Από τη συντακτική ομάδα του Bloomberg View
Ο ανανεωμένος Ψυχρός Πόλεμος του Ρώσου
Πρόεδρου Vladimir Putin με τη Δύση είχε εν μέρει στόχο να συγκαλύψει την
οικονομική δυσμένεια της χώρας του. Είναι μια απερίσκεπτη στρατηγική
-αν μη τι άλλο επειδή επιδεινώνει την οικονομική ύφεση. Οι συνέπειες για
τον Putin και για την παγκόσμια ασφάλεια θα μπορούσαν να είναι
οδυνηρές.
Η αποστολή στρατευμάτων στην Ουκρανία την άνοιξη του 2014, σηματοδότησε μια σημαντική αλλαγή στην πολιτική συμπεριφορά του Putin. Αντί να υποσχεθεί στους Ρώσους ευημερία σε αντάλλαγμα για την αποδοχή της αδιαφιλονίκητης
εξουσίας του, μίλησε στο εθνικιστικό τους αίσθημα. Η μετατόπιση έστρεψε την προσοχή μακριά από την οικονομική κακοδιαχείριση του, την ανεξέλεγκτη ευνοιοκρατία και την αποτυχία να μειώσει την εξάρτηση της χώρας από τις εξαγωγές πετρελαίου και φυσικού αερίου. Η προπαγάνδα τύπου "όποιος δεν είναι μαζί μας είναι εναντίον μας", παρείχε κάλυψη για τη σκληρότερη δίωξη των επικριτών του.
Τώρα, οι συνέπειες αρχίζουν να γίνονται εμφανείς. Χωρίς την υποστήριξη των υψηλών τιμών πετρελαίου και με το βραχνά των δυτικών κυρώσεων, η Ρωσία οδεύει σε ύφεση βαθύτερη από αυτή που βίωσαν οι ΗΠΑ το 2009. Αν και το επίσημο ποσοστό ανεργίας παραμένει χαμηλό, άλλοι δείκτες υποδηλώνουν ότι η κρυφή ανεργία -συμπεριλαμβανομένων των ατόμων που εργάζονται αλλά δεν πληρώνονται- βρίσκεται σε άνοδο. Οι καθυστερήσεις στην καταβολή μισθών αυξήθηκαν κατά 29% το Σεπτέμβριο σε σχέση με το προηγούμενο έτος, σύμφωνα με την Ομοσπονδιακή Στατιστική Υπηρεσία.
Ο προϋπολογισμός του επόμενου έτους θα είναι πρόβλημα. Αποστραγγισμένη από έσοδα, η κυβέρνηση βρίσκεται αντιμέτωπη με δύσκολες επιλογές, δεδομένου ότι επιδιώκει να εξισορροπήσει τα συμφέροντα των συνταξιούχων, των δημοσίων υπαλλήλων και του στρατού.
Αν η ύφεση αποδειχθεί προσωρινή, ο Putin έχει τη δυνατότητα να την ξεπεράσει. Το ποσοστό στήριξής του υπερβαίνει το 80%. Τα στοιχεία δείχνουν, όμως, ολοένα και περισσότερο ότι έχει προκαλέσει πιο μακροπρόθεσμη ζημιά. Ο τρόπος που χειρίζεται την οικονομία ενδέχεται να στραγγαλίζει το δυναμισμό και την επιχειρηματικότητα που χρειάζεται η Ρωσία για να ανακάμψει.
Πάρτε για παράδειγμα την αντίδραση των παραγωγών τροφίμων και κατασκευαστών αυτοκινήτων στην υποτίμηση του ρουβλιού του περασμένου έτους και στο εμπάργκο των εισαγωγών της Δύσης. Οι εν λόγω επιχειρήσεις θα έπρεπε να έχουν ανθίσει, κλέβοντας μερίδιο αγοράς από τους ξένους ανταγωνιστές - όπως έκαναν και μετά την κατάρρευση του ρουβλιού το 1998. Αυτή τη φορά είναι διαφορετικά. Η παραγωγή τροφίμων, ποτών και καπνού αυξήθηκε κατά μόλις 0,4% τον Αύγουστο από το προηγούμενο έτος, σύμφωνα με τα στοιχεία του Bloomberg. Η παραγωγή αυτοκινήτων υποχώρησε σε ποσοστό 28%.
