Προφυλακίσεων συνέχεια...

Το μεσαιωνικό κατάλοιπο της προφυλάκισης θεωρείται “θεσμός” και χρησιμοποιείται με το πρόσχημα, ότι, μέσω της βάναυσης στέρησης της ελευθερίας,

• (α΄) θα υποχρεωθεί να λάβει μέρος ο κατηγορούμενος στην ανάκριση, χωρίς να παρεμβάλλει εμπόδια,

• (β΄) θα εξαναγκαστεί να εμφανιστεί ενώπιον του ποινικού δικαστηρίου στην περίπτωση της παραπομπής του σε δίκη και

• (γ΄) θα υποστεί, στο τέλος, την (κατά κανόνα εξοντωτική και απάνθρωπη) ποινή που τυχόν θα του επιβληθεί.

Οι νομικοί χαρακτηρίζουν την προφυλάκιση σαν μέσο δικονομικού καταναγκασμού, δηλαδή σα μια “μέθοδο”, που υποχρεώνει τον κατηγορούμενο πολίτη να υποστεί τα παραπάνω.

Ορισμένοι, εισαγγελείς δικαστές και άλλοι νομικοί, οι οποίοι πιστεύουν πως περιφρουρούν την κοινωνία από το έγκλημα, με τις δηλώσεις, τις πρωτοβουλίες, τις αντιδράσεις και τις πράξεις τους, ισχυρίζονται πως είναι τάχα “απαραίτητη” η προφυλάκιση του κατηγορουμένου για να μην “εξαφανιστεί”. Για να υποστεί τη δίωξη και, τελικά, να καταδικαστεί για τις παρανομίες του και, μάλιστα, για εκείνες τις εγκληματικές πράξεις, οι οποίες θίγουν το κοινωνικό σύνολο και προσβάλλουν το δημόσιο συμφέρον. Το “δημόσιο συμφέρον”, όπως το εννοεί ο καθένας.

Έτσι, μετά από ελάχιστες αποδράσεις στο “εξωτερικό” (που δεν είναι πια τόσο εξωτερικό, αλλά επέκταση του “εσωτερικού”, μετά την ουσιαστική ενοποίηση των επικρατειών των κρατών της Ευρωπαϊκής Ένωσης) κάποιων κατηγορουμένων (όπως του διασυρθέντος διευθυντή της “Siemens” στην Ελλάδα και ενός γραφικού ποδοσφαιρικού παράγοντος), η πλειονότητα των εισαγγελέων και των ανακριτών αποφασίζουν προφυλάκιση των κατηγορουμένων για να μην κατηγορηθούν πως “χαρίζονται” ή “επηρεάζονται” από αυτούς. Με λίγα λόγια, για να μην “μπλέξουν”! Άλλωστε, μπροστά στην προσωπική του καθενός αταραξία, την επιδίωξη του νιρβάνα, ποια σημασία έχουν οι αρχές του δικαίου, η αληθινή δικαιοσύνη, η επιείκεια, η ανθρωπιά και ο πολιτισμός; Απολύτως καμιά! Τα πάντα, στην εποχή μας, οφείλουν να υπηρετούν το εγώ, τα εγωκεντρικά, στενόμυαλα συμφέροντά μας και γαία πυρί μειχθήτω…

Κατά την τριτοκοσμική νοοτροπία που κυριαρχεί στο κρατίδιό μας, όλοι θεωρούνται ύποπτοι απάτης, χαριστικών πράξεων, εκδουλεύσεων (στην επίσημη οθωμανική γλώσσα μας: ρουσφετιών) και επηρεασμού μέχρι της απόδειξης του αντίθετου.

Έτσι, εάν ένας φωτισμένος εισαγγελικός ή δικαστικός λειτουργός (πιστός στον όρκο που έδωσε να υπηρετεί την πραγματική Δικαιοσύνη) αποφανθεί, σύμφωνα με τον νόμο και τα ατομικά δικαιώματα (όπως το τεκμήριο αθωότητας κάθε κατηγορουμένου) υπέρ της ελευθερίας κάποιου γνωστού στο κοινό (μέσω των ΜΜΕ) κατηγορουμένου, τότε δέχεται επιθέσεις από όλες τις κατευθύνσεις: από το υπουργείο δικαιοσύνης και τον εκάστοτε άκρως δημοκρατικών πεποιθήσεων υπουργό, από την επιθεώρηση των δικαστηρίων, από τα ΜΜΕ, από τη συμπολίτευση και την αντιπολίτευση καθώς και από κάθε άλλο αρμόδιο και αναρμόδιο.

Αποτέλεσμα αυτής της τρωγλοδυτικής νοοτροπίας είναι να γεμίζουν οι φυλακές με πλήθος χωρίς δίκη καταδίκων και τα πρωτοσέλιδα των εφημερίδων με πηχυαίους τίτλους, που αναγγέλλουν θριαμβικά, με υπερεκχειλίζουσα ικανοποίηση, την προφυλάκιση του μεγαλοτραπεζίτη τάδε για απάτη, του τέως υπουργού άμυνας για ξέπλυμα χρήματος, του μεγαλοκατασκευαστή για φοροκλοπή, του σχεδιαστή μόδας για οφειλές στο δημόσιο, ενός ηθοποιού για ανάμειξη σε ναρκωτικά, του ιερέα της γειτονιάς για είσοδο σε απαγορευμένα site με τον προσωπικό του υπολογιστή και ούτω καθ’ εξής.

