ΑΝΤΙΣΤΡΟΦΗ ΜΕΤΡΗΣΗ;

Όπως φαίνεται, προγραμματίζεται ερήμην όλων των Πολιτών η χρεοκοπία της χώρας σε δύο διαδοχικά στάδια, όπου στο πρώτο θα αναλάβουν τα χρέη οι «κρατικοί πιστωτές», από τους ιδιώτες επενδυτές (τράπεζες και ασφάλειες)

 

“Σύμφωνα με πρόσφατες ειδήσεις, η (μη) γερμανικήDeutsche Bank «αποσύρεται» με γρήγορους ρυθμούς από ομόλογα του δημοσίου της Ιταλίας και της Ισπανίας – όπως επίσης της Ελλάδας, της Ιρλανδίας και της Πορτογαλίας.

Το σημαντικότερο όμως φαίνεται πως είναι η προσφάτως παρατηρούμενη, συνεχής και μεθοδική «εκροή» από τις τράπεζες της Ιταλίας, από τις οποίες αποσύρονται καταθέσεις με προορισμό την Ελβετία – ένας από τους λόγους της μεγάλης ανόδου της ισοτιμίας του ελβετικού νομίσματος (μετά τον προηγούμενο επαναπατρισμό κεφαλαίων, ο οποίος δρομολογήθηκε από την ιταλική κυβέρνηση).  

Ίσως οφείλουμε να υπενθυμίσουμε εδώ ότι, μόνο από την Ιρλανδία έχουν «φυγαδευτεί» στο παρελθόν καταθέσεις άνω των 120 δις € - τις οποίες ουσιαστικά χρηματοδότησε (διευκόλυνε) το Ευρωσύστημα (ΕΚΤ), λόγω της εξόδου χρημάτων των πολυεθνικών. Κατά πολύ λιγότερες βέβαια από την Ελλάδα και την Πορτογαλία (σχεδόν μηδαμινές), παρά τις αντίθετες ανακοινώσεις.  

Το γεγονός αυτό (η άνοδος της ισοτιμίας λόγω των εισροών συναλλάγματος) ανησυχεί ιδιαίτερα την Ελβετία, οι εξαγωγές της οποίας περιορίζονται, πολλές εταιρείες της φεύγουν στο εξωτερικό (λόγω μειωμένου εργατικού κόστους), ενώ οι Πολίτες της ψωνίζουν «φθηνότερα» στις γειτονικές χώρες – οπότε μειώνεται συνεχώς ο τζίρος του ελβετικού λιανεμπορίου.

Επίσης ανησυχεί τη Γαλλία, αφού οι απαιτήσεις των τραπεζών της στην Ιταλία είναι της τάξης των 280 δις € (τέλη του 2010, σύμφωνα με την BIS). «Πάντοτε όταν οι γαλλικές τράπεζες αντιμετωπίζουν κινδύνους, ο κ.Sarkozy εμφανίζεται στο Βερολίνο», αναφέρει χαρακτηριστικά γνωστός επενδυτής.   

Ολοκληρώνοντας, «να περιοριστεί η εθνική κυριαρχίαπροβληματικών κρατών Ευρωζώνης», προτείνει ουπουργός Οικονομικών της Γερμανίας, σε συνέντευξή του. «Η ευρωπαϊκή ολοκλήρωση πρέπει να προχωρήσει, ενώ τα κράτη με προβλήματα, αυτά δηλαδή που λαμβάνουν βοήθεια, πρέπει σε αντάλλαγμα να παραχωρούν μέρος της κυριαρχίας τους. Η επιλογή αυτή είναι σε κάθε περίπτωση καλύτερη, από το να εκδιωχθούν υπερχρεωμένα κράτη από την ευρωζώνη» εκτιμά ο Γερμανός”. 

ΧΡΕΟΚΟΠΙΑ ΣΕ ΔΥΟ ΣΤΑΔΙΑ

Ανεξάρτητα από τις παραπάνω «επιγραμματικές» ειδήσεις, αυτό που φαίνεται πως προετοιμάζεται σήμερα, μετά την πρόσφατη σύνοδο του περιπλανώμενου θιάσου, είναι η χρεοκοπία της Ελλάδας σε δύο στάδια – όπου το πρώτο έχει ήδη περάσει, μετά την υπαγωγή της χώρας μας στο «άρθρο 99» του διεθνούς πτωχευτικού κώδικα, ενώ το δεύτερο θα ακολουθήσει σύντομα (ευχόμενοι φυσικά να κάνουμε λάθος και να είναι λανθασμένοι τόσο οι υπολογισμοί, όσο και οι υποκειμενικές μας υποθέσεις).

