Φαύλος κύκλος η κρίση χρέους για την Ευρωζώνη

Το Δεκέμβριο οι εξαγωγές της Γερμανίας, ιδιαίτερα προς τις άλλες χώρες της Ευρωζώνης, σημείωσαν «βουτιά» με αποτέλεσμα το ΑΕΠ να συρρικνωθεί κατά 0,2%.

Σε ένα φαύλο κύκλο έχει παγιδευθεί η Ευρωζώνη, στην προσπάθειά της να αντιμετωπίσει την κρίση χρέους. Τα σκληρά μέτρα λιτότητας, που προωθούνται ιδιαίτερα στις χώρες οι οποίες δεσμεύονται από τις επιταγές της τρόικας, αλλά και η εμμονή ακόμη και των ισχυρότερων οικονομιών σε πολιτικές δημοσιονομικής εξυγίανσης, οδηγούν τη νομισματική ένωση ολοταχώς στην ύφεση.

Η συρρίκνωση του ΑΕΠ υπονομεύει με τη σειρά της κάθε προσπάθεια για μείωση ελλειμμάτων και χρεών, με αποτέλεσμα να απαιτούνται τελικά ακόμη πιο επώδυνα μέτρα για την επίτευξη των δημοσιονομικών στόχων.

Στη σκιά της αδιέξοδης αυτής κατάστασης οι χώρες, που λαμβάνουν οικονομική βοήθεια από την Ε.Ε. και το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο ζητούν αναθεώρηση των οικονομικών τους προγραμμάτων, ενώ ολοένα και περισσότερα κράτη-μέλη αναγνωρίζουν την ανάγκη για πολιτικές που θα δώσουν αναπτυξιακή προοπτική.

Η Ελλάδα χρειάστηκε ήδη ένα δεύτερο πακέτο διάσωσης -χωρίς να σταματήσει το χορό των αμφιβολιών σχετικά με την αποτελεσματικότητα της πολιτικής λιτότητας χωρίς αναπτυξιακή προοπτική- ενώ Ισπανία και Πορτογαλία οδεύουν ολοταχώς προς αναπροσαρμογή των προγραμμάτων αναγνωρίζοντας αδυναμία στην επίτευξη των φιλόδοξων στόχων προσαρμογής. Οι εξελίξεις αυτές ουσιαστικά διαψεύδουν και τη ρητορική της Ευρώπης και του ΔΝΤ σχετικά με την επιτυχία εφαρμογής των προγραμμάτων από τις χώρες της Ιβηρικής χερσονήσου.

Τις ζοφερές οικονομικές προοπτικές της Ευρωζώνης αποκαλύπτουν τα τελευταία στοιχεία για τη δραστηριότητα στον ιδιωτικό τομέα. Ύστερα από κάποιες ενθαρρυντικές ενδείξεις ανάκαμψης τον Ιανουάριο, τόσο ο κλάδος των υπηρεσιών όσο και εκείνος της μεταποίησης βρέθηκαν τον τελευταίο μήνα σε τροχιά συρρίκνωσης.

Ο σύνθετος δείκτης της εταιρείας Markit, που παρακολουθεί τη δραστηριότητα στους δύο κλάδους, υποχώρησε το Φεβρουάριο κάτω από το όριο των 50 μονάδων (που διακρίνει την επέκταση από την ύφεση) στις 49,7- κόντρα στις προβλέψεις οικονομολόγων για οριακή άνοδό του στις 50,5 μονάδες.

Ο δείκτης του κλάδου υπηρεσιών διολίσθησε από τις 50,4 στις 49,4 μονάδες, ενώ εκείνος της μεταποίησης ενισχύθηκε ελαφρά, από τις 48,8 στις 49 μονάδες- διαψεύδοντας, όμως, τις προσδοκίες για ταχύτερη ανάκαμψη του κλάδου. Ο επιμέρους δείκτης της βιομηχανικής παραγωγής παρέμεινε αμετάβλητος στις 50,4 μονάδες, ωστόσο οι νέες παραγγελίες παρέμειναν σε τροχιά πτώσης για ένατο διαδοχικό μήνα, με το σχετικό δείκτη να διαμορφώνεται στις 47,1 μονάδες.