Παράλληλα με τις παρεχόμενες στο αδηφάγο κοινό πληροφορίες για προφυλακίσεις προσωπικοτήτων που έχασαν την ισχύ τους και, κυρίως, τη χρηματική τους δύναμη (οι οικονομικά ισχυροί δεν θίγονται, θεωρούμενοι πρόσωπα ιερά που απολαύουν αέναης ασυλίας), μαθαίνουμε πως την ίδια τύχη έχουν οι σύζυγοι, τα νεαρά ή μεγαλύτερα παιδιά τους και πολλοί στενοί συγγενείς. Όλοι ακολουθούν την οδό της φυλακής σαν μέσο δικονομικού καταναγκασμού, με τήρηση των αρχών του δήθεν “πολιτισμού” (που για τις περιστάσεις αποκαλείται και “νομικός πολιτισμός”) καθώς και την αρχή περί της συλλογικής ευθύνης που, για να στηριχτεί, επιστρατεύονται οι ανοησίες περί συγκρότησης “εγκληματικής οργάνωσης” (αποτελούμενης, για παράδειγμα από τον κατηγορούμενο σύζυγο, την οικοκυρά γυναίκα, τη φοιτήτρια θυγατέρα και τον μικρότερο γιό του)!

Και γιατί προφυλακίστηκε ο επιχειρηματίας Ταδόπουλος; Επειδή αντιμετωπίζει κατηγορίες σε βαθμό κακουργήματος για σύσταση εγκληματικής οργάνωσης, απάτη, υπεξαίρεση σε βάρος του δημοσίου και ξέπλυμα μαύρου χρήματος. Ωραία. Πολύ καλά. Αφού αντιμετωπίζει τέτοιες κατηγορίες, καλώς τον βάλανε στη φυλακή.

Υπάρχει όμως μια αντίρρηση. Ασήμαντη για την άξεστη κοινωνία μας: αυτός που φυλακίστηκε με την απόφαση δύο (κατά κανόνα  ευεπηρέαστων) προσώπων, ενός εισαγγελέα και ενός ανακριτή, δεν πέρασε από δίκη. Δεν δικάστηκε. Τότε με ποιο δικαίωμα του στέρησαν την ελευθερία του; Απάντηση: προφυλακίστηκε (κρατήθηκε προσωρινά, δηλαδή για δύο χρόνια περίπου) γιατί έτσι κρίναμε εμείς οι δύο. Αποφασίζουμε και διατάσσουμε και σε όποιον αρέσει. Είμαστε αλάνθαστοι. Δεν ακούμε τίποτα και δεν μπορεί κανένας να μας θίξει. Έχουμε πείρα, γνώση, την αυθεντική γνώση, και διαθέτουμε ταυτόχρονα την κρατική δύναμη. Την εξουσία. Τη δική μας εξουσία…

Βέβαια, ο νόμος και το Σύνταγμα προβλέπουν πως, για να στερήσεις, κατ’ εξαίρεση, σε κάποιον την ελευθερία του, θα πρέπει να εξηγήσεις αναλυτικά, πειστικά, αντικειμενικά, με ειδική και “εμπεριστατωμένη” αιτιολογία, ότι έπρεπε να εφαρμοστεί αυτό το ακραίο και εξαιρετικό μέτρο της προφυλάκισης και όχι κάποιο άλλο ηπιότερο, που εφαρμόζουν οι περισσότερες ευρωπαϊκές (και όχι μόνο) χώρες (χρηματική εγγύηση, απαγόρευση εξόδου από τη χώρα, εμφάνιση συχνά σε αστυνομικό τμήμα κλπ). Σε αυτήν την παρατήρηση δεν παίρνεις απάντηση. Δέχεσαι περιφρόνηση, χλευασμούς και κακόβουλες ειρωνείες, που διατυπώνονται ακόμα και σε κείμενα δικαστικών αποφάσεων (κυρίως των λεγόμενων “βουλευμάτων”).

Οι προφυλακίσεις αποτελούν τον κανόνα. Πολλοί άνθρωποι διασύρονται, φυλακίζονται άδικα και εξοντώνονται και, στις ελάχιστες περιπτώσεις που καταφέρνουν οι ίδιοι (με μόχθους, αγώνες, θυσίες και ανάλωση ολόκληρης της περιουσίας τους) να σωθούν από τους μηχανισμούς εξόντωσης, έχουν χάσει ολόκληρη τη ζωή τους στα ανακριτικά γραφεία, στις φυλακές και στα εδώλια των δικαστηρίων και, μαζί με αυτήν, την πίστη και τις αρχές τους. Έχουν μεταβληθεί σε θηρία με μίσος για όλους και για όλα και με μόνιμες, ανίατες ψυχοπάθειες. Και αυτό φαίνεται να επιδιώκει η υπέρ των προφυλακίσεων νοοτροπία, που δεν θ’ αλλάξει στο προβλεπτό μέλλον, επειδή μια τέτοια αλλαγή προϋποθέτει ν’ αλλάξει η κοινωνία και ο ίδιος ο λαός. Να γίνει διαφορετικός ανεβαίνοντας την κλίμακα του πολιτισμού, τον οποίο εγκαταλείψαμε μονίμως. Προτιμήσαμε να μείνουμε οπαδοί του σκότους και είναι κρίμα που δεν πήραμε τίποτα από την ηλιόλουστη χώρα, στην οποία βρεθήκαμε, ούτε από τα διδάγματα της ιστορίας της.

Ε. Παπαδάκης

nomika-epilekta