Ειδικότερα, σύμφωνα με το πρόγραμμα «διάσωσης» της Ελλάδας, με το οποίο συμφώνησαν οι «ηγέτες» της Ευρωζώνης (εμείς φαίνεται πως το αποδεχθήκαμε παθητικά), οι «δημόσιοι» πιστωτές (κράτη, οργανισμοί) θα αναλάβουν τα δάνεια της από τους ιδιώτες πιστωτές (τράπεζες κλπ.).

Από τις συνολικές λοιπόν υποχρεώσεις της Ελλάδας, ύψους περί τα 370 δις € σήμερα, οι «δημόσιοι» πιστωτές (Ευρωζώνη, ΔΝΤ) θα αναλάβουν τα 220 δις € περίπου (110 δις € συν 109 δις €), η ΕΚΤ θα συνεχίσει να διατηρεί τα 49 δις € στο χαρτοφυλάκιο της, οι ιδιώτες επενδυτές (κυρίως τράπεζες και ασφάλειες) θα αποσβέσουν περίπου 50 δις € (διαγραφή χρέους), ενώ τα υπόλοιπα (51 δις €) θα αναληφθούν από τον EFSF - ο οποίος, ουσιαστικά μέσω αυτών, θα χρηματοδοτήσει το τραπεζικό σύστημα της Ελλάδας. 

Απλούστατα λοιπόν θα αλλάξει εντελώς η δομή των πιστωτών της Ελλάδας, εάν βέβαια συμφωνήσουν τελικά όλοι. Επίσης, θα αλλάξει ο χαρακτήρας των δανείων της, αφού τα ανοιχτά δάνεια θα μετατραπούν σε ενυπόθηκα, μη μετατρέψιμα σε άλλο νόμισμα - εάν αποδεχθεί η κυβέρνηση την απώλεια της εθνικής μας κυριαρχίας για τις επόμενες δεκαετίες. Ο Πίνακας Ι που ακολουθεί, αναφέρει τους σημερινούς δανειστές της Ελλάδας, αναλυτικά:  

ΠΙΝΑΚΑΣ I: Οι μεγαλύτεροι δανειστές της Ελλάδας (σε δις €)

Οργανισμός	Ποσόν	Οργανισμός	Ποσόν
ΕΚΤ	49,0	Groupama (Γαλλία)	2,0
Χώρες ΕΕ	38,0	CNP (Γαλλία)	2,0
Δημόσια Ελληνικά ταμεία	30,0	ΑΧΑ (Γαλλία)	1,9
Ξένα δημόσια ταμεία	25,0	Τράπεζα Κύπρου	1,8
ΔΝΤ	15,0	Deutsche Bank	1,6
Εθνική τράπεζα (ΕΤΕ)*	13,2	LBBW (Γερμανία)	1,4
Κεντρικές τράπεζες ΟΝΕ	13,1	ING (Ολλανδία)	1,4
Eurobank	9,0	Allianz (Γερμανία)	1,3
Τράπεζα Πειραιώς	8,0	BPCE (Γαλλία)	1,2
FMS (HRE)	6,3	Ageas (Βέλγιο)	1,2
Τράπεζα της Ελλάδος(ΤτΕ)	6,0	RBS (Βρετανία)	1,1
BNP Paribas	5,0	DZ Bank (Γερμανία)	1,0
Αγροτική (ΑΤΕ)	4,6	Unicredito(Ιταλία)	0,9
Alpha bank	3,7	Intesa SP (Ιταλία)	0,8
Dexia **	3,5	HSBC (Βρετανία)	0,8
Ταχυδρομικό Ταμ. (ΤΤ)	3,1	Erste Bank(Αυστρία)	0,8
Generali (Ιταλία)	3,0	Munich Re(Γερμανία)	0,7
Commerzbank(Γερμανία)	2,9	Rabobank(Ολλανδία)	0,6
Societe Generale(Γαλλία)	2,9	Credit Agricole	0,6
Marfin (Ελλάδα)	2,3	KBC (Βέλγιο)	0,6

* ΕΤΕ 13,2 δις € ομόλογα και 5,4 δις € δάνεια, συνολικά 18,6 δις €

** Βέλγιο, Λουξεμβούργο, Γαλλία

Πηγή: Barclays Capital

Πίνακας: Β. Βιλιάρδος

Σημείωση: Η Ελλάδα οφείλει στις τράπεζες των Η.Π.Α. μόλις 1,5 δις $. Εν τούτοις, οι υπόλοιπες τοποθετήσεις των αμερικανικών τραπεζών είναι της τάξης των 34 δις $, αφού αυτές ασφαλίζουν κυρίως τις ευρωπαϊκές με CDS. Επομένως, οι Η.Π.Α. δεν θέλουν καθόλου την ενεργοποίηση των CDS – άρα δεν επιθυμούν τη χρεοκοπία της Ελλάδας, μάλλον σε αντίθεση με τη Γερμανία.