Αξίζει να σημειωθεί ότι παρόλο που οι τιμές του παραγωγού συνέχισαν να ακολουθούν την ανιούσα, οι εταιρείες του κλάδου υπηρεσιών αναγκάστηκαν να μειώσουν τις τιμές τους για τρίτο διαδοχικό μήνα, προκειμένου να προσελκύσουν τους καταναλωτές, με το σχετικό δείκτη να υποχωρεί από τις 48,7 στις 48,3 μονάδες- τα χαμηλότερα επίπεδα από τον Ιούλιο του 2010.

Αναλυτές προειδοποιούσαν μάλιστα ότι η λιτότητα και η εκτίναξη της ανεργίας σε ιστορικά υψηλά επίπεδα ενδέχεται να κάμψουν περαιτέρω τις καταναλωτικές δαπάνες τους επόμενους μήνες, με αποτέλεσμα να απαιτηθούν πιο δραστικές μειώσεις στις τιμές. Ολοι συμφωνούσαν δε ότι η Ευρωζώνη είναι πλέον στο χείλος της ύφεσης, τονίζοντας ότι εναπόκειται στα κράτη-μέλη να διασφαλίσουν, αλλάζοντας ρότα στην πολιτική τους, ότι η ύφεση αυτή δεν θα έχει μεγάλη διάρκεια.

Υπενθυμίζεται ότι το τελευταίο τρίμηνο του 2011 το ΑΕΠ του συνόλου της Ευρωζώνης συρρικνώθηκε κατά 0,3% σε σχέση με το προηγούμενο τρίμηνο. Αυτό σημαίνει ότι εάν παραμείνει σε αρνητικό έδαφος το τρέχον τρίμηνο, θα έχει εισέλθει και επισήμως σε ύφεση.

Αλώβητη από την κρίση δεν έχει καταφέρει να βγει ούτε η «κραταιά» Γερμανία, η οποία έως τώρα ηγείτο της ανάκαμψης στη νομισματική ένωση. Τους τελευταίους μήνες του περασμένου έτους το ΑΕΠ της σημείωσε κάμψη 0,2% έναντι του τρίτου τριμήνου. Αιτία ήταν η «βουτιά» των εξαγωγών της το Δεκέμβριο, ιδιαίτερα προς τις άλλες χώρες της Ευρωζώνης- σε μία απόδειξη ότι κανείς δεν μπορεί να ευημερεί, όταν οι «γείτονές» του υποφέρουν.

Μη επιτεύξιμος ο στόχος για το έλλειμμα

Το πολύ σε δέκα μέρες αναμένεται ο Ισπανός πρωθυπουργός, Μαριάνο Ραχόι, να παρουσιάσει στις Βρυξέλλες το αίτημα της χώρας του για αναθεώρηση του στόχου μείωσης του ελλείμματος.Η προσοχή εστιάζεται τώρα στην Ισπανία, καθώς η κυβέρνηση του πρωθυπουργού Μαριάνο Ραχόι φέρεται να σχεδιάζει τη διαπραγμάτευση με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή ενός νέου στόχου για τη μείωση του ελλείμματος φέτος, από τη στιγμή που ο σημερινός στόχος κρίνεται σχεδόν ανέφικτος από πολλούς αναλυτές.

Σύμφωνα με δημοσίευμα της ισπανικής εφημερίδας El Pais, ο κ. Ραχόι με τον υπουργό Οικονομικών του, Λουίς δε Γκίνδος, αναμένεται να παρουσιάσουν το αίτημα αυτό «το πολύ σε δέκα ημέρες» στις Βρυξέλλες, ζητώντας να επιτρέψουν την αναθεώρηση του ελλείμματος πάνω από το 5% του ΑΕΠ φέτος, από 4,4% που προβλεπόταν, προκειμένου να αποφευχθεί ο αρνητικός αντίκτυπος στην ανάπτυξη και στην ανεργία.

