστρία, το Βέλγιο, την Ελβετία, ακόμη και στις ΗΠΑ. Και όλα αυτά μέσω διαδικτύου -με το blog- και από τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Και επιπλέον, οι άνθρωποι από το εξωτερικό που στηρίζουν την ιδέα, είτε οι ίδιοι, είτε φίλοι τους, έχουν έρθει εδώ. Από τον Ιανουάριο μέχρι τον Μάρτιο του 2015, πήγαμε και μαγειρέψαμε σε όλες τις μεγάλες πόλεις ανά την Ελλάδα.
-Οι ανάγκες είναι μεγαλύτερες στην Αθήνα ή στην περιφέρεια;
Κ.Π.: Στην Αθήνα. Αλλά, νομίζω ότι, το μεγάλο πρόβλημα της περιφέρειας ξεκινάει τώρα. Η περιφέρεια μέχρι και πριν από ένα, δύο χρόνια δεν είχε πρόβλημα.
-Η εντύπωση ότι η επαρχία διασώζεται, έστω και εξαιτίας της απλής δυνατότητας να έχει κάθε σπίτι το κηπάκι του και τις κοτούλες του, είναι λανθασμένη;
Κ.Π.:  Δεν είναι έτσι, δυστυχώς. Γιατί μπορεί όντως, να υπάρχει το κηπάκι, αλλά όταν πάρει το σπίτι και το χωράφι η τράπεζα, δεν θα έχουν ούτε αυτά. Και ξέρεις, στην επαρχία είναι πιο δύσκολα από ό,τι στην Αθήνα. Η Αθήνα είναι μεγαλούπολη, χάνεσαι. Δεν σε νοιάζει. Στην επαρχία είναι κλειστή η κοινωνία και ο άνθρωπος που έχει ανάγκη, ντρέπεται να ζητήσει βοήθεια. Το υπομένει σιωπηλά, πηγαίνει στην εκκλησία με το κοστουμάκι του χωρίς κανείς να υποψιάζεται τι τού συμβαίνει ή, κατεβαίνει από το χωριό του στη πλησιέστερη πόλη για να βρει ένα κοινωνικό ιατρείο και να πάρει φάρμακα ή να περάσει από ένα κοινωνικό παντοπωλείο για λίγα τρόφιμα. Πάντα, χωρίς να το ξέρει κανείς… Άλλωστε, αυτός ήταν και ο δικός μας σκοπός: Να «σπάσουμε» τη ντροπή που αισθάνεται όποιος είναι σε δύσκολη θέση. Γι αυτό μαγειρεύουμε και τρώμε όλοι μαζί. Για να δείξουμε ότι, δεν είναι τίποτα, ένα γεύμα μόνο, όπως θα κάναμε και στο σπίτι μας. Ένα γεύμα που απλά, μαγειρεύουμε στον δρόμο. Σαν να είναι γιορτή.
-Το πρόγραμμα των επομένων ημερών;
Κ.Π.: Το Σάββατο 26 και την Κυριακή 27 Δεκεμβρίου μαγειρεύουμε για τους αστέγους του Πειραιά, στο λιμάνι -μιλώντας για την Αθήνα, γιατί εντωμεταξύ μαγειρεύουμε και στη Σαλαμίνα και στη Μυτιλήνη- Δευτέρα 28 Δεκεμβρίου είμαστε στον Κεραμεικό, συμμετέχουμε σε μία εκδήλωση με έναν τραγουδιστή από την Κρήτη που έχει γράψει ένα τραγούδι για τους αστέγους, 30 Δεκεμβρίου είμαστε στην κεντρική πλατεία της Νέας Φιλαδέλφειας όπου θα μαγειρέψουμε για 1000 άτομα παρέα με δημοτικά σχολεία και παραμονή Πρωτοχρονιάς, θα είμαστε ή στο Σύνταγμα ή στο Θησείο, θα δούμε…. Έχω σημειώσει το Σύνταγμα, αλλά μπορεί να είμαστε και στο Θησείο…
-Τα λόγια που σας γράφουν στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, από την προσφώνηση «καλέ μου άνθρωπε», μέχρι τους χαρακτηρισμούς ιεραπόστολοι των εθνών» είναι ενδεικτικά της ευγνωμοσύνης που νιώθουν οι άνθρωποι.
Κ.Π.: … Δεν είμαι άγιος, τα ελαττώματα μου είναι πολλά. Κι αν θέλεις, όλο αυτό το κάνω για μένα. Για μένα το ξεκίνησα. Για να αποδείξω στον εαυτό μου ότι δεν είμαι άχρηστος όταν οι άλλοι έλεγαν ότι στα 45 μου χρόνια είχε τελειώσει η ζωή μου… Και ξέρεις, όπως δεν σου αρέσει να σε λυπούνται οι άλλοι, δεν πρέπει να λυπάσαι και εσύ. Μην λυπάσαι. Και όπως θέλεις να σε σέβονται, κατά τον ίδιον τρόπο, να σέβεσαι και εσύ…
Πληροφορίες για το πώς μπορείτε να βοηθήσετε τη δράση της Κοινωνικής Κουζίνας «Ο Άλλος Άνθρωπος» ΕΔΩ 

tvxs.gr