Τα ευρωπαράσιτα

Ούτε η κυβέρνηση της Γερμανίας θέλει την ίδρυση των Ηνωμένων Πολιτειών της Ευρώπης, ούτε η κυβέρνηση της Ελλάδας τη λύση των προβλημάτων της οικονομίας της, με δικά της μέσα – ενώ όλα τα υπόλοιπα είναι κενά λόγια, τα οποία εξυπηρετούν σκοπιμότητες

«Ένας Ινδός στην καταγωγή ιδιοκτήτης εταιρείας λογισμικού, αποφάσισε κάποια ημέρα να αναλάβει προπονητής της ομάδας μπάσκετ της κόρης του – αν και δεν είχε παίξει ποτέ προηγουμένως μπάσκετ. Εκτός αυτού, η ομάδα δεν είχε καθόλου ταλέντο, τα κορίτσια δεν ήταν αρκετά ψηλά ούτε γρήγορα, ενώ οι όποιες ικανότητες τους ήταν διαφορετικές μεταξύ τους. Ο Ινδός όμως κατάφερε τελικά να προκριθούν στον τελικό, παρά τις αδυναμίες τους. Πως το έκανε;

Απλούστατα, έχοντας τις ικανότητες που απαιτούνται από έναν ηγέτη, ενώ ήθελε πραγματικά να «κερδίσει το παιχνίδι», επέλεξε μία «αντισυμβατική στρατηγική». Ειδικότερα, γνωρίζοντας ότι η ομάδα του ήταν κατώτερη των ανταγωνιστών της, εάν έπαιζε όπως αυτές, αποφάσισε να αλλάξει εντελώς τον καθιερωμένο τρόπο του παιχνιδιού – σύμφωνα με τον οποίο όταν μία ομάδα έχει στην κατοχή της τη μπάλα, επιτίθενται όλοι μαζί ενώ, αμέσως μετά, ξανά όλοι μαζί επιστρέφουν στην άμυνα.

Ο Ινδός έδωσε την εντολή στην ομάδα του να παραμένει δίπλα στους αντιπάλους της (pressing), σε όλη τη διάρκεια του παιχνιδιού, όταν δεν είχε στην κατοχή της τη μπάλα. Με την επιθετική αυτή αμυντική στρατηγική οι παίκτριες κατάφερναν να παίρνουν τη μπάλα από τους αντιπάλους τους και να πετυχαίνουν καλάθια» (M.Gladwell).

.

Άποψη

Τα πράγματα είναι πολλές φορές αρκετά πιο εύκολα από ότι νομίζουμε – ενώ ορισμένες «συμπεριφορές» είναι πολύ πιο κατανοητές και απλούστερες στην ερμηνεία τους, από όσο φανταζόμαστε.

Στα πλαίσια αυτά, εάν αναρωτηθεί κανείς κατά πόσον θέλει η πρωσική, προτεσταντική κυβέρνηση της Γερμανίας την πολιτική, την τραπεζική και τη δημοσιονομική ενοποίηση της Ευρωζώνης, η απάντηση είναι ολοφάνερη: δεν τη θέλει καθόλου.

Για την απαιτούμενη τεκμηρίωση της απάντησης αρκεί να διαπιστώσει κανείς ότι, δεν κάνει απολύτως τίποτα για την αντιμετώπιση των προβλημάτων των υπολοίπων – ακολουθώντας μία «χαιρέκακη» στρατηγική, η οποία ωφελεί μόνο την ίδια.

Για παράδειγμα, εάν ήθελε πραγματικά να συμβάλλει στην επίλυση των προβλημάτων των χωρών του Νότου ή της Ανατολικής Ευρώπης, τότε, μεταξύ άλλων,

 .

(α)  θα αύξανε την εσωτερική της κατανάλωση (την οποία διατηρεί χαμηλή μέσω του έντεχνου εκφοβισμού των πολιτών της, καθώς επίσης της διατήρησης των μισθών κάτω από το επίπεδο αύξησης της παραγωγικότητας), εισάγοντας προϊόντα αποκλειστικά και μόνο από τις συγκεκριμένες χώρες,

(β)  θα επένδυε στην πραγματική οικονομία των «εταίρων» της, αντί στην Κίνα, στη Βραζιλία και αλλού, ιδρύοντας παραγωγικές βιομηχανίες εντός της Ευρώπης,

(γ)  θα διευκόλυνε τη βιώσιμη χρηματοδότηση τους από τις αγορές – μέσω της υιοθέτησης των ευρωομολόγων ή με οποιονδήποτε άλλο τρόπο και, τέλος,

(δ)  θα συνέδεε την πολιτική λιτότητας με μέτρα ανάπτυξης, έτσι ώστε να διατηρηθεί τουλάχιστον σταθερός ο παρανομαστής της σχέσης Χρέος/ΑΕΠ – επίσης, να μην αυξάνεται κατακόρυφα η ανεργία, να μην εξαθλιώνονται οι Πολίτες, να μην κλιμακώνονται οι δημόσιες δαπάνες με τον ταυτόχρονο περιορισμό των εσόδων, να μην «καίγονται» χρήματα, να μην χάνονται οι ανθρώπινες δεξιότητες κοκ.