Από την πλευρά της, η Μαδρίτη αναμένεται να παραδεχθεί μια σημαντική απόκλιση από τους δημοσιονομικούς στόχους της για το 2011. Εκπρόσωπος πάντως του ισπανικού υπουργείου Οικονομικών αρνήθηκε να επιβεβαιώσει τα στοιχεία του δημοσιεύματος, επισημαίνοντας ότι τα νούμερα εξακολουθούν να τελούν υπό εξέταση.

Δυσκολίες όμως στην επίτευξη των φετινών στόχων της φαίνεται να αντιμετωπίζει και η Πορτογαλία.

Ηδη, η αντιπολίτευση των Σοσιαλιστών ζήτησε στην προχθεσινή συνάντησή της με εκπροσώπους της τρόικας επιμήκυνση του χρόνου εφαρμογής στο σχέδιο δανειοδότησης της χώρας. Τον τελευταίο καιρό, εκδηλώνονται άλλωστε έντονες ανησυχίες ότι η Πορτογαλία θα είναι η επόμενη που θα ακολουθήσει την Ελλάδα.

Με γοργούς ρυθμούς η πώληση κρατικών εταιρειών

Σε αντίθεση με τη βραδύτητα που χαρακτηρίζει το ελληνικό πρόγραμμα ιδιωτικοποιήσεων, η Πορτογαλία και η Ιρλανδία προχωρούν με γοργό ρυθμό με τη Λισαβόνα να έχει καλύψει μέχρι στιγμής το 60% του στόχου που έχει τεθεί από τους διεθνείς πιστωτές της μέσω πώλησης μεριδίων στους ενεργειακούς ομίλους REN και Energias de Portugal (EDP), σύμφωνα με τον Πορτογάλο υπουργό Οικονομικών, Βίτορ Γκασπάρ.

Οι προσπάθειες ιδιωτικοποίησης της Πορτογαλίας αποτελούν το πιο θετικό σημείο της οικονομίας της από τη στιγμή που υποχρεώθηκε να ζητήσει πακέτο διάσωσης ύψους 78 δισ. ευρώ πέρυσι, εικόνα που διαφέρει τα μέγιστα με αυτήν της Ελλάδας, η οποία προσπαθεί ακόμη να προσελκύσει αγοραστές.

Η Λισαβόνα προχώρησε χθες στην ιδιωτικοποίηση του 40% της REN, με αγοραστές τη China State Grid και την Oman Oil, αντλώντας 592 εκατ. ευρώ, μετά την πώληση μεριδίου 21% της EDP στην κινεζική Three Gorges το Δεκέμβριο του 2011 στην τιμή των 2,7 δισ. ευρώ. «Τα έσοδα που άντλησε από τις ιδιωτικοποιήσεις της REN και της EDP εκπροσωπούν το 60% του στόχου του προγράμματος ιδιωτικοποιήσεων που θα ολοκληρωθεί στα τέλη του 2013», ανέφερε ο κ.Γκασπάρ.

Την ίδια στιγμή, η ιρλανδική κυβέρνηση ανακοίνωσε ότι θα ανταποκριθεί στο στόχο της για την πώληση κρατικού ενεργητικού αξίας 3 δισ. ευρώ, παρουσιάζοντας την τελική λίστα με τις εταιρείες κοινής ωφελείας που πρόκειται να πωληθούν.

«Το Δουβλίνο συνήψε συμφωνία με την τρόικα όσον αφορά στην πώληση μετοχών που ανήκουν στο κράτος έναντι ποσού που θα φθάνει το μέγιστο τα 3 δισ.ευρώ», ανέφερε ο υπουργός Δημοσίων Δαπανών, Μπρένταν Χάουλιν. Βάσει της συμφωνίας, το κράτος θα ιδιωτικοποιήσει την Bord Gais, θυγατρική της δημόσιας επιχείρησης φυσικού αερίου, ενώ θα πωλήσει και μερίδιο μειοψηφίας στην εταιρεία Irish Electricity Supply Board (ESB).


ΠΗΓΗ