Αλλά και οι επενδύσεις έχουν υποχωρήσει σημαντικά. Στο δεύτερο τρίμηνο συρρικνώθηκαν κατά 8,4% σε σχέση με το προηγούμενο έτος, καταγράφοντας την πιο απότομη πτώση από το 2009. Αυτό καθιστά δύσκολο να διακρίνει κανείς από πού θα προέλθει μια ισχυρή ανάκαμψη. Οι οικονομολόγοι αναμένουν ότι η ανάπτυξη θα παραμείνει αναιμική έως το 2017.
Η ανθεκτικότητα των Ρώσων είναι δύσκολο να αξιολογηθεί, ειδικά όταν γίνεται επίκληση του πατριωτισμού. Κάποια στιγμή, όμως, η αποτυχία της οικονομίας θα εμπλέξει την ηγεσία της χώρας. Αυτό είναι επικίνδυνο, επειδή δεν υπάρχουν τα μέσα για μια ομαλή αλλαγή. Το τι μπορεί να έρθει μετά τον Putin, δεν είναι ξεκάθαρο -και ίσως να μην είναι καλή επιλογή, για τη Ρωσία ή τη Δύση.
Για χάρη όλων, το Κρεμλίνο θα πρέπει να αλλάξει πορεία, να αρθούν οι κυρώσεις και να ενεργήσει για την οικονομική μεταρρύθμιση. Σε αντίθετη περίπτωση, η Ρωσία και οι γειτονικές της χώρες καλό θα είναι να "προσδεθούν".
Η αποστολή στρατευμάτων στην Ουκρανία την άνοιξη του 2014, σηματοδότησε μια σημαντική αλλαγή στην πολιτική συμπεριφορά του Putin. Αντί να υποσχεθεί στους Ρώσους ευημερία σε αντάλλαγμα για την αποδοχή της αδιαφιλονίκητης
εξουσίας του, μίλησε στο εθνικιστικό τους αίσθημα. Η μετατόπιση έστρεψε την προσοχή μακριά από την οικονομική κακοδιαχείριση του, την ανεξέλεγκτη ευνοιοκρατία και την αποτυχία να μειώσει την εξάρτηση της χώρας από τις εξαγωγές πετρελαίου και φυσικού αερίου. Η προπαγάνδα τύπου "όποιος δεν είναι μαζί μας είναι εναντίον μας", παρείχε κάλυψη για τη σκληρότερη δίωξη των επικριτών του.
Τώρα, οι συνέπειες αρχίζουν να γίνονται εμφανείς. Χωρίς την υποστήριξη των υψηλών τιμών πετρελαίου και με το βραχνά των δυτικών κυρώσεων, η Ρωσία οδεύει σε ύφεση βαθύτερη από αυτή που βίωσαν οι ΗΠΑ το 2009. Αν και το επίσημο ποσοστό ανεργίας παραμένει χαμηλό, άλλοι δείκτες υποδηλώνουν ότι η κρυφή ανεργία -συμπεριλαμβανομένων των ατόμων που εργάζονται αλλά δεν πληρώνονται- βρίσκεται σε άνοδο. Οι καθυστερήσεις στην καταβολή μισθών αυξήθηκαν κατά 29% το Σεπτέμβριο σε σχέση με το προηγούμενο έτος, σύμφωνα με την Ομοσπονδιακή Στατιστική Υπηρεσία.
Ο προϋπολογισμός του επόμενου έτους θα είναι πρόβλημα. Αποστραγγισμένη από έσοδα, η κυβέρνηση βρίσκεται αντιμέτωπη με δύσκολες επιλογές, δεδομένου ότι επιδιώκει να εξισορροπήσει τα συμφέροντα των συνταξιούχων, των δημοσίων υπαλλήλων και του στρατού.