Με τη νέα τώρα δομή των πιστωτών της Ελλάδας, θα είναι πολύ πιο εύκολη η χρεοκοπία της – ενώ έτσι μάλλον θα αποφευχθεί ο κίνδυνος για το Ευρώ. Η άποψη μας αυτή στηρίζεται στο γεγονός ότι, η χώρα μας δεν θα μπορέσει να αποφύγει το μοιραίο - όπως τεκμηριώνεται από τον Πίνακα ΙΙ που ακολουθεί, ο οποίος δημιουργήθηκε με κριτήριο τις «υποθέσεις εργασίας» στο τέλος του. 

ΠΙΝΑΚΑΣ ΙΙ: Βασικά μεγέθη του προϋπολογισμού σε δις €, με ιδιωτικοποιήσεις, εκποιήσεις καλύτερα, 15 δις € 

Μεγέθη	2011	2012	2013	2014	2015
Έσοδα	55.500	57.165	58.880	60.646	62.465
Πρωτογενείς Δαπάνες	65.500	65.500	65.500	65.500	65.500
Τόκοι	16.000	16.000	17.029	18.023	18.980
Σύνολο δαπανών	81.500	81.500	82.529	83.523	84.480
Έλλειμμα	-26.000	-24.335	-23.649	-22.877	-22.015
Έλλειμμα / ΑΕΠ	-11,76%	-11,35%	-11,14%	-10,78%	-10,17%
ΑΕΠ*	221.000	214.370	212.226	212.226	216.470
Χρέος **	370.000	340.580	360.479	379.606	397.871
Χρέος / ΑΕΠ	167,5%	158,9%	169,8%	178,9%	183,8%

* ΑΕΠ 2009: 235.017  ΑΕΠ 2010: 230.173 -  ΑΕΠ 2011 με 4% ύφεση (αποπληθωρισμένα)

** Χρέος 2012:  370.000 – 50.000 (διαγραφή) + 24.335 (έλλειμμα) - 3.750 (αποκρατικοποιήσεις)

Πηγή: Μεσοπρόθεσμο από 10.06.2011  (διαφοροποιήσεις Β.Βιλιάρδος)

Υποθέσεις: (α) Μείωση του χρέους κατά 50 δις € το 2012 λόγω απόσβεσης τραπεζών, (β) μέσο επιτόκιο δανεισμού 5% (αφού εγκρίθηκε το 3,5% για να νέα δάνεια), (γ) ύφεση 2012 στο -3%, 2013 στο -1%, 2014 στο 0% και 2015 ανάπτυξη 2% (δ) έσοδα +3% από το 2012 λόγω νέων φόρων μεσοπρόθεσμου (ε) δαπάνες σταθερές  (στ) αποκρατικοποιήσεις συνολικά 15 δις €, μοιρασμένες εξ ίσου στα έτη 2012 – 2015 (3,75 δις € μειωτικές του χρέους).

Όπως συμπεραίνουμε από τον Πίνακα ΙΙ με νέα τοκογλυφικά δάνεια, πόσο μάλλον με περιορισμένες αναδιαρθρώσεις χρέους, δεν λύνονται τα βασικά προβλήματα της οικονομίας μας - στα οποία έχουμε αναφερθεί στο άρθρο «Μεταλλαγμένες Απειλές», όπως και σε πολλά άλλα προηγούμενα.

Το έλλειμμα του προϋπολογισμού μας θα συνεχίσει να παραμένει σταθερά υψηλό, πρωτογενές πλεόνασμα (έσοδα μείον τις δαπάνες, χωρίς τόκους) δεν πρόκειται να επιτύχουμε ούτε το 2015, οι τόκοι θα συνεχίσουν να αυξάνονται, το δημόσιο χρέος θα γιγαντωθεί ξανά, οι δείκτες (χρέος προς ΑΕΠ κλπ.) θα επιδεινώνονται περαιτέρω κοκ.

