Τα ρωσικά υποβρύχια νέας γενιάς κατακτούν τους παγκόσμιους ωκεανούς

Ντενίς Κουνγκούροφ, ειδικά για τη RBTH
 

Τα υποβρύχια που χρησιμοποιούν το αναερόβιο σύστημα πρόωσης (AIP) αποτελούν ένα σημαντικό βήμα στην ανάπτυξη της ναυπηγοκατασκευαστικής βιομηχανίας της Ρωσίας. Εξασφαλίζουν υψηλές μαχητικές δυνατότητες στο Στόλο και ενισχύουν τις θέσεις της χώρας στη διεθνή αγορά οπλικών συστημάτων. 

Υποβρύχιο από το πρόγραμμα «Λάντα». Πηγή: RIA Novosti

Μέχρι το τέλος του 2014 στη Ρωσία, θα έχει ολοκληρωθεί το ερευνητικό έργο για τη δημιουργία αναερόβιων κινητήρων και μπαταριών ιόντων λιθίου για μη πυρηνικά (συμβατικά) υποβρύχια. Στο κεντρικό σχεδιαστικό γραφείο «Rubin», ο επικεφαλής σχεδιαστής Ίγκορ Μολτσάνοφ δήλωσε στο ειδησεογραφικό πρακτορείο  ITAR-TASS, ότι το 2016-2017 θα κατασκευαστεί ο πρώτος τέτοιος κινητήρας με τη νέα μπαταρία για τα υποβρύχια της τέταρτης γενιάς. Αυτή θα επιτρέπει τη λειτουργία του κινητήρα στη μέγιστη απόδοση και θα αυξήσει την αυτονομία των σκαφών.

Από το 2006 ακόμα, ο αναπληρωτής γενικός Διευθυντής του αμυντικού εξαγωγικού κολοσσού  «Rosoboronexport» Βλαντίμιρ Παχόμοφ είχε σημειώσει ότι ο ανταγωνισμός μεταξύ των κατασκευαστών μη πυρηνικών υποβρυχίων
κλιμακώθηκε απότομα. Ως εκ τούτου, τα ρωσικά ναυπηγεία στην κυριολεξία έχουν ριχτεί στη «μάχη» για ανεύρεση πελατών. Λόγω της έλλειψης χρηματοδότησης στη δεκαετία του 2000, οι ρωσικές ναυπηγοκατασκευαστικές εταιρείες άρχισαν να υστερούν σε μια σειρά τεχνολογιών για υποβρύχια σε σχέση με τους ξένους ανταγωνιστές. Έτσι, γερμανικά, σουηδικά και γαλλικά υποβρύχια «οργώνουν» σήμερα τις θάλασσες με κινητήρες τεχνολογίας αναερόβιας πρόωσης (Air-Independent Propulsion - AIP), οι οποίοι έχουν ήδη αναπτυχθεί από τη δεκαετία του 1980.

Διαβάστε επίσης:

Αθόρυβα κάτω από τη μύτη του ΝΑΤΟ, τα ρωσικά πυρηνικά υποβρύχια
40 νέα πλοία και υποβρύχια θα ενισχύσουν το ρωσικό Ναυτικό
Ετοιμοπόλεμο το πρώτο πυρηνικό βαλλιστικό υποβρύχιο κλάσης Borey

Οι αναερόβιοι κινητήρες βρίσκονται στην επικαιρότητα λόγω της ανάγκης για αύξηση της αυτονομίας των υποβρύχιων με κινητήρες ντίζελ. Η ανάγκη επαναφόρτισης σε τακτά χρονικά διαστήματα των μπαταριών μειώνει τη μάχιμη αποτελεσματικότητα στα υποβρύχια ντίζελ. Χωρίς το σύστημα AIP, τα υποβρύχια ξοδεύουν καθημερινά 2-5 ώρες για να επαναφορτίσουν τις μπαταρίες τους. Τα περιορισμένα αποθέματα ενέργειας αυτού του τύπου υποβρυχίων, δεν επιτρέπουν τη χρήση τους σε περιοχές της Αρκτικής που καλύπτονται από πάγο. Στο πρόβλημα αυτό, τη λύση δίνουν οι μπαταρίες ιόντων λιθίου και το αναερόβιο σύστημα ισχύος 100-300 kW. Η χρήση του συστήματος στον κινητήρα θα επιτρέψει την αύξηση της αυτονομίας του σκάφους μέχρι τις 720 ώρες.
Ωστόσο, η εγκατάσταση μιας τέτοιας μηχανής είναι ένα δαπανηρό και χρονοβόρο έργο, σχολίασε στη RBTH o ανεξάρτητος εμπειρογνώμονας Βλαντίμιρ Ιλίν. «Η τοποθέτηση της νέας μπαταρίας απαιτεί την αναδιαμόρφωση του συνόλου του ηλεκτρο-ενεργειακού συστήματος του υποβρυχίου και την αναβάθμιση της βάσης συντήρησης. Πρόκειται για τα έργα «Varshavyanka» - 636.3 και «Paltus» - 877».

Ο γενικός Διευθυντής των ναυπηγείων «Admiralteiskie Verfi» Βλαντίμιρ Αλεξαντρόφ, σε συνέντευξή του στο περιοδικό «Arsenal» που ειδικεύεται σε αμυντικά θέματα, σημείωσε επίσης ότι τα πλοία με αναερόβιους κινητήρες θα λειτουργήσουν εξαιρετικά αποτελεσματικά μόνο σε Στόλους με ανεπτυγμένες υποδομές και υψηλό βαθμό ατομικής οργάνωσης, εκπαίδευσης και τεχνικού πολιτισμού των στελεχών, που υπηρετούν τόσο στη θάλασσα, όσο και στη στεριά.

Ευρωπαϊκή εμπειρία, διεθνής αγορά  

Το γερμανικό Πολεμικό Ναυτικό (ΠΝ), ήδη από το 1998 ξεκίνησε την κατασκευή τεσσάρων υποβρυχίων του έργου «212». Το πρόγραμμα προέβλεπε τον εξοπλισμό του υποβρύχιου με υβριδικό σύστημα πρόωσης που αποτελείται από συσσωρευτές και ένα αναερόβιο σύστημα που βασίζεται στην τεχνολογία κυψελών καυσίμου. Αυτό αναπτύχθηκε από την εταιρεία «Siemens» και επέτρεψε στα υποβρύχια να έχουν αυτονομία πλεύσης μέχρι 20 ημέρες. Το πρώτο υποβρύχιο του έργου «212» εντάχθηκε στο γερμανικό Στόλο το 2005.

Η ομάδα των εταιρειών που συμμετέχουν στο ναυπηγοκατασκευαστικό κονσέρν «DCN» για το χτίσιμο του γαλλικού υποβρυχίου «Skorpen» (Agosta-90Β), έχει σχεδιάσει τον αναερόβιο κινητήρα «MESMA» (Module D’Energie Sous Marine Autonome). Η πρωτότυπη αυτή μονάδα AIP τέθηκε σε λειτουργία το 1998.

Επιτυχής η εκτόξευση του πυραύλου «Bulava από υποβρύχιο

Η Ρωσία ισχυροποιεί την πυρηνική της «πυραυλική τριάδα». Ενα από τα βασικά βήματα προς αυτή την κατεύθυνση είναι ότι το πυρηνικό υποβρύχιο «Vladimir Monomakh» βγήκε στη Λευκή Θάλασσα και πραγματοποίησε με επιτυχία δοκιμαστική εκτόξευση του διηπειρωτικού βαλλιστικού πυραύλου «Bulava».

Ο εμπειρογνώμονας Βλαντίμιρ Ιλίν λέει, ότι «τα Δυτικά μοντέλα δεν έχουν ακόμη αποδείξει την αποτελεσματικότητά τους. Για τη Ρωσία, το ζήτημα των νέων κινητήρων αφορά περισσότερο στο κύρος και στην επιτυχία της αμυντικής-τεχνικής συνεργασίας με άλλες χώρες». Για παράδειγμα η Ινδία, μετά την άνοδο στην εξουσία του νέου φιλόδοξου πρωθυπουργού, Ναρέντρα Μόντι, θα αυξήσει τον όγκο των αγορών αμυντικών συστημάτων, δίνοντας έμφαση στη μεταφορά τεχνολογίας και στην απόκτηση στρατιωτικών προϊόντων υψηλής τεχνολογίας. Το πιο πιθανό είναι ότι, αν η Ρωσία και η Ινδία συμφωνήσουν να συνεργαστούν, ένα από τα έργα του προγράμματος συνεργασίας θα αφορά στα υποβρύχια πέμπτης γενιάς που θα κατασκευαστούν μετά το 2017 στην Ινδία, στη βάση μιας μεικτής επιχείρησης, κατ’ αναλογία με το project των πυραύλων «BrahMos».
Όσον αφορά στη χρήση από το ρωσικό ΠΝ υποβρυχίων ντίζελ με σύστημα αναερόβιας πρόωσης (AIP), οι εμπειρογνώμονες προβλέπουν ότι αυτά θα ενταχθούν στο Στόλο της Βαλτικής Θάλασσας. Ωστόσο, παραμένει το ερώτημα, πότε θα μπορέσουν να αξιοποιηθούν επιχειρησιακά οι νέοι κινητήρες στο έργο «Λάντα» που αφορά σε υποβρύχια τέταρτης γενιάς και η παραγωγή του έχει προγραμματιστεί για το 2016; Είναι γεγονός ότι το πιλοτικό πρόγραμμα του υποβρύχιου νέας γενιάς της δεκαετίας του 1990, «Λάντα», ήταν παραφορτωμένο από καινοτόμα σχέδια. Στο σκάφος, εισήχθησαν 127 υποδείγματα νέας τεχνολογίας για υποβρύχια. «Στην πραγματικότητα, αυτό το φιλόδοξο αμυντικό πρόγραμμα μετέτρεψε το υποβρύχιο σε ένα πεδίο δοκιμών και ο όγκος των καινοτομιών που εφαρμόστηκαν ελαχιστοποίησε τις δυνατότητες ολοκλήρωσης των δοκιμών», είπε στην RBTH ο πρώην πρόεδρος του ρωσικού ναυπηγοκατασκευαστικού γίγαντα United Shipbuilding Corporation (USC), Ρομάν Τροτσένκο. Γενικά, τα μη πυρηνικά υποβρύχια που χτίζονται στη Ρωσία, έχουν μεγάλη ζήτηση από πελάτες στο εξωτερικό χάρη στις ανταγωνιστικές τιμές και την ποιότητα των τεχνολογικών τους εξελίξεων.

gr.rbth.com