Αν η ύφεση αποδειχθεί προσωρινή, ο Putin έχει τη δυνατότητα να την ξεπεράσει. Το ποσοστό στήριξής του υπερβαίνει το 80%. Τα στοιχεία δείχνουν, όμως, ολοένα και περισσότερο ότι έχει προκαλέσει πιο μακροπρόθεσμη ζημιά. Ο τρόπος που χειρίζεται την οικονομία ενδέχεται να στραγγαλίζει το δυναμισμό και την επιχειρηματικότητα που χρειάζεται η Ρωσία για να ανακάμψει.
Πάρτε για παράδειγμα την αντίδραση των παραγωγών τροφίμων και κατασκευαστών αυτοκινήτων στην υποτίμηση του ρουβλιού του περασμένου έτους και στο εμπάργκο των εισαγωγών της Δύσης. Οι εν λόγω επιχειρήσεις θα έπρεπε να έχουν ανθίσει, κλέβοντας μερίδιο αγοράς από τους ξένους ανταγωνιστές - όπως έκαναν και μετά την κατάρρευση του ρουβλιού το 1998. Αυτή τη φορά είναι διαφορετικά. Η παραγωγή τροφίμων, ποτών και καπνού αυξήθηκε κατά μόλις 0,4% τον Αύγουστο από το προηγούμενο έτος, σύμφωνα με τα στοιχεία του Bloomberg. Η παραγωγή αυτοκινήτων υποχώρησε σε ποσοστό 28%.
Αλλά και οι επενδύσεις έχουν υποχωρήσει σημαντικά. Στο δεύτερο τρίμηνο συρρικνώθηκαν κατά 8,4% σε σχέση με το προηγούμενο έτος, καταγράφοντας την πιο απότομη πτώση από το 2009. Αυτό καθιστά δύσκολο να διακρίνει κανείς από πού θα προέλθει μια ισχυρή ανάκαμψη. Οι οικονομολόγοι αναμένουν ότι η ανάπτυξη θα παραμείνει αναιμική έως το 2017.
Η ανθεκτικότητα των Ρώσων είναι δύσκολο να αξιολογηθεί, ειδικά όταν γίνεται επίκληση του πατριωτισμού. Κάποια στιγμή, όμως, η αποτυχία της οικονομίας θα εμπλέξει την ηγεσία της χώρας. Αυτό είναι επικίνδυνο, επειδή δεν υπάρχουν τα μέσα για μια ομαλή αλλαγή. Το τι μπορεί να έρθει μετά τον Putin, δεν είναι ξεκάθαρο -και ίσως να μην είναι καλή επιλογή, για τη Ρωσία ή τη Δύση.
Για χάρη όλων, το Κρεμλίνο θα πρέπει να αλλάξει πορεία, να αρθούν οι κυρώσεις και να ενεργήσει για την οικονομική μεταρρύθμιση. Σε αντίθετη περίπτωση, η Ρωσία και οι γειτονικές της χώρες καλό θα είναι να "προσδεθούν".
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
Τα μηνύματα που δημοσιεύονται στο χώρο αυτό εκφράζουν τις απόψεις των αποστολέων τους. Το ιστολόγιο μας δεν υιοθετεί καθ’ οιονδήποτε τρόπο τις απόψεις αυτές. Ο καθένας έχει δικαίωμα να εκφράζει την γνώμη του, όποια και να είναι αυτή.
Παρακαλούμε να γράφετε με Ελληνικούς χαρακτήρες, επίσης οι σχολιασμοί σας να μη ξεφεύγουν από τα όρια της ευπρέπειας.
Σχόλια τα οποία περιέχουν ύβρεις, θα διαγράφονται.
Τα σχόλια πλέον ελέγχονται από τους διαχειριστές του ιστολογίου, γιαυτό θα υπάρχουν καθυστερήσεις στην εμφάνιση τους. Γενικά γίνονται όλα αποδεχτά, εκτός από αυτά που είναι διαφημίσεις ή απάτες.
Σας ευχαριστούμε για την κατανόηση.
(επικοινωνία:eleftheroi.ellines@gmail.com)