 .

Ειδικά στην περίπτωση της Ελλάδας, θα φρόντιζε να εξοφλήσει σταδιακά τα χρήματα που τις οφείλει, τουλάχιστον από το κατοχικό δάνειο.

Προφανώς δεν θα υπήρχε κανένας απολύτως λόγος να μειώσει την ανταγωνιστικότητα των επιχειρήσεων της, περιορίζοντας τις εξαγωγές – αφού θα συνέβαλλε στην εξισορρόπηση του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών της (διάγραμμα), αυξάνοντας τις εισαγωγές.

.

Ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών Γερμανίας.
(*Πατήστε στο διάγραμμα για μεγέθυνση)

.

Φυσικά γνωρίζει ότι, τα πλεονάσματα που επιτυγχάνονται από μία οικονομία είναι εις βάρος των υπολοίπων – αφού τα πλεονάσματα του ενός είναι νομοτελειακά ίσα με το/τα ελλείμματα των άλλων.

Επομένως, επειδή είναι εν γνώσει της τόσο τα προβλήματα, όσο και οι λύσεις τους, τις οποίες δεν υιοθετεί, δεν έχει καμία απολύτως πρόθεση να συμβάλλει στη δημιουργία των Ηνωμένων Πολιτειών της Ευρώπης – επιδιώκοντας αφενός μεν την ανεξαρτησία της από τις Η.Π.Α. με τη βοήθεια της ΕΕ, αφετέρου την απολυταρχική ηγεμονία της σε έναν χώρο, τον οποίο θεωρούσε ανέκαθεν «ζωτικό» για την οικονομία της (Ευρασία).

Εάν τώρα αναρωτηθεί κανείς κατά πόσο θέλει η Ελλάδα να επιλύσει με δικά της μέσα, τα προβλήματα χρηματοδότησης της οικονομίας της, η απάντηση είναι επίσης ολοφάνερη: δεν το θέλει καθόλου.

Για την τεκμηρίωση της συγκεκριμένης θέσης, αρκεί να αποδείξει κανείς ότι μπορεί να το κάνει – οπότε, αφού δεν το κάνει, συμπεραίνεται αυτόματα πως δεν το θέλει.

Στα πλαίσια αυτά, οι ανάγκες χρηματοδότησης της Ελλάδας για το 2014 υπολογίζονται μεταξύ 28,7 δις € και 34 δις € (δυστυχώς δεν έχουμε την επίκαιρη εικόνα, ενώ το διάγραμμα που ακολουθεί είναι από τον περασμένο Ιούλιο).

.

(*Πατήστε στον Πίνακα για μεγέθυνση)

.

Έναντι αυτών, έχουν εγκριθεί δάνεια από την Τρόικα, ύψους περί τα 17,5 δις €, οπότε απομένουν περί τα 16,5 δις € υπόλοιπα (εάν δεχθούμε ως συνολικές ανάγκες τα 34 δις € και μηδενικό πρωτογενές πλεόνασμα). Τα χρήματα αυτά θα έπρεπε να τα δανεισθεί είτε από τις ξένες αγορές, είτε από το εσωτερικό της, είτε από την Τρόικα (με ή χωρίς το ΔΝΤ).

Με δεδομένο όμως το ότι, τυχόν δανεισμός της Ελλάδας από την Τρόικα θα συνδεθεί με ένα νέο μνημόνιο ή με μία «επέκταση» του παλαιοτέρου (αδιάφορο πως θα το ονομάσει κανείς), με περαιτέρω δυσμενή επακόλουθα για την οικονομία, θα έπρεπε να αναζητηθεί μία άλλη δυνατότητα – ρεαλιστική και εφαρμόσιμη φυσικά.