Όσο δεν αναπτύσσεται λοιπόν η οικονομία μας με ρυθμό μεγαλύτερο του επιτοκίου δανεισμού μας, όσο παραμένει σε στασιμοπληθωρισμό, με την ανεργία να υποδαυλίζει τις δαπάνες του προϋπολογισμού (παρά το ότι τις έχουμε θεωρήσει σταθερές στον Πίνακα ΙΙ, κάθε αύξηση της ανεργίας κατά 1% επιδεινώνει τις δαπάνες κατά 400 εκ. € περίπου), καθώς επίσης όσο δεν λύνεται το μεγάλο πρόβλημα του αρνητικού ισοζυγίου εξωτερικών συναλλαγών (-14% του ΑΕΠ), το οποίο προέρχεται κυρίως από την αποβιομηχανοποίηση της Ελλάδας, δεν πρόκειται να υπάρξει μέλλον.

Ή Ελλάδα δεν θα μπορέσει ποτέ να πληρώσει τους τόκους, ακόμη και αν καταφέρει να χρηματοδοτήσει τα δίδυμα ελλείμματα της, ενώ δεν υπάρχει καμία απολύτως πιθανότητα να ανταπεξέλθει με τα χρεολύσια (δόσεις δανείων). Επομένως, αργά ή γρήγορα (υπολογίζουμε στα μέσα του 2012), η Ελλάδα θα πρέπει να διαπραγματευθεί ξανά με τους πιστωτές της - με στόχο ακόμη μία φορά (τρίτη κατά σειρά) τη διαγραφή χρέους, τη μείωση των επιτοκίων, τη χρηματοδότηση των ελλειμμάτων κοκ.

Το ίδιο πιστεύουμε ότι ισχύει για την Πορτογαλία και την Ιρλανδία ενώ, εάν ακολουθήσουν στο «χορό του Ζαλόγγου» η Ισπανία και η Ιταλία, οι συνέπειες για την Ευρωζώνη, εάν όχι για ολόκληρο τον πλανήτη, θα είναι τουλάχιστον τραγικές (η Βρετανία είναι ήδη στα πρόθυρα, με πληθωρισμό 4,2%, με μηδενική ανάπτυξη και με συνολικό χρέος στο 550% του ΑΕΠ της, ενώ στο δήθεν «πολιτικό» πρόβλημα της ενδεχόμενης στάσης πληρωμών των Η.Π.Α., ένα παιχνίδι όχι και τόσο αθώο, όσο φαίνεται, έχουμε αναφερθεί στο παρελθόν με το άρθρο «Η μητέρα των κρίσεων»).     

Ολοκληρώνοντας υπενθυμίζουμε ότι (άρθρο μας), η όποια συμφωνία επιτεύχθηκε στην πρόσφατη σύνοδο (για την οποία η Ελλάδα χρησιμοποιήθηκε ξανά σανπειραματόζωο), είναι πιθανότατα ένα ακόμη «πυροτέχνημα» του πλανοδίου θιάσου της Ευρωζώνης. Η «συμφωνία» αυτή μάλλον σκόπιμα δεν συγκεκριμενοποιήθηκε, ενώ διατυπώθηκε με στοχευμένες ασάφειες - έτσι ώστε να «μετρηθούν» οι αντιδράσεις των αγορών, οι οποίες θα λάβουν ξανά τις τελικές αποφάσεις, ανακοινώνοντας σύντομα την «ετυμηγορία» τους. Επίσης, οι αντιδράσεις των πλατειών των πολιτών, αφού η ελίτ δεν θέλει σε καμία περίπτωση να οδηγηθεί ο πλανήτης σε κοινωνικές αναταραχές καισε επαναστάσεις, οι οποίες θα απειλούσαν τηνδικτατορική ηγεμονία της.

ΕΠΙΛΟΓΟΣ

Με βάση τα παραπάνω, όπως έχουμε τονίσει αρκετές φορές στο παρελθόν,  η Ελλάδα χρειάζεται σήμεραεπιτόκια ίσα με το βασικό της ΕΚΤ (1,5%), μακροπρόθεσμο, σαφή διακανονισμό του χρέους (40 έτη) και ένα σχέδιο άμεσης επαναβιομηχανοποίησης της «τύπου» Μάρσαλ, χωρίς βέβαια να συνοδεύεται από γερμανική εισβολή - έτσι ώστε να αυξηθεί η ανταγωνιστικότητα της και να λυθεί το πρόβλημα του αρνητικού ισοζυγίου εξωτερικών συναλλαγών.

Επίσης, σωστή μείωση των δημοσίων δαπανών, ένα λειτουργικό πλαίσιο ομαλής λειτουργίας των επιχειρήσεων και εξορθολογισμό της φορολογίας, για την ομαλή αύξηση των εσόδων του κράτους – έτσι ώστε, σε συνδυασμό με το ριζικό περιορισμό των επιτοκίων, να λυθεί το πρόβλημα του ελλειμματικού προϋπολογισμού.

Η Ελλάδα χρειάζεται μία βιώσιμη λύση, η οποία θα της εξασφαλίσει την άμεση επάνοδο στην ανάπτυξη - σε καμία περίπτωση νέα τοκογλυφικά δάνεια, ειδικά όταν οι οφειλές της Γερμανίας απέναντι της (πολεμικές αποζημιώσεις) είναι μεγαλύτερες από το δημόσιο χρέος της. Επομένως, καμία διαγραφή χρεών του είδους που θα της στερούσε για πολλά χρόνια την πρόσβαση στις αγορές και όχι κάποια ή μερικά από αυτά τα μέτρα - αλλά όλα μαζί και γρήγορα.

Από την άλλη πλευρά βέβαια, οφείλει να λυθεί παράλληλα ένα άλλο μεγάλο μας πρόβλημα – ηκαταδίκη της Ελλάδας στο μεγαλύτερο λαθρομεταναστευτικό γκέτο της Ευρώπης, γεγονός που έχει και θα έχει τεράστιες οικονομικές και κοινωνικές επιπτώσεις (εγκληματικότητα, επιδημίες κα). Οι παρακάτω Πίνακες, σύμφωνα με στοιχεία της Ελληνικής Αστυνομίας, είναι χαρακτηριστικοί:

ΠΙΝΑΚΑΣ IIΙ:  Απελάσεις λαθρομεταναστών 2001-2010

2001	2002	2003	2004	2005	2006	2007	2008	2009	2010
13.242	11.778	14.222	15.168	20.461	17.650	17.077	20.555	20.342	52.469

Πηγή: Στοιχεία ΕΛ.ΑΣ και Υπουργείου Εσωτερικών

Παρά την πολύ μεγάλη ανοχή των πολιτικών που ασκούν κάποια εξουσία, η Ελλάδα δέχεται έντονη κριτική από τις οργανώσεις υπεράσπισης των ανθρωπίνων δικαιωμάτων - για την κατάσταση στα κέντρα υποδοχής των μεταναστών και τη διαδικασία του ασύλου. Δεν ρώτησε βέβαια κανένας την Ελλάδα εάν έχει την υποδομή, πόσο μάλλον τη δυνατότητα να αντέξει τέτοια μαζική είσοδο λαθρομεταναστών (χωρίς αυτό φυσικά να σημαίνει ότι δεν κατανοούμε τα μεγάλα προβλήματα των πάσης φύσεως μεταναστών, οι οποίοι έχουν έλθει στην Ελλάδα και αλλού, αναζητώντας απεγνωσμένα λύσεις).

ΠΙΝΑΚΑΣ ΙV: Εντοπισθέντες λαθρομετανάστες 2001-2010

Σύνολο εντοπισθέντων 2001-2010 (130.000 X 10)	1.300.000
Σύνολο απελαθέντων   2001-2010	202.964
Σύνολο εντοπισθέντων που παραμένουν στην Ελλάδα	1.098.036

*Δεν υπολογίζονται όσοι δεν έχουν καταγραφεί καθόλου

Πηγή: Υπ. Υγείας & Κοιν. Αλληλεγγύης

Κλείνοντας, εάν δεν ξεφύγουμε από τις μεγάλες απειλές της ύφεσης, του χρέους, των τοκογλυφικών επιτοκίων και των δίδυμων ελλειμμάτων, είναι αυτονόητο ότι δεν πρέπει να πουλήσουμε ούτε ένα μέτρο Ελλάδας – πόσο μάλλον ελληνικές επιχειρήσεις εν μέσω μίας παγκόσμιας χρηματοπιστωτικής κρίσης, αφού οι τιμές που θα επιτυγχάναμε θα ήταν το λιγότερο εξευτελιστικές.Διαφορετικά θα καταλήξουμε σαν τη «στυμμένη λεμονόκουπα», έρμαιο των αγορών και τηςμερκαντιλίστριας καγκελαρίου της Γερμανίας.

Βασίλης Βιλιάρδος  (copyright)

Αθήνα, 28. Ιουλίου 2011

viliardos@kbanalysis.com

ΠΗΓΗ