Εν προκειμένω, θα μπορούσαν να εκδοθούν ομόλογα, εγγυημένα με κρατική περιουσία – οπότε η πώληση τους θα ήταν εξασφαλισμένη. Επίσης τα χαμηλά επιτόκια (spreads), επειδή αφενός μεν θα ήταν σίγουρη η εξόφληση στη λήξη τους, αφετέρου η Ευρωζώνη ευρίσκεται σε ύφεση (σε αποπληθωρισμό -3% η Ελλάδα, οπότε ένα ονομαστικό επιτόκιο της τάξης του 2%, είναι αυτόματα 5% πραγματικό).

Θα μπορούσε επίσης να μειωθεί το δημόσιο χρέος της Ελλάδας χωρίς να πουληθούν σε εξευτελιστικές τιμές οι εταιρείες της, εάν ένα μέρος της κρατικής περιουσίας, η οποία δεν καταχωρείται πουθενά (δεν υπάρχει δυστυχώς κρατικός Ισολογισμός), πωλούταν σε μία επιχείρηση «τύπου ΤΑΙΠΕΔ» - με την ταυτόχρονη εισαγωγή της στο χρηματιστήριο (αντίθετα, η απλή μεταβίβαση της δημόσιας περιουσίας στο ΤΑΙΠΕΔ, δεν λύνει σε καμία περίπτωση το πρόβλημα, ενώ επιδεινώνει τις προοπτικές της χώρας).

Υπάρχουν φυσικά πολλές άλλες δυνατότητες χρηματοδότησης τόσο του δημοσίου, όσο και της πραγματικής οικονομίας – για παράδειγμα, όσον αφορά την πραγματική οικονομία,

 .

(α)  η ίδρυση μίας κρατικής επενδυτικής τράπεζας, «προικισμένης» με δημόσια περιουσία, έτσι ώστε, έχοντας εγγύηση, να δανείζεται από τις αγορές για να μπορεί να δανείζει,

(β)  η υιοθέτηση μέτρων που θα διευκόλυναν την εισροή των καταθέσεων των Ελλήνων από το εξωτερικό (έχουν «μεταναστεύσει» πάνω από 80 δις €, απλά και μόνο λόγω της ανασφάλειας των ιδιοκτητών τους),

(γ)  η προσέλκυση της πανίσχυρης ελληνικής Ναυτιλίας από το Λονδίνο, με την υιοθέτηση ανάλογα σταθερού φορολογικού πλαισίου, όπως η Βρετανία

(δ)  η διευκόλυνση των επενδύσεων* των Ελλήνων, οι οποίοι υποφέρουν τα πάνδεινα από τη γραφειοκρατία, καθώς επίσης από τη διαφθορά του δημοσίου

(ε)  η ενίσχυση της ίδρυσης μικρών επιχειρήσεων, μέσω των οποίων καταπολεμάται με επιτυχία η ανεργία (αυτοαπασχόληση) κοκ.

 .

Αφού λοιπόν η Ελλάδα μπορεί και δεν το κάνει (υπενθυμίζουμε πως πριν από την εισβολή του ΔΝΤ η Ελλάδα μπορούσε να δανεισθεί 25 δις € και πήρε μόνο 8 δις €, είχε τη δυνατότητα να διαπραγματευθεί τη μείωση του χρέους της – κούρεμα – ενώ δεν το έκανε κοκ.), τότε απλούστατα δεν το θέλει – για όποιους λόγους.

Συνοψίζοντας, ούτε η κυβέρνηση της Γερμανίας θέλει την ίδρυση των Ηνωμένων Πολιτειών της Ευρώπης, ούτε η κυβέρνηση της Ελλάδας τη λύση των προβλημάτων της οικονομίας της, με δικά της μέσα – ενώ όλα τα υπόλοιπα είναι κενά λόγια, τα οποία δεν ωφελούν σε καμία περίπτωση τους Πολίτες, αλλά εξυπηρετούν σκοπιμότητες.

 .

* Σημείωση κειμένου: Εάν κατανοήσει κανείς ότι, η πατρίδα μας έχει τα καλύτερα λουλούδια, τα οποία όμως δεν καλλιεργούνται επειδή η τιμή του ηλεκτρικού είναι ασύμφορη για τη λειτουργία των θερμοκηπίων, με αποτέλεσμα να εισάγονται από την Ολλανδία, θα αντιληφθεί το μέγεθος του προβλήματος – επίσης ότι, οι λεπτομέρειες κρίνουν πάντοτε τα αποτελέσματα και όχι τα μεγάλα λόγια.

Βασίλης Βιλιάρδος, για το Analyst.gr

http://www.analyst.gr/2014/01/21/5859/

http://www.analyst.gr/2014/01/21/